Η Μάγδα Κόρπη αφουγκράζεται τις φωνές δέκα εκθεμάτων του Αρχαιολογικού Μουσείου Βραυρώνας κι αυτές μας διηγούνται τη δική τους ζωή μέσω ψηφιακής τεχνολογίας.
«Άκουσέ με, ώ βασίλισσα, κόρη του Διός πολυώνυμη, Τιτανίς, βρομία, μεγαλώνυμη, τοξότη, σεμνή, πασιφαής». Η θεατρολόγος και σκηνοθέτρια Μάγδα Κόρπη γνωρίζει παιδιόθεν την περιοχή του Αρχαιολογικού Μουσείου της Βραυρώνας. Βρίσκεται μερικά μόλις χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, δίπλα στο ιερό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος, αφιερωμένο στην κόρη του Δία, την αδερφή του Απόλλωνα. Τη θεά του κυνηγιού, της άγριας φύσης, της παρθενίας και της σελήνης. Τη χθόνια και ουράνια θεά με τα πολλά ονόματα. Βραυρωνία, Αγροτέρα, Λοχεία, Κινθία, Ταυροπόλος, Ορθία, Ποταμία, Σελασφόρος, Ελαφηβόλος. Ένας ναός αφιερωμένος στην ευτοκία.
«Η λατρεία της στο ιερό της Βραυρώνας χρονολογείται από τη γεωμετρική εποχή, ενώ παρουσιάζει ιδιαίτερη άνθηση κατά το τέλος του 6ου και στο πρώτο μισό του 5ου αι. π.Χ. Πρόκειται για τη γιορτή Βραυρώνια, στην οποία συμμετείχαν οι κοπέλες της Αθήνας και μυούνταν έτσι στη θρησκευτική ζωή της πόλης. Μια φορά κάθε τέσσερα χρόνια τα κορίτσια εγκατέλειπαν για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα τη ζωή στην οικογένεια και αναχωρούσαν για το ιερό της Αρτέμιδος. Επιπλέον, στο πλαίσιο της τελετής που ονομαζόταν αρκτεία, φορούσαν κροκωτούς χιτώνες και μιμούνταν την αρκούδα, γι’ αυτό και αποκαλούνταν ἄρκτοι», μου λέει η Μάγδα Κόρπη.
«Κι αν τα αγάλματα είχαν φωνή;», αναρωτήθηκε πριν έναν χρόνο κι έτσι εμπνεύστηκε και συνέλαβε τη δημιουργία 10 έργων τέχνης πάνω σε εκθέματα του μοναδικού αυτού μουσείου. Ένα ψηφιακό οδοιπορικό ανάμεσα σε ξόανα, άρκτους κι αναθήματα που το ζεις με ένα κινητό κι ένα ζευγάρι ακουστικά. «Ίσως να είναι μια προσπάθεια κατανόησης των ψυχικών διάδρομων και αναγκών του ανθρώπου, είτε πρόκειται για εκείνους που έζησαν τον 5ο αι. π.Χ, ή για εκείνους που βιώνουν τον κόσμο του 2025. Ίσως -η όλη αίσθηση της εμπειρίας του Ψηφιακού Οδοιπορικού- να εμπεριέχεται στις λέξεις του Γ. Σεφέρη: «Γράμμα σ΄ έναν ξένο φίλο», μέσα από δέκα QRCodes με καρδιά».
Πώς ξεκίνησε όλο αυτό το ταξίδι τη ρωτάω. «Αγαπώ ιδιαίτερα το Αρχαιολογικό Μουσείο της Βραυρώνας με τα ξεχωριστά του εκθέματα καθώς και το ιερό της Αρτέμιδος, το οποίο αποτελούσε τόπο λατρείας και προσφοράς, συνδεδεμένο με την ιδιότητα της θεάς ως προστάτιδας των επίτοκων γυναικών και των μικρών παιδιών. Ορμώμενη επίσης από ένα θεατρικό αποτύπωμα που αόρατα διαπνέει τον τόπο αφού σύμφωνα με τον μύθο αλλά και τον περιηγητή Παυσανία, ο Ορέστης και η Ιφιγένεια ίδρυσαν το Ιερό στην Βραυρώνα κι έφεραν εκεί την λατρεία της Αρτέμιδος, η ανάγκη να μεταφέρω την αισθαντικότητα της αίσθησης ορισμένων εκθεμάτων, δημιούργησε την ιδέα της σύλληψης του Ψηφιακού Οδοιπορικού».
Μπορεί η Μάγδα Κόρπη να είναι παιδί που μεγάλωσε στο κέντρο της Αθήνας, οι επισκέψεις στον παππού της, ο οποίος έμενε στην περιοχή κοντά στο μουσείο, είχαν την αίσθηση της ελευθερίας. Ένας τόπος ευλογημένος, γεμάτος φιστικιές, συκιές κι ελιές. «Η μορφή του παππού μου, οι αναμνήσεις του από τον ποταμό Ερασίνο και η αίσθηση μιας διαχρονίας του αττικού τοπίου της περιοχής, υπήρξαν το όχημα και η συναισθηματική, ανθρωπογεωγραφική αφετηρία. Γεωπόνος ο ίδιος, σχεδόν συγκατοικούσε με την φύση στις όχθες του ποταμού Ερασίνου, ο οποίος διέρχεται από τον αρχαιολογικό χώρο της Βραυρώνας και καταλήγει στον ομώνυμο κόλπο. Η ονομασία του προέρχεται είτε από το εράω-εραστός που σημαίνει αγαπητός ή από την έρση που σημαίνει δροσιά, αποτελώντας αναπόσπαστο κομμάτι του ομώνυμου αρχαιολογικού χώρου».
Στα εξαιρετικής αισθητικής βίντεο συνδέονται ο Σεφέρης, ο Τσέζαρε Παβέζε, ο Ευριπίδης. «Η δραματουργία αποτελεί αντικείμενο των σπουδών μου και η διαδικασία σύνθεσης κειμένων με σκοπό να αναδειχθεί η καρδιά της οπτικής γωνίας και να ξεδιπλωθεί η αφηγηματική δραματουργία, είναι μια διαδικασία αλλά και μια διαδρομή που με γοητεύει και με συγκινεί. Αν η ποίηση και τα αρχαία κείμενα εμπεριέχουν συμπυκνωμένη γνώση, αισθάνομαι πως και τα εκθέματα κουβαλούν την δική τους μυστική ζωή και φορτίο· τη δική τους καρδιά. Στην δική μου αίσθηση πρόσληψης των επιλεγμένων εκθεμάτων του Αρχαιολογικού Μουσείου της Βραυρώνας, και με απόλυτο σεβασμό προς τα δέκα αυτά σπουδαία εκθέματα, αφορμή για την δημιουργία του Ψηφιακού Οδοιπορικού -εν είδη κοσμικού ημερολογίου-, στάθηκαν οι ΜΕΡΕΣ του Γ. Σεφέρη και το γοητευτικό ύφος του ημερολογιακού-επιστολικού είδους. Ο Γ. Σεφέρης, ο. Γ. Ρίτσος, ο R. Kipling, ο C. Pavese, ο Ευριπίδης, ο Σενέκας, ο J. Moréas, ο Ν. Καρούζος, η Χ. Κοντού, στο δικό μας Ψηφιακό Οδοιπορικό συνδέονται μ’ έναν αόρατο συγγενικό τρόπο. Αισθάνομαι πως λειτουργούν ως διακειμενικοί φίλοι με τα εκθέματα, την εικόνα, τον ήχο και την φωνή του αφηγητή».
Για την υλοποίηση του Ψηφιακού Οδοιπορικού -και πάντα σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής, «χωρίς την υποστήριξη και την καθοδήγηση της οποίας δεν θα ήταν δυνατή η υλοποίησή του», όπως σημειώνει η Μάγδα, χρειάστηκε ένας χρόνος εντατικότατης εργασίας. Τα στάδια από τη σύλληψη της ιδέας έως τη δημιουργία μιας ψηφιακής ξενάγησης, ήταν: η επιλογή των συγκεκριμένων εκθεμάτων με την επίβλεψη της Εφορείας Αρχαιοτήτων, η δημιουργία της αφηγηματικής δραματουργίας φτιαγμένης από υλικά αρχαιολογικού, μυθολογικού, λογοτεχνικού και ποιητικού περιεχομένου, η δημιουργία των δέκα video του σκηνοθέτη Αλέξανδρου Χαντζή για τα επιλεγμένα εκθέματα, η μουσική σύνθεση/ηχητικός σχεδιασμός του Γιώργου Μιζήθρα (ΜΙΖΙ), το σπικάζ με την διαχρονική φωνή του αφηγητή Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη, η τελική σύνθεση του έργου και η ψηφιακή περάτωση. «Ίσως η πιο απαιτητική στιγμή της διαδικασίας, να ήταν η αρχή του εγχειρήματος, το πέρασμα δηλαδή από την ιδέα και στο πως μπορεί με ακρίβεια να υλοποιηθεί».
Το ψηφιακό οδοιπορικό ξεκίνησε πριν μερικές ημέρες στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνας και η Μάδγα Κόρπη θυμάται την πρώτη μέρα. «Η προσπάθεια για μια εγκάρδια συνομιλία με τον αρχαίο κόσμο, με υφές και υλικά που αγαπούμε, αφενός ελπίζουμε πως εναρμονίστηκε με τα επιλεγμένα εκθέματα, κι αφετέρου αγκαλιάστηκε με ειλικρινές ενδιαφέρον από τους επισκέπτες», θα μου πει. «Τόσο το μουσείο όσο και ο αρχαιολογικός χώρος φέρουν ούτως ή άλλως το δικό τους αποτύπωμα της μακραίωνης ιστορίας. Τα εκθέματα, κι ο αρχαιολογικός χώρος, είναι κατανυκτικά, προσκαλώντας τον επισκέπτη με μια μυστηριώδη τρυφερότητα. Μέσα σε αυτή την ήδη υπάρχουσα ιδιαίτερη συνθήκη, όπου ο χώρος λειτουργεί και ως χρόνος, την πρώτη ημέρα της λειτουργίας του Ψηφιακού Οδοιπορικού η χαρά και η αγωνία ήταν μεγάλη».
Σκυλιά σαλονιού, σκυλιά που συνόδευσαν διάσημα ονόματα του Χόλιγουντ, της μόδας, της λογοτεχνίας, της Τέχνης. Όταν η κομψότητα και το κάλλος βγήκαν «βόλτα» με λουρί
16°
