Πηνελόπη Γατσά, τι θέλουν να μας πουν οι Γραμμές των πόλεων;

Κοιτάω τον Πύργο Αθηνών έτσι όπως τον αποτύπωσε η Πηνελόπη Γατσά. Ιδωμένος από τη βάση του, μαύρες και γκρι γραμμές τον διατρέχουν μαζί με λίγα φωτισμένα παράθυρα ως την κορυφή του, εκεί που φωτίζει το σήμα της Interamerican. Από πίσω πρέπει να υπάρχει ένα ολόγιομο φεγγάρι – δεν φαίνεται, αλλά τα ελαφρώς πιο φωτισμένα σύννεφα ενός μαύρου ουρανού μαρτυρούν την ύπαρξή του. Αυτός ο πίνακας μοιάζει με νουάρ μυθιστόρημα. Δηλαδή, τουλάχιστον εγώ, αυτόν θα επέλεγα να εικονογραφήσω ένα βιβλίο που μιλά για εγκλήματα και πάθη της Αθήνας.

Το μυαλό της Πηνελόπης Γατσά, πάλι, μεταφράζει αυτή την πόλη μέσα από τις γραμμές της. Με αφορμή την πλούσια διαδρομή της στον χώρο της τέχνης τα τελευταία 30 χρόνια, η Πηνελόπη δημιούργησε μια σειρά έργων με θέμα τις γραμμές της πόλης. Σε αυτά αποτυπώνει αστικά τοπία και γνώριμα τοπόσημα με την τεχνική mixed media και συνοδεύει αυτούς τους πίνακες με μια σειρά από κεραμικές πιατέλες και φωτιστικά από μέταλλο και plexiglass. Η εικαστική έκθεση «City lines. Γραμμές των πόλεων» θα εγκαινιαστεί την Παρασκευή 28 Μαρτίου 2025 στην γκαλερί Μελάνυθρος και θα διαρκέσει έως τις 12 Απριλίου. Με αφορμή αυτή την έκθεση, της ζητήσαμε να μας αφηγηθεί τη διαδρομή της, αλλά και να μας πει λίγα λόγια για τα έργα που θα θαυμάσουμε την Παρασκευή 28 Μαρτίου:

«Ξεκίνησα την καριέρα μου, κατευθείαν μετά το σχολείο, στο ατελιέ των εκδόσεων Λυμπέρη και μέχρι τα 22 έβγαζα μόνη μου το surf+ski, περιοδικό με πολλούς φαν εκείνη την εποχή. Ακολούθησαν 3 χρόνια στο Λονδίνο, όπου εργάστηκα σε διαφημιστική εταιρεία σαν γραφίστρια πάντα, ενώ παράλληλα παρακολούθησα δύο σεμινάρια: βιομηχανικό σχεδιασμό και packaging, στο LCP (London college of printing). 

Όταν η γραφιστική έγινε ηλεκτρονική, έχασα κάπως το ενδιαφέρον μου για τη δουλειά αυτή καθαυτή. Σε εκείνη τη φάση μπήκε το σίδερο στη ζωή μου. Ως μια πηγή έκφρασης μέσα από ένα υλικό δυνατό και άθραυστο αλλά και εύπλαστο! Έτσι, οι γραφίστικες κοπιδιές μετατράπηκαν σε laser cuts, και το χαρτί έγινε λαμαρίνα. Αν το σκεφτείς, δεν έχει αλλάξει κάτι. Γραφιστική είναι και τα δύο. Τα υλικά αλλάζουν.

Όλο αυτό το παιχνίδι με τα υλικά και τις άπειρες δυνατότητές τους εκφράστηκαν μέσα από την Euphoria design, μια εταιρεία που ιδρύσαμε με τη φωτογράφο Ιωάννα Νικολαρεΐζη. Χρησιμοποιώντας τη φωτογραφία ως μέρος του design, δημιουργήσαμε φωτιστικά και χρηστικά αντικείμενα από μέταλλο και plexiglass.

Τα κολάζ ξεκίνησαν λίγο αργότερα όταν κάποιος φίλος στη Μύκονο μου ζήτησε να του φτιάξω μερικούς πίνακες για τα δωμάτια του ξενοδοχείου του. Με λίγες ξυραφιές έφτιαξα 12 έργα. Είχαν μεγάλη επιτυχία και αυτό με οδήγησε σε ένα καινούργιο δρόμο.

Στην αρχή ήταν μόνο χαρτί. Σήμερα υπάρχουν περισσότερα υλικά. Τα κολάζ στήνονται πάνω σε καμβά με ακρυλική βάση. Πολλές φορές προσθέτω και κάποιο άλλο υλικό, όπως φωσφοριζέ λουρίδες ή μεταλλικά γράμματα για να δώσω έμφαση.

Οι γραμμές των πόλεων βγήκαν στην πορεία. Δεν υπήρχε αρχική ιδέα. Μερικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο τράβηξαν το ενδιαφέρον μου, ο Πύργος των Αθηνών με ένα πυροσβεστικό, το Mινιόν από τη Βεραντζέρου, το Rex στην Πανεπιστημίου. Μου άρεσε η προοπτική των κτιρίων. Κάπως έτσι βγήκαν οι γραμμές. Γιατί η αρχιτεκτονική είναι γραμμές. Όπως και η γραφιστική.

Οι γραμμές των πόλεων είναι παντού γύρω μας. Αλλά είναι μπερδεμένες. Η καθαρότητα των γραμμών καθορίζει τη σκέψη. Κάποτε ένας Αιγινίτης τεχνίτης πέτρας έφτιαχνε ένα καλντερίμι. Είχε ένα συγκεκριμένο μοτίβο που έβαζε τις πέτρες. Όταν τον ρώτησα γιατί τις βάζει έτσι και όχι τυχαία που θα ήταν και ευκολότερο, εκείνος απάντησε: «Παιδί μου! Για να μην σκοντάφτει το βλέμμα, για να μην σκοντάφτει η σκέψη, για να μην σκοντάφτει το βήμα!».

Info
Εγκαίνια, Παρασκευή 28 Μαρτίου, 7 μμ.
Χώρος τέχνης Μελάνυθρος 
Ζάππα 4, 11635
Καλλιμάρμαρο