Το έργο αποκαλύφθηκε τα μεσάνυχτα της 24ης Δεκεμβρίου 2024 και θα παραμείνει εκτεθειμένο έως τις 17 Οκτωβρίου 2025
Ο Μικελάντζελο Πιστολέτο αντικαθιστά τον Καραβάτζιο. Αυτό συμβαίνει στο Παλέρμο, με αφορμή την 15η έκδοση του Next, ενός πρότζεκτ που δημιουργήθηκε για να τιμήσει τη μνήμη της κλοπής του πίνακα «Η Γέννηση του Ιησού με τους Αγίους Λαυρέντιο και Φραγκίσκο της Ασίζης», ένα αριστούργημα του Λομβαρδού καλλιτέχνη που βρισκόταν στο Ορατόριο του Αγίου Λαυρεντίου στο Παλέρμο πριν κλαπεί το 1969.
Η εκδήλωση, που ξεκίνησε το 2010 από τον Μπερνάρντο Τορτορίτσι ντι Ραφαδάλι, φέρνει φέτος στη Σικελία τον εκπρόσωπο της Arte Povera, ο οποίος κλήθηκε να δημιουργήσει μια νέα ερμηνεία της Γέννηση του Ιησού, προς τιμήν του πίνακα που εκλάπη το 1969 από το Ορατόριο του Αγίου Λαυρεντίου στο Παλέρμο, ένα γεγονός που άφησε ανεξίτηλο σημάδι στην ιστορία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
«Είμαστε εξαιρετικά ευγνώμονες στον δάσκαλο Μικελάντζελο Πιστολέτο, ο οποίος θέλησε να δημιουργήσει μια Γέννηση για το Ορατόριο του Αγίου Λαυρεντίου στη μνήμη της Γέννησης του Καραβάτζο που εκλάπη το 1969 και δεν βρέθηκε ποτέ», δηλώνει ο Μπερνάρντο Τορτορίτσι ντι Ραφαδάλι.
«Είναι μια πράξη ηθικής επανόρθωσης που διάφοροι καλλιτέχνες, τα τελευταία 15 χρόνια, θέλησαν να προσφέρουν στο ορατόριο συμμετέχοντας στο πρότζεκτ Next. Η συμμετοχή μιας προσωπικότητας με το μέγεθος του Μικελάντζελο Πιστολέτο μας παρηγορεί, αφενός, αναγνωρίζοντας ότι η κλοπή δεν ήταν μόνο ένα έγκλημα κατά του ορατορίου και του Παλέρμο, αλλά μια επίθεση στην ίδια την ιστορία της τέχνης. Αφετέρου, βοηθά να απαλύνουμε τον πόνο της πληγής που υπέστημεν μέσα από μια νέα δημιουργία, η οποία δεν είναι απλώς ένα έργο τέχνης, αλλά και μια ισχυρή πράξη ανθρώπινης αλληλεγγύης».
Η νέα Γέννηση του Μικελάντζελο Πιστολέτο διατηρεί τις αρχικές διαστάσεις του πίνακα του Καραβάτζιο (268x197 εκ.) και χρησιμοποιεί μία από τις πιο αναγνωρίσιμες γλώσσες του καλλιτέχνη: τους πίνακες-καθρέφτες, με την ανακλαστική επιφάνεια που αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο της ποιητικής του.
Ο Πιστολέτο αντικαθιστά, λοιπόν, τον Καραβάτζιο με έναν καθρέφτη. Όπως συχνά συμβαίνει στα έργα καθρεφτών του, υπάρχει μια φιγούρα – στην προκειμένη περίπτωση ο άγγελος του Καραβάτζιο. Αντί για τον πάπυρό του, ο άγγελος κρατά το σύμβολο του Τρίτου Παραδείσου, τη διαμόρφωση του μαθηματικού συμβόλου του απείρου που σχεδίασε ο Πιστολέτο για να εκφράσει την αρμονία μεταξύ φύσης και τεχνολογικού τεχνητού.
Ο Μικελάντζελο Πιστολέτο δήλωσε: «Διατηρώντας ένα μέρος του αρχαίου πίνακα, ο Άγγελος που κατεβαίνει από τον ουρανό φέρει τον Ευαγγελισμό του Τρίτου Παραδείσου ως σύμβολο μιας πιθανής ισορροπίας μεταξύ φύσης και τεχνητού. Αυτή η οπτική καλεί σε συλλογική ευθύνη, μετασχηματίζοντας τη σύγκρουση σε έναν νέο ορίζοντα πολιτισμού, όπου η δημιουργία υπερισχύει της καταστροφής».
Η πρωτοβουλία Next δημιουργήθηκε για να μετατρέψει τον πόνο της απώλειας σε μια μορφή καλλιτεχνικής και πολιτιστικής ανθεκτικότητας. Μέσα από τη δημιουργία νέων έργων που επανερμηνεύουν τη Γέννηση, το πρότζεκτ στοχεύει να διατηρήσει ζωντανή τη μνήμη του χαμένου πίνακα, γιορτάζοντας παράλληλα την τέχνη ως εργαλείο αναγέννησης.
Στα χρόνια που πέρασαν, καλλιτέχνες όπως ο Φραντσέσκο ντε Γκράντι, ο Φραντσέσκο Σιμέτι, ο Εμίλιο Ίσγκρο και η Βανέσα Μπίκροφτ παρουσίασαν τις δικές τους εκδοχές της Γέννησης. Κύριος στόχος είναι η εξορκιστική αντιμετώπιση μιας από τις βαθύτερες πληγές που υπέστη η παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, ενώ παράλληλα ενισχύεται η συλλογική σκέψη για την ικανότητα της τέχνης να θεραπεύει και να αναγεννά.
Πράγματι, η κλοπή του πίνακα τη νύχτα 17-18 Οκτωβρίου 1969 θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα κατά της τέχνης. Το έργο, που δημιουργήθηκε μεταξύ 1600-1601 στη Ρώμη και στάλθηκε στο Παλέρμο, κατατάσσεται δεύτερο στη λίστα του FBI με τα Δέκα Σημαντικότερα Εγκλήματα κατά της Τέχνης.
14°
