Πέτρος Νικόλτσος: Ζωγραφική «πριν το τέλος»

Αβέβαιες εικόνες με σαφείς αναφορές. Σε μια εποχή αβεβαιότητας, ο Πέτρος Νικόλτσος σκιαγραφεί το ακατανόητο, το αόρατο, το αδιανόητο κι επιστρέφει με την τέταρτη έκθεση ζωγραφικής που φέρει τον τίτλο «Πριν το τέλος» και θα εγκαινιαστεί την Παρασκευή 4 Οκτωβρίου στο Plex, στην οδό Κεραμεικού 28, στις 19.00.

Πριν το τέλος: Ο Πέτρος Νικόλτσος παρουσιάζει νέα έργα ζωγραφικής

Πίνακες ζωγραφικής από την άκρη του κόσμου. Πριν το τέλος. Πριν το τέλος της ύπαρξης. Πριν το τέλος μιας εποχής. Πριν το τέλος μιας σχέσης. Καθοριστικής. «Βρίσκομαι στο τέλος μιας μεγάλης και σημαντικής περιόδου στη ζωή μου. Ήρθε το τέλος μιας προσωπικής σχέσης που κράτησε σχεδόν πέντε χρόνια και που καθόρισε πάρα πολλά! Αυτό το γεγονός έχει περάσει δημιουργικά μέσα σε πολλά από τα έργα που δείχνω σε αυτήν την έκθεση. Το τέλος και ο θάνατος επίσης με απασχολούν πάντα πάρα πολύ! Με βασανίζουν διαρκώς υπαρξιακές αγωνίες. Τι είμαστε; Γιατί είμαστε εδώ; Τι οφείλουμε να κάνουμε; Τι έρχεται;» εξηγεί κι αναρωτιέται ταυτόχρονα ο Πέτρος Νικόλτσος απαντώντας για τον τίτλο που διάλεξε.

Πώς η εμπειρία του στη φωτογραφία επηρεάζει τη ζωγραφική του προσέγγιση; «Η φωτογραφία είχε πει κάποιος είναι η φτωχή ξαδέρφη της ζωγραφικής (!). Ίσως και να ισχύει αυτό. Η ελευθερία που σου προσφέρει η ζωγραφική δεν υπάρχει στη φωτογραφία. Στη φωτογραφία έχεις πάντα αυτό που βρίσκεις μπροστά σου και τους περιορισμούς του τεχνολογικού σου μέσου. Αυτό βέβαια δεν κάνει την φωτογραφία λιγότερο δυνατή. Κάθε άλλο! Βρίσκω πως η διαδικασία σε αυτά τα δύο μέσα που υπηρετώ είναι αντίστροφη: Στη μεν ζωγραφική έχω έναν λευκό καμβά στον οποίο προσθέτω στοιχεία, στη δε φωτογραφία έχω έναν απέραντο καμβά, την οπτική πραγματικότητα, από τον οποίο αφαιρώ στοιχεία, τα πάντα σχεδόν, εκτός από αυτά που θέλω να κρατήσω μέσα στο παραλληλόγραμμο κάδρο μου. Η πρώτη διαδικασία είναι άρα προσθετική ενώ η δεύτερη αφαιρετική» απαντά για τα δύο μεγάλα πεδία δημιουργίας με τα οποία ασχολείται.

Με αναφορές στην ποπ αρτ και τα κόμικς, ένα καλειδοσκόπιο χρωμάτων και μορφών εικονογραφεί το χάος των συναισθημάτων του δημιουργού. Πορτρέτα κοριτσιών. Άλογα. Ήλιοι. Πώς η μετάβαση από τα αφηρημένα στα παραστατικά έργα επηρέασε την καλλιτεχνική του έκφραση; «Πάντα έκανα και τα δύο: Παραστατικά έργα και αφηρημένα. Όχι πολύ παραστατικά βέβαια. Με την έννοια ότι δεν προσπαθώ ποτέ να αποτυπώσω την πραγματικότητα πιστά και ρεαλιστικά. Είναι κάτι που δεν μπορώ να κάνω εύκολα ούτως ή άλλως. Το μέτρημα, οι σωστές αναλογίες, η λεπτομέρεια, όλα αυτά, είναι πράγματα στα οποία δεν είμαι καθόλου καλός. Υπάρχει και η φωτογραφία βέβαια η οποία μου επιτρέπει να καταγράφω τα πράγματα όπως είναι. Στη ζωγραφική δουλεύω πολύ γρήγορα και αυθόρμητα. Όλα συμβαίνουν απότομα θα έλεγα. Και στην φωτογραφία τώρα που το σκέφτομαι, το ίδιο κάνω. Έχω παρατηρήσει επίσης μια σημαντική διαφορά στις δύο διαδικασίες: Όταν ζωγραφίζω είμαι συνήθως ταραγμένος και ανήσυχος. Οι σκέψεις μου τρέχουν και βρίσκομαι σε ένα προσωρινό ντελίριο. Όταν φωτογραφίζω αντιθέτως, είμαι συγκεντρωμένος, ήρεμος, ψύχραιμος και δεν σκέφτομαι πολλά πράγματα. Θα έλεγα πως δεν σκέφτομαι τίποτα πέρα από το αν έχω βάλει τις σωστές ρυθμίσεις στην φωτογραφική μου μηχανή. Η διαδικασία της λήψης δεν έχει κάποια λογική. Θα έλεγα πως λειτουργώ με το ένστικτο. Τα χέρια και το μάτι πάνε κάπως μόνα τους» σχολιάζει.

Σε έναν κόσμο που τα πάντα βαφτίζονται ποπ αρτ, πού αρχίζει και πού τελειώνει η σχέση του με αυτό το εικαστικό κίνημα; «Όλοι ξέρουμε τα μεγάλα έργα του Ρόι Λίχνενσταϊν με τα καρέ από κόμικς. Δεν θα έλεγα πως συνειδητά η ποπ αρτ υπήρξε ποτέ επιρροή στη δουλειά μου αλλά απ’ ό,τι φαίνεται υπήρξε. Ένας καλός μου φίλος βλέποντας τα πρώτα μεγάλα έργα που έκανα μετά από καιρό, κάποια από τα οποία έδειξα στο υπόγειο της “Εφημερίδας” (το café – bar στη γωνία Σίνα με Βησσαρίωνος) στην έκθεση “Χωρίς Βαρύτητα” το 2021, τα χαρακτήρισε “ποπ κονστρουκτιβιστικά”. Στο εργαστήριο σχεδίου όπου έκανα προετοιμασία για τις εξετάσεις της Σχολής Καλών Τεχνών το 2019 επίσης οι καθηγητές μου λέγανε πως η δουλειά μου είναι ποπ. Η ποπ αρτ ακολουθεί την περίοδο του αφηρημένου εξπρεσιονισμού στις ΗΠΑ. και άρα βρίσκω μια συγγένεια εκεί αφού αυτός ο αφηρημένος εξπρεσιονισμός της δεκαετίας του 1950 αποτελεί σαφώς επιρροή στα έργα μου. Με τα κόμικς έχω σχέση γιατί διάβαζα πολλά όταν ήμουν έφηβος. Έπαιρνα τα περιοδικά “Παρά Πέντε” και “Βαβέλ”. Επίσης όταν έκανα μαθήματα ελεύθερου σχεδίου στο εργαστήριο του ζωγράφου Κώστα Ξανθόπουλου στη Θεσσαλονίκη μεταπήδησα από το τμήμα προετοιμασίας για τη Σχολή Καλών Τεχνών και πήγα στο τμήμα κόμικς που υπήρχε εκεί και το παρακολούθησα για έναν χρόνο».

Ο Πέτρος Νικόλτσος γεννήθηκε το 1979 στη Θεσσαλονίκη. Ζει στην Αθήνα από 2010. Ζωγραφίζει από τριών ετών ενώ ξεκίνησε να ασχολείται με την φωτογραφία το 1991. Έχει κάνει 11 ατομικές εκθέσεις φωτογραφίας και αυτή θα είναι η τέταρτη του έκθεση ζωγραφικής. Ανάμεσα στα ενδιαφέροντά του είναι επίσης η μουσική, η φιλοσοφία, η ιστορία, η πολιτική και η ποίηση.