Πέθανε ο «Ρέμπραντ του βίντεο» Bill Viola σε ηλικία 72 ετών

Ο Bill Viola, πρωτοπόρος στους τομείς των νέων μέσων, του βίντεο και της τέχνης των εγκαταστάσεων, πέθανε στο σπίτι του στο Long Beach της Καλιφόρνια, σε ηλικία 73 ετών.

Κατά τη διάρκεια πέντε δεκαετιών, οι εγκαταστάσεις του Bill Viola βρήκαν νέες χρήσεις για την υπερσύγχρονη τεχνολογία ήχου και εικόνας και εξέτασαν την ανθρώπινη εμπειρία - γέννηση, θάνατο, συνείδηση - σε έργα που αντλούσαν από ανατολικές και δυτικές πνευματικές και φιλοσοφικές παραδόσεις. Σε διάλεξή του το 2007 είπε: «η τεχνολογία των μέσων ενημέρωσης δεν βρίσκεται σε αντίθεση με τον εσωτερικό μας εαυτό, αλλά στην πραγματικότητα αποτελεί αντανάκλαση αυτού».

Η κριτικός τέχνης του Observer, Laura Cumming, δήλωσε για την έκθεσή του Five Angels For The Millennium του 2001: «Η πιο δυνατή έκθεση ενός ζωντανού καλλιτέχνη που μπορεί να δει κανείς σήμερα στη Βρετανία... Ο Viola έχει γίνει ο Ρέμπραντ της εποχής του βίντεο, ένας καλλιτέχνης που έχει κάνει περισσότερα από οποιονδήποτε σύγχρονό του για να προωθήσει το συναισθηματικό και αισθητικό περιεχόμενο του μέσου του».

Ενώ το βίντεο ήταν το πρωταρχικό του μέσο, ο Viola συνέχισε να διευρύνει τα όρια της πρακτικής του. Το πρώτο του έργο σε βίντεο υψηλής ευκρίνειας, «Going Forth By Day», ανατέθηκε το 2002 από το Deutsche Guggenheim Berlin και το Guggenheim Museum της Νέας Υόρκης και κατέληξε σε μια τοιχογραφία πέντε τμημάτων που αναπαριστά τον κύκλο της ζωής, από τη γέννηση έως το θάνατο.

Συνεργάστηκε με μουσικούς - από το Ensemble Modern της Φρανκφούρτης το 1994 και το industrial rock συγκρότημα Nine Inch Nails το 2000, μέχρι τον σκηνοθέτη Peter Sellars και τον μαέστρο Esa-Pekka Salonen σε μια νέα παραγωγή του έργου Tristan und Isolde του Richard Wagner, η οποία περιόδευσε διεθνώς από το 2004.

Δύο ειδικά σχεδιασμένα έργα βίντεο για τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Παύλου - το Martyrs (Earth, Air, Fire, Water) του 2014 και το Mary του 2016 - έγιναν οι πρώτες μόνιμες εγκαταστάσεις βιντεοτέχνης σε καθεδρικό ναό της Εκκλησίας της Αγγλίας. Ακόμα και στη μετέπειτα ζωή του, συνέχισε να πειραματίζεται με νέες τεχνολογίες.

Ο Viola, του οποίου τα έργα έφτασαν στο κοινό σε όλο τον κόσμο, από το Μουσείο Αμερικανικής Τέχνης Whitney της Νέας Υόρκης και την Μπιενάλε της Βενετίας μέχρι το Μουσείο Τέχνης Mori του Τόκιο και τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004, γεννήθηκε στο Κουίνς της Νέας Υόρκης το 1951. Πήρε πτυχίο καλών τεχνών στα πειραματικά στούντιο από το Πανεπιστήμιο Syracuse το 1973 και ξεκίνησε την καριέρα του καθώς η τεχνολογία του βίντεο αναπτυσσόταν ραγδαία. Μετά την αποφοίτησή του, ο Viola μετακόμισε στη Φλωρεντία της Ιταλίας, όπου εργάστηκε στο art/tapes/22, ένα πρώιμο στούντιο βιντεοτέχνης.

Οι επιρροές των μεγάλων δασκάλων, ιδιαίτερα του Μιχαήλ Άγγελου, ήταν εμφανείς στα μεταγενέστερα έργα του, και η τέχνη του παρουσιάστηκε μαζί με του Μιχαήλ Άγγελου σε πολλές περιπτώσεις - από το Μουσείο Duomo της Φλωρεντίας μέχρι τη Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου, όπου ο Bill Viola τοποθέτησε 14 σχέδια του Μιχαήλ Άγγελου από τη συλλογή του ιδρύματος δίπλα σε 12 βιντεοεγκαταστάσεις.

Το 1977, ο Viola προσκλήθηκε στη Μελβούρνη της Αυστραλίας από τη διευθύντρια πολιτιστικών τεχνών Kira Perov. Τον συνάντησε στη Νέα Υόρκη τον επόμενο χρόνο, και το ζευγάρι παντρεύτηκε και ξεκίνησε μια ισόβια δημιουργική συνεργασία.

Η επιρροή του έργου της Viola αναγνωρίστηκε με βραβεία και αναδρομικές εκθέσεις. Το 2017, το Μουσείο Guggenheim Bilbao παρουσίασε τα έργα του Viola από το 1976 έως το 2014, προσελκύοντας περισσότερους από 700.000 επισκέπτες.

Ο Viola έγραψε το 1989: «Έχω συνειδητοποιήσει ότι ο πιο σημαντικός τόπος όπου υπάρχει το έργο μου δεν είναι η γκαλερί του μουσείου, ούτε η αίθουσα προβολής, ούτε η τηλεόραση, ούτε καν η ίδια η οθόνη του βίντεο, αλλά το μυαλό του θεατή που το έχει δει».

Πηγή: Guardian