Μαρία Φιλιππακοπούλου: Η γοητεία του liminality
«Πρέπει να αλλάξει η εικόνα του καλλιτέχνη στη συλλογική κοινωνική συνείδηση»
![Μαρία Φιλιππακοπούλου: Η γοητεία του liminality Η Μαρία Φιλιππακοπούλου στο εργαστήριό της © Villy Calliga](/images/1074x600/jpg/files/2024-04-16/maria-filippakopoulou1920.jpg)
Προτζέκτορας: Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μας υποδέχεται στο εργαστήριό της για μια συζήτηση για τη ζωγραφική, την τέχνη, τη γοητεία των μεταβατικών χώρων
Η Μαρία Φιλιππακοπούλου μεγάλωσε σε μια οικογένεια που αγαπούσε την τέχνη και υποστήριξε κάθε βήμα της καλλιτεχνικής της πορείας. Η ανάμνηση της σοφίτας του σχολείου που στα μαθητικά της χρόνια διδασκόταν εικαστικά από τον χαράκτη Βασίλη Χάρο είναι έντονα χαραγμένη στη μνήμη της. Τότε, η σκέψη ότι θα γινόταν ζωγράφος δεν είχε περάσει από το μυαλό της. Τελείωσε τις σπουδές της στη Γερμανική Φιλολογία και παράλληλα στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου, συνεχίζοντας τις μεταπτυχιακές σπουδές της στο πεδίο του Theatre Arts Performance στο Goldsmiths College University of London. Όμως τελικά η ηθοποιία δεν κατάφερε να την κερδίσει.
Το Λονδίνο υπήρξε το σημείο καμπής στην καλλιτεχνική σου πορεία.
Ήταν μια πολυπολιτισμική μητρόπολη που έδινε ποικίλα ερεθίσματα σε έναν νέο καλλιτέχνη. Όσο ήμουν εκεί λοιπόν, ήρθα σε επαφή τόσο πολύ με τη ζωγραφική και με τους ανθρώπους που ασχολούνταν με αυτή που συνειδητοποίησα ότι η ηθοποιία δεν ήταν η τέχνη που μου ταιριάζει.
![Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice](/images/w734/jpg/files/2024-04-16/maria-filippakopoulou1.jpg)
Επιστρέφεις, λοιπόν, στην Αθήνα και ξεκινάς μαθήματα σχεδίου.
Ξεκίνησα να δουλεύω ως ηθοποιός και παράλληλα να σπουδάζω σχέδιο δίπλα στον Θεόδωρο Πάντο. Σε αυτόν οφείλω που αγάπησα το σχέδιο. Ένιωθα απερίγραπτη χαρά κάθε φορά που έβγαινα από το θέατρο για να πάω στα μαθήματά του.
![Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice](/images/w734/jpg/files/2024-04-16/maria-filippakopoulou2.jpg)
Και το 2003 σε βρίσκει στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και στο εργαστήριο του Αναστάσιου Χριστάκη.
Ήμουν στα εργαστήρια ζωγραφικής των Α. Χριστάκη και Τ. Πατρασκίδη, και φωτογραφίας του Μ. Μπαμπούση. Ο Χριστάκης, γνωρίζοντας τη μετάβασή μου από το θέατρο, μου είπε κάτι που εντυπώθηκε μέσα μου «Τώρα αλλάζει το μέσο, αλλά το ζητούμενο παραμένει το ίδιο».
![Η ζωγράφος Μαρία Φιλιππακοπούλου στο εργαστήριό της © Villy Calliga Η ζωγράφος Μαρία Φιλιππακοπούλου στο εργαστήριό της © Villy Calliga](/images/w734/jpg/files/2024-04-16/maria-filippakopoulou3.jpg)
Ζωγραφική και φωτογραφία. Με ποιον τρόπο τις συνθέτεις;
Η φωτογραφία είναι ένα είδος βιώματος. Οι φωτογραφίες μου είναι οι αναφορές μου που στον καμβά μετουσιώνονται, αφού αφαιρέσω τον ρεαλισμό και την πραγματικότητα, σε υποκειμενικά τοπία. Όμως είναι και μια τέχνη αυτούσια με τεράστια εικαστική αξία και κάποια στιγμή θα ήθελα να εκθέσω τις φωτογραφίες μου, αυτόνομα ή παράλληλα με τα έργα των οποίων αποτέλεσαν αναφορές.
![Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice](/images/w734/jpg/files/2024-04-16/maria-filippakopoulou4.jpg)
Όσο ήσουν στην ΑΣΚΤ, φωτογράφιζες στη λεωφόρο ΝΑΤΟ, τα νεκροταφεία αυτοκινήτων και κυρίως τον ανοιχτό δρόμο. Γιατί;
Υπάρχει μια σύγχρονη ορολογία, το «liminality». Αναφέρεται στους μεταβατικούς χώρους. Εκεί χάνεις και βρίσκεις την ταυτότητά σου, προσπαθείς να ορίσεις τον εαυτό σου υπαρξιακά, την παρουσία σου σε αυτούς. Mε απασχολεί η μεταβατικότητα των non spaces και οι ανοιχτοί δρόμοι είναι κατ’ εξοχήν μεταβατικοί. Έχοντας ζήσει στην Αθήνα και στο Λονδίνο, δηλαδή σε δύο μεγαλουπόλεις, προσπαθώ να ορίσω τον εαυτό μου σε σχέση με τον τεράστιο χώρο γύρω μου. Ακόμα και ο χώρος μεταξύ θεάτρου και ζωγραφικής ήταν χώρος μετάβασης, όρισα τον εαυτό μου καλύτερα.
![Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice](/images/w734/jpg/files/2024-04-16/maria-filippakopoulou5.jpg)
Τι άλλες ανησυχίες εκφράζεις μέσα από τα έργα σου;
Με απασχολεί έντονα το θέμα της οικολογικής καταστροφής. Αρκετά έργα μου αναφέρονται στον τρόπο που ο άνθρωπος παρεμβαίνει στη φύση και καταστρέφει την ισορροπία της με ό,τι αυτό συνεπάγεται για όσα πλάσματα ζουν στον πλανήτη. Το να αναστρέψουμε την καταστροφή είναι πολύπλοκο. Απαιτεί να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας.
![Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice](/images/w734/jpg/files/2024-04-16/maria-filippakopoulou6.jpg)
Αν σου έλεγαν να περιγράψεις τη ζωγραφική σου, τι θα έλεγες;
Ότι χρησιμοποιώ μια παραδοσιακή τεχνική –λάδια σε καμβά– προκειμένου να αποτυπώσω τον τόπο και τον χρόνο, αφαιρώντας τον ρεαλισμό και δημιουργώντας υποκειμενικά, νοητά, ιδεαλιστικά τοπία. Όμως δεν είναι αφηρημένη ζωγραφική. Τα τοπία μου, αστικά και φυσικά, έχουν αναφορές από τις οποίες έχω αφαιρέσει τα πραγματικά στοιχεία.
![Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice](/images/w734/jpg/files/2024-04-16/maria-filippakopoulou7.jpg)
Το εργαστήριό σου έχει μια ισορροπημένη καθαρότητα, αποπνέει ηρεμία. Είναι το άβατό σου;
Όταν δουλεύω είναι άβατο. Δεν θέλω να χτυπήσει ούτε το τηλέφωνο. Όμως είναι παράλληλα και χώρος επικοινωνίας με τους ανθρώπους που αγαπούν την τέχνη. Γι’ αυτό θεωρώ χρήσιμο να ανοίγουμε οι καλλιτέχνες τα εργαστήριά μας κατά περιόδους, ως open studio, ώστε να διευκολύνεται αυτή η επικοινωνία, να γίνεται ουσιαστική.
![Η Μαρία Φιλιππακοπούλου στο εργαστήριό της © Villy Calliga Η Μαρία Φιλιππακοπούλου στο εργαστήριό της © Villy Calliga](/images/w734/jpg/files/2024-04-16/maria-filippakopoulou8.jpg)
Χιλιάδες εργαστήρια, χιλιάδες καλλιτέχνες σε όλη την Ελλάδα. Κι όμως σήμερα η αγορά τέχνης πάσχει. Πιστεύεις ότι μπορεί να αλλάξει αυτό;
Ο κόσμος δεν διαθέτει πια τα χρήματα που διέθετε. Πόσο μάλλον δε για αγορές έργων τέχνης. Όμως κι αυτοί που έχουν χρήματα να διαθέσουν δεν κατανοούν ότι η τέχνη είναι επένδυση. Υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι είναι χόμπι, όμως είναι δουλειά. Απαιτεί χρόνο, κόπο, προσήλωση. Πρέπει να αλλάξει η εικόνα του καλλιτέχνη και της τέχνης στη συλλογική κοινωνική συνείδηση για να αλλάξει και η αγορά. Να κατανοήσουν ότι τέχνη δεν είναι μόνο τα γλυπτά της Αρχαίας Ελλάδας, αλλά και ό,τι δημιουργείται από χιλιάδες σύγχρονους καλλιτέχνες καθημερινά στα εργαστήριά τους και αξίζει μια θέση στην αγορά τέχνης.
![Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice](/images/w734/jpg/files/2024-04-16/maria-filippakopoulou9.jpg)
Επομένως, το θέμα του βιοπορισμού ενός καλλιτέχνη αποκλειστικά από την τέχνη του δεν τίθεται καν ως θέμα συζήτησης;
Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα είναι πολύ δύσκολο να ζήσεις αποκλειστικά πουλώντας έργα σου. Αρκετοί, όπως κι εγώ, έχουμε τη δυνατότητα να διδάξουμε τέχνη, ένας άλλος τρόπος ενασχόλησης με αυτή. Προσωπικά, νιώθω ότι έχω δύο χώρους – της διδασκαλίας και του εργαστηρίου. Το ενδιαφέρον με τη διδασκαλία είναι ότι εισπράττεις τόσα από τους μαθητές σου που ισορροπείται το έλλειμμα χρόνου το οποίο προκύπτει και σε αποτρέπει από το να είσαι όσες ώρες θέλεις στο εργαστήριο.
![Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice](/images/w734/jpg/files/2024-04-16/maria-filippakopoulou10.jpg)
Πρόσεξα ένα μουσικό άλμπουμ στο γραφείο σου. Στο εξώφυλλό του έχει ένα έργο σου.
Πρόκειται για το έργο μου «Ανεμογεννήτριες». Συνεργάζομαι με τις εταιρίες Elsewhere Music και Erstwhile Records, που εδρεύουν στο New Jersey στις ΗΠΑ και ασχολούνται με την παραγωγή σύγχρονης μουσικής. Χρησιμοποιούν έργα μου για εξώφυλλα των άλμπουμ τους και το τελευταίο τους, που έχει ως εξώφυλλο τις «Ανεμογεννήτριες», είναι με τη μουσική του Σλοβάκου Adrian Democ.
![Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice Η εικαστικός Μαρία Φιλιππακοπούλου μιλάει στην Athens Voice](/images/w734/jpg/files/2024-04-16/maria-filippakopoulou11.jpg)
Πώς θα προσδιόριζες τον εαυτό σου στον πληθωρικό χώρο της τέχνης; Νιώθεις «ασφαλής»;
Στον χώρο της τέχνης γενικά δεν νιώθω κάποια ανασφάλεια. Προσπαθώ, δουλεύω συνέχεια. θα έλεγα ότι μέσα σε εικοσιπέντε χρόνια έχω καταφέρει κάποια πράγματα, έχω το εργαστήριό μου, αξιοπρεπείς συνεργασίες, έχω γνωρίσει ανθρώπους που διατηρώ πολύ καλή επικοινωνία μαζί τους. Όταν όμως δω έργα του Van Gogh, του Rembrandt, της Georgia O'Keeffe μπορεί να κλονιστώ. Σαν καλλιτέχνης νιώθω ανασφάλεια όταν βλέπω τα έργα μεγάλων ζωγράφων. Άλλωστε αυτούς θαυμάζω, αυτούς συμβουλεύομαι.
Μπορείς να φανταστείς τον εαυτό σου εκτός ζωγραφικής;
Θα ήταν πολύ οδυνηρό αν μου έλεγαν ότι δεν μπορώ να ζωγραφίσω. Δεν μπορώ καν να με φανταστώ εκτός τέχνης. Η ζωγραφική, η τέχνη γενικότερα, για τον δημιουργό είναι η αναπνοή του.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
![](/images/w400/3/jpg/files/2024-02-02/final-voice-choice4.jpg)
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Όσα μας είπαν οι δύο Λιθουανοί καλλιτέχνες για την έκθεση-«συνάντηση» με τον φίλο τους Klaus Pfeiffer
Διάσημοι και ιστορικοί καλλιτέχνες, σύγχρονες και γυναικείες φωνές δίνουν το παρών τον Αύγουστο σε μουσεία και γκαλερί
Ήταν ιδρυτής της Αίθουσας Τέχνης Καππάτος και διοργανωτής της σειράς εκθέσεων Rooms
Μπήκαμε για λίγο στον κόσμο του γάλλου σκιτσογράφου
Ένας δημιουργικός κύκλος επτά εκθέσεων ύφανσης ολοκληρώνεται στην Ύδρα
Η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης μας μίλησε για τη νέα περιοδική έκθεση και μοιράστηκε μαζί μας τις σκέψεις της για την τέχνη και τη δημοκρατία
Ένα πραγματικό στολίδι στο κέντρο της Ερμούπολης
Αναδρομική έκθεση του «παγκόσμιου» Ελληνοαμερικανού εικαστικού φιλοξενείται στην γκαλερί Blender στη Γλυφάδα
Τα έργα έφτασαν έγιναν γνωστά σε όλο τον κόσμο
Το τελευταίο κεφάλαιο της ενότητας Mīres της καλλιτέχνιδας παρουσιάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο Μαριάνθη Σίμου στον Αρτεμώνα Σίφνου
Πες μου το καλοκαιρινό σου στέκι, να σου πω έργα ποιων καλλιτεχνών θα δεις. Και φέτος, στα ελληνικά νησιά υπάρχουν εκθεσιακά ραντεβού για κάθε φιλότεχνη διάθεση
O «καταραμένος» ζωγράφος που πέθανε στα 35 του - Μαζί του στον θάνατο και η μούσα της ζωής του
Η ζωγράφος που κατάγεται από τη Ρωσία, μεγάλωσε στον Καναδά και ερωτεύτηκε την Ελλάδα ζωγραφίζει τη Μάνη
140 έργα από 55 δημιουργούς ανιχνεύουν τις καλλιτεχνικές πρακτικές που γεννήθηκαν μέσα από τον αγώνα για ελευθερία σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία τις δεκαετίες 1960-1970
Είδαμε στην Κρήτη τα έργα που διακρίθηκαν φέτος στον εικαστικό θεσμό και σας συστήνουμε τους δημιουργούς τους
Ποια είναι η ιστορικός τέχνης που θα ηγηθεί του μεγαλύτερου πολιτιστικού οργανισμού της Γερμανίας
Μια έκθεση στο Χίμαιρα art & craft για την πρώτη Πανδώρα και για όλες τις Πανδώρες του κόσμου που βιώνουν την αδικία, τον σεξισμό, τις διακρίσεις και τις προκαταλήψεις
Ο Νίκος Καββαδάς κατέγραψε σε μία πλατφόρμα όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για τα μουσεία που βρίσκονται σε κάθε γωνιά της χώρας
Ένα μοναδικό έργο τέχνης που συνοδεύει το νέο μας τεύχος
Η επιμελήτρια Άννα Μυκονιάτη μας συστήνει την Ελληνίδα ζωγράφο του μοντερνισμού πίσω από τα αινιγματικά σχέδια που παρουσιάζει το ΕΜΣΤ
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.