Νίκος Ιωσήφ: Πώς η προίκα δύο χωρισμών έγιναν τέχνη και έκθεση ζωγραφικής 

Πολύχρωμα ρετάλια και ξεχασμένα υφάσματα με κόμπους και βελονιές σε ζεστές αποχρώσεις κρύβουν μέσα τους τα βιώματα και τις μνήμες ενός πολύ αγαπητού παιδιού της Θεσσαλονίκης. Γιατί ο εικαστικός Νίκος Ιωσήφ, από τα χρόνια του «Ψιλικόλοτζι», αρχές των 00s στη Ζεύξιδος δίπλα στην Pasta Flora Darling, το 2objectrepair / 2conceptstore στην Ιουστινιανού αργότερα και στην γκαλερί Ρω αυτές τις μέρες, είναι μια από τις πιο ταλαντούχες περσόνες στον Βορρά.

Ο Νίκος Ιωσήφ μιλάει για την «Προίκα» στην γκαλερί Ρω

Παράδοση, κέντημα, αργαλειός, ποπ αρτ, Αφρική, κολάζ, δάσος, λύκος, παγωτά, μάτια που όλα τα κοιτούν και τίποτα δεν πετούν, παιδικά δωμάτια, γειτονιά, κατάσταση μελαγχολίας, κατάσταση έκπληξης και ορίστε η ώρα της διαλογής: Από όλες τις παραπάνω λέξεις που μου έρχονται στο μυαλό κοιτάζοντας τη νέα σου δουλειά, υπάρχουν κάποιες που είναι ερμηνευτικά κλειδιά της νέας δουλειάς σου;
Η νέα μου δουλειά αντικατοπτρίζει όλα τα παραπάνω που παρατήρησες εκτός από τη μελαγχολία! Αυτό το λέω γιατί το σύνολο έργων, με το που τα εξέθεσα ενώπιον του κοινού, ξεκλείδωσαν τη χαρά που την έστειλαν όλη απλόχερα σε μένα. Είχα πολλά χρόνια να νιώσω τόσο δυνατά συναισθήματα και για αυτό είμαι πολύ υπερήφανος για την Προίκα μου.

Γιατί Προίκα; Τι σημαίνει ο τίτλος και πού θέλεις να μας οδηγήσεις συνειρμικά; Επίσης: Πόσο βίωμα και πόση φαντασία είναι η αναλογία των πινάκων;
Προίκα είναι αυτό που μας αφήνουν οι άνθρωποι όταν τους αποχωριζόμαστε, αλλά προίκα είναι και όλες οι αναμνήσεις που μας καθορίζουν σαν άτομα. Είναι μια βαθιά βιωματική δουλειά που προέκυψε έτσι όπως τα έργα ακολούθησαν τις αναμνήσεις μου χτίζοντας έναν διάλογο με το ύφασμα, τις υφές και τους όγκους. Το μυστικό πίσω από την Προίκα είναι κρυμμένο μέσα σε δύο χωρισμούς: όταν το μόνο που σου αφήνουν οι άλλοι φεύγοντας είναι κούτες με υφάσματα και υφαντά, τότε γύρισε σελίδα και μοιράσου τα! Το είπα και το έκανα.

Βρήκες στο ύφασμα τον ιδανικό καμβά για να αποτυπώνεις διαρκώς όσα θέλεις ή η textile art είναι μια πρόσκαιρη φόρμα που απλώς αντανακλά αυτή τη φάση της ζωής σου;
Το ύφασμα είναι ένα μέσο που αγάπησα από την πρώτη στιγμή και θα συνεχίσω γιατί είναι ένα δυνατό εργαλείο σε πολλά επίπεδα. Θεωρώ ότι ένα μικροσκοπικό κομμάτι υφάσματος στη σωστή θέση μπορεί να είναι ισοδύναμο μιας πινελιάς με ζωντάνια και πνοή.

Επέστρεψες με σπίτι και στούντιο στην παιδική γειτονιά σου από όσο έμαθα, εκεί στα πέριξ των 12 Αποστόλων και του Λουτρού Φοίνιξ. Όλως τυχαίως το σποτ είναι μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες γειτονιές της Θεσσαλονίκης. Πώς βλέπεις τον εξευγενισμό της; Πρόσκαιρο χιπ ή αληθινή ανάγκη εγκατάστασης καλλιτεχνών, στούντιο, κόζι ρέστο και μπαρ, που καταργούν τις παλιές φρίκες και προάγουν μια εναλλακτική αστική διαβίωση και πολιτισμό σε ένα κέντρο απόκεντρο;
Αγαπώ τη γειτονιά που μεγάλωσα, ήταν γραφτό μου να επιστρέψω. Για πολλούς, είναι μια παρεξηγημένη περιοχή για πολύ καιρό. Λόγω γειτνίασης με τον Βαρδάρη η πλειοψηφία τη θεωρεί κακόφημη. Οι δημιουργοί όμως ξεκινούν να ονειρεύονται, να ανθίζουν και να πράττουν εκεί που οι άλλοι πιστεύουν ότι δεν υπάρχει ζωή. Και αυτή τη στιγμή το ευχάριστο είναι πως είμαστε μετρημένα 25 δημιουργικά γραφεία στην περιοχή, και όχι 300 μπαρ, όπως είδαμε να συμβαίνει στο παρελθόν με αντίστοιχου είδους «αναγεννήσεις». Μέσω μιας κοινής δράσης συντονιστήκαμε και δημιουργήσαμε την κολεκτίβα Beside The West Wall με στόχο την αλληλεπίδραση των δημιουργικών ομάδων και την εξωστρέφεια - κάλεσμα στο κοινό της Θεσσαλονίκης.

Πώς βλέπεις τη φάση της πόλης στον παρόντα χρόνο; Σε ρωτώ γιατί και οι δυο μας σε εκείνα τα αξέχαστα χρόνια του Ψιλικόλοτζι που διατηρούσες δίπλα από την Pasta Flora Darling, ζήσαμε μια χαρούμενη Θεσσαλονίκη κοντράστ με τη σημερινή ψιλοκατάθλιψη. Δεν το νοσταλγώ το χθες, ούτε μιλώ υποτιμητικά για το σήμερα, αλλά… α) Πώς θυμάσαι εκείνα τα χρόνια; Και β) τι χρειάζεται να γίνει στη Θεσσαλονίκη για να ξαναπάρουν μπροστά οι ωραίες μέρες; Το τελευταίο το ρωτώ γιατί συμμετείχες ενεργά στα κοινά, κατεβαίνοντας στις δημοτικές εκλογές με τον Σπύρο Πέγκα.
Ευτυχώ, καθημερινά ζω κάτι διαφορετικό από αυτό που ζει η υπόλοιπη πόλη, γιατί πλέον δουλεύω σε μια γειτονιά που η «καλημέρα» και το «να σε βοηθήσω» είναι αυτονόητα και αβίαστα. Άρα με κάποιο μαγικό τρόπο είναι σαν να συνεχίζω να ζω σε εκείνα όντως τα πολύ ωραία χρόνια που περιγράφεις. Τι χρειάζεται να γίνει, χμ, ας πούμε πρώτα από όλα να σταματήσουμε να είμαστε τουρίστες στην ίδια μας την πόλη και να ξαναποκτήσουμε ενσυναίσθηση. Ο Σπύρος που ανέφερες έχει ένα όραμα που πολλούς τους εκνευρίζει, όμως εγώ πιστεύω πως ο Πέγκας θα μας έβαζε ξανά στον χάρτη για τους σωστούς λόγους και όχι μόνο για την παγκόσμια πρωτιά που θέλει για κάθε κάτοικο της Θεσσαλονίκης να αντιστοιχεί ένα μπαρ και μια ταβέρνα.

Κάτι πήρε το αυτί μου για μια Μπιενάλε. Για πες…
Ναι, έχω καταθέσει το portfolio μου στην Contemporary Textile Biennale 2024 που θα γίνει τον Σεπτέμβριο στην Πορτογαλία. Κεντρικό της θέμα είναι «Το άγγιγμα», η επιστροφή του ανθρώπου στην επαφή και την επικοινωνία μέσω της φυσικής παρουσίας και όχι μόνο με ηλεκτρονικούς εγκλωβισμούς και ψηφιακές απομονώσεις. 

Νίκος Ιωσήφ, Η προίκα
Επιμέλεια: Αρετή Λεοπούλου
Γκαλερί Ρω, Ρωμανού 5- περιοχή Λευκού Πύργου
Έως 19 Απριλίου