Σαν σήμερα: 25 Φεβρουαρίου το 1841 γεννιέται ο θεμελιωτής του ιμπρεσιονισμού Πιέρ Ωγκύστ Ρενουάρ - Η ταραχώδης ζωή του θαυμαστή της ομορφιάς
Ο Πιέρ Ωγκύστ Ρενουάρ γεννημένος μία ημέρα σαν σήμερα, στις 25 Φεβρουαρίου 1841 είναι ο θεμελιωτής του ιμπρεσιονισμού που άφησε ανεξίτηλο σημάδι στην ιστορία της ζωγραφικής.
Συγκινεί μέχρι και σήμερα τους λάτρεις της τέχνης με τους περισσότερους από 4.000 πίνακες και τα γλυπτά του που διαπνέονται από τα αστραφτερά χρώματα, τη μεγάλη ευαισθησία του στις ανθρώπινες κινήσεις και τα συναισθήματα. Άλλωστε όπως έλεγε ο ίδιος «η ζωγραφική πρέπει πάνω απ' όλα να ευχαριστεί, να ευχαριστεί το μάτι».
Ρενουάρ: Ο γοητευμένος από τον άνθρωπο ιμπρεσιονιστής
Οι γυναικείες μορφές του είναι λουσμένες σε μια μουσική από φώτα και χρώματα, κυριάρχα στοιχεία της τέχνη του. Τα γυμνά του έχουν τη γοητεία ενός ονειρικού αισθησιασμού. Υπήρξε ο λυρικότερος από τους καλλιτέχνες του καιρού του, μια αστείρευτη πηγή τρυφερότητας και δροσιάς.
Ο Ρενουάρ είχε επίσης μεγάλη επιρροή σε πολλούς άλλους καλλιτέχνες, όπως ο Πάμπλο Πικάσο και ο Ανρί Ματίς.
«Το έργο τέχνης πρέπει να σε κατακυριεύει, να σε ‘τυλίγει’ γύρω του και να σε συνεπαίρνει. Είναι το μέσο με το οποίο ο καλλιτέχνης μεταφέρει το πάθος του», έλεγε ο ίδιος.
Ο Ογκίστ Ρενουάρ γεννήθηκε το 1841 στη Λιμόζ της Γαλλίας μέσα σε μία οικογένεια τεχνιτών και ήταν το έκτο από τα επτά παιδιά. Το 1844, κι ενώ ο Ρενουάρ είναι 3 ετών, η οικογένειά του μετακομίζει στο Παρίσι για να βελτιώσει την οικονομική τους κατάσταση. Ο Ρενουάρ συνέχισε εκεί τις σπουδές και ασχολήθηκε λίγα χρόνια αργότερα, στα 13 του, ως μαθητευόμενος σε εργαστήριο πορσελάνης. Παρακολουθούσε όμως ταυτόχρονα μαθήματα σχεδίου και διακοσμητικών τεχνών αλλά και μουσικής.
Στα 17 του, ο Ρενουάρ αρχίζει να βιοπορίζεται από τη ζωγραφική του δημιοργώντας πορτρέτα θαυμαστών και χρωματίζοντας οικόσημα για τον αδελφό του. Το 1862, μπήκε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού όπου γνώρισε και συνδέθηκε φιλικά με τους Κλοντ Μονέ, Φρεντερίκ Μπαζίλ και Άλφρεντ Σίσλεϋ.
Μετά την αποχώρησή του από τη Σχολή Καλών Τεχνών, το πρώτο έργο του Ρενουάρ που εκτέθηκε στο Salon, η Esméralda, γνώρισε μεγάλη επιτυχία, αλλά αποφάσισε να το καταστρέψει μετά την έκθεση.
Η ερωμένη του Ρενουάρ, Lise Tréhot, είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό μοντέλο για εκείνον και πόζαρε για τον πίνακα του Lise à l'ombrelle. Δύο παιδιά γεννιούνται από τη σχέση τους.
Μέχρι τον Γαλλο-Πρωσικό πόλεμο του 1870, ο Ρενουάρ γύριζε με ένα σακίδιο στον ώμο και ζούσε πολύ φτωχικά.
Την περίοδο αυτή θεωρείται πως ο Ρενουάρ επηρεάστηκε σημαντικά από τον Κλωντ Μονέ, πλησιάζοντας ολοένα και περισσότερο προς τον ιμπρεσιονισμό. Άλλωστε για πολλούς το διάστημα 1870 έως 1883 αποτελεί τη λεγόμενη ιμπρεσιονιστική περίοδο του Ρενουάρ.
Κατά τον πόλεμο του 1870 υπηρέτησε στη Φρουρά της Ταρμά, στο Σώμα Πυροβολικού, όμως την επόμενη χρονιά αρρώστησε κι αποστρατεύτηκε, επιστρέφοντας έτσι στο Παρίσι. Η πολιορκία του Παρισιού του στέρησε τους φίλους του, καθώς ο Μονέ κι ο Μετρ αναζήτησαν καταφύγιο στην Αγγλία ενώ ο Μπαζίλ πέθανε. Το 1874 συμμετείχε στην πρώτη έκθεση της ομάδας των ιμπρεσιονιστών. Από μία δημοπρασία έργων του έλαβε 1.200 φράγκα κι εγκαταστάθηκε στη Μονμάρτρη. Το 1876 συναντά έναν εκδότη, ο οποίος τον κάνει πλούσιο και την ίδια περίοδο γνωρίζει τον Εμίλ Ζολά.
Τη δεκαετία του 1880, ο Ρενουάρ σταδιακά διαχωρίστηκε από τους υπόλοιπους ιμπρεσιονιστές. Το 1880 έστησε το ατελιέ του στη Μονμάρτρη και γνωρίστηκε με την Αλίν Σαριγκό, την οποία παντρεύτηκε. Το 1881 ταξίδεψε στην Αλγερία και κατόπιν στην Ισπανία και την Ιταλία, όπου ήρθε σε επαφή με το έργο του Ραφαήλ από το οποίο επηρεάστηκε βαθιά.
Το 1884, μαθαίνοντας πως η Αλίν περιμένει το παιδί τους, επέστρεψε για να μείνει κοντά της και την επόμενη χρονιά γεννήθηκε ο γιος τους Πιέρ.
Το 1892 άρχισε να αναπτύσσει παραμορφωτική αρθρίτιδα, νόσο που τον βασάνισε μέχρι τον θάνατό του όμως παρά τα σοβαρά προβλήματα υγείας του δε σταμάτησε να ζωγραφίζει αλλά τον ανάγκασαν να διαφοροποιήσει την τεχνική του δένοντας το πινέλο στο χέρι του
Το σπάνιο φιλμ με τον Ρενουάρ και η αρχή του τέλους
Όταν μια ομάδα Γερμανών διανοουμένων εξέδωσε ένα μανιφέστο μετά το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου όπου υπερηφανεύονταν για την ανωτερότητα του γερμανικού πολιτισμού, ο Guitry εξαγριώθηκε. Ως πράξη πατριωτισμού αποφάσισε να γυρίσει μια ταινία με τους μεγάλους άνδρες και γυναίκες των τεχνών της Γαλλίας.
Η διάρκειας 22 λεπτών ταινία-ντοκουμέντο μιας ολόκληρης εποχής, κυκλοφόρησε με τον τίτλο Ceux de Chez Nous και καταγράφει κάποια απ’ αυτά τα πρόσωπα.
Στο 3λεπτο απόσπασμα, ο 74χρονος ζωγράφος κάθεται στο καβαλέτο του, εφαρμόζοντας χρώμα στον καμβά, ενώ ο μικρότερος γιος του Claude προσπαθεί να οργανώσει την παλέτα και να τοποθετήσει το πινέλο στο μονίμως σφιγμένο χέρι του πατέρα του. Όταν γυρίστηκε η ταινία, ο Ρενουάρ δεν μπορούσε να περπατήσει ούτε καν με πατερίτσες.
Εξαρτιόνταν από άλλους για να τον μετακινούν με μια αναπηρική καρέκλα. Ήταν στιγμές που ο πόνος τον παρέλυε.
Τα έργα του από αυτήν την περίοδο είναι πορτρέτα, γυμνά, νεκρές φύσεις και μυθολογικές σκηνές, με αστραφτερά και αισθησιακά γυναικεία σώματα.
Ο θεμελιωτής του ιμπρεσιονισμού έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 78 ετών, στις 3 Δεκεμβρίου του 1919. Πριν το θάνατό του, κατάφερε να δει έργα του να εκτίθενται στο μουσείο του Λούβρου.
12°
