Vanitas. Ιστορίες από τα επέκεινα: Παρουσίαση της έκθεσης που φιλοξενείται στο MoMus - Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης σε επιμέλεια Γιάννη Μπόλη.
«Memento mori - Μέμνησω τον θάνατο», σημαίνει πως κάθε μέρα πρέπει να θυμάσαι πως αργά ή γρήγορα όλοι θα σβήσουμε. Επόμενη παράθεση, «από χώμα είμαστε και στο χώμα θα καταλήξουμε» (Γέννηση), «Ματαιότης, ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης (Εκκλησιαστής), όμως για μισό: Ποιος είναι αυτός που στοχάζεται έτσι υπαρξιακά, παρεκτός μετά από μια κηδεία, τότε που όλοι μας φιλοσοφούμε περί του πρόσκαιρού μας στη γη; Και ξεχνούμε τα πάντα από την επόμενη μέρα, ώσπου να ξαναχτυπήσει πένθιμα (για ποιον άραγε;) η καμπάνα. Μόνη κοινή μας μοίρα ο θάνατος, σκέφτομαι καθώς περιπλανιέμαι ανάμεσα στα έργα που 56 καλλιτέχνες, μετά από προτροπή του ιστορικού τέχνης και επιμελητή Γιάννη Μπόλη, εγκατέστησαν στο MoMus - Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Άρης Κατσιλάκης, Natura Morta, 2019-23
Vanitas. Ιστορίες από το επέκεινα είναι ο τίτλος της κι ο θάνατος σαν μαύρο αστέρι είναι πανταχού παρών, με τις νεκροκεφαλές σαν τα απόλυτα σύμβολα της κυριαρχίας του να κατέχουν περίοπτη θέση. Σύμβολα αρχετυπικά, μυστικιστικά, παγανιστικά αλλά και χριστιανικά, τα κρανία αλλά και οι υπόλοιπες μαύρες αναπαραστάσεις του αναπόφευκτου θέτουν υπαρξιακά ερωτήματα νοήματος και συνείδησης. Τα έργα είναι απόλυτα ανοιχτά στις ερμηνείες τους, με αποτέλεσμα δίπλα στο πένθος να στέκεται το χιούμορ και παραδίπλα από την οδύνη να καραδοκεί η διάθεση για ανατροπή.
Μάρθα Δημητροπούλου, Ζωή
Μπάμπης Βενετόπουλος, Χωρίς τίτλο, 2023
Ο Μίλτος Σκούρας ζωγράφισε μια Κέιτ Μος – αναφορά στα χρόνια του heroin chic, τότε που δεν χρειαζόταν να πεθάνεις για να αποστεωθείς, αφού σχεδιαστές όπως ο Αλεξάντερ Μακ Κουίν (σκαλπ λάβερ και δεινός χρήστης και απεικονιστής της νεκροκεφαλής στις πασαρέλες του), πρότασσαν προς κατανάλωση ρούχα για σκελετωμένες ψυχές από δίαιτα της κόκας. Η Κέιτ (ευτυχώς το ξεπέρασε!), σαν αμλετική δίδυμη με τον ορίτζιναλ σαιξπηρικό Δανιμαρκό, ίσως αυτό που κρατά να είναι το δικό της κεφάλι.
Μίλτος Σκούρας, To be or not to be, 2011
Παρακάτω, με μουσική υπόκρουση τα τραγούδια «Απομόνωση», «Καρδιά και ψυχή», «Ο αθάνατος», «Το μέσο για να το πετύχω», «Εκθέτοντας μια πόλη από τρόμο», ζωγραφίζοντας με μολύβια πάνω στην ταφική απεικόνιση του εξώφυλλου του δίσκου Closer των Joy Division, o Χρήστος Βενέτης αποτίνει φόρο τιμής στο ποστ πανκ σάουντρακ - παγκόσμιο ύμνο των ανά τη γη μελαγχολικών.
Αντώνης Παπαδόπουλος, Χωρίς τίτλο, 2011
Απέναντί του μια εξπρεσιονιστικά λιωμένη από τις καταχρήσεις και τα χρόνια πόρνη, επιμένει να ποζάρει φιλάρεσκα, δια χειρός ζωγράφου Τάκη Γερμενή. Δίπλα της ακόμα μια ζωγραφική απεικόνιση: το φρικτό, παραμορφωμένο και τρομώδες κοριτσάκι του Trap game της Δήμητρας Μαρούδας, καθώς μια από τις συνισταμένες του Vanitas, πλην του θανάτου, είναι και η ματαιοδοξία, το γκλάμορ, η δίψα για να επινοηθούν δόξες και κατορθώματα που σκοπό έχουν να περάσουν τον ήρωα στην αθανασία.
Τάκης Γερμενής, Χωρίς τίτλο, 2018
Η εξουσία, ο έλεγχος, οι σκηνικές εντάσεις και οι υπαρξιακοί συμβολισμοί είναι εμφανέστατοι στο σιδερένιο τσιγκέλι κρεοπωλείου που πάνω του κρέμεται ένα κρίνος με υπογραφή Δημήτρης Μεράντζας - «Μελαγχολία». Οπτικοποιώντας την ισχύ, την επιβολή, τη βία, τη φρίκη και τον μεταφυσικό τρόμο, αρκετά από τα έργα του Vanitas. Ιστορίες από τα επέκεινα ακροβατούν ισορροπώντας μεταξύ μακάβριας ποπ κουλτούρας (υπέροχο το κρανίο Ζωή της Μάρθας Δημητροπούλου) και πολιτικού μανιφέστου, διαθέτοντας χιούμορ που αντισταθμίζει την πολιτική σκληρότητα κάποιων γεγονότων.
We all gonna die, και τολμηρά και ευφάνταστα, η έκθεση του Γιάννη Μπόλη μιξάρει λογής τεχνοτροπιών (ζωγραφική, εγκαταστάσεις, βίντεο), προσεγγίζοντας το «πέρασμα» στην απέναντι όχθη μέσα από απροσδόκητες διαδρομές. Στο 10λεπτο έγχρωμο μονοκάναλο βίντεο της Φανής Μπουντούρογλου, ζωντανά και ντιρέκτ κινηματογραφημένα για 40 ώρες, κοκόρια, παγώνια, κουνέλια και πάπιες περιπολούν ανάμεσα σε προσομοιώσεις νεκρών φλαμανδικών φύσεων με σταφύλια, μήλα, πορτοκάλια, κρασιά και οστά, που παραπέμπουν σε αυθεντικές φλαμανδικές Vanitas ζωγραφικές του 16ουκαι 17ου αιώνα. Εντυπωσιακό το πώς η Μπουντούρογλου, ανάλογα με τον χαρακτήρα του ζώου που περπατά στο τραπέζι, κατάφερε να εκμαιεύσει και τις χαρακτηριστικά εγνωσμένες τους συμπεριφορές, τύπου αλαζονικά παγώνια, τρομαγμένα κουνέλια και αμήχανα υπερκινητικές γαλοπούλες.
Φανή Μπουντούρογλου, From the heights of divine athambia, 2023
Το γωνιακό εικονοστάσι με ψηφιακή εκτύπωση και εσωτερικό φως της Νατάσας Πουλατζά έρχεται σχεδόν σαν τρέιλερ μετά το νεκροταφείο του χωριού Οβίτσκα και την κηδεία του πατέρα του, όπως τα σκίτσαρε ο Ιβάν Κλιουν, που φρόντισε να ζωγραφίσει και τον τάφο της μητέρας του, αλλά και το αποτεφρωτήριο της Μόσχας που οι καμινάδες του εκτόξευσαν στο σύμπαν την αγαπημένη του, όταν εξέπνευσε.
Εμμανουήλ Μπιτσάκης, Η κεφαλή του Ιωάννη του Βαπτιστή, 2010
Παραδίπλα ο Μαγιακόφσκι σε γυρίσματα μακάβριας ταινίας όπου κλήθηκε να παίξει, ενώ παρακάτω ο Αϊζενστάιν σε φωτογραφία επίσης από τα γυρίσματα της Ημέρας των Νεκρών στο Μεξικό. Μια ροζ φαντεζί νεκροκεφαλή ζωγραφισμένη ψυχεδελικά από τον Αριστείδη Λάππα, τα 13 ψεύτικα τριαντάφυλλα φτιαγμένα από ζυμάρι, γυάλινη κανάτα κρασιού, 800 γρ. ορυκτέλαιο, καθρέφτη και μαύρο βάθρο του (νάτος πάλι) Δημήτρη Μεράντζα, η Κεφαλή του Ιωάννη του Βαπτιστή από τον Εμμανουήλ Μπιτσάκη, η αλά cave art απεικόνιση της Κόλασης από τον Νίκο Λαγό (Burn in Hell) και τα χειροποίητα επεξεργασμένα από βιβλία, γύψο, διαμαντόσκονη και ακρυλικό χρώμα μανιτάρια της Χριστίνας Μήτρεντσε (προσέχετε τι μαζεύετε οι κυνηγοί!), είναι μερικά ακόμα από τα έργα που ισχυροποιούν την κράση της έκθεσης.
Γιώργος Τσεριώνης, Μνημείο για τη νεότητα ΙΙ, 2023
Η οποία έκθεση (ακολουθεί ρηξικέλευθη πρόταση) θα πρέπει να καλέσει για workshop και τους θαμώνες της πλατείας Ναβαρίνου. Εφόσον η Vanitas. Ιστορίες από τα επέκεινα θα κρατήσει ως τις 3 Μαρτίου 2024, καλέστε τα παιδιά που συχνάζουν στην πλατεία και τον πεζόδρομο της Γούναρη, και εκεί να δείτε πόσα ακόμα εκθέματα με νεκροκεφαλές στις τσάντες, τις κονκάρδες και τα κοσμήματα θα μαζέψετε με το που θα μπουν στο μουσείο οι σχεδιαστές της γοτθικής μπουτίκ Naya + Piu. Ή οι δερματοστίκτες καλλιτέχνες με ειδικότητα τις φλόγες της Κόλασηςή τα σύμβολα των Sons of Anarchy, όπως τα χτυπούν στο Nico Tattoo. Μια έκθεση οργανωμένη στην εντέλεια και πολλά μπράβο σε όλους εκεί στο MoMus - Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, που τόσο ωραία και καλά μας πήραν το σκαλπ!
7°
