Σαν σήμερα: Στις 24 Νοεμβρίου 1864 γεννήθηκε ο Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ, ο αντισυμβατικός ζωγράφος που αποθέωσε με τα έργα του τις γυναίκες της εποχής - Μια ματιά στη ζωη του αριστοκράτη των παρισινών καμπαρέ
Υπήρξε ο καλλιτέχνης της νυχτερινής ζωής εκείνης της εποχής - της λεγόμενης Βelle Εpoque - στα καμπαρέ του Παρισιού, που αποθέωσε με τα έργα του τις γυναίκες της εποχής του. Ο λόγος για τον αριστοκρατικής καταγωγής Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκπου γεννήθηκε μία ήμερα σαν σήμερα, στις 24 Νοεμβρίου 1864.
Αν και ο Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ ήταν περιθωριοποιημένος από την κοινωνία και τον κόσμο της τέχνης του Παρισιού της εποχής, θα συναντούσε μεγάλη αναγνώριση και οικονομική επιτυχία μέσω των αφισών, των εκτυπώσεων και των εικονογραφήσεων για τα περιοδικά. Η πρώτη του αφίσα για το Moulin Rouge, «The Dance at the Moulin Rouge», που χαρακτηρίζει τον εντυπωσιακό, αυθόρμητο χορό Can-Can του La Goulue, τον οδήγησε σε μια τεράστια επιτυχία.
Οι ταπεινές αφίσες των θεαμάτων μετατρέπονταν στα χέρια του Λωτρέκ σε υψηλή τέχνη - ήταν αυτός που άνοιξε το δρόμο και στους σύγχρονους ζωγράφους ώστε να τον ακολουθήσουν. Αναμφισβήτητα, πάντως τα μεγαλύτερα αριστουργήματα του ήταν οι διαφημίσεις για το διάσημο Moulin Rouge. Ο Λωτρέκ καταλάβαινε, ακόμη και ευνοούσε, τους ανθρώπους που είχαν παραδοθεί στο περιθώριο της κοινωνίας. Έδειξε βαθιά συμπάθεια γι' αυτούς, αποτυπώνοντας ιδιότητες που είχαν κοινές με την υπόλοιπη ανθρωπότητα, αντί να τονίσει αυτό που τους ξεχώριζε. Άλλωστε ήταν και ο ίδιος ένας από αυτούς.
ΟΑνρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ Γεννήθηκε στο Αλμπί της Γαλλίας στις 24 Νοεμβρίου 1864 και ήταν το πρώτο παιδί των γονιών του που προερχόταν από γενιές κομητών, αλλά παρόλα αυτά θα ζούσε τη ζωή ενός απόκληρου και στιγματισμένου ως νάνος. Μεταξύ 13 και 14 ετών, έσπασε και τα δύο του πόδια και τα κατάγματα αυτά δεν επουλώθηκαν ποτέ πλήρως. Είχε ραχίτιδα και τα πόδια του δεν αναπτύχθηκαν ποτέ πλήρως, ίσως λόγω μιας γενετικής διαταραχής ως αποτέλεσμα της ενδογαμίας στην αριστοκρατική του οικογένεια - οι γονείς του ήταν πρώτα ξαδέρφια. Ο Λωτρέκ λοιπόν έφτασε στην ενηλικίωηση και για το υπόλοιπο της ζωής του είχε κορμό ενηλίκου και πόδια παιδιού, ενώ το ύψος του ήταν 1,54 μ. Χρησιμοποιούσε ένα μπαστούνι και περπατούσε με δυσκολία για το υπόλοιπο της ζωής του.
Ο Λωτρέκ έμαθε να ζωγραφίζει από παιδί όταν για μεγάλα διαστήματα ήταν κλινήρης λόγω των διάφορων ασθένειών του. Το 1882, σε ηλικία 18 ετών ο Λωτρέκ μετακόμισε στο Παρίσι για να σπουδάσει τέχνη στα στούντιο των Léon Bonnat και Fernand Cormon. Εκεί συνάντησε και γνωρίστηκε και με άλλους νεαρούς ζωφράφους, όπως ο Εμίλ Μπερνάρ και ο Βαν Γκογκ. Εγκαταστάθηκε τελικά στη Μονμάρτρη και έγινε ένα θρυλικό στοιχείο της μποέμικης γειτονιάς για τα επόμενα 20 χρόνια.
Ο Λωτρέκ δραπέτευε επίσης συχνά στον κόσμο των παρισινών οίκων ανοχής, όπου περικυκλωνόταν από τις ιερόδουλες, με τις οποίες δεν περνούσε χρόνο μόνο για σεξουαλική ευχαρίστηση αλλά έβρισκε σε αυτές ένα είδος συντροφικότητας στο κοινό μονοπάτι που βάδιζαν - θεωρούνταν μη αποδεκτοί από την παρισινή κοινωνία. Ο γάλλος ζωγράφος Εντουάρ Βιγιάρ είχε πει χαρακτηριστικά: «Ο Λωτρέκ ήταν πολύ περήφανος για να υποταχθεί στη μοίρα του, ως ένα σωματικό φρικιό, ένας αριστοκράτης που αποκόπηκε από το είδος του λόγω της γκροτέσκ εμφάνισής του. Βρήκε μια συγγένεια μεταξύ της κατάστασής του και της ηθικής πτώχευσης της πόρνης».
Δεν παρατηρούσε απλώς τα πιο σκοτεινά και εντυπωσιακά στέκια του Παρισιού για χάρη της δουλειάς του. Η τέχνη και η ζωή του ήταν αχώριστες, και έτσι, ως ένας διάσημος πελάτης ο ίδιος στους οίκους ανοχής και τα καμπαρέ απαθανάτισε στην τέχνη του τις ιερόδουλες. Το Moulin Rouge του κράτησε μάλιστα μια ειδική θέση στην πρώτη σειρά και εξέθεσε τους πίνακές του. Ο Λωτρέκ διαμόρφωσε στενές σχέσεις με μερικές από τις μεγαλύτερες ηθοποιούς, τραγουδίστριες και χορεύτριες του Παρισιού - ήταν οι μούσες του και εκείνος ήταν γι' αυτές ο ζωγράφος που τις έκανε διάσημες.
Ο Λωτρέκ ήταν ένας κορυφαίος ζωγράφος που δεν υπάκουσε στη στενή καλλιτεχνική σύμβαση αλλά είχε το δικό του όραμα και έκανε εξαιρετική χρήση όλων των καινοτομιών στο χρώμα, την υφή και την εκτύπωση. Και όπως πολλοί καλλιτέχνες της γενιάς του, άντλησε μεγάλη επιρροή από την ανατολική αισθητική (Japonisme) που έφτανε στο Παρίσι για πρώτη φορά στα τέλη του 19ου αιώνα. Από εκεί δανείστηκε τεχνικές όπως οι περιγραμμένες περιοχές επίπεδων χρωμάτων, αλλαγές στην προοπτική, περικομμένες συνθέσεις και ασυνήθιστες γωνίες.
Αφήνοντας στην άκρη τη φαντασία, ο Λωτρέκ έκανε μια καθαρή καταγραφή των γυναικών επιχειρώντας να αναδείξει πτυχές της καθημερινότητας και της ζωής τους και όχι την ερωτική, σεξουαλική ή επαγγελματική υπόστασή τους.
Η ιδέα αυτή είναι ξεκάθαρη σε ένα από τα πιο αξιοσημείωτα επιτεύγματα του Λωτρέκ, στη σειρά «Elles» του 1896. Μέσα από αυτούς τους 50 πίνακες, ο Λωτρέκ σήκωσε την αυλαία της εσωτερικής ζωής των ιερόδουλων που γνώριζε. Οι πίνακες απεικονίζουν τις γυναίκες σε στιγμές μοναξιάς και ανάπαυσης. Δεν είναι ρομαντικοί, αιωρούμενοι θηλυκοί τύποι. Ούτε μόνο γελάνε ή φλερτάρουν αλλά είναι αληθινές γυναίκες από σάρκα και οστά. Μέσα από αυτούς τους πίνακες, ο θεατής εισέρχεται σε μια ενδοσκοπική, ιδιωτική στιγμή που κάνει τις γυναίκες να φαίνονται εκπληκτικά ανθρώπινες.
Ο κορυφαίος ζωγράφος ήταν συχνά θύμα χλευασμού για τη φυσική του κατάσταση και αυτό δεν του επέτρεπε να συμμετέχει σε αθλητικές και υπαίθριες δραστηριότητες - γεγονός που εκτός από την τέχνη του τον οδήγησε και στην καθημερινή κατανάλωση αλκοόλ. Έπινε άφθονες ποσότητες, ακόμα και το ισχυρό αψεντί, το αποσταγμένο ποτό με υψηλή περιεκτικότητα σε οινόπνευμα.
Λέγεται μάλιστα ότι είχε διαμορφώσει το μπαστούνι του με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί στο εσωτερικό του να αποθηκεύει αλκοόλ το οποίο κατανάλωνε - ήθελε πάντα να νιώθει την ασφάλεια ότι το αλκοόλ μπορούσε να τον συνοδεύει. Ιδιαίτερα ευφυής και έχοντας πάντα την πικρή επίγνωση πώς μια κανονική, ευχάριστη, επιτυχημένη ζωή στην κοινωνία παρέμενε έξω από τη δική του πραγματικότητα του λόγω της φυσικής του κατάστασης, ανέπτυξε ένα έντονο πνεύμα. «Θα είμαι πάντα ένας καθαρόαιμος κολλημένος σε ένα καρότσι σκουπιδιών», είχε πει.
Ο Λωτρέκ έζησε έντονα, με έναν τρόπο ζωής που ξεπέρασε κατά πολύ την ικανότητα του σώματός του να αντεπεξέλθει. Δήλωσε ευθαρσώς σε ηλικία 24 ετών: «Περιμένω να αυτοκαταστρέψω τον εαυτό μου μέχρι τα σαράντα». Πέθανε τελικά νωρίτερα από την πρόβλεψή του - σε ηλικία 36 ετών το 1901, από τις συνδυασμένες επιπτώσεις του αλκοολισμού και της σύφιλης. Άφησε πίσω του ένα σύνολο έργων που περιελάμβανε 737 καμβάδες, 275 ακουαρέλες, 363 εκτυπώσεις και αφίσες, 5.084 σχέδια, έργα κεραμικής και βιτρό και αμέτρητα χαμένα έργα. Με το πλούσιο και ξεχωριστό έργο του θεωρείται πρωτοπόρος σειράς κινημάτων, όπως και η pop art, και «προάγγελος» καλλιτεχνών όπως ο Άντι Γουόρχολ. Αναδείχθηκε σε σημαντική προσωπικότητα του μετά-ιμπρεσιονισμού και έγινε εκφραστής της art nouveau και λιθογράφος.
«Μνήμες λουσμένες στο όνειρο» στο Ίδρυμα Β. & Ε. Γουλανδρή στο Παγκράτι
380 - Μετά την επιτυχημένη αντιμετώπιση των Γότθων, ο Θεοδόσιος Α΄ επιστρέφει θριαμβευτής στην Κωνσταντινούπολη.
1429 - Εκατονταετής Πόλεμος: Η Ιωάννα της Λωραίνης πολιορκεί ανεπιτυχώς τη Λα Σαριτέ-σιρ-Λουάρ.
1642 - Ο Άμπελ Τάσμαν γίνεται ο πρώτος Ευρωπαίος που ανακαλύπτει το νησί Γη του Βαν Ντίμεν (αργότερα μετονομάστηκε σε Τασμανία).
1859 - Ο Κάρολος Δαρβίνος δημοσιεύει την Καταγωγή των Ειδών.
1917 - Στο Μιλγουόκι, εννέα αστυνομικοί σκοτώνονται από βόμβα. Πρόκειται για το πιο θανατηφόρο σε αστυνομικούς χτύπημα στην αμερικανική ιστορία μέχρι τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
1940 - Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Η Σλοβακία υπογράφει το Τριμερές Σύμφωνο του Άξονα, προσχωρώντας επίσημα στις δυνάμεις του Άξονα.
1963 - Στην πρώτη δολοφονία που προβλήθηκε ζωντανά από την τηλεόραση, ο Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ, δολοφόνος του Αμερικανού προέδρου Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, δολοφονείται από τον Τζακ Ρούμπι, ιδιοκτήτη νυχτερικών κέντρων, στο υπόγειο της έδρας του αστυνομικού τμήματος του Ντάλας, δύο ημέρες μετά τη δολοφονία του Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι. Ο Όσβαλντ οδηγούνταν από δύο ντετέκτιβς σε ένα τεθωρακισμένο αυτοκίνητο για να μεταφερθεί σε κοντινή φυλακή.
1965 - Ο Μομπούτου Σέσε Σέκο καταλαμβάνει την εξουσία στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και γίνεται πρόεδρος, κυβερνώντας τη χώρα (την οποία μετονομάζει σε Ζαΐρ το 1971) για πάνω από 30 χρόνια, μέχρι να ανατραπεί από τους αντάρτες το 1997.
1966 - Η πτήση 101 της βουλγαρικής TABSO συντρίβεται κοντά στη Μπρατισλάβα της Τσεχοσλοβακίας, σκοτώνοντας και τους 82 επιβαίνοντες.
1969 - Πρόγραμμα Απόλλων: Το όχημα διακυβέρνησης του Απόλλων 12 προσθαλασσώνεται με ασφάλεια στον Ειρηνικό Ωκεανό, ολοκληρώνοντας τη δεύτερη επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη.
2012 - Πυρκαγιά σε εργοστάσιο ενδυμάτων στη Ντάκα του Μπανγκλαντές σκοτώνει τουλάχιστον 112 άτομα.
2015 - Τουρκική κατάρριψη ρωσικού Sukhoi Su-24 στα σύνορα με τη Συρία στην οποία σκοτώθηκε ο ένας από τους δύο πιλότους καθώς και ένας Ρώσος στρατιωτικός ομάδας διάσωσης. Το γεγονός προκάλεσε έντονες διεθνείς παραθέσεις και αντιπαραθέσεις.
2017 - Τρομοκρατική επίθεση σε τέμενος στο Βόρειο Σινά από το Ισλαμικό Κράτος, όπου 235 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους.
Γεννήσεις σαν σήμερα 24 Νοεμβρίου
1273 - Αλφόνσος, κόμης του Τσέστερ
1394 - Κάρολος Α΄, δούκας της Ορλεάνης
1632 - Μπαρούχ Σπινόζα, Ολλανδός φιλόσοφος
1655 - Κάρολος ΙΑ΄, βασιλιάς της Σουηδίας
1713 - Λώρενς Στερν, Ιρλανδός συγγραφέας
1724 - Μαρία Αμαλία της Σαξονίας (1724-1760), βασίλισσα της Ισπανίας
1730 - Αλεξάντερ Βασίλιεβιτς Σουβόροφ, Ρώσος στρατηγός
1745 - Μαρία Λουίζα, αυτοκράτειρα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
1784 - Ζαχαρίας Τέιλορ, 12ος πρόεδρος των Η.Π.Α.
1826 - Κάρλο Κολόντι, Ιταλός συγγραφέας
1864 - Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ, Γάλλος ζωγράφος
1869 - Όσκαρ Καρμόνα, Πορτογάλος πολιτικός
1876 - Γουόλτερ Μπάρλεϊ Γκρίφιν, Αμερικανός αρχιτέκτονας
1885 - Κρίστιαν Βιρτ, Γερμανός αξιωματικός των SS
1887 - Έριχ φον Μάνσταϊν, Γερμανός στρατιωτικός
1897 - Λάκι Λουτσιάνο, Ιταλός μαφιόζος
1917 - Έντμοντ Άντριου Χάρτζο, Αμερικανός κρυπτογράφος
1922 - Άρης Αλεξάνδρου, Έλληνας συγγραφέας
1926 - Τσουνγκ Ντάο Λι, Κινέζος φυσικός
1935 - Σεΐχης Χαλίφα ιμπν Σαλμάν αλ Χαλίφα, πρωθυπουργός του Μπαχρέιν
1941 - Αμπντελκαντέρ Μπενσαλάχ, Αλγερινός πολιτικός
1943 - Κουνίβο Νακαμούρα, πρόεδρος του Παλάου
1946 - Τεντ Μπάντι, Αμερικανός κατά συρροήν δολοφόνος
1950 - Λιόνπο Χαντού Βαντσούκ, πρωθυπουργός του Μπουτάν
1951 - Μίμης Ανδρουλάκης, Έλληνας πολιτικός και συγγραφέας
1954 - Εμίρ Κουστουρίτσα, Σέρβος ηθοποιός, σκηνοθέτης και σεναριογράφος
1962 - Ιωάννης Τοπαλίδης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1978 - Κάθριν Χάιγκλ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1986 - Τζούλια Αλεξανδράτου, Ελληνίδα μοντέλο
1993 - Ήβη Αδάμου, Κύπρια τραγουδίστρια
1999 - RACK (Ηρακλής Μαρνέζος), Έλληνας Ράπερ
12°
