Τι θέλουν να μας πουν οι γυναίκες της Georgia Fambris;

Αιχμηρά στήθη σε γαλουχία (ή μήπως δακρυσμένα;), κατακερματισμένα σώματα με μέλη, θαρρείς, σε ακροβατική περιδίνηση, πρόσωπα χαμογελαστά και συννεφιασμένα: η γυναικεία φιγούρα πρωταγωνιστεί σταθερά στην εικονογραφία της Georgia Fambris. Ερευνώντας τη θηλυκή εμπειρία, η νέα της δουλειά εξετάζει φορμαλιστικά μία προσωπική θέση και θέαση στον κόσμου. Με τίτλο «…And we are magic talking to itself, noisy and alone…» θα παρουσιάζεται στην γκαλερί Ζουμπουλάκη από την Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 2023. Το χρώμα, το κάθετο φως, τα πολυπρόσωπα αποσπασματικά επεισόδια που δομούνται γύρω από μια κεντρική μορφή έχουν κεντρική θέση στο εικαστικό λεξιλόγιό της, όπως σημειώνει o επιμελητής της έκθεσης Θεόφιλος Τραμπούλης, ενώ δεν λείπουν και τα νέα υλικά καθώς κεντά τις ζωγραφικές της εμπνεύσεις πλέον και με χρωματιστά υφάδια.

Ο τίτλος της έκθεσης γεννά στο μυαλό εικόνες και απορίες. Προέρχεται, μου λέει, λίγο πριν τα τελάρα φύγουν από το ατελιέ της στους Αγίους Αναργύρους για τον γνώριμο χώρο στην πλατεία Κολωνακίου, από το ποίημα της, βραβευμένης με Πούλιτζερ, Αν Σέξτον «You Doctor Martin». Σε τι παραπέμπει και πώς συνδέεται, όμως, με αυτό το σώμα δουλειάς;

Η Georgia Fambris για την έκθεσή της στην γκαλερί Ζουμπουλάκη

«Διαβάζοντας το ποίημα εστίασα σε αυτή τη φράση που ένιωσα ότι είναι παρόμοια με την αίσθηση που θα μπορούσαν να έχουν τα σώματα που υπάρχουνστα έργα μου. Φανταζόμουν ότι αν μπορούσαν να μιλήσουν, ίσως, θα έκαναν μια δήλωση όπως αυτή. Μαγεία με την έννοια των οντοτήτων που ξεφεύγουν από λογικές ερμηνείες, θορυβώδεις στο να κάνουν ερωτήσεις που αναπηδούν από τον καθρέφτη χωρίς απαντήσεις και επομένως υπαρξιακά μόνες. Με γοητεύει,επίσης, ο τρόπος με τον οποίο η Σέξτον, χρησιμοποιώντας την εξομολογητική ποίηση, αλλάζει την ταυτότητά της, τη διαμορφώνει για να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό της μέσω της τέχνης της και αυτός είναι ένας modus operandi που θεωρώ ότι βρίσκεται κοντά στην πρακτική μου.

Τι κινητοποίησε αυτόν τον νέο κύκλο έργων;
Είναι η συνέχεια και η εξέλιξη όσων έχω κάνει μέχρι τώρα. Δεν υπάρχει συνειδητή απόφαση για το πώς θα συνεχίσω την έρευνά μου. Υπάρχουν προβλήματα που σταδιακά εκδηλώνονται και απαιτούν διαφορετική λύση. Η διερεύνηση αυτής της νέας λύσης φέρνει αλλαγές στη μορφή και στον τρόπο ή, ακόμα καλύτερα, υπάρχει κάπου μια ουσιαστική μορφή πιο κοντά στηνπροσωπική αντίληψηστην οποία προσπαθώ να πλησιάσω αλλά που δεν είναι ξεκάθαρη από την αρχή. Η ανάγκη να βρω αυτή την αντιπροσωπευτική φόρμα είναιο μηχανισμός, ας πούμε, που ενεργοποιεί τη δημιουργική διαδικασία.

Οι γυναικείες φιγούρες παραμένουν στο επίκεντρο της εικονογραφίας σας σε μια ατμόσφαιρα με χιούμορ, σαρκασμό αλλά ταυτόχρονα ανησυχαστική, παρά την ένταση των χρωμάτων και τα ηλιόλουστα περιβάλλοντα μέσα στα οποία εντάσσονται. Τι θέλουν να μας πουν;
Δεν ξέρω αν οι γυναίκες μου θέλουν να πουν κάτι. Θεωρώ ότι είναι ανήσυχες, γεμάτες ερωτήσεις πάνω απ’ όλα, χωρίς βεβαιότητες, πρωταγωνίστριες του κόσμου μου διότι νομίζω τελικά ότι δεν μπορώ παρά να μιλάωειλικρινά μόνο από την πλευρά της γυναίκας, της θηλυκότητας, μίας οντότητας που υπάρχει όχι στην ουτοπική της ολότητα, αλλά στα θραύσματά της,σε αυτά που μένουν –αν τίποτα μένει…
Η αρχή των προβληματισμών αυτών των γυναικών είναι πάντα περισσότερο υπαρξιακή παρά κοινωνική ή πολιτική. Ωστόσο, αυτή η αναζήτηση θα ήταν πραγματικά γελοία και βαρετή χωρίς χιούμορ, σαρκασμό και πάνω από όλα αυτοσαρκασμό. Όλα αυτά λειτουργούν ως φίλτρα στο έργο όπως τα έντονα χρώματα ή τα ηλιόλουστα τοπία που ανατρέπουν το τραγικό, στερώντας του κάθε διάθεση αυτολύπησης ή θυματοποίησης.

Ποια είναι τα ζητήματα που σας απασχολούν συνολικότερα στη δουλειά σας; Οι έννοιες που σας ενδιαφέρει να ερευνήσετε;
Αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι να βρω τη φόρμα ή την εικόνα που πλησιάζει την αίσθησή μου μέσα από μια διαδικασία που εκδηλώνεται προοδευτικά, κατά την ίδια την δημιουργική πρακτική.Όσον αφορά τη ζωγραφική, με γοητεύει να βρίσκω αυτό που δεν περιμένω, να προκαλώ την εξέλιξη ή να ενθουσιάζομαι με ένα ατύχημα του υλικού, που μπορεί να ανοίξει έναν νέο δρόμο, για να κρατήσω τελικά αυτό το στοιχείο που μου φαίνεται πιο ειλικρινές.
Η πρόθεσή μου δεν υποτάσσεται στην έννοια. Είμαι καχύποπτη ως προς την έννοια ή το μήνυμα γιατί νομίζω ότι οποιαδήποτε ιδέα είναι περιοριστική και ψευδής σε σύγκριση με την εμπειρία των αισθήσεων. Η γλώσσα είναι εξαρχής προβληματική, το υποκείμενο σκέφτεται ό,τι σκέφτεται και δεν βγαίνει άκρη…
Στη δουλειά μου υπάρχουν ζητήματα ταυτότητας, σχετικά με τη θηλυκότητα και τις φεμινιστικές διεκδικήσεις.Ο πυρήνας της οπτικής μου είναι γυναικείος αλλά δεν ακολουθώ μια ακτιβιστική πρόθεση γιατί δεν έχω κάτι να προτείνω. Η δουλειά μου δεν προτείνει, δείχνει μόνο ένα υποκειμενικό βλέμμα που δεν μπορώ να επικοινωνήσω αλλιώς.

Ανοίγετε την μέθοδό σας και σε νέα υλικά, όπως η ύφανση, που τα τελευταία χρόνια έχει έλθει δυναμικά στο προσκήνιο διεθνώς. Τι δεδομένα δημιούργησε στην πρακτική σας; Πού σας δυσκόλεψε, ενδεχομένως, και πού σας απελευθέρωσε;
Η ζωγραφική μέθοδος με οδήγησε στην αναζήτηση εικόνων που αναπαριστούν με πιο ουσιαστικό τρόπο την προσωπική οπτική μου. Υπάρχουν πλέον επαναλαμβανόμενα στοιχεία που ήθελα να αποσπάσωαπό τον καμβά και να τα φέρω σε μια σχεδόν τρισδιάστατη απεικόνιση για να τα κάνω αυτόνομα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που πειραματίζομαι με διαφορετικά μέσα εκτός από τη ζωγραφική, καθώς έχω χρησιμοποιήσει την κεραμική, το βίντεο, τα ψηφιακά μέσα, τον αφρό πολυουρεθάνης. Ακολουθώντας την ίδια περιέργεια και την ίδια ανάγκη να δοκιμάσω νέα υλικά, πλησίασα την ύφανση, η οποία μου άνοιξε πραγματικά έναν απίστευτα συναρπαστικό νέο κόσμο μέσα από το έργο καλλιτεχνών που θαυμάζω. Είναι, μεταξύ άλλων, στενά συνδεδεμένη με τον φεμινισμό, επομένως, και για ιστορικούς λόγους, είναι μια τέχνη κοντά στην θεματική μου.
Σε αντίθεση με τη ζωγραφική στην οποία σπάνια χρησιμοποιώ προσχέδια, στα υφαντά βασίζομαι ουσιαστικά στο σχέδιο. Το υλικό εδώ δεν επιτρέπει πλαστικά παιχνίδια, αλλά έχει μια καθορισμένη υλικότητα που δεν προσφέρεται για μεγάλες παραλλαγές. Όμως η ιδέα της μεταμόρφωσηςτων φιγούρων μου σε απτά έργα με ενθουσιάζει.
Νομίζω ότι κάθε νέο υλικό φέρνει κάτι διαφορετικό στις διάφορες μεθόδους που εξερευνούμε. Με αυτή την έννοια, η υφαντική στην περίπτωσή μου προέρχεται από τη ζωγραφική αλλά ταυτόχρονα την εμπλουτίζει με καινούργια στοιχεία σε παράλληλες διαδρομές.

Η Georgia Fambris για την τέχνη και τον ρόλο του καλλιτέχνη

Έχετε θητεία και στην βυζαντινή αγιογραφία. Πώς μπολιάζει την εικαστική σας κατάθεση;
Σπούδασα και εξάσκησατη βυζαντινή αγιογραφία για 15 χρόνια, γεγονός που αναμφίβολα επηρέασε την εικαστική μου γλώσσα.Νομίζω ότι είναι ορατό στον τρόπο που χρησιμοποιώ τα χρώματα, στη μη ρεαλιστική χρήση της προοπτικής και του φωτός, στις επιφάνειες που περιβάλλουν τις φιγούρες που συχνά θυμίζουν το μεταφυσικό φόντο της βυζαντινής ζωγραφικήςκαι στην εξοικείωση με τις μεγάλες διαστάσεις –ειδικά στην αρχή, όταν πέρασα από τις μεγάλεςτοιχογραφίες στον καμβά.

Τι είναι, λοιπόν, για σας η ζωγραφική και πώς αντιλαμβάνεστε τον ρόλο σας ως καλλιτέχνιδα;
Δύσκολη ερώτηση και ίσως αδύνατο να απαντηθεί χωρίς να πέσω στην κοινοτοπία. Νομίζω ότι για μένα η ζωγραφική είναι ο προσωπικός τρόπος που έχω βρει για να δημιουργήσω νέους κόσμους, νέες οπτικές, νέες ταυτότητες, νέους τρόπους για να ξεφύγω από τον περιορισμό της καθημερινότητας, για να περιπλέκω τη ζωή μου ίσως. Είναι ένας τρόπος να παίζω και να μην παίρνω τη ζωή πολύ στα σοβαρά, ένας τρόπος να ανακατεύω τα χρώματα και να δω αν αυτό που βγαίνει με ωθεί να συνεχίσω να τα ανακατεύω. Ένας τρόπος να με δω… Ποιος ξέρει; Γι’ αυτούς και πολλούς άλλους λόγους νομίζω ότι ο μόνος μου ρόλος ως καλλιτέχνιδας είναι αυτός της αντίστασης σε αυτό που, έτσι κι αλλιώς, θα μας σβήσει.

Και η τέχνη που σας συγκινεί και σας ενδιαφέρει;
Στον τομέα των εικαστικών τεχνών παρακολουθώόλες τις καλλιτεχνικές εκφράσεις και κατά κάποιο τρόπο επηρεάζουντην δουλειά μου, από τη ζωγραφική ,τη γλυπτική, τη βίντεο αρτ και την περφόρμανς μέχρι την υφαντική και τις εγκαταστάσεις.Εξίσου αμέτρητοι είναι οι καλλιτέχνες που με εμπνέουν. Ανάμεσα στους αγαπημένους μου είναι οι Max Beckmann, Christina Quarles, Philipp Guston, Carol Rama, Paul McCarthy, Rose Wylie, Joana Vasconcelos, Niki de Saint Phalle, Eva Hesse, Marsden Hartley, Judi Chicago, Marlene Dumas. 

INFO:
Georgia Fambris, «… And we are magic talking to itself, noisy and alone…»
Γκαλερί Ζουμπουλάκη, πλατεία Κολωνακίου 20
Εγκαίνια: Πέμπτη, 12 Οκτωβρίου 2023 18.00 - 21.00
Διάρκεια: 12 Οκτωβρίου – 4 Νοεμβρίου 2023 

Η ATHENS VOICE είναι χορηγός επικοινωνίας της έκθεσης.