21+3 νέες εκθέσεις στην Αθήνα

Εκθέσεις στην Αθήνα τη σεζόν 2023-24

Πανάρχαια τέχνεργα και φρέσκες εικαστικές προτάσεις, αναδρομικά αφιερώματα και γυναικεία δημιουργία. Να τα ραντεβού που κεντρίζουν τις διαδρομές μας σε μουσεία, ιδρύματα αλλά και απροσδόκητους χώρους.

Γιώργος Χατζημιχάλης στο Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς 138
Μισός αιώνας δημιουργίας του πολύπλευρου καλλιτέχνη από το 1966 μέχρι το 2022 ξεδιπλώνεται σε όλο το κτίριο του μουσείου. Μια έκθεση σε δύο μέρη από τον Γιώργο Χατζημιχάλη, έναν από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της γενιάς του, έναν επίμονο ανατόμο της μνήμης, της σημασίας του αρχείου και της σχέσης μεταξύ του παρελθόντος και της σύγχρονης εικαστικής πραγματικότητας. Παρουσιάζονται έργα ζωγραφικής, βίντεο, φωτογραφίες καθώς και νέες δημιουργίες που εκτίθενται για πρώτη φορά. Και για να μπούμε στα παρασκήνια της έκθεσης, ανάμεσα στα δύο μέρη της (τα Σαββατοκύριακα 11 & 12, 18 & 19/11), θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τη μετάβαση.
21 Σεπτεμβρίου 2023 - 5 Νοεμβρίου & 23 Νοεμβρίου - 14 Ιανουαρίου 2024

«Το Φαινόμενο της Πεταλούδας» στην Κλωστοϋφαντουργία ΕΛ.Δ. Μουζάκης
Στις ανέμες και τα βαφεία, τον ατμιστή και τις αποθήκες, για έναν μήνα όταν θα κλείνει η βάρδια οι χώροι της γνωστής κλωστοϋφαντουργίας θα «ανοίγουν» σε άλλες φωνές. Σαράντα ένας εικαστικοί (όπως οι Εοζέν Αγκοπιάν, Κλίτσα Αντωνίου, Orit Ben Shitrit, Robert Cahen, Irene Carvajal, Susan Daboll, Λυδία Δαμπασίνα, Μαρία Λοϊζίδου, Δέσποινα Μεϊμάρογλου, Νίκος Τρανός) έρχονται να αναδείξουν ζητήματα σχετικά με την ελληνική βιομηχανική ιστορία και τον ρόλο των γυναικών, την διαλογιστική διάσταση της χειρωναξίας και την αλληλοσυνδεσιμότητα των γεγονότων, μέσα από εγκαταστάσεις, βίντεο, γλυπτά, ηχοτοπία και ζωγραφική. Ένα πρότζεκτ σε επιμέλεια του Κώστα Πράπογλου.
21 Σεπτεμβρίου - 22 Οκτωβρίου

Ιωάννα Πανταζοπούλου στην ΕΛΣ
Ένα «τροπικό νησί» βγαλμένο από τις παιδικές αναμνήσεις της 39χρονης εικαστικού ξεφυτρώνει στο πλαίσιο της δράσης The artist on the composer του ΝΕΟΝ και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Με τίτλο «A summer evening» θα επιδιώξει να μας αποκαλύψει ένα περιβάλλον παιγνιώδες και ταυτόχρονα δυστοπικό, που απειλείται από την υπερεκμετάλλευση αλλά προστατεύεται από τελετουργίες, μύθους και φαντασία. Η εγκατάσταση, η οποία αποτελείται από 135 γλυπτά, εξαφανίζεται και επανεμφανίζεται σε μια χορογραφημένη σκηνική αλληλουχία, ενώ οι μουσικοί Νίκος Κυριόσογλου, Στέφανος Θωμόπουλος, Καζούγιο Τσουνεχίρο και Κώστας Αργυρόπουλος εκτελούν σε δύο ενισχυμένα πιάνα και κρουστά το έργο του βραβευμένου με Πούλιτζερ και Γκράμι συνθέτη της avant-garde George Crumb «Music for a summer evening (Makrokosmos III)».
22, 23, 24 Σεπτεμβρίου

«Στη σκιά» στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
Εμπνεύστηκαν από το ελληνικό τοπίο, δίνοντας έμφαση στο ταπεινό αντικείμενο, αλλά ενδιαφέρθηκαν και για το γυμνό γυναικείο σώμα, τις νεκρές φύσεις, τις προσωπογραφίες, τα εσωτερικά, τις σκηνές από την καθημερινή ζωή. Αφομοίωσαν επιρροές από τα μεγάλα καλλιτεχνικά κινήματα και τους δασκάλους της εποχής τους και εξέθεσαν στις πρώτες Πανελλήνιες Καλλιτεχνικές Εκθέσεις και στις αίθουσες τέχνης Ζυγός και Στρατηγοπούλου. Τη συμβολή των γυναικών δημιουργών στην τέχνη του 20ού αιώνα εξετάζει το αφιέρωμα με έργα από τις συλλογές της Δημοτικής Πινακοθήκης. Σε τρεις εκθέσεις, με ορίζοντα έως το 2025, παρουσιάζονται δημιουργίες από 120 ζωγράφους και γλύπτριες, γεννημένες μεταξύ 1871 και 1941, από τη Θάλεια Φλωρά-Καραβία έως την Όπυ Ζούνη. Επιμέλεια: Χριστόφορος Μαρίνος και Κάλλη Πετροχείλου.
26 Σεπτεμβρίου – 26 Νοεμβρίου 2023

Οι απαρχές της γλυπτικής στο Μουσείο Μπενάκη
Σπάνια παλαιολιθικά εργαλεία λαξευμένα σαν δάκρυα ή σε φόρμες σφαιρικές, χειροπελέκεις αλλά και μορφές σε λίθο μας ταξιδεύουν στην αυγή της ιστορίας φανερώνοντας πως, ακόμα και 2,5 εκατομμύρια έως 50.000 χρόνια πριν, οι άνθρωποι και τα προγονικά τους είδη είχαν ανάγκη την ομορφιά αλλά και την ικανότητα να αναγνωρίζουν μοτίβα και μορφές σε πετρώματα. Η έκθεση, με την επιστημονική φροντίδα της Νένας Γαλανίδου, καθηγήτριας Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, άντλησε έμπνευση από το υλικό που παρουσιάστηκε το 2018 στο Κέντρο Γλυπτικής Νάσερ στο Ντάλας. Εδώ, όμως, εμπλουτίζεται με λίθινα εργαλεία από τη Λέσβο και με ευρήματα από σημαντικές παλαιολιθικές θέσεις στην Ευρασία και την Αφρική.
26 Σεπτεμβρίου 2023 - 7 Ιανουαρίου 2024

«Ars theatralis. Μάνος Περράκης» στο Βυζαντινό Μουσείο
Σ’ ένα σκηνικό που παραπέμπει σε αρχιτεκτονικό γραφείο εποχής, πάνω στις κεκλιμένες επιφάνειες σχεδιαστηρίων, σχέδια, σκαριφήματα και εικόνες μάς βάζουν στην περιπέτεια της δημιουργίας του Θεάτρου Τέχνης Κάρολος Κουν, της Νέας Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου, του Σχολείου της Αθήνας - Ειρήνη Παπά, του Θεάτρου της Γης στη Θεσσαλονίκη. Είναι μόνο κάποια πολιτιστικά τοπόσημα που υπέγραψε ο Μάνος Περράκης, ο οποίος έχει, επίσης, σχεδιάσει το Μουσείο Τσόκλη στην Τήνο αλλά και την υπόγεια επέκταση του ΒΧΜ. Η έκθεση, που επιμελείται η Ερατώ Κουτσουδάκη, θα περιλαμβάνει ακόμα μακέτες, βραβεία, έργα τέχνης από τη συλλογή του αρχιτέκτονα και τη συλλογή του σχεδιαστικών οργάνων.
27 Σεπτεμβρίου 2023-28 Ιανουαρίου 2024

«Έξω φρενών από ευχαρίστηση» στο κτίριο Νόμπελ
Στην έννοια της «ευχαρίστησης» και τις πολλαπλές μεταμορφώσεις της σε μια εποχή διεκδικήσεων για το φύλο, ακτιβιστικών πρωτοβουλιών, αλλά και συντηρητικοποίησης, ραγδαίας επικράτησης του ψηφιακού και αύξησης των κοινωνικών ανισοτήτων εστιάζει η έκθεση που επιμελείται η Νάντια Αργυροπούλου. Στον εντυπωσιακό, αδιαμόρφωτο ακόμα, χώρο πολιτισμού του Δήμου Χαλανδρίου, 51 και πλέον καλλιτέχνες και επιμελητές –ανάμεσά τους πολλές γυναίκες και queer δημιουργοί– εξερευνούν ζητήματα περιβαλλοντικής και κοινωνικής δικαιοσύνης, ευφρόσυνων διεκδικήσεων και πολιτικών της απόλαυσης. Συμμετέχουν: Αντουανέττα Αγγελίδη, Πατρίσια Απέργη, VASKOS, The Callas, Τεός Ρόμβος και Χαρά Πελεκάνου, Προσωρινή Ακαδημία Τεχνών, Λητώ Κάττου, Ξένια Καλπακτσόγλου μαζί με [Πέγκυ Ζάλη, Σοφοκλή Κουτσουρέλη, Παναγιώτη Λιανό] Αθηνά Κουμπαρούλη, κ.ά. Βασικός πυλώνας της πρότασης το παράλληλο πρόγραμμα με περφόρμανς, αφιερώματα σε queer κοινότητες, προβολές ταινιών, επιτελεστικές ομιλίες για την κοινωνική οικολογία και την αποανάπτυξη, μουσικά δρώμενα κ.ά.
29 Σεπτεμβρίου-12 Νοεμβρίου

«Ελαιώνας ’23 - Χθόνιο και ανθρωπόκαινος» στο μετρό Ελαιώνας
Η διαχρονική συνομιλία αλλά και η σύγκρουση φύσης και ανθρώπου και η σχέση ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν «κινούν» το νέο επιμελητικό εγχείρημα του Δημήτρη Τρίκα. Εκεί απ’ όπου άλλοτε περνούσαν οι μύστες για την Ελευσίνα και κάρπιζαν τα λιοχώραφα της Αθήνας, στην καθημαγμένη από την άναρχη εκβιομηχάνιση γειτονιά Μαρκόνι, 41 καλλιτέχνες ερμηνεύουν παλιές και νέες ιστορίες των ανθρώπων και των πόλεων της Ιεράς οδού μέσα από τις μεταμορφώσεις του τοπίου και της ανθρωπογεωγραφίας της περιοχής. Ανάμεσά τους οι Δημήτρης Αληθεινός, Campus Novel, Μιχαήλ Καρίκης, Μαρία Παπαδημητρίου, Ελένη Πανουκλιά, Στεφανία Στρούζα, Παντελής Χανδρής και με περφόρμανς οι Σάββας Στρούμπος, Θόδωρος Τερζόπουλος, Φίλιππος Τσιτσόπουλος κ.ά.
29 Σεπτεμβρίου-3 Δεκεμβρίου

Λουκία Αλαβάνου στη Στέγη
Βρέθηκε στο γκέτο της Νέας Ζωής κατά λάθος. Στα βιώματα, όμως, των Ρομά που το κατοικούν, στη ρημαγμένη δυσ-τοπία του Θριασίου πεδίου, βρήκε παραλληλισμούς με τον Οιδίποδα επί Κολωνώ. Έτσι προέκυψε η VR εγκατάσταση «Αναζητώντας τον Κολωνό» που εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2022. Μετά από μια στάση στη Στοκχόλμη, τα εργονομικά, εμπνευσμένα από τον ουτοπιστή αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτο, καθίσματα, έρχονται στο -1 της Στέγης για να καθίσουμε αναπαυτικά και να «διακτινιστούμε» σ’ ένα ταξίδι 360 μοιρών με όχημα την τεχνολογία της εικονικής πραγματικότητας. Η πλοκή εκτυλίσσεται γύρω από τα θέματα της γήρανσης και του θανάτου, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της οικουμενικής ελευθερίας, του καλλιτεχνικού οράματος και της σημερινής κοινωνικής πραγματικότητας.
Από τις 10 Οκτωβρίου

«Συζυγία, στέρεο φως & άχρονη κίνηση» στο MOMus - Μουσείο Άλεξ Μυλωνά
Από τους πιο ενδιαφέροντες καλλιτέχνες της νεότερης γενιάς, ο Ηλίας Σιψάς και ο Απόλλωνας Γλύκας συνεχίζουν τον εικαστικό τους διάλογο, μετά από μια πρώτη εκδοχή της έκθεσης στο Τάμπερε της Φιλανδίας πριν από δύο χρόνια. Η ισορροπία, η συνύπαρξη, η συνένωση βρίσκονται στο επίκεντρο της προβληματικής τους με τα έργα (γλυπτικές συναρμογές και φωτογραφίες) να προτάσσουν μια πρωτότυπη αντίληψη θέασης, μετάπλασης και ερμηνείας της πραγματικότητας και της ανθρώπινης κατάστασης. Η έκθεση, στο μουσείο της πλατείας Ασωμάτων το οποίο επικεντρώνεται στη γλυπτική, εντάσσεται στο πρόγραμμα της Thessaloniki Photobiennale 2023.
13 Οκτωβρίου 2023-7 Ιανουαρίου 2024

Νάσος Δάφνης στο Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων
Η δουλειά του φιγουράρει στις συλλογές εμβληματικών ιδρυμάτων (Guggenheim, Whitney, ΜoMA, Μουσείο Βαλτιμόρης κ.ά.) και μέσα από τη μακρά συνεργασία του με τον περίφημο γκαλερίστα Λίο Καστέλλι παρουσιάστηκε σε δεκάδες εκθέσεις, όμως στην γενέτειρά του παραμένει ελάχιστα γνωστός. Από τους σημαντικούς εκπροσώπους της γεωμετρικής αφαίρεσης τον 20ό αιώνα και συνιδρυτής της City Walls Inc., που έφερνε την τέχνη στους δρόμους της Νέας Υόρκης, ο Ελληνοαμερικανός καλλιτέχνης ανέπτυξε στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τη θεωρία του χρωματικού πεδίου προκειμένου να απελευθερώσει το χρώμα από τον περιορισμό της μορφής. Έργα του αλλά και παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο από την περίοδο 1969-1975 παρουσιάζονται σε επιμέλεια της Κατερίνας Κοσκινά και του Richard Taittinger. Μάλιστα, μια από τις νεοϋορκέζικες τοιχογραφίες του αναμένεται να υλοποιηθεί στην Αθήνα.
23 Οκτωβρίου-3 Δεκεμβρίου

«Γιώργος Σεφέρης. Εξήντα χρόνια από το Βραβείο Νόμπελ» στην Πινακοθήκη Γκίκα
Πώς αποτυπώθηκε η σπουδαιότητα του πρώτου ελληνικού Νόμπελ; Με επίκεντρο το βραβείο που απονεμήθηκε στον σημαντικό ποιητή και ανήκει στη συλλογή του μουσείου, παρουσιάζεται πλήθος τεκμηρίων και φωτογραφικού υλικού σε τρεις ενότητες. Η πρώτη αφορά την ημέρα της ανακοίνωσης, η δεύτερη επικεντρώνεται στη βραδιά της απονομής, ενώ η τελευταία στον απόηχό της. Εκτίθενται αφίσες, εφημερίδες της εποχής, συγχαρητήριες επιστολές, οπτικά και ηχητικά ντοκουμέντα και προσωπικά αντικείμενα του Σεφέρη.
25 Οκτωβρίου 2023-24 Φεβρουαρίου 2024 

Platforms Project 2023 στην Τεχνόπολη
Σε νέο χώρο, με 56 εικαστικές πλατφόρμες από 24 χώρες και περισσότερους από 900 καλλιτέχνες μπαίνει στην ενδέκατη διοργάνωσή του το πρότζεκτ που διευθύνουν η Άρτεμις Ποταμιάνου και ο Μιχάλης Αργυρού. Αφιερωμένο στην χαρτογράφηση της εικαστικής δράσης, όπως αυτή παράγεται σήμερα στο πλαίσιο ομαδικών πρωτοβουλιών καλλιτεχνών, για πρώτη φορά θα φιλοξενήσει δημιουργούς και από το χώρο του θεάτρου, της μουσικής, της αρχιτεκτονικής και του ντιζάιν. Δε θα λείψουν, φυσικά, οι ομιλίες, ημερίδες, περφόρμανς, τα εργαστήρια και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά.
26-29 Οκτωβρίου

Γυναίκες δημιουργοί στο ΕΜΣΤ
Τη θέση των γυναικών στην ιστορία και το παρόν της σύγχρονης τέχνης θα εξερευνήσει το νέο πρόγραμμα του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Στον τρίτο όροφο, οι χώροι της συλλογής θα φέρουν αποκλειστικά γυναικεία υπογραφή –με έργα και από τη δωρεά του Δημήτρη Δασκαλόπουλου. Σε διάλογο με αυτήν την έκθεση θα βρίσκεται και η πρώτη μεγάλη αναδρομική της Λήδας Παπακωνσταντίνου, από τις πρωτοπόρους της περφόρμανς στην Ελλάδα, καθώς και η εκτενής παρουσίαση από όλες τις περιόδους δραστηριότητας της Χρύσας Ρωμανού. Στα προσεχώς και η ομαδική έκθεση που επιμελούνται οι miss dialectic.

Juan Esteban Sandoval «Ο πήλινος στρατός της Ελευσίνας» στο Εργοστάσιο Ίρις
Ένα «εφήμερο μνημείο» αφιερωμένο στους ανθρώπους που με τη δουλειά τους έχουν σφυρηλατήσει την εικόνα της Δυτικής Αττικής ετοιμάζει ο διεθνούς φήμης Κολομβιανός καλλιτέχνης. Η εγκατάσταση αποτελείται από 3.000 χειροποίητα κεραμικά κράνη και διερωτάται για την αξία του πολιτισμού σήμερα σε μια βιομηχανική πόλη όπως η Ελευσίνα. Καθένα τους έχει δημιουργηθεί για ισάριθμους ενεργούς και συνταξιούχους εργάτες, φέρει χαραγμένα συμβολικά στοιχεία ή λέξεις που αντιπροσωπεύουν το άτομο στο οποίο ανήκει και μετά την ολοκλήρωση της έκθεσης θα καταλήξουν στα δικά τους χέρια. Στοιχείο συμβολικό, καθώς σε όλες τις βιομηχανικές δραστηριότητες χρησιμοποιούνται προστατευτικά μέσα, τα κράνη είναι φτιαγμένα από πηλό, μια αναφορά στα καθημερινά και τελετουργικά αντικείμενα της αρχαιότητας που βρέθηκαν στο νεκροταφείο της Ελευσίνας.
Από τον Νοέμβριο 2023

«Παράλληλη θέαση» στο Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη
Εβδομήντα έργα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος παρουσιάζονται μαζί με σκοπό να δημιουργηθεί ένας ανοικτός διάλογος μεταξύ τους. Απόψεις της Αθήνας του Παναγιώτη Τέτση και του Σπύρου Βασιλείου ακολουθούνται από τη σύγχρονη ερμηνεία της πόλης σε έργα του Ηλία Παπαηλιάκη και του Ζάφου Ξαγοράρη. Οπτικές του φυσικού τοπίου συναντώνται στη γραφή των Μαλέα, Παπαλουκά, Γαλάνη, αλλά και των Μαδένη, Καγκλή, Αγγελή. Ο μύθος και η ιστορία τροφοδοτούν τους Νικόλαο Γύζη και Μιχαήλ Αξελό, αλλά και τους Γιώργο Λαζόγκα, Γιάννη Ψυχοπαίδη και Βάνα Ξένου, ενώ η ανθρώπινη μορφή διερευνάται στα τελάρα των Ιακωβίδη, Τσαρούχη, Θεοφυλακτόπουλου. Δεν λείπουν οι εικαστικές γραφές πέραν της αναπαράστασης μέσα από καταθέσεις των Γιάννη Σπυρόπουλου, Ρένας Παπασπύρου, Λήδας Παπακωνσταντίνου, Βασίλη Γεροδήμου κ.ά. Επιμέλεια: Χάρις Κανελλοπούλου.
2 Νοεμβρίου 2023-4 Φεβρουαρίου 2024

«Unboxing Callas» στην Εθνική Βιβλιοθήκη
Μια εξερεύνηση στο αρχείο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και τη συλλογή Πυρομάλλη, που αποκτήθηκε από τον φορέα πρόσφατα, επιχειρεί ο Βασίλης Ζηδιανάκης στο δεύτερο μέρος της έκθεσης με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας. Προσωπικές ιστορίες, μνήμες και αρχειακά αντικείμενα της θρυλικής σοπράνο τροφοδοτούν την αφήγηση μέσα από υλικό που προέρχεται και από το φωτογραφικό αρχείο του Κλεισθένη Δασκαλάκου, το Αρχείο Κατίνας Παξινού και Αλέξη Μινωτή του ΜΙΕΤ-ΕΛΙΑ και το Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη. Παράλληλα, δέκα Έλληνες καλλιτέχνες (Μαρία Βαρελά, Παναγιώτης Ευαγγελίδης, Πέτρος Ευσταθιάδης, Χρυσάνθη Κουμιανάκη, Ελευθερία Κοτζάκη, Αλέξης Φιδετζής κ.ά.) μέσα από τη ματιά τους δίνουν πρόσβαση σε ιστορίες που έχουν αποσιωπηθεί ή παραλειφθεί από το κυρίαρχο αφήγημα.
26 Νοεμβρίου 2023-Ιανουάριος 2024

«ΝοΗΜΑΤΑ. Προσωποποιήσεις και αλληγορίες από την αρχαιότητα στο σήμερα» στο Μουσείο Ακρόπολης
Περίπου 160 έργα γλυπτικής, κεραμικής, ζωγραφικής και μεταλλοτεχνίας από την Ελλάδα και το εξωτερικό συγκεντρώνει ο καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης για την πρώτη του έκθεση στο Μουσείο Ακρόπολης που εστιάζει στις προσωποποιήσεις και τις αλληγορίες από την αρχαιότητα και το Βυζάντιο ως την Αναγέννηση και τη σύγχρονη τέχνη. Με άξονα τις ενότητες για τον χρόνο, τη φύση, τον θεό, τον άνθρωπο, τους θεσμούς και τις αλληγορίες, το αφιέρωμα θα ανοίγει με το έργο «Ο Κρόνος καταβροχθίζει τα παιδιά του» του Ρούμπενς από το Πράδο και θα κλείνει με το άγαλμα Χίμαιρας του 400 π.Χ. από το Αρχαιολογικό Μουσείο Φλωρεντίας. Μεταξύ άλλων περιμένουμε να δούμε τη «Συκοφαντία του Απελλή» του Σάντρο Μποτιτσέλι και του εργαστηρίου του από το Ουφίτσι, την υδρία του «ζωγράφου του Μειδία» που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο, την «Αλληγορία Θείας Μετάληψης» από το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και τμήματα ψηφιδωτών με προσωποποιήσεις της Θάλασσας και του Ωκεανού (270 -300 μ.Χ.) από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
1 Δεκεμβρίου 2023-14 Απριλίου 2024

«Χαιρώνεια, 2 Αυγούστου 338 π.Χ.: Μια μέρα που άλλαξε τον κόσμο» στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Στη μέρα που ο δεκαοκτάχρονος πρίγκιπας Αλέξανδρος κάνει δυναμικά την εμφάνισή του στην πολιτική και στρατιωτική σκηνή, συμβάλλοντας στην ήττα του Ιερού Λόχου των Θηβαίων μας ταξιδεύει το αφιέρωμα που επιμελούνται οι αρχαιολόγοι Παναγιώτης Ιωσήφ και Ιωάννης Φάππας. Σύρραξη καθοριστική, θα έφερνε τους Μακεδόνες, υπό τη βασιλεία του Φιλίππου, στη θέση της κυρίαρχης δύναμης στην ανατολική Μεσόγειο. Μέσα από περίπου 260 αντικείμενα, από 31 φορείς, εγχώρια και ξένα μουσεία και ιδιωτικές συλλογές, αναδύονται οι δύο κόσμοι που συγκρούστηκαν, δημιουργώντας τη μαγιά για την ελληνιστική εποχή, που άλλαξε τον ρου της ιστορίας. Η έκθεση εντάσσεται στον νέο κύκλο με τίτλο «Ιστορίες ανθρώπων» που θα επικεντρώνονται στην αφήγηση σημαντικών γεγονότων προσεγγίζοντας τον άνθρωπο, τον ρόλο του στις εξελίξεις και τα συναισθήματά του.
14 Δεκεμβρίου 2023-31 Μαρτίου 2024 

«Ο νέο-ιμπρεσιονισμός στα χρώματα της Μεσογείου» στο Ίδρυμα Β. & Ε. Γουλανδρή
Την «Κόκκινη σημαδούρα» (1895) του Πολ Σινιάκ από το Μουσείο Ορσέ καθώς και δημιουργίες άλλων διάσημων μετα-ιμπρεσιονιστών, όπως των Μαξιμιλιάν Λους,Théo Van Rysselberghe, Ανρί Ματίς, Σαρλ Καμουάν και Ανρί Μανγκέν, περιμένουμε στο Παγκράτι. Ένα αφιέρωμα στους καλλιτέχνες που, από τα τέλη του 19^ου αιώνα, επιδίωξαν τον χρωματικό λυρισμό μέσα από τις πινελιές του πουαντιγισμού και τον διάλογο με τις προτάσεις των Φωβ. Καθώς η έκθεση περιορίζεται στο γεωγραφικό πλαίσιο της Μεσογείου, στη λίστα δεν περιλαμβάνεται το όνομα του πρωτεργάτη του κινήματος Ζωρζ Ζερά ο οποίος δεν ήρθε σε επαφή με τη συγκεκριμένη περιοχή.
Από τον χειμώνα του 2024

«Δημοκρατία» στην Εθνική Πινακοθήκη
Στο μονοπάτι των ομαδικών, θεματικών εκθέσεων που αφουγκράζονται το πολιτικοκοινωνικό περιβάλλον συνεχίζει το μεγάλο μουσείο της Βασιλέως Κωνσταντίνου και μετά την «Αστυγραφία» -το αφιέρωμα στο αστικό βίωμα μέσα από το βλέμμα εικαστικών δημιουργών και κινηματογραφιστών, που θα τρέχει έως τις αρχές Μαρτίου. Η διευθύντρια της ΕΠΜΑΣ Συραγώ Τσιάρα ανοίγει το βλέμμα μας στον ευρωπαϊκό νότο ανιχνεύοντας μέσα από τις εικαστικές αναπαραστάσεις τις συγκλίσεις και τις αποκλίσεις της ιστορικής μνήμης. Την αφορμή δίνουν η συμπλήρωση 50 χρόνων από την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην χώρα, αλλά και την Επανάσταση των Γαρυφάλλων στην Πορτογαλία και την εκκίνηση της μετάβασης προς τη δημοκρατία στην Ισπανία. Μια έκθεση για το πώς οι καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από τους αγώνες ενάντια σε αυταρχικά καθεστώτα «σε μια εποχή απειλητικής επανάκαμψης αυταρχικών δυνάμεων στην Ευρώπη και διασάλευσης των δημοκρατικών κεκτημένων», όπως έχει υπογραμμίσει.
Από την άνοιξη 2024 

Μαριλένα Αραβαντινού (1927-2019) στην Εθνική Βιβλιοθήκη
Μαθήτρια του Γιάννη Μόραλη, από τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας του Αρμού (1949-1952) και με θητεία στην εκτέλεση σκηνικών πλάι στον Γιάννη Τσαρούχη, μοίρασε τη δημιουργικότητά της ανάμεσα στο ζωγραφικό τελάρο και στο θέατρο και στο σινεμά. Θεωρείται, μάλιστα, η πρώτη Ελληνίδα σκηνογράφος καθώς από το 1953 ξεκίνησε, με δικό της συνεργείο, να συνεργάζεται με μεγάλους θιάσους στην Αθήνα (Κυβέλης, Κατράκη, Λαμπέτη-Χορν, Φλερύ-Χατζηχρήστου κ.ά.) αλλά και σε κινηματογραφικές παραγωγές, τόσο εγχώριες («Ο άνθρωπος του τραίνου», 1958, «Ένας ήρως με παντούφλες», 1958 κ.ά.) όσο και διεθνείς (Συνέβη στην Αθήνα, 1962, Ο ναύτης του Γιβραλτάρ, 1967 κ.λπ.). Αυτή τη διαδρομή θέλει να αποτυπώσει η έκθεση που επιμελείται ο Σπύρος Μοσχονάς, από την πρώιμη ζωγραφική της δημιουργία (τις δεκαετίες του 1940 και 1950) και τη σκηνογραφική της δουλειά ως την ύστερη εικαστική της παραγωγή –μια σειρά εξπρεσιονιστικών έργων μεγάλης κλίμακας με κοινωνική θεματολογία (σχετικά με τη μητρότητα και την Δικτατορία) καθώς και τοπία της Καστέλας και της Αίγινας.
Από τον Μάρτιο 2024