Εικαστικα

Η «Ιερή γη» του Γιώργου Παστάκα στην Τήνο

Μια συζήτηση με την Ιστορικό Τέχνης και επιμελήτρια της έκθεσης, Βένια Παστάκα

Villy Calliga
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Προτζέκτορας: Η Ιστορικός Τέχνης και Επιμελήτρια Βένια Παστάκα μιλάει για την έκθεση «Ιερή Γη» του Γιώργου Παστάκα και τη μαγεία του νησιού που τον ενέπνευσε.

«Ιερή Γη» τιτλοφορείται η τελευταία έκθεση του Γιώργου Παστάκα που πραγματεύεται τοπία της Τήνου και εγκαινιάζεται στις 17 Ιουλίου και ώρα 19:00 το απόγευμα στον Χώρο Στέγης Πολιτισμού και Παιδείας του Δήμου Τήνου (Μοσχούλειος Σχολή) στη Χώρα του νησιού. Με αφορμή το εορταστικό έτος για τα 200 χρόνια από την Εύρεση της εικόνας του Ευαγγελισμού, δημιουργήθηκε μια ζωγραφική σειρά που υμνεί το τηνιακό τοπίο. Για την έκθεση μιλήσαμε με την ιστορικό τέχνης Βένια Παστάκα η οποία επιμελείται την έκθεση.

Τοπίο και τέχνη. Θα λέγατε ότι η σχέση μεταξύ τους είναι διαλεκτική;
Το τοπίο, από όταν έγινε αντιληπτό από τον άνθρωπο ως έννοια, και όχι απλώς ως ένας περιβάλλοντας χώρος μέσα στον οποίο ο καθένας μας γεννιέται και πεθαίνει,  αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και μελέτης στις τέχνες, την φιλοσοφία και την ανθρωπολογία. Από τις καλλιτεχνικές αναζητήσεις και τις συμβολικές προεκτάσεις που εντοπίζονται στα έργα της Φλαμανδικής Ζωγραφικής και της Αναγέννησης, στην φιλοσοφία του Τοπίου του Georg Simel και στις φυλετικές θεωρίες που αναπτύχθηκαν παγκόσμια στα τέλη του 19ου αιώνα, επιχειρήθηκε να ερμηνευτεί η ταυτότητα του ανθρώπου μέσα από αυτό.

Ποια μαγεία διαθέτει το τηνιακό  τοπίο και γοητεύει τόσους δημιουργούς;
Στην Τήνο, το αποκαλούμενο νησί του μαρμάρου, το «χειροποίητο νησί» του Καστοριάδη, το τοπίο αποτέλεσε σημείο αναφοράς για τους καλλιτέχνες και τους διανοούμενους. Από τις επιστολές νοσταλγίας του Νικόλαου Γύζη στο παγωμένο Μόναχο για την μυρωδιά του θυμαριού της Τήνου στους εμβληματικούς πίνακες του Νίκου Λύτρα που αιχμαλώτισε στο έργο του την ψυχή του νησιού, η ανάμνηση αυτού του τοπίου υπήρξε ο κοινός παρονομαστής. Τα βραχώδη, γεμάτα μάρμαρο σπλάχνα της, ο δυνατός αέρας που δημιουργεί εικόνες σε διαρκή κίνηση, η επίδραση του φωτός κατά τις διάφορες ώρες της ημέρας που αλλάζει τις παραστάσεις εμπεριέχονται σε ένα εικαστικό σύνολο που αναδεικνύει το μυστηριακό και κατανυκτικό στοιχείο που χαρακτηρίζει την τηνιακή φύση.

Η «Ιερή Γη»  πραγματεύεται αυτά τα στοιχεία;
Η Ιερή Γη, πραγματεύεται όλα αυτά τα στοιχεία που οδήγησαν το νησί να εκπέμπει μια ακαταμάχητη γοητεία στους ανθρώπους των τεχνών. Η χαρακτηριστική εξπρεσιονιστική πινελιά του Γιώργου Παστάκα, η οποία συχνά ξεφεύγει από τα πλαίσια του κάδρου του έργου, αποτυπώνει την ξεχωριστή φυσιογνωμία του νησιού και την ιδιαίτερη αύρα του. Οι απαλοί χρωματικοί τόνοι διαδέχονται τα πιο έντονα κίτρινα και μπλε δημιουργώντας ένα πολύχρωμο ζωγραφικό σύμπαν.

Τι θα δει κάποιος στην έκθεση;
Εκτός από τα νέα έργα του ζωγράφου, η έκθεση συμπληρώνεται με επιλεγμένα κομμάτια από δύο προηγούμενες δουλειές που έγιναν για το νησί. Πρόκειται για έργα από την σειρά Τα Τραύματα της Πέτρας που πραγματεύονται τα λατομεία του νησιού και τους Τηνιακούς Εσπερινούς που διερευνούν το θρησκευτικό στοιχείο μέσα στο τηνιακό τοπίο. Τα συγκεκριμένα έργα είχαν εκτεθεί στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, στον Ελληνογαλλικό Σύνδεσμο και στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία. Στην Ιερή Γη το εικαστικό σύνολο παρουσιάζεται ολοκληρωμένο αναδεικνύοντας τον τηνιακό ορίζοντα ως κορυφαίο δείγμα της κυκλαδίτικης τοπογραφίας.

Θα λέγατε ότι πρόκειται για μια έκθεση - φόρος τιμής στο «Ιερό Νησί»;
Θα έλεγα  ένας φόρος τιμής για έναν αγαπημένο τόπο, που διαρκώς γεννάει ιδέες και εξελίσσεται. 

Ο ζωγράφος Γιώργος Παστάκας με την Άλμα, στο ατελιέ του © Villy Calliga

Info
Η διάρκεια της έκθεσης θα είναι από τις 17 Ιουλίου μέχρι τις 6 Αυγούστου και θα πραγματοποιηθεί στον Χώρο Στέγης Πολιτισμού και Παιδείας Δήμου Τήνου (Μοσχούλειος Σχολή) στην χώρα της Τήνου.
Ώρες: Καθημερινά 11:00 – 14:00 και 18:00 – 22:00. Είσοδος Ελεύθερη.