- CITY GUIDE
- PODCAST
-
36°
Η «Αστυγραφία» στην Εθνική Πινακοθήκη και η Μαγική Πόλη του Μάνου Χατζιδάκι
H Αθήνα είναι μια πόλη μαγική
![Η «Αστυγραφία» στην Πινακοθήκη και η Μαγική Πόλη του Μάνου Χατζιδάκι Αστυγραφία - Urbanography στην Εθνική Πινακοθήκη: Η ομαδική έκθεση για τη ζωή της πόλης τις δεκαετίες 1950-1970, σε επιμέλεια της Συραγώς Τσιάρα](/images/1074x600/jpg/files/2023-07-05/astygrafia-ekthesi-ethniki-pinakothiki.jpg)
Αστυγραφία - Urbanography στην Εθνική Πινακοθήκη: Η ομαδική έκθεση για τη ζωή της πόλης τις δεκαετίες 1950-1970, σε επιμέλεια της Συραγώς Τσιάρα
Είχα την τύχη να δω την Έκθεση «Αστυγραφία» να ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μου από τη μέσα πλευρά. Παίζοντας μουσική στον αστικό κήπο της Πινακοθήκης τη βραδιά των εγκαινίων, προσπαθούσα να ξεχάσω για λίγο τις εκπομπές στο Τρίτο Πρόγραμμα και το Kosmos και να διαβάσω πίσω από τα τραγούδια του Χατζιδάκι, του Πλέσσα, του Ξαρχάκου αυτόν τον μετασχηματισμό που συνέβαινε εξακολουθητικά στη μικρή μας πόλη –και τη μετέτρεπε σε μεγάλη– από τη δεκαετία του 1950 έως τη δεκαετία του 1970. Όπως σημειώνει η ερευνητική ομάδα που, υπό τη Συραγώ Τσιάρα, έστησε αυτήν την Έκθεση, «Το αστικό τοπίο μεταβάλλεται ριζικά με την αντιπαροχή και τη σταδιακή εξαφάνιση της μονοκατοικίας. Η καθημερινή ζωή αλλάζει με την εξάπλωση της αστικής κουλτούρας… διαμορφώνονται καινούργιες σχέσεις ανάμεσα στο μητροπολιτικό κέντρο, τη συνοικία, το προάστιο, τις προσφυγικές γειτονιές, την εκτός σχεδίου αυθαίρετη δόμηση». Επιπλέον, η Συραγώ Τσιάρα, σημειώνει: «Η εκθεσιακή αφήγηση μετακινείται διαρκώς από τη μεγάλη στη μικρή κλίμακα, από την πανοραμική λήψη στο κοντινό πλάνο».
Αν και οι σπουδές μου είναι σπουδές Κοινωνιολογίας, οπότε θα περίμενα από τον εαυτό μου να προτιμήσει την «πανοραμική λήψη», στο πέρασμα του χρόνου, επιλέγω «το κοντινό πλάνο», το προσωπικό βίωμα, την προσωπική σχέση με τη μεταβαλλόμενη πόλη. Από την –σαν σκακιέρα, πλην όμως σε κοκκινωπό χρώμα– αυλή της πετραλωνίτικης μονοκατοικίας όπου γεννήθηκα, στην πολυκατοικία που χτίστηκε με αντιπαροχή, τα ξύλινα πατώματά της και τα μωσαϊκά των early seventies στην κουζίνα και το μπάνιο. Μετά από πολλές περιπλανήσεις, εδώ μένω και σήμερα. Κι ακόμη κι αν στο ποτηράκι του μπάνιου δεν υπάρχει πια η Kolynos, ακόμη κι αν το πινέλο του ξυρίσματος, το μεταλλικό κυπελλάκι και το επίσης μεταλλικό σώμα όπου τεχνηέντως βίδωνε ο πατέρας μου τα ανοξείδωτα Gilette ξυραφάκια λείπει, η μυρωδιά εκείνης της εποχής, της εποχής του μετασχηματισμού, εξακολουθεί να είναι παρούσα.
Τελικά, πιστεύω πως η Αθήνα είναι μια πόλη μαγική, όπως ακριβώς την περιέγραφε ο Χατζιδάκις στο ομώνυμο τραγούδι του. Τον διαβάζω στο διπλό τεύχος 29-30 του περιοδικού Λέξη του 1983, να γράφει γι’ αυτό το τραγούδι: «Είναι η Αθήνα του ’52, είναι το μουσικό μου θέμα για την πρώτη ταινία του Κούνδουρου, μ’ ένα κορίτσι που κατοικούσε πίσω από του Φιξ, σε γειτονιά που τη ζηλεύαμε ο Νίκος κι εγώ για τη θερμότητα και τον ονειρικόν ερωτισμό της. Εκείνος μάλιστα προχώρησε κι αγάπησε εκείνο το κορίτσι, ενώ εγώ έμεινα λίγο πιο ’κει, για να τους παίζω στη φυσαρμόνικα τη “Μαγική μου Πόλη”, καθώς μας περιείχε εξαντλητικά νυχτερινούς διαβάτες, περιπατητές, στους δρόμους, στις μικρές πλατείες, ως το πρωί που ξεκινούσαν τα φορτηγά για να πάνε στην αγορά. Και το κορίτσι μας να ξαγρυπνά για να ζωγραφίσει, με λαδοχρώματα νυχτερινά το πρόσωπό Του κι εγώ μαζί της και η πόλη, που ήταν στ’ αλήθεια τότε μαγική».
Δεν έχει υπάρξει ούτε ένα κείμενο που να έχει γράψει ο Χατζιδάκις που να μη με έχει συγκινήσει. Κι όταν οι λέξεις του αφορούν τη γειτονιά μου, η συγκίνηση είναι ακόμα μεγαλύτερη. Ιούνιος 1978 και σ’ ένα από τα σχόλια του Τρίτου, λέει: «Κι όλα τα τραμ σταμάτησαν με θόρυβο στη στάση. Τα ηλιοτρόπια γείραν με ντροπή πάνω σε βρύσες, σε πρασιές και σε καθρέφτες. Ναρκισσισμός, θα πείτε. Δεν νομίζω, απλώς μια σύμπτωση, τυχαία και καθοριστική. Εφόσον κι ο συνοικισμός των Πετραλώνων ετοιμάζεται να υποδεχτεί τη νύχτα με χιλιάδες έρημα λαμπιόνια, μετέωρα σαν σταλακτίτες ή σαν χαμόγελα μικρών παιδιών που πάγωσαν και μείναν απολιθωμένα». Ακούγοντάς τον από το μικρό μου τρανζιστοράκι, δευτέρα Γυμνασίου ή κάτι τέτοιο, νιώθω είδος σημαντικό, μόνο και μόνο επειδή ο «συνοικισμός των Πετραλώνων» είναι ο μοναδικός κόσμος που γνωρίζω καλά.
Η βραδιά των εγκαινίων της «Αστυγραφίας», στις 21 Ιουνίου, στη μέρα ξεκινήματος του καλοκαιριού, άρχισε και τελείωσε –από άποψη μουσικής– με Χατζιδάκι. Φεύγοντας, περιπλανήθηκα για λίγο στους δρόμους αυτής της πόλης που ακόμη και σήμερα, 71 χρόνια μετά το 1952 μου φαίνεται ακόμα μαγική.
![Έργο μεικτής τεχνικής του Γιώργου Φλωράκη για τη στήλη του Σημειώσεις Ενός Μονομανούς Έργο μεικτής τεχνικής του Γιώργου Φλωράκη για τη στήλη του Σημειώσεις Ενός Μονομανούς](/images/w734/jpg/files/2023-07-05/astygrafia-ekthesi-pinakothiki.jpg)
Υ.Γ: H «Αστυγραφία» διαρκεί έως τις 3 Μαρτίου του 2024 και η λίστα περιλαμβάνει μερικά από τα τραγούδια που ακούστηκαν στη βραδιά των εγκαινίων της.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μπήκαμε για λίγο στον κόσμο του γάλλου σκιτσογράφου
Ένας δημιουργικός κύκλος επτά εκθέσεων ύφανσης ολοκληρώνεται στην Ύδρα
Η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης μας μίλησε για τη νέα περιοδική έκθεση και μοιράστηκε μαζί μας τις σκέψεις της για την τέχνη και τη δημοκρατία
Ένα πραγματικό στολίδι στο κέντρο της Ερμούπολης
Αναδρομική έκθεση του «παγκόσμιου» Ελληνοαμερικανού εικαστικού φιλοξενείται στην γκαλερί Blender στη Γλυφάδα
Τα έργα έφτασαν έγιναν γνωστά σε όλο τον κόσμο
Το τελευταίο κεφάλαιο της ενότητας Mīres της καλλιτέχνιδας παρουσιάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο Μαριάνθη Σίμου στον Αρτεμώνα Σίφνου
Πες μου το καλοκαιρινό σου στέκι, να σου πω έργα ποιων καλλιτεχνών θα δεις. Και φέτος, στα ελληνικά νησιά υπάρχουν εκθεσιακά ραντεβού για κάθε φιλότεχνη διάθεση
O «καταραμένος» ζωγράφος που πέθανε στα 35 του - Μαζί του στον θάνατο και η μούσα της ζωής του
Η ζωγράφος που κατάγεται από τη Ρωσία, μεγάλωσε στον Καναδά και ερωτεύτηκε την Ελλάδα ζωγραφίζει τη Μάνη
140 έργα από 55 δημιουργούς ανιχνεύουν τις καλλιτεχνικές πρακτικές που γεννήθηκαν μέσα από τον αγώνα για ελευθερία σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία τις δεκαετίες 1960-1970
Είδαμε στην Κρήτη τα έργα που διακρίθηκαν φέτος στον εικαστικό θεσμό και σας συστήνουμε τους δημιουργούς τους
Ποια είναι η ιστορικός τέχνης που θα ηγηθεί του μεγαλύτερου πολιτιστικού οργανισμού της Γερμανίας
Μια έκθεση στο Χίμαιρα art & craft για την πρώτη Πανδώρα και για όλες τις Πανδώρες του κόσμου που βιώνουν την αδικία, τον σεξισμό, τις διακρίσεις και τις προκαταλήψεις
Ο Νίκος Καββαδάς κατέγραψε σε μία πλατφόρμα όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για τα μουσεία που βρίσκονται σε κάθε γωνιά της χώρας
Ένα μοναδικό έργο τέχνης που συνοδεύει το νέο μας τεύχος
Η επιμελήτρια Άννα Μυκονιάτη μας συστήνει την Ελληνίδα ζωγράφο του μοντερνισμού πίσω από τα αινιγματικά σχέδια που παρουσιάζει το ΕΜΣΤ
Και ακόμα, «Οικολογίες της φροντίδας» στο State of Concept, Alberto Maggini στο space52
Όσα ετοιμάζουν οι Φίλιππος Τσιτσόπουλος, Μπάμπης Βενετόπουλος, Χριστίνα Μήτρεντσε, Πάνος Χαραλάμπους και Lily Consuelo Saporta Tagiuri στο τριήμερο δράσεων που ενορχηστρώνει ο Νίκος Διαμαντής
Ο Μανώλης Δασκαλάκης-Λεμός στη νέα CAN Gallery, «Τόπος υπερκόσμιων συρράξεων» στον Συνοικισμό Χαλανδρίου, Νίκος Κόνιαρης στην Genesis και άλλες εκθέσεις που ξεκινούν αυτή την εβδομάδα
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.