Tο Βραβείο Τέχνης Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη 2023 στους Μάρω Φασουλή, Αλέξανδρο Λάιο και Ami Yamasaki

Το 2019 ήταν η ηχητική εγκατάσταση Come with the Wind των Θεόδωρου Ζαφειρόπουλου και Γιώργου Ρυμενίδη, που προσομοιώνει ηχητικά κάθε έναν από τους οκτώ ανέμους της Μεσογείου. Το 2022, η in situ εγκατάσταση Tender Shell Geophilia της Ισμήνης King και της Ιλεάνας Αρναούτου που μας προσκαλεί να βυθιστούμε στην αγκαλιά της στην βραχώδη ακτογραμμή του κόλπου του Μιραμπέλου. Φέτος, όμως, είναι τρεις οι εικαστικοί και οι καλλιτεχνικές προτάσεις που κερδίζουν το Βραβείο Τέχνης του Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη για το 2023. Η Μάρω Φασουλή για το «Nomadic Murals», ο Αλέξανδρος Λάιος για την πρότασή του «Day» και η εικαστικός και voice artist Ami Yamasaki για το έργο «Whispers travel and whisper to you again».

Oι νικητές του Βραβείου Τέχνης Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη 2023

Η Μάρω Φασουλή στο έργο της ξανακοιτάζει την παραδοσιακή τέχνη και αρχιτεκτονική με τους όρους της ίδιας της πρακτικής, φέρνοντας στην επιφάνεια σχέσεις μεταξύ ενσώματων πρακτικών, εργασίας και φύλου. Είναι ιδρυτικό μέλος της εικαστικής ομάδας Under Construction Group (2008), με την οποία έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις, προγράμματα φιλοξενίας καλλιτεχνών και performances στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά της στο πλαίσιο δυο ατομικών εκθέσεων: «From the Elbow to the Wrist» στο Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων σε διοργάνωση του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων και επιμέλεια Χριστόφορου Μαρίνου (2020) και «Picnic στη Βόρεια Κορέα» στην CAN Christina Androulidaki Gallery (Αθήνα, 2017). Επιπλέον, έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις, ενδεικτικά: (2022) «WOMANIFESTO», επιμέλεια: Έφη Σπύρου, Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη, «Λεμεσός μετά την ανάπτυξη τι;» επιμέλεια: Μαρία Λιανού, Αλέξανδρος Χριστοφίνης, Λεμεσός Κύπρος, «WeavingWorlds», επιμέλεια: Δάφνη Δραγώνα, Deree, Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος. Έχει βραβευτεί από την ARTWORKS (2021) και είναι Fellow του Προγράμματος Υποστήριξης Καλλιτεχνών Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Ο Αλέξανδρος Λάιος στην έρευνά του εστιάζει σε σχέσεις και σημεία αναφοράς κατά τη διάρκεια της ημέρας. Επεισόδια που μαρτυρούν την ανθρώπινη δραστηριότητα με διαφορετικούς τρόπους και ερμηνείες, όπως ενεργοποιούνται στο απόλυτο φως. Από τις διαστάσεις του καθημερινού ως και τις σχέσεις επιστήμης και επιστημονικής φαντασίας, το φως –σε κάθε στάδιο επεξεργασίας του, από το φυσικό φως του ήλιου στο αναλογικό και τέλος στο ψηφιακό φως– εντοπίζει τα όρια της αντοχής των ίδιων των υλικών που αναφέρονται έμμεσα στην ανθρώπινη κατάσταση. Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας Under Construction (2008), συμμετέχοντας σε εκθέσεις, residencies και performances στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στις ατομικές του εκθέσεις περιλαμβάνονται οι: «Flipping Coin» στο Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων, Αθήνα 2022, «Annealing Point» στην Elika Gallery, Αθήνα 2018 και «Removal» στα Παλαιά Δημοτικά Λουτρά Πάτρας, Πάτρα 2010.

Η Ami Yamasaki χρησιμοποιεί τα αυτιά, τις φωνητικές χορδές και το δέρμα της για να αντιληφθεί τη δική της φωνή και τους απόηχους που κάνει. Χρησιμοποιώντας μια μέθοδο παρόμοια με τον ηχοεντοπισμό για την αναγνώριση ενός χώρου, μεταμορφώνει αυτόν τον χώρο μέσω ενός τύπου ακουστικής σκίασης. Μέσα από τις παραστάσεις και τις εγκαταστάσεις της αμφισβητεί πώς είναι φτιαγμένος ο κόσμος και πώς επεκτείνεται το ανθρώπινο σώμα μέσω της ακρόασης. Τα τελευταία χρόνια, συνεργάζεται με άτομα με οπτικοακουστικά προβλήματα για να ερευνήσει πώς ο κόσμος μπορεί να εμφανίζεται διαφορετικά στο ίδιο περιβάλλον λόγω φυσικών διαφορών και διαφορών στον σκοπό των πράξεων. Ήταν μέλος του Ασιατικού Πολιτιστικού Συμβουλίου (2017) και του Ιαπωνικού Ιδρύματος Asia Center (2018). Έχει πραγματοποιήσει εκθέσεις και εμφανίσεις στα Setouchi International Art Festival (2019), «WAYS OF TELLING» (Tokyo Shibuya Koen-dori Gallery, 2021), «Yokohama International Performing Arts Meeting» (BankART KAIKO, 2021), «KYOTO STEAM 2022 International Art Competition» (Kyoto Kyocera Museum of Art, 2022) και «JAPAN. BODY_PERFORM_LIVE» (Padiglione d'Arte Contemporanea, 2022), «Manga Scroll» στο Christian Marclay «Translating» (Museum of Contemporary Art Tokyo, 2022), «Groundbreaking Ceremony» (Hirshhorn Museum and Sculpture Garden, 2022).

Βραβείο Τέχνης του Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη: ο θεσμός και οι φετινές καινοτομίες

Από το 2019 που ξεκίνησε, ο θεσμός του Βραβείου Τέχνης υποστηρίζει σύγχρονους δημιουργούς προσφέροντάς τους την ευκαιρία να δημιουργήσουν ένα έργο τέχνης που θα αποτελέσει μέρος της συλλογής του Ιδρύματος. Φέτος, για πρώτη φορά, η διοργάνωση αφενός απηύθυνε κάλεσμα σε δημιουργούς απ’ όλον τον κόσμο και αφετέρου, αντί ενός, η Επιτροπή Αξιολόγησης απένειμε τρία ισότιμα βραβεία στις προτάσεις που ξεχώρισαν.
Τα βραβευμένα έργα θα παρουσιαστούν στην Κρήτη το καλοκαίρι, θα παραμείνουν σε μόνιμη έκθεση στον Άγιο Νικόλαο και θα ενταχθούν στη συλλογή τέχνης του Ιδρύματος, η οποία συγκεντρώνει πάνω από 70 πρωτότυπα, site-specific έργα σημαντικών Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών, μεταξύ των οποίων οι: Magdalena Abakanowicz, Lynda Benglis, Cecilia Campos, Κώστας Βαρώτσος, Μαρία Λοϊζίδου, Ρένα Παπασπύρου, Άγγελος Σκούρτης, Νίκος Αλεξίου, Γιώργος Λάππα, Νίκος Κεσσανλή, Georgi aKotretsos κ.ά..

Το φετινό κάλεσμα αφορούσε προτάσεις επιτόπιων έργων μεγάλων διαστάσεων, σχεδιασμένα να αποτελούν μέρος ενός συγκεκριμένου, διαμορφωμένου περιβάλλοντος, να αφηγούνται μια εσωτερική πορεία/διαδρομή και να αποτελούν σημεία αναφοράς στο χώρο έκθεσής τους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη θεματική της Φροντίδας/Ευδαιμονίας που αποτέλεσε και αντικείμενο έρευνας του νέου προγράμματος residency, το οποίο πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο 2022. Οι προτάσεις που βραβεύθηκαν ξεχώρισαν για την πρωτοτυπία τους, την καινοτομία, τη σύνδεση με τη θεματική και τη δημιουργικότητά τους. Την επιτροπή αξιολόγησης για το φετινό βραβείο απαρτίζουν οι: Γεώργιος Γυπαράκης (εικαστικός, καθηγητή στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου), Πολίνα Κοσμαδάκη (Ιστορικός τέχνης, επιμελήτρια Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης του Μουσείου Μπενάκη),

Σωτήριος Μπαχτσετζής (Καλλιτεχνικός επιμελητής Ιδρύματος Γ&Α Μαμιδάκη, ιστορικός τέχνης και επιμελητής), Νίκος Ναυρίδης (εικαστικός, καθηγητής Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθήνας), Αλέξανδρος Ψυχούλης (εικαστικός, καθηγητής Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας).