Αρχαιολογικός χώρος Νικόπολης: Προς υποψηφιότητα για ένταξη στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO

Η ολιστική ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Νικόπολης, με τον συντονισμό έργων και ενεργειών, προκειμένου να ξεκινήσει η σύνταξη του φακέλου για την υποψηφιότητα του χώρου, προς εγγραφή στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, ήταν το αντικείμενο ευρείας σύσκεψης στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, υπό την Υπουργό Λίνα Μενδώνη, παρουσία του Περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέξανδρου Καχριμάνη και του Δημάρχου Πρέβεζας Νίκου Γεωργάκου.

Όπως ανέφερε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη την τοποθέτησή της «αποτελεί προτεραιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού η ολιστική ανάδειξη της Νικόπολης, ενός εκτεταμένου και ιδιαίτερα σημαντικού αρχαιολογικού χώρου, με ιδιαίτερο πολιτιστικό απόθεμα. Ήδη, το Υπουργείο Πολιτισμού υλοποιεί έργα, επί συγκεκριμένων μνημείων, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 4 εκ. ευρώ, από πόρους του ΠΕΠ Ηπείρου 2014-2021 και του Ταμείου Ανάκαμψης. Δημιουργούμε έναν ενιαίο αρχαιολογικό χώρο, καθολικά προσβάσιμο, με αποκατάσταση και ανάδειξη του μνημειακού πλούτου της ρωμαϊκής και παλαιοχριστιανικής περιόδου. Στόχος του ΥΠΠΟΑ είναι η συνεργασία με τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε να συγκροτηθεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για την προετοιμασία του φακέλου υποψηφιότητας, με απόλυτη τεκμηρίωση και πληρότητα. Στόχος μας είναι τους επόμενους μήνες να προχωρήσει η διαδικασία κατάρτισης του φακέλου, ώστε να καταστεί ώριμη η υποβολή της υποψηφιότητας της Νικόπολης, με βάση και τις κατευθύνσεις που δίνονται στο πλαίσιο της Σύμβασης της UNESCO».

Όπως τόνισε ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης, «Εμείς, ως Περιφέρεια Ηπείρου αντιμετωπίζουμε ένα θέμα που απασχολούσε πολλά χρόνια, το έργο της παράκαμψης, για να ενοποιηθεί ο αρχαιολογικός χώρος. Στη σύσκεψη είδα έναν συντονισμό πρωτόγνωρο, με χρονοδιαγράμματα, συγκεκριμένες ημερομηνίες, που αφορούν είτε τις απαλλοτριώσεις είτε εργασίες ώστε να γίνει ώριμο το έργο. Φύγαμε από τη σύσκεψη ιδιαίτερα ικανοποιημένοι γιατί γίνεται σοβαρή δουλειά προκειμένου να έχουμε έτοιμα έργα για την προετοιμασία της υποβολής του φακέλου στην UNESCO».

Οι τρεις άξονες

Η συζήτηση στη σύσκεψη επικεντρώθηκε σε τρεις άξονες, προκειμένου να καταστεί ώριμη η κατάρτιση του φακέλου υποψηφιότητας:

Ο πρώτος άξονας αφορά στην ολοκλήρωση των εκκρεμών απαλλοτριώσεων, ώστε να ενοποιηθεί ο αρχαιολογικός χώρος και να προκύψει ένας ενιαίος χώρος επίσκεψης και να εξασφαλιστεί η δυνατότητα περιήγησης και κατανόησης και των δύο σημαντικών χρονολογικών φάσεων της πόλης, της ρωμαϊκής και της παλαιοχριστιανικής. Σύμφωνα με τις οδηγίες της Υπουργού, εντός του Ιανουαρίου 2023 το θέμα θα συζητηθεί, ώστε να επισπευσθεί η οριστική ρύθμιση εντός του μήνα.

Επιπλέον, οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ προχωρούν στην καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης τόσο εντός του πυρήνα όσο και των ζωνών προστασίας του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου. Την Εφορεία θα συνδράμει ο Δήμος Πρέβεζας με την κατάθεση της πλήρους καταγραφής και αποτύπωσης όλων των κτηματολογικών μερίδων του αρχαιολογικού χώρου.

Ο δεύτερος βασικός άξονας αφορά στις παρεμβάσεις που ήδη πραγματοποιούνται στο εθνικό οδικό δίκτυο που οδηγεί στην αρχαία πόλη. Ήδη, η Περιφέρεια Ηπείρου υλοποιεί και ολοκληρώνει εντός του 2023 το έργο της παράκαμψης για την κατάργηση της οδού που διχοτομεί τον αρχαιολογικό χώρο και την αποκατάστασή της με αποξήλωση της ασφάλτου και τη διάστρωσή της με κατάλληλο υλικό. Παράλληλα, η Υπουργός ζήτησε από την Περιφέρεια και τον Δήμο να αναλάβουν την εκπόνηση κυκλοφοριακής μελέτης για την εξυπηρέτηση των αγροτών, με την αξιοποίηση του υφιστάμενου αγροτικού δικτύου. Σε άμεση συνάφεια με τα ανωτέρω είναι η κατασκευή του κτηρίου υποδοχής των επισκεπτών, η μελέτες του οποίου κατατίθενται από την Αντιπεριφέρεια στο ΥΠΠΟΑ μέχρι τέλος του έτους.

Ο τρίτος άξονας αφορά στα έργα επί των μνημείων, που βρίσκονται σε εξέλιξη ή έχουν ολοκληρωθεί:

• Προστασία, συντήρηση και αποκατάσταση Μεγάλου Θεάτρου Νικόπολης (Β΄ Φάση), με προϋπολογισμό 3.405.179 ευρώ και χρονοδιάγραμμα υλοποίησης έως το τέλος Νοεμβρίου 2023.
• Συνολική Ανάδειξη του κτηριακού συγκροτήματος του Παλατιού (Οίκος Γεωργίου Εκδίκου), με προϋπολογισμό 500.000 ευρώ και χρονοδιάγραμμα υλοποίησης έως 31.03.2024.
• Συντήρηση ψηφιδωτών της Βασιλικής Α΄ Δουμετίου και της Βασιλικής Δ΄, προϋπολογισμού 550.000 ευρώ χρονοδιάγραμμα υλοποίησης έως 31.03.2025.
• Ταξίδι στην Παλαιοχριστιανική Νικόπολη» με προϋπολογισμό 102.655 ευρώ, το οποίο εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση».
• Με προϋπολογισμό 120.000 ευρώ και χρηματοδότηση από το ΥΠΠΟΑ εκπονούνται μελέτες ωρίμανσης για την προστασία, συντήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη των μνημείων της περιοχής της νέας κεντρικής εισόδου του αρχαιολογικού χώρου της Νικόπολης, οι οποίες θα ολοκληρωθούν εντός του 2023.
• Επίσης, στο πλαίσιο Προγραμματικών Συμβάσεων προγραμματίζονται από την ΕΦΑ Πρέβεζας εργασίες αποκάλυψης και ανάδειξης των Βασιλικών Β και Δ στην αρχαία Νικόπολη, συνολικού προϋπολογισμού 56.091 ευρώ.
• Επιπλέον, ήδη έχουν εγκριθεί από το ΚΑΣ οι μελέτες για την ανάδειξη του Σταδίου της Νικόπολης, έργο προϋπολογισμού 2.100.000 ευρώ, το οποίο προβλέπεται να ενταχθεί στην επόμενη προγραμματική περίοδο.

Η κα Μενδώνη έδωσε οδηγίες ώστε η Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων να προχωρήσει σε ωρίμανση μελετών για την απομάκρυνση των βαρέων σιδηρών ικριωμάτων στο θέατρο και την αντιμετώπιση των στατικών προβλημάτων. Παράλληλα, θα προχωρήσει η μελέτη ωρίμανσης των διαδρομών προσβάσεων εντός του αρχαιολογικού χώρου, βάσει του εγκεκριμένου master plan ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου.

Παρόντες στη σύσκεψη ήταν ο ΓΓ Πολιτισμού Γιώργος Διδασκάλου, ο Αντιπεριφερειάρχης Πρέβεζας Στράτος Ιωάννου, ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων Θέμης Βλαχούλης, η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων Τζούλια Παπαγεωργίου, η προϊσταμένη της ΕΦΑ Πρέβεζας Ανθή Αγγέλη και υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΠΟΑ.