Γεωκουλτούρα: Όλα για την 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, που ξεκινά στις 10 Δεκεμβρίου
Η διοργάνωση διερευνά ζητήματα μνήμης, ιστορίας και διαχείρισης τόσο του φυσικού όσο και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος μέσα στις συνθήκες κλιματικής, οικονομικής και προσφυγικής κρίσης
8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης: Όλο το πρόγραμμα της διοργάνωσης με γενικό τίτλο Γεωκουλτούρα.
Πιστεύοντας ότι η τέχνη διευρύνει την κατανόηση του κόσμου, η 8η φετινή Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης δεν επιδιώκει μόνο να αφυπνίσει την περιβαλλοντική συνείδηση της πόλης, αλλά και να πολλαπλασιάσει τις δυνατότητες του μέλλοντος με νέες διεκδικήσεις και οράματα. Φιλοδοξεί να γίνει μια πράξη επικοινωνίας με τον κόσμο, μια πράξη δικαιοσύνης και ελευθερίας, εμπιστοσύνης και προοδευτικής σκέψης. Μελετώντας το πρόγραμμα, καταλαβαίνουμε πως το σκεπτικό αλλά και οι πρακτικές που θα αναπτυχθούν δίνουν βάρος στις βασικές αξίες και κανόνες που προκύπτουν από ένα πλαίσιο διαπραγματεύσεων και συγκρούσεων πολιτισμικής, γεωγραφικής και πολιτικής φύσης που χρόνια τώρα διεξάγονται δίπλα μας.
Με εκθέσεις, δράσεις, καινοτόμες προτάσεις, συναντήσεις και νέες συνεργασίες το πρόγραμμα της κωδικοποιείται υπό τον γενικό τίτλο «Γεωκουλτούρα» και η γενική επιμέλειά του ανήκει στη Θούλη Μισιρλόγλου. Με ημερομηνία έναρξης την 10η Δεκεμβρίου και λήξη στις 21 Μαΐου 2023, τα μουσεία και οι χώροι του MOMus, μαζί με δράσεις σε ιστορικά μνημεία του Βορρά θα φιλοξενήσουν τα έργα περισσότερων από 100 σύγχρονων καλλιτεχνών που εστιάζουν σε ιστορίες τόπων και ανθρώπων, θίγοντας ζητήματα ταυτότητας, ηθικής, δικαίου και βιωσιμότητας. Η φετινή Μπιενάλε προτείνει ταυτόχρονα αυτοσχέδιες οικολογικές τεχνολογίες και οι καλεσμένοι της, διερευνώντας δυνατότητες συλλογικής ύπαρξης μέσα από τα ατομικά ή και συλλογικά τους έργα, θέτουν ερωτήματα για τα συστήματα με τα οποία οργανώνεται η παραγωγή, η κατανάλωση και η κερδοφορία. Κάνοντας πράξη ιδέες κοινής χρήσης πόρων και ισότιμης διαβίωσης, η 8η Μπιενάλε προτείνει τρόπους επανεκτίμησης της εμπορευματοποίησης της ανθρώπινης και εν γένει έμβιας ζωής.
Η «Γεωκουλτούρα», που προκύπτει ως σύντμηση των όρων «γη» και «κουλτούρα», συναρτά την καλλιέργεια της γης με την κουλτούρα ως ένα σύνολο πόρων, κειμένων και πρακτικών που διατίθενται στον άνθρωπο για να κατανοήσει τον κόσμο και να δράσει μέσα σε αυτόν. Η διοργάνωση διερευνά ζητήματα μνήμης, ιστορίας και διαχείρισης τόσο του φυσικού όσο και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος μέσα στις συνθήκες κλιματικής, οικονομικής και προσφυγικής κρίσης, και ορίστε ένα ρεπεράζ σε όσα μας ετοιμάζει.
Από την έκθεση «Graceland. Ο θρίαμβος μιας αβέβαιης πορείας»
Remember, remember, the 10th of December Τότε δηλαδή που η 8η Μπιενάλε ξεκινά με την έκθεση «Graceland, στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών. Θα δούμε ένα συλλογικό πρότζεκτ των εικαστικών Ράνιας Εμμανουηλίδου, Φανής Μπουντούρογλου και Ευαγγελίας Ψωμά, οι οποίες πειραματίζονται με διάφορες τεχνικές παραγωγής βιοπλαστικού, χαρτιού, καλλιέργειας κρυστάλλων, φυτεύσεων, ριζωμάτων και περμακουλτούρας, δημιουργώντας ένα έργο εν εξελίξει και έναν κοινό τόπο καλλιτεχνικής συμβίωσης που προσκαλεί το κοινό σε μια απόλυτα εμβυθιστική εμπειρία. Με την πεποίθηση ότι τίποτα πια δεν μένει ανέγγιχτο και σταθερό, η έκθεση Graceland υπόσχεται τη δημιουργία ενός περίκλειστου κήπου μέσα στον κόσμο που μας απειλεί, αναγνωρίζοντας όμως ότι κανένα καταφύγιο δεν μπορεί να μας προστατεύσει από το απρόβλεπτο.Η επιμέλεια είναι τηςΆννας Μυκονιάτη.
Νώε, Νώε, είσαι εκεί; Στην έκθεση «Κιβωτός: Mια κατασκευή φροντίδας» (MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης), 43 δημιουργοί με περισσότερα από 75 έργα τέχνης ζωγραφικής, γλυπτικής και νέων μέσων, που προέρχονται από τις συλλογές του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, αποτυπώνουν, διαχειρίζονται και προωθούν την έννοια της κιβωτού ως τρόπου διάσωσης, προστασίας και διατήρησης δεδομένων, αντικειμένων και πληροφοριών για μελλοντική χρήση. Οι εικαστικοί που συμμετέχουν στην έκθεση οραματίζονται νέους τρόπους διαβίωσης, κόντρα στις πρόσφατες περιβαλλοντικές αλλαγές που αντιμάχονται τη δυναμική του περιβάλλοντος να εμπνέει, να προστατεύει, να αναπνέει, να θεραπεύει, να αναγεννιέται.
Τέσσερα προτζεκτ σε ένα μουσείο! Το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης λειτουργεί επίσης ως τον κοινό τόπο για τέσσερα ακόμα παράλληλα πρότζεκτ που παρουσιάζονται. Το εγχείρημα με τίτλο «Κλιματική Βουλή. Αφηγήσεις του μη ανθρώπινου» είναι το πρώτο και βασίζεται στη δημιουργικότητα, στην αφήγηση ιστοριών, την κοινοτική πρακτική, την κινητοποίηση και την ενσυναίσθηση, καθώς το περιβάλλον και τα μη ανθρώπινα όντα και πράγματα, εδώ αποκτούν «φωνή» για να βοηθήσουν στη διαμόρφωση της πολιτικής του πλανήτη μας. Το πρότζεκτ βασίζεται σε αυτό των καλλιτεχνικών ομάδων Metagarten και Helfersyndrom, (Hamburg και Ofenbach αντίστοιχα, Γερμανία), και έρχεται εμπλουτισμένο με τις αφηγηματικές μεθοδολογικές φόρμες του Γιάννη Αγγελή (Bad Homburg, Γερμανία).
Παράλληλη δράση 2: Ο αστικός αμπελώνας του Δήμου Θεσσαλονίκης «μεταφυτεύεται» στον χώρο του μουσείου, αποτυπώνοντας τις αρχές ενός πανελληνίως μοναδικού εγχειρήματος, ενώ παράλληλα φοιτητές και διδάσκοντες των Τμημάτων Αρχιτεκτόνων Μηχανικών και Γεωπονίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης παρουσιάζουν τις προτάσεις τους για τον αστικό μας γεωπολιτισμό και συγκεκριμένα για το Μητροπολιτικό Πάρκο της ΔΕΘ. Με βασικούς άξονες την ανασύνταξη και ανάδειξη της εικόνας της πόλης από την ιστορία της, φυσική και πολιτισμική, τη διασφάλιση του ελεύθερου δημόσιου χώρου ζωής, αστικής κατοικησιμότητας και την αναβαθμισμένη ποιότητας, φυσικής συνέχειας και πράσινου, η Θεσσαλονίκη το αναμένει με αδημονία, αν φυσικά ένας άλλος τρόπος ζωής χωρίς την ΔΕΘ στο κέντρο της πόλης είναι εφικτός!
Από την έκθεση «Κιβωτός: Mια κατασκευή φροντίδας» / Thomas Struth, Paradise 25, Yuquehy, Brazil, 2001, Συλλογή ΕΜΣΤ
Παράλληλο πρότζεκτ 4: «Ο κήπος». Αυτός είναι ο τίτλος της προβολής του Μανώλη Μπαμπούση, ο οποίος αφηγείται στα δένδρα τις σκέψεις του για την εικόνα, τη φωτογραφία, τη διδασκαλία, την τέχνη, την ιστορία της, στο πλαίσιο ενός μεγάλου σχεδίου που έκανε ο ίδιος το 2011 για τη μετατροπή του πάρκινγκ της ΑΣΚΤ σ’ έναν ελεύθερο κήπο, χωρίς όμως καμία επέμβαση.
Da, da, da : Η 8η Μπιενάλε Θεσσαλονίκης συναντά τη Ρωσική Πρωτοπορία Οι «Ιχνηλάτες της Φύσης», οι εικαστικοί δηλαδή Αλεξάνδρα Μαράτη, Άννα Βαδάκογλου, Αικατερίνη Γεγησιάν και Kiril Prashkov, με την ομότιτλη έκθεση θέλουν να αφυπνίσουν τις αισθήσεις των θεατών μέσα από «βιοδυναμικούς κήπους». Προβάλλοντας με εικαστικό τρόπο τους βιολογικούς κύκλους της γης και εν τέλει της ζωής μας, αλλοιώνοντας γνωστά εικαστικά έργα και δίνοντάς τους μια απροσδόκητη χειρωνακτικότητα, οι καλλιτέχνες συνδιαλέγονται με την τρέχουσα έκθεση «Οργανική Τέχνη. Η πρωτοπορία στο Πέτρογκραντ» που παρουσιάζεται στους δύο ορόφους του μουσείου από τον περασμένο Ιούνιο και στην οποία αποτυπώνεται η θεωρία του ρώσου εικαστικού και μουσικού Μιχαήλ Ματιούσιν από τις αρχές της δεκαετίας του 1920. Εν τάχει και σε περίπτωση που δεν πήγατε ακόμα στο σημαντικότερο εικαστικό γεγονός για τη Θεσσαλονίκη και τη χρονιά που φεύγει, η Πρωτοπορία του Πέτρογκραντ πίστευε πως ότι η τέχνη υπάρχει στη φύση, στον μικρόκοσμο και τον μακρόκοσμο και χρειάζεται ειδική εκπαίδευση των αισθήσεών μας και ιδίως της όρασης για να την εντοπίσουμε. Η επιμέλεια είναι της Μαρίας Τσαντσάνογλου.
Από την έκθεση «Ιχνηλάτες της Φύσης» / Αικατερίνη Γεγησιάν, Συνεχίζεται ... (Χωρίς Τίτλο)
2310 meets 210 ή και πώς η 8η Μπιενάλε Θεσσαλονίκης θα κατεβεί στην Αθήνα Αρχές Φεβρουαρίου της νέας χρονιάς, η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκη με την έκθεση «Down to Earth» στο MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά (09.02-30.04.2023), θα περάσει τα Τέμπη και θα εγκατασταθεί στο Μοναστηράκι.Η έκθεση -συλλογική πρόταση επιμελητών και επιμελητριών του MOMus- παρουσιάζει τα έργα σύγχρονων Ελλήνων εικαστικών, οι οποίοι, με διαφορετικά μέσα και οπτικές, προτείνουν μια έκθεση επικεντρωμένη στις αξίες και τις διεργασίες της γης. Η τέχνη επιστρέφει στη φύση, επιχειρώντας να συμβάλει στη διαμόρφωση νέων τρόπων σκέψης και ύπαρξης, ώστε να γίνει γόνιμο πεδίο για μια εναλλακτική θέαση του κόσμου και για μια γόνιμη συμβίωση του κοινωνικού με το φυσικό. Συμμετέχουν οι: Στρατής Βογιατζής, Ζωή Γιαμπουλντάκη, Μάριον Ιγγλέση, Γιάννης Καστρίτσης, Anemicinema (Άκης Κερσανίδης-Χρύσα Τζελέπη), Κατερίνα Μόσχου, Βασίλης Νεμπεγλεριώτης, Σωτήρης Πανουσάκης, Βαγγέλης Πλοιαρίδης, I broke the vase (Νεφέλη Σάνη-Εύα Ματσίγκου), Ιφιγένεια Σδούκου, Σοφία Τολίκα, Γιώργος Τσακίρης.Η ομαδική επιμέλεια είναι των:Δόμνας Γούναρη, Αρετής Λεοπούλου, Θοδωρή Μάρκογλου, Θούλης Μισιρλόγλου, Γιάννη Μπόλη, Ηρακλή Παπαϊωάννου, Κατερίνας Σύρογλου.
Από την έκθεση «Down to Earth» / Γιώργος Τσακίρης, Χωρίς τίτλο, 2022 Μελάνι σε χαρτί, 30Χ40 εκ.
Ο καιρός των Ελλήνων Τα αδέρφια Μανάκια χαρτογράφησαν φωτογραφικά την εύφορη γη της Μακεδονίας, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας του α’ μισού του 20ου αιώνα. Η ύπαιθρος και τα μεγάλα αστικά κέντρα των Βαλκανίων, η ζωή των ανθρώπων του μόχθου, αποτυπώθηκαν και διασώθηκαν σε στιγμές ξεγνοιασιάς και ψυχαγωγίας, μέσα από αρχιτεκτονικά τοπόσημα, ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα που σηματοδοτότησαν τις αλλαγές του α΄ μισού του 20ού αιώνα. Η έκθεση «Γιάννης και Μίλτος Μανάκια. Τα πρόσωπα πίσω από τον φακό» (Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, 15.02-31.12.2023), παρουσιάζει για πρώτη φορά στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα μία μεγάλη συλλογή φωτογραφιών από το προσωπικό αρχείο του Λεωνίδα Μανάκη, γιου του Μίλτου Μανάκια, που δόθηκε στο Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και της Νεότερης Ιστορίας της Μακεδονίας (ΙΜΜΑ) από τον πρέσβη επί τιμή κ. Αλέξανδρο Μαλλιά. Οι φωτογραφίες που παρουσιάζονται συνδέονται με τον γεωγραφικό χώρο και την εύφορη γη της Μακεδονίας, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας, τις κτηνοτροφικές και γεωργικές εργασίες που πραγματοποιούνταν, καθώς και τις κοινωνικές σχέσεις των ανθρώπων, μέσα από τελετές, εκδηλώσεις και πανηγύρια. Η επιμέλεια είναι της Σταυρούλας Μαυρογένη και της Φανής Τσατσάια.
Από την έκθεση «Γιάννης και Μίλτος Μανάκια. Τα πρόσωπα πίσω από τον φακό» / Πριονάδες της Βωβούσας, 1898. Αφοί Μανάκια, Αρχείο Αλέξανδρου Μαλλιά, ΙΜΜΑ
Με δύναμη από το Βανκούβερ Η αναδρομική έκθεση με τίτλο «Χρήστος Δικαιάκος. Ο κόσμος ως ανοιχτό στούντιο» (MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, 23.02-24.09.2023) συμπεριλαμβάνει έργα από φωτογραφικές σειρές του Ελληνοκαναδού φωτογράφου, από τη δεκαετία του 1970 και εξής, δημιουργώντας ένα είδος αναδρομικής έκθεσης, που θα συστήσει στο ελληνικό κοινό έναν σημαντικό καλλιτέχνη της διασποράς.
Με καταγωγή από τη Θεσσαλονίκη και διατηρώντας εξέχουσα θέση στην καλλιτεχνική σκηνή του Βανκούβερ ήδη από τη δεκαετία του 1970, ο Χρήστος Δικαιάκος (1946) χρησιμοποίησε φωτογραφικές πρακτικές στη διερεύνηση ζητημάτων μνήμης, ιστορίας και διαχείρισης τόσο του φυσικού όσο και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.Η επιμέλεια είναι του Ηρακλή Παπαϊωάννου.
Ονειρεύτηκα την κοινότητα Η κεντρική έκθεση της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης με τίτλο «Being as Communion» (04.03-21.05.2023) προτείνει μια επανεξέταση της ζωής ως κοινωνίας, αλλά και της συνύπαρξης ως ένα εργαλείο για την αντιμετώπιση των πολλαπλών κρίσεων που βιώνουμε. 28 καλλιτέχνες/ιδες από 11 χώρες, διερευνούν το ζήτημα της συνύπαρξης μέσα από έργα 28 που εστιάζουν σε ποικίλες μορφές συνδιαλλαγής μεταξύ διαφορετικών υποκείμενων, ζώντων και νεκρών, ειδών και περιβαλλόντων. Η έμφαση μετατίθεται πια στις πρακτικές της φροντίδας, της αγάπης, του μοιράσματος, της αλληλοϋποστήριξης και της συμπεριληπτικότητας ως στάσεις ζωής και οι συμμετοχές ερευνούν τις επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας σε οικοσυστήματα που απειλούνται, όπως επίσης και τα πιθανά σενάρια βιώσιμης αλλά και ομαλής συμβίωσης, στον βαθμό που μπορούμε να μάθουμε να μην επιβάλλουμε τον εαυτό μας στον γύρω από εμάς κόσμο. Τα έργα της έκθεσης ακουμπούν τις πολλαπλές στρώσεις της ιστορίας της πόλης, φιλοξενούνται σε μουσεία, μνημεία και χώρους της, προτείνοντας μια πολυφωνική ανάγνωση, μια σύζευξη πολλών ισότιμων φωνών.
Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες/ιδες: Jumana Emil Abboud, Πάκυ Βλασσοπούλου, Gianfranco Baruchello, Zheng Bo, Campus Νovel, Aslı Çavuşoğlu, Φοίβη Γιαννίση, COYOTE, Cevdet Erek, Piero Gilardi, Sky Hopinka, Akira Ikezoe, Βάσω Κατράκη, Jumana Manna, Ahmed Morsi, Hira Nabi, Abraham Onoriode Oghobase, Γιάννης Παπαδόπουλος, Alexandra Paperno, Άγγελος Πλέσσας, Iva Radivojević, Κώστας Ρουσσάκης, Corinne Silva, Πάνος Σκλαβενίτης, Agnès Varda, Ana Vaz, Vessel (Navine G. Dossos and James Bridle), Θανάσης Xονδρός & Αλεξάνδρα Κατσιάνη
Stay tuned: το 7o Thessaloniki Performance Festival ξαναχτυπά! Η γη, οι σχέσεις των ανθρώπων με το περιβάλλον και αυτά που το συνθέτουν αλλά και ό,τι προκύπτει από αυτό το Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης ολοκληρώνεται στις 21 Μαΐου 2023 με το 7ο Thessaloniki Performance Festival, με πρόγγραμμα και ημερομηνίες που θα ανακοινωθούν σύντομα, τελεί πάντα σε επιμέλεια της Ειρήνης Παπακωνσταντίνου.
Extras! Η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης και το MOMus υποστηρίζουν την κατασκευή της Τράπεζα Σπόρων του «Πελίτι», που από το από το 1995 ως σήμερα έχει καταφέρει να αλλάξει την εικόνα της Ελλάδας σε σχέση με τις παραδοσιακές ποικιλίες σπόρων και έχει καταφέρει να επηρεάσει την κατάσταση στη Βουλγαρία, στην Κύπρο, στην Τουρκία, στην Ευρώπη, σε Αφρικανικές χώρες και τα τελευταία χρόνια επηρεάζει την κατάσταση και στις Η.Π.Α. Η συνεργασία με το «Πελίτι» θα λάβει πολλές διαφορετικές μορφές, σε μια προσπάθεια να ενδυναμωθεί το έργο της κοινότητας.Στο ίδιο πλαίσιο εκτίμησης και υποστήριξης οργανωμένων δράσεων αλληλεγγύης, η 8η Μπιενάλε συνεργάζεται με την αυτόνομη ομάδα μαγείρων με κοινωνική συνείδηση και ιδιαίτερα ανεπτυγμένη ευαισθησία «Chefs for Zero Hunger», που δραστηριοποιούνται στη Θεσσαλονίκη με σύνθημα «κανένας μόνος, κανένας νηστικός». Οι «Chefs for Zero Hunger» μαγειρεύουν με δικούς τους πόρους και χωρίς οικονομικό αντίτιμο για όσους έχουν ανάγκη, πρωτίστως άνεργους και άστεγους, με βασικούς άξονες την εντοπιότητα, την εποχικότητα και την παράδοση. www.thessalonikibiennale.gr / www.momus.gr
7°
