Γιώργος Σταματόπουλος: Ένας γλύπτης που όλοι οι Έλληνες έχουν από ένα έργο του, κι ας μην το γνωρίζουν

O γλύπτης Γιώργος Σταματόπουλος εργάζεται στο Εθνικό Νοµισµατοκοπείο για λογαριασµό της Τράπεζας της Ελλάδος. Ο ιστορικός τέχνης Γιάννης Κολοκοτρώνης γράφει για αυτόν: «Όλοι µας γνωρίζουµε τον Γιώργο Ʃταµατόπουλο. Ζούµε καθηµερινά µαζί του, τον κουβαλάµε στις τσέπες µας, βρίσκεται στα πορτοφόλια µας, µεσολαβεί στις συναλλαγές µας. Ʃτις διαδικτυακές αναζητήσεις θα τον βρείτε ως γλύπτη και χαράκτη των ελληνικών νοµισµάτων». 

Αυτός είναι ο καλλιτέχνης που εκθέτει στην γκαλερί του Νίκου Ζήβα και πραγματικά το πρώτο που θέλω να τον ρωτήσω είναι το πώς διαχειρίζεται αυτή τη συνθήκη. Να έχει σχεδιάσει δηλαδή το ευρώ, να έχει βραβευτεί για τα ευρώ του, αλλά η πλειοψηφία των ελλήνων συµπολιτών µας να μην τον γνωρίζει το ίδιο καλά όσο τον Γιάννη Αντετοκούνµπο! Δεν αναφέρω τυχαία τον Αντετοκούνµπο, τον µεγαλύτερο έλληνα ποπ σταρ. Όλοι διαθέτουμε στην τσέπη μας ένα από τα ευρώ που σχεδίασε ο Γιώργος Σταματόπουλος, παρ’ όλα αυτά, δεν έγινε ποπ σταρ! Γνωρίστε καλύτερα τον γλύπτη και μυηθείτε στη νέα του έκθεση Αναδιατάξεις και Παραλληλίες, προκειμένου να συνειδητοποιήσετε το μέγεθος της τέχνης του αλλά και τη σεμνότητα με την οποία αντιμετωπίζει πρώτιστα από όλους μας, ο ίδιος τον εαυτό του.

«Ʃαφώς και ήταν µεγάλη τιµή για µένα η φιλοτέχνηση των ελληνικών όψεων του ευρώ. Βλέπω τα έργα µου να κυκλοφορούν παντού αλλά το νόµισµα είναι ένα χρηστικό αντικείµενο που υπόκειται σε περιορισµούς λόγω αυτής της χρηστικότητάς του. Η εικαστική έκφραση του καλλιτέχνη έχει όρια, αλλά αυτά είναι συγχρόνως και µια πρόκληση για δηµιουργία που µπορεί να αναδείξει τις αρετές αυτής της ιδιαίτερης τέχνης. Ʃτην Τράπεζα της Ελλάδος προσλήφθηκα µε διαγωνισµό το 1997. Έκτοτε έχει κυλίσει πολύ νερό στο αυλάκι και αυτή τη στιγµή µπορώ να πω ότι το Ελληνικό Νοµισµατοκοπείο έχει αποκτήσει ένα ιδιαίτερο brandname. Έχω αποσπάσει πολλά βραβεία για νοµίσµατα που έχω σχεδιάσει, µε σηµαντικότερα εκείνα του 2008 και του 2015 µε θέµατα τα 10 χρόνια του ευρώ και τα τριάντα χρόνια της ευρωπαϊκής σηµαίας αντίστοιχα. Αυτά τα θέµατα αποτυπώθηκαν σε κέρµατα των 2 ευρώ κατόπιν διαγωνισµού της Κομισιόν µεταξύ όλων των νοµισµατοκοπείων, και κυκλοφόρησαν σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση ως αναµνηστικά νοµίσµατα κυκλοφορίας.
Εδώ πρέπει να πω ότι σχεδιάζουµε αρκετά νοµίσµατα κάθε χρόνο που απευθύνονται σε συλλέκτες, χρυσά, ασηµένια και λοιπά. Όσον αφορά το νόµισµα κράτησα πάντα χαµηλούς τόνους παρ’ όλη την επιτυχία της εργασίας µου και δεν ήθελα ποτέ να προβληθώ µόνο εξαιτίας αυτού. Έχω πολλά χρόνια να κάνω ατοµική έκθεση, για αυτό και δεν είµαι τόσο γνωστός ευρύτερα, στους εικαστικούς κύκλους. Μόλις ένιωσα ότι έχω κάτι να πω, ξεκίνησα αλλάζοντάς τα όλα. Άλλαξα τελείως το καλλιτεχνικό ύφος που είχα στο παρελθόν. Αυτό όµως µε κρατάει καλλιτεχνικά ζωντανό στο να βρω εκείνη ακριβώς τη σηµειολογία που µε χαρακτηρίζει. Τιµή µου πάντως για τη σύγκριση µε τον Αντετοκούµπο, αλλά δεν είµαστε το ίδιο πράγµα!»

Λένε πως από παιδιά οι γλύπτες κατασκευάζουν τα παιχνίδια τους ή πειράζουν, προεκτείνουν και µεταλλάσσουν σε κάτι άλλο τα αγορασµένα. Θυµάστε να κάνετε κάτι τέτοιο; Γεννηθήκατε από ό,τι ξέρω και µέσα σε ένα περιβάλλον µηχανουργείου, οπότε ο πειρασµός µε τόσα εργαλεία θα ήταν µεγάλος.
Από µικρός είχα έφεση στη ζωγραφική και στο σχέδιο. Καταλυτικός παράγοντας όµως για την ενασχόληση µε τη γλυπτική ήταν το µηχανουργείο του πατέρα µου. Κόντρα στις αντιλήψεις της εποχής, που για να είναι κάποιος επιτυχηµένος και σεβόµενος τον εαυτό του θα έπρεπε να γίνει γιατρός, δικηγόρος ή µηχανικός, εγώ δήλωνα µάστορας!
Το µηχανουργείο βρισκόταν στο Βοτανικό δίπλα στις γραµµές του τρένου. Η γλυπτική σχεδόν πάντα ξεκινάει σαν παιχνίδι και έτσι το είδα και εγώ! Τα τρένα που περνούσαν απέξω αποδείχθηκαν σπουδαίο εργαλείο για µένα. Έβαζα διάφορα γρέζια από τους τόρνους και άλλα κοµµάτια µετάλλου πάνω στις γραµµές και περνώντας το τρένο µε τους δεκάδες τόνους τα πάταγε και έπαιρνα διάφορα τυχαία σχήµατα, που όµως µου θύµιζαν κάτι και τα διαµόρφωνα κατάλληλα. Βεβαίως πολλά από αυτά ήταν και τα παιχνίδια µου, που τα έφτιαχνα µόνος µου. Περιττό βέβαια να πω πως όποιο µηχανικό παιχνίδι έπεφτε στα χέρια µου γινόταν βίδες! Είχα πάντοτε την περιέργεια να δω πώς ήταν µέσα.
Ʃαφώς τότε, στα προεφηβικά µου χρόνια, δεν είχα καµία υποψία ότι έκανα γλυπτική, φτιάχνοντας τα παιχνίδια µου. Οι µηχανές ήταν κάτι που ήταν γύρω µου και στο περιβάλλον µου λόγω του πατέρα µου. Απέξω τις έβλεπες τις περισσότερες φορές βρόµικες και λαδωμένες (µεταχειρισµένες γαρ), αλλά, µόλις τις άνοιγες, έβλεπες τα γυαλιστερά τέλεια εξαρτήµατα που έλαµπαν σαν διαµάντια µέσα της. Απέκτησα από µικρός µεγάλη εξοικείωση µε τα διάφορα εργαλεία και δεν δυσκολεύτηκα αργότερα στη γλυπτική µου µε αυτά. Πρώτος µου δάσκαλος βέβαια ο πατέρας.

Τι παρουσιάζετε στη νέα σας δουλειά και τι ακριβώς απαρτίζει, αναπαριστά και συντίθεται στο πεδίο Αναδιατάξεις και Παραλληλίες; 
Λοιπόν, προηγουµένως ανέφερα ότι το νόµισµα είναι ένα χρηστικό αντικείµενο που κουβαλάει κουλτούρα, τέχνη και αξία, αλλά είναι κάτι που περιορίζει την καλλιτεχνική ελευθερία. Η ελεύθερη εικαστική µου έκφραση σπάει αυτούς τους περιορισµούς και επιδίωξή µου είναι η προσωπική µου τέχνη να υπερβαίνει τη νοµισµατική µου πορεία. Αυτό που παρουσιάζω είναι στην ουσία βιωµατικές εµπειρίες που σε αυτές δεν θα µπορούσε να λείπει ο επίπονος αγώνας από τις ατέλειωτες ώρες που χρειάζονται για δηµιουργήσω τα ανάγλυφα που βλέπετε. 
Η δουλειά µου είναι ένα ιδιότυπο κολάζ ανάγλυφων στοιχείων που έχει το γνώρισµα του κατακερµατισµού και ανασύνθεσης ενός βιωµατικού αφηγήµατος. Ένα αφήγηµα που εκφράζει αρνητικά και θετικά συναισθήµατα. Ένα αφήγηµα παρελθόντος και παρόντος, ταυτόχρονα ιδωµένου. Βιώσαµε την τελευταία δεκαετία πρωτόγνωρα πράγµατα (οικονοµικές καταστροφες, πανδηµίες κ.α.) που µας επηρέασαν όλους, οπότε δεν θα µπορούσε αυτό το στοιχείο να λείπει από τα έργα που παρουσιάζω. Αποτυπώνω τη σηµερινή κοινωνία σε µια διαλεκτική αντιπαράθεση µε το παρόν και το παρελθόν: Η Ελλάδα υπήρξε πρότυπο του δυτικού πολιτισµού µε ένδοξο παρελθόν, η αντιπαράθεση µε το σήµερα πρέπει να µας υπενθυµίζει και να µας διδάσκει ότι πάντοτε είµαστε αντιµέτωποι µε την ιστορία και µε ό,τι αυτό συνεπάγεται. Με τα έργα µου σπάω το χωροχρονικό συνεχές που δηµιουργεί ο νους. Η χωροχρονική αναδιάταξη προσώπων, πραγµάτων και καταστάσεων παραλληλίζεται µε την ίδια τη ζωή µας. Τα µηχανικά µε τα οργανικά στοιχεία που χρησιµοποιώ κωδικοποιούν ανθρώπινες συµπεριφορές όπως, για παράδειγµα, στο έργο Ερωτικό!

Πόσα είναι τα έργα που εκτίθενται στη Zivas, πάνω σε τι υλικά δουλεύτηκαν και τι σηµαίνει ο τίτλος;
Εκτίθενται περίπου τριάντα έργα. Τα κυρία υλικά µου είναι ο ορείχαλκος, το µάρµαρο, ο ανοξείδωτος χάλυβας, το plexiglass και οι εποξικές ρητήνες. Ʃε πολλά έργα µου χρησιµοποιώ φωτισµό µέσω led. Όπως καταλαβαίνετε, τα υλικά είναι τα παραδοσιακά της γλυπτικής, µιας και πιστεύω ότι τα έργα τεχνης πρέπει να αντέχουν στον χρόνο και να ξεπερνούν τη βιολογική ηλικία του καλλιτέχνη. 
Όπως είπα και πριν, αναδιάταξη σηµαίνει διαλεκτική µε το παρελθόν και το παρόν ως διδαχή για το µέλλον. Όλα αυτά παρουσιάζονται άχρονα χωρίς τη λογική αλληλουχία του χρόνου. Τα έχω διατάξει µε τη δική µου αφηγηµατική στρατηγική.
Οι παραλληλίες είναι κωδικοποιηµένες ανθρώπινες συµπεριφορές µέσα από µηχανικές και οργανικές συνθέσεις. Για παράδειγμα, βλέπουµε ένα χέρι µέσα από τα γρανάζια µιας µηχανής, που παραλληλίζεται µε τις ανθρώπινες σχέσεις µέσα στην κοινωνία. Το συγκεκριµένο εργο έχει τίτλο «Ποιος κινεί τα νήµατα;». Δεν είναι µια ερώτηση που συνωµοτικά έχουµε κάνει όλοι µας κάποια στιγµή;

Είναι µια δουλειά που οι ιδέες και το κατασκευαστικό της µπορεί να ταξινοµηθεί χρονικά σε µια συγκεκριµένη περίοδο, ή πρόκειται για έργα που τα είχατε δουλέψει µέσα στα χρόνια και εδώ βρίσκουν την ευκαιρία να παρουσιαστούν υπό τη µορφή µιας ενιαίας αφήγησης;
Η ιδέα αυτής της δουλειάς γεννήθηκε εδώ και µια δεκαετία και σιγά σιγά ωρίµασε και ζυµώθηκε µέσα από τις συνθήκες και τον προβληµατισµό που δηµιούργησαν οι βαθιές κοινωνικές αλλαγές. Μια λέξη που µε σηµάδεψε βαθιά τα τελευταία χρόνια ήταν η λέξη «µεταρρυθµίσεις». Ενώ η λέξη αυτή κρύβει µια θετικότητα, στην πραγµατικότητα έγινε συνώνυµο της καταστροφής. Και επακολούθησε µια εκκωφαντική σιωπή (αυτό είναι τίτλος σε ένα χαρακτηριστικό έργο µου). Μια βουβή οργή θα έλεγα που συνεχίζεται ακόµα. Βέβαια πάντα ήθελα πέρα από το νόµισµα να δηµιουργήσω τη δική µου καλλιτεχνική γραφή. Τελικά πιστεύω ότι αυτή ήρθε µόνη της µέσα από τα βιώµατά µου.

Παρατηρώ πως οι ανθρώπινες µορφές σας ποικίλουν: Η Μύρτιδα και άλλες αρχαίες κόρες ή πρόσωπα-µάσκες αρχαίων κούρων σε γαλήνια διάταξη συγκατοικούν µε σύγχρονες φιγούρες, που βοούν ή εκφράζουν µια απελπισία, αν διαβάζω καλά τις εκφράσεις των προσώπων. Ταυτόχρονα, αυτή η συγκατοίκηση αρχαίου κόσµου και του σηµερινού δηµιουργεί µια απίστευτη πυκνότητα, όλοι αλληλοσυνδέονται µε έναν τρόπο περίπλοκο, που µόνο εσείς γνωρίζετε τα µυστικά του. Οπότε, αναπόφευκτα, θα σας ζητήσω να µου ξεδιαλύνεται τα µυστικά και των «χώρων», και των «διαθέσεων», και των υποκειµένων αλλά και του περιβάλλοντος όπου τα τοποθετήσατε.
Οι σύγχρονες φιγούρες συµβολίζουν ένα παρόν που διαµορφώνεται συνεχώς χωρίς να έχει εξωραϊστεί από την πάροδο του χρόνου, γι’ αυτο είναι πιο συναισθηµατικά φορτισµένες. Οι µνήµες από τον αρχαίο κόσµο είναι τα αποµεινάρια που έχουν φτάσει σε εµάς και είναι εξιδανικευµένα. Το σήµερα όµως το ζούµε και το αισθανόµαστε. Ο αρχαίος κόσµος είναι ο συνδετικός κρίκος µε το σήµερα. Αυτό το συµβολίζω µε το γεγονός ότι στις ανάγλυφες συνθέσεις µου ο χώρος είναι πραγµατικά πολύ πυκνός. Τίποτε στη φύση δεν µένει άδειο πάντοτε ο χώρος από κάτι καταλαµβάνεται. Ο χώρος εδώ καταλαµβάνεται από την ιστορία. Δηµιουργώ έτσι γλυπτικά ένα συνεχές flash back που το εµπλουτίζω συνεχώς.
Ένα εµβληµατικό έργο µου θεωρώ ότι είναι και η Μύρτιδα, χαίρομαι που την αναφέρατε! Ταιριάζει απολύτως στη σηµειολογία της έκθεσής µου, µιας και το θέµα αντλείται από το γεγονός της ανάπλασης της µορφής ενός µικρού κοριτσιού της κλασικής εποχής µε βάση το κρανίο της που βρέθηκε στα έργα του µέτρο, από τον καθηγητή Μανώλη Παπαγρηγοράκη και την οµάδα του. Η ανάπλαση αυτή του προσώπου της, έτσι όπως περίπου ήταν στην αρχαιότητα, µε ενέπνευσε µέσω αυτής να έρθω πρόσωπο µε πρόσωπο µε το παρελθόν. Αυτό ήταν άκρως συναρπαστικό για µένα, µε αποτέλεσµα να δηµιουργήσω το συγκεκριµένο έργο προς τιµήν της.
Επίσης στα έργα µου υπάρχει και το διττό στοιχείο. Ίσως έχω επηρεαστεί από τα νοµίσµατα που έχουν πάντα δύο όψεις. Βλέπετε ότι χρησιµοποιώ το θετικό και αρνητικό, ένα φυσικό αποτέλεσµα που µου δίνουν τα ανάγλυφα. Ʃυµβολίζω έτσι την ίδια τη ζωή που έχει δύο όψεις, θετική και αρνητική. Ύλη και αντί ύλη. Δύο καταστάσεις τόσο ίδιες αλλά και τόσο διαφορετικές!

Από την ώρα της σύλληψης µέχρι τη στιγµή της πραγµάτωσης και το τελείωµα ενός έργου, ποιο είναι αυτό που, ψυχικά πρωτίστα και σωµατικά κατόπιν, σας δυσκολεύει περισσότερο; 
Ο τρόπος εργασίας µου απαιτεί υποµονή. Πολλές φορές έχεις το αποτέλεσµα στο µυαλό σου και θέλεις να το δεις αµέσως! Τα υλικά όµως που χρησιµοποιώ επιβάλλουν τους δικούς τους ρυθµούς. Το µάρµαρο, για παράδειγµα, απαιτεί και σωµατικό κόπο. Ψυχικά η αυτοπειθαρχία που πρέπει να δείχνω από την κατασκευή µέχρι την ασφαλή µεταφορά ενός έργου γλυπτικής, ειδικά µαρµάρινου, προκαλεί αρκετή πίεση.

Μιλήστε µου για τον φωτισµό που καταµεσής του αγαπάτε να δουλεύετε. Τι προτιµάτε περισσότερο, τον φυσικό ή τον τεχνητό; Και πώς θέλετε να πέφτει το φως στο έργο κατά τη διάρκεια της δηµιουργίας, κάθετα ή πλάγια; 
Πραγµατικά πολύ καλή ερώτηση για την οποία θα µπορούσε να γίνει θέµα ειδικής διατριβής. Το φως είναι η πεµπτουσία της γλυπτικής, και ιδιαίτερα του ανάγλυφου. Το ανάγλυφο είναι κάτι που χαρακτηρίζει τη δουλειά µου, και είναι µια εµπειρία που προέρχεται από την εργασία µου στα νοµίσµατα. Ό,τι θα περιγράψω πιο κάτω ισχύει και σε ένα ολόγλυφο έργο. Ποτέ δεν δουλεύω ένα ανάγλυφο σε ένα µόνο φως. Το φως είναι πραγµατικά ένα εργαλείο που βοηθά στην εύρεση της φόρµας. Η επιφάνεια κρατά καλά τα µυστικά της και πρέπει να προσπαθήσω να τα βρω. Κάθε φορά που µετακινώ ένα φως, δηµιουργείται µια νέα πραγµατικότητα. Οδηγώντας το φως, διαµορφώνεις την αναγκαία και ικανή συνθήκη πάνω σε µια επιφάνεια που οι τρεις διαστάσεις διαστρεβλώνονται κατά τέτοιον τρόπο που τελικά µας δίνουν µια νέα ερµηνεία της πραγµατικότητας. Αυτό ακριβώς είναι ο ορισµός του ανάγλυφου. Οταν εργάζοµαι, στην ουσία δίνω µια µάχη πότε εµπρός και πότε ενάντια στο φως. Το αλλάζω, το ξανακοιτώ. Μεγάλος µόχθος για να κάνω το ανάγλυφό µου ζωντανό. Έτσι ο γλύπτης πρέπει να προσέχει τόσο και να συγκινείται άλλο τόσο. Η παραµικρότερη ατέλεια πρέπει να τον πειράζει και οφείλει να δουλεύει για την πλήρη καθαρότητα της φόρµας. Ο καλλιτέχνης δεν διστάζει να χαλάσει ένα σηµείο που του αρέσει, αλλά µπορεί να είναι στη λάθος θέση. Δεν διστάζει, γιατί έτσι κάνει το έργο πιο αληθινό και πιο λαµπρό. Η αλήθεια είναι αυτό που επιδιώκουµε πάντα. Δεν ησυχάζουµε αν κάτι δεν είναι στη θέση του. Όση επιµονή άλλο τόσο πάθος και άλλη τόση αλήθεια. Με αυτόν τον τρόπο και φωτισµένο από διαφορετικές γωνιές και συνθήκες το έργο θα πρέπει να λειτουργεί. Έτσι λοιπόν είµαι ένας οδηγητής του φωτός.

Και ως προς τον φωτισµό της συγκεκριµένης έκθεσης; Πώς διαχειριστήκατε τη συνθήκη της νυχτερινής θέασης και πώς φωτίζονται τα έργα; 
Υπάρχουν έργα τα οποία έχουν δικό τους φωτισµό και η πρόκληση ήταν να τα βάλουµε σε σηµεία που να δηµιουργούν τα ίδια µια δική τους ατµόσφαιρα, ακόµα και την ηµέρα. Ο Νίκος Ζήβας, ως καλύτερος γνωστής του χώρου και µάστορας στο στήσιµο εκθέσεων, µε βοήθησε καθοριστικά σε αυτό καθώς και σε όλα τα αλλά έργα αναδεικνύοντας µε τον καλύτερο τρόπο την εικαστική τους ποιότητα. Πραγµατικά η επιµέλεια της έκθεσης ήταν εκπληκτική καθώς δεν φαίνεται τίποτα περιττό (καλώδια κλπ), ειδικά στα αυτόφωτα έργα.

Πριν το Νοµισµατικό Μουσείο, εργαστήκατε στην Ακρόπολη. Υποθέτοντας πως µέγιστο µέρος του καλλιτεχνικού συντακτικού σας είναι συνδεδεµένο µε τον αρχαίο κόσµο, πόση µελέτη χρειάστηκε ή χρειάζεται ακόµα, για να αποκωδικοποιηθούν τα µυστικά του; 
Η εργασία µου στο Μουσείο της Ακρόπολης και η στενή επαφή µου µε τα αριστουργήµατα της κλασικής εποχής, και όχι µόνο, µε επηρέασαν καθοριστικά. Μπορεί τα περισσότερα έργα στην έκθεση να είναι µέταλλα, αλλά τρέφω µια ξεχωριστή αγάπη για το µάρµαρο. Όταν κατάλαβα τον εαυτό µου, ότι ρέπει στη γλυπτική, δεν είχα άλλα υλικά στο µυαλό µου εκτός από το µάρµαρο. Η ενασχόλησή µου µε το µάρµαρο ξεκίνησε στην ΑƩΚΤ και ευτύχησα να έχω σηµαντικούς δασκάλους που µε µύησαν σε αυτό το υλικό. Όµως στο µουσείο υπήρχαν και έργα που δεν εκτίθενται γιατί ήταν ηµιτελή. Ήταν τα λεγόµενα ηµίεργα. Αυτά ήταν και οι µεγαλύτεροι δάσκαλοι για µένα που, καθώς ήταν αφηµένα από την αρχαιότητα σε διάφορες φάσεις εργασίας, εκµαίευσα παρά πολλές πληροφορίες, που σήµερα πια δεν διδάσκονται. Μέσα στα έργα µου υπάρχουν σηµειολογικά στοιχεία γνωστών αρχαίων έργων που µε γοήτευσαν και µε µάγευσαν από την πρώτη στιγµή που τα είδα στη ζωή µου. Η µελέτη αυτών των έργων είναι για µένα συνεχής, καθώς ανακαλύπτω σε αυτά συνεχώς νέες αλήθειες!

Από το χθες ως και το σήµερα, ποιο είναι το κοµµάτι εκείνο της σύγχρονης νεοελληνικής γλυπτικής που θαυµάζετε, ακόµα και αν η γλώσσα ή το αντικείµενο κάποιων καλλιτεχνών απέχει από τη δική σας δουλειά;
Όσο εύκολη και αν φαίνεται αυτή η ερώτηση, δεν µου είναι πολύ εύκολο να την απαντήσω. Δεν θα αναφερθώ σε καλλιτέχνες που βρίσκονται ακόµα στη ζωή και µε γοητεύουν. Αλλά θα έλεγα ότι µου αρέσει πολύ ο Ζογγολόπουλος και ο Καπράλος, από τους πιο σύγχρονους. Βεβαίως θαυµάζω όλους τους σύγχρονους Έλληνες κλασικούς, Χαλεπάς, Φιλιππότης, Δηµητριάδης κλπ. Δεν µε έχει αφήσει βέβαια ασυγκίνητο και η σύγχρονη τεχνολογία στην τέχνη και αυτούς που ασχολούνται µε αυτήν. Τελευταία έχω µπει και εγώ σε αυτό το ταξίδι µε τέχνη σε υπολογιστή. Βέβαια πρέπει να πω ότι µου αρέσουν καλλιτέχνες µε στέρεο, ψαγµένο έργο και όχι όλα αυτά που γίνονται εύκολα και γρήγορα. Έχω δει και εκθέσεις που µόλις τελειώνουν µετατρέπονται σε… µπάζα. Προτιµώ να µην εκθέσω εάν δεν έχω κάτι να πω. Τα αληθινά έργα δε γίνονται εύκολα και γρήγορα. Είναι προϊόντα κόπου και θυσιών!

Γιώργος Σταματόπουλος, Αναδιατάξεις και Παραλληλίες - Γλυπτική
ZIVASART Gallery, Παντανάσσης 1, Μαρούσι. Έως 14 Ιανουαρίου