«Υφαίνοντας το Μέλλον VI»: 22 γυναίκες, με νήμα τους την τέχνη, ενώνουν παρελθόν και μέλλον

Η έκθεση «Υφαίνοντας το Μέλλον» είναι ένα work in progress project, ένα ανοιχτό εργαστήρι ιδεών που προσπαθεί να δημιουργήσει ένα διάλογο μεταξύ Ελληνίδων εικαστικών. Στόχος του να προβάλλει τις γυναίκες από το παρελθόν στο μέλλον, αφού η χειρωναξία των προγόνων μας, μέσα από το βλέμμα και τα μέσα των σύγχρονων καλλιτεχνιδών, μετατρέπεται σε σύγχρονη τέχνη που αγγίζει και καυτηριάζει ζητήματα σημαίνουσας σημασίας.

Αφετηρία της έκθεσης ήταν η Αθήνα, τον Ιούνιο του 2019, μία εποχή που οι αναζητήσεις γύρω από το θέμα ήταν ανύπαρκτες, ενδιέφεραν όμως ιδιαιτέρως την εμπνεύστρια και επιμελήτρια του project Έφη Μιχάλαρου. Όπως λέει η ίδια: «Συνάντησα την Αμερικανίδα καλλιτέχνιδα Τζανίν Αντόνι τον Ιανουάριο του 1996 και έζησα 3 ολόκληρους μήνες, δίπλα της, καθημερινά, στον εκθεσιακό χώρο «Νίκος Κεσσανλής» στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου, ύφαινε την κουβέρτα των ονείρων της, αφού το βράδυ ήταν συνδεδεμένη με μία συσκευή χαρτογράφησης της ηλεκτρικής δραστηριότητας του εγκεφάλου, που κατέγραφε τα όνειρά της και το πρωί ύφαινε στον δικό της μεταμοντέρνο αργαλειό την κουβέρτα με την οποία σκεπαζόταν, υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι κάποια στιγμή θα οργανώσω μια έκθεση με γυναίκες που χρησιμοποιούν παραδοσιακές μεθόδους και υλικά, με έναν καινούργιο τρόπο, όπου μεταλλάσσοντάς τα, μεταμορφώνονται πια σε σύγχρονα γλυπτά, ζωγραφικά και εγκαταστάσεις».

Ο κύκλος, όπως και οι αναζητήσεις, που άνοιξε το «Υφαίνοντας το Μέλλον», ήταν ευρύς για αυτό και απλώθηκε τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό. Ξεκίνησε στην Αθήνα τον Ιούνιο του 2019, με τη συμμετοχή είκοσι γυναικών καλλιτεχνών, μεταφέρθηκε στην Λάρισα, στη Δημοτική Πινακοθήκη- Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα, συνέχισε τη διαδρομή του στην Αλβανία, στα Σκόδρα, με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού, ταξίδεψε στο Παρίσι, στο «Ελληνικό Σπίτι» υπό την αιγίδα τόσο του Υπουργείου όσο και της Ελληνικής Πρεσβείας στη Γαλλία και επέστρεψε στην Ελλάδα, στην Ύδρα ολοκληρώνοντας έτσι τον κύκλο του εξωτερικού και έχοντας αυξήσει τις εικαστικούς από τις 20 στις 50. Λειτούργησε και λειτουργεί ως πάζλ, που οι ψηφίδες του συντείνουν στην δημιουργία της εικόνας και του ρόλου που έπαιξαν οι γυναίκες στην ιστορία, την κοινωνία και την οικονομία.

Η έκθεση «Υφαίνοντας το Μέλλον» ενώνει όλες τις γυναίκες από το παρελθόν στο μέλλον με αόρατα νήματα, αφού η χειρωναξία των προγόνων μας, μέσα από τα εικαστικά μέσα των σύγχρονων καλλιτεχνιδών, μετατρέπεται σε σύγχρονη τέχνη που αγγίζει και καυτηριάζει τα πιο καυτά θέματα της επικαιρότητας, από την έμφυλη και ενδοοικογενειακή βία μέχρι τις γυναικοκτονίες και την καταστροφή της φύσης. Το «Υφαίνοντας το Μέλλον VI» πραγματοποιείται στη Λαογραφική Στέγη, στη Σαλαμίνα -τόπο καταγωγής της επιμελήτριας-, από όπου ξεδιπλώνεται το νήμα της ιστορίας προσωπικής και συλλογικής, με 22 καλλιτέχνιδες και αρκετά καινούργια έργα. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένας γόνιμος διάλογος με το χώρο και τα αντικείμενα-κειμήλια και την παράδοση που μεταφέρει και μεταλαμπαδεύει στις νέες γενιές με το σύγχρονο εικαστικό αφήγημα.

Η Ιάνθη Αγγελίογλου, μέσα από το «σημειωματάριο», που έφτιαξε το 2010 σε αργαλειό, δημιούργησε ένα ψυχογράφημα- καθρέφτη του βαθύτερου εαυτού.

Αναμνήσεις από το «παλιό μας σπίτι» ανασύρει η Άντα Αναστασέα και επανασυνθέτει ενώνοντας βελούδα σε διαφορετικά χρώματα, λαμπερά, που μέσα τους εμπεριέχουν τα έσω κάθε οίκου.

Η Ειρήνη Βαζούκου επαναδιαπραγματεύεται το σώμα «της γυναίκας της διπλανής πόρτας» αφαιρώντας και συρράπτοντας σημαντικά μέλη του σώματος από το στήθος μέχρι την καισαρική τομή, ενώνοντας κομμάτια-βιώματα και εμπειρίες- σε μία διαδρομή κι έναν αγώνα για ζωή.

Η Γρηγορία Βρυττιά μέσα από παραδοσιακά πετσετάκια, κεντημένα με κλασικά μοτίβα σε λευκό, δημιουργεί παραλληλισμούς μεταξύ υψηλής και λαϊκής τέχνης, παραδοσιακού και ποπ, επανασχεδιάζοντας μία εικόνα που προκαλεί τον θεατή να ταυτιστεί με αυτή.

Η Πέννυ Γκέκα, εστιάζει στη φύση και την ευαλωτότητά της, στην επιτακτική ανάγκη να την σώσουμε και να σωθούμε, κεντώντας στο χαρτί με μαύρη κλωστή στοιχεία- αποκαΐδια ενός πολιτισμού που αγωνιά ν’ αναγεννηθεί από τις στάχτες του.

Μία μάσκα που κρύβει την ερωτική επιθυμία, κεντάει η Ανδρομάχη Γιαννοπούλου. Κεντάει και γελάει με τον καρχαρία που έρχεται να επιθεωρήσει αν επέτρεψε να φανούν τα κεράσια. Γελάει και αυτοσαρκάζεται γιατί ξέρει ότι ο καρχαρίας μπορεί να είναι και η ίδια χωρίς να το θέλει, σ’ ένα παιχνίδι αυτοελέγχου, θύτη και θύματος.

Η Κατερίνα Κοκκινάκη, επηρεασμένη από τα όνειρα και τους συνειρμούς που συνδέονται με αυτά, κεντάει στον καμβά μία ρομαντική φιγούρα που μοιάζει ν’ αναδύεται από το παρελθόν, τις παιδικές μνήμες και τα όνειρα. Πρόσωπο αγαπημένο, που επανέρχεται χωρίς λογική, με διάθεση διορθωτική. Η Κατερίνα Καλιτσουνάκη μας ταξιδεύει μέσα στη δική της «αεικίνητη θάλασσα», που αλλάζει, ανανεώνεται και διαφοροποιείται σε κάθε τόπο. Ζωντανή, πολύμορφη και άρρηκτα συνδεδεμένη με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, με μία κοινή ρίζα, σαν υφάδι πολιτισμών.

Στο «πέπλο της Ρέας», η Βάλια Καραπιδάκη ράβει και στερεώνει με κόκκινο νήμα φυσικά μέρη από κλαδιά δέντρου σε μεταξωτό τούλι, για να δημιουργήσει ένα «πέπλο» που υποδηλώνει τη ροή της γυναικείας φύσης από τη γη, τον τόπο που την γέννησε, τις ρίζες της, την άνθιση, την καρποφορία και τη χειραφέτηση.

«Ονειροκρίτης / Όνειρο – Κριτής» είναι ο τίτλος του έργου της Σοφίας Κυριακού, όπου χρησιμοποιεί τεχνητά και φυσικά θραύσματα, συνθέτοντάς τα με τέτοιο τρόπο που παραπέμπουν σε φυλαχτά. Η καλλιτέχνιδα, θεωρεί ότι τα συντρίμμια λειτουργούν όπως τα όνειρα που μας συνοδεύουν. Κι ως ονειροκρίτες προ-αναγγέλουν τα μελλούμενα.

Η Ευδοκία Κύρκου εκφράζει την αναγκαιότητα να εγγραφούν «ιστορίες» εκ νέου στο λευκό χειροποίητο χαρτί, συνυφασμένες με τις νέες εξελίξεις σε συνδυασμό με την πολιτιστική παράδοση (χρήση της κλωστής). Η κλωστή χρησιμοποιείται ως ένα είδος γραφής που ξετυλίγεται ανεμπόδιστα και άλλοτε δημιουργεί κόμπους κι άλλοτε λύνει.

Το έργο «Breath» της Κυριακής Μαυρογεώργη μοιάζει με τις μινιατούρες που στόλιζαν τα σαλόνια, όπου μέσα από την ευθραυστότητα του υλικού και του μεγέθους μας υπενθυμίζει την σπουδαιότητα της χειρωναξίας, μέσα από το βελονάκι ως διαδικασία διαλογιστική και ως αναπνοή για τις γυναίκες που ήταν εγκλωβισμένες στις κοινωνικές συμβάσεις.

Η Λαμπρινή Μποβιάτσου επηρεασμένη από τη μετάλλαξη των σχέσεων των φύλλων, την ενδοοικογενειακή βία, την έμφυλη βία και τις γυναικοκτονίες, δημιουργεί ένα μετα-ξόανο, ένα μετα-τοτέμ- τσουγκράνα που από κηπουρικό εργαλείο, μετατρέπεται σε εργαλείο θανάτου αφού στα δόντια της είναι σκαλωμένα γυναικεία μαλλιά, ενώ προσθέτει τ’ άνθη της μπουκαμβίλιας, μη και ξορκίσει το κακό .

«Δυσοίωνο μέλλον» είναι το μέλλον της ανθρωπότητας και της γης, κατά την Βασιλική Μυλωνά, που υφαίνει με νήμα, πλαστικές σακούλες, ρετάλια, πλαστικά απορρίμματα από την παραλία, για να μας ευαισθητοποιήσει και να υπογραμμίσει ότι το σημαντικότερο υφαντό είναι η γη και είναι στο χέρι μας να την σώσουμε και να σωθούμε.

Η Ισμήνη Μπονάτσου επιλέγει στίχους από το τραγούδι «Bang Bang II» με στερεότυπες φράσεις από παραμύθια για κορίτσια, δημιουργώντας ένα γλυπτό- δαντέλα στο χώρο από χαρτί, που λειτουργεί στο όριο δύο κόσμων: παραμυθιού-πραγματικότητας. Δημιουργήθηκε στις αρχές του 2022, έχοντας διανύσει -συνθήκες εγκλεισμού- από όπου αποκαλύφθηκαν οι οικογενειακές σχέσεις και ο έρωτας αποκάλυψε το πιο σκοτεινό του πρόσωπο.

Συνειρμούς, μνήμες και διαδικασίες πολύπλοκου φόβου ανακαλεί η Δέσποινα Πανταζή, ακολουθώντας την εσωτερική διαδρομή και τις επανεπισκέψεις σε σημεία ορατά και αόρατα, ανακαλύπτοντας «νέες πραγματικότητες» που εκφράζονται μέσα από επαναλαμβανόμενα μοτίβα. Νοητικά ταξίδια που τροφοδοτούνται από μια εσωστρεφή πραγματικότητα, προσδοκώντας την κάθαρση και την λύτρωση.

Η Άρτεμις Ποταμιάνου, μέσα από την ταπισερί με τίτλο «We will be victorious 2013» κάνει ένα καυστικό σχόλιο για το πως στερεότυπα για την αρχαία ελληνική ιστορία μεταφράζονται σε τουριστικά σουβενίρ με την χρήση της ποπ κουλτούρας.

Δαντέλες, κούκλες, πλαστικά λουλούδια, αλλά και αντικείμενα ραπτικής, εγκλωβίζει η Μαργαρίτα Πέτροβα στα παλιά συρτάρια της γιαγιάς που πότε μοιάζουν με αυτοτελείς ιστορίες, πότε με κουκλόσπιτα και πότε με συρτάρια ραπτομηχανής που εμπεριέχουν όλα τα υλικά εκείνα που συνθέτουν τον κόσμο μας.

Η Ιφιγένεια Σδούκου κεντάει ένα αγαπημένο ζευγάρι που στο τελάρο της μοιάζει σαν να ξεπηδάει από τα πορσελάνινα πιάτα που κοσμούσαν τα σπίτια στο παρελθόν αλλά η μορφή του νεαρού ταυτίζεται μ’ εκείνη του τζόκερ και όσα συναισθήματα μπορούν να εισβάλλουν μέσα από τις σκέψεις, τις εκφράσεις κι εν τέλει τις πράξεις του.

Η Χρύσα Σκορδάκη κλείνει τα πιο ακριβά αντικείμενα του πόθου μας σε μικρά κουτιά- εκκολαπτήρια με χρυσές κλωστές και φως, θέτοντας μία σειρά από ζητήματα αμφισημίας των ανθρώπινων σχέσεων και πως αυτές έχουν την δυνατότητα να εξελιχθούν, να μεταμορφωθούν ή να μεταμφιεστούν.

Η Μαρία Σταμάτη υφαίνει το ποίημα «Κανένα μήνυμα δεν μεταφέρει την σημασία του αν δεν ληφθεί» σε ένα έργο που επικεντρώνεται στην σπουδαιότητα της επικοινωνίας και πώς γίνεται αντιληπτή ανάλογα από την πλευρά που στεκόμαστε. Οι άνθρωποι, με τις διαφορές και τις ιδιαιτερότητές μας, χρειάζεται να σκεφτούμε ότι αυτός ο κώδικας δεν είναι απλός, να προβληματιστούμε για τον τρόπο έκφρασης μέσα από τον σεβασμό στη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη.

Λίγους μήνες πριν τον Πόλεμο στην Ουκρανία, η Ελευθερία Στόικου εργάστηκε πάνω στο βιβλίο «Πόλεμος & Ειρήνη» του Λ. Τολστόϊ, αφαίρεσε σελίδες, πρόσθεσε κόκκινα νήματα, ανασκάλεψε μνήμες από το συλλογικό ασυνείδητο σε μία προσπάθεια να ξαναϋφάνει την ιστορία στους αργαλειούς της μνήμης, της γνώσης και της επίγνωσης, καθώς μετά από αυτό τον πόλεμο η κοινωνία μας μοιάζει να οδηγείται στην απόγνωση.

Επιμέλεια & Concept Έκθεσης: Έφη Μιχάλαρου, Κριτικός Τέχνης & Επιμελήτρια Εκθέσεων

Συμμετέχουν οι καλλιτέχνιδες: Ιάνθη Αγγελίογλου, Άντα Αναστασέα, Ειρήνη Βαζούκου, Γρηγορία Βρυττιά, Πέννυ Γκέκα, Ανδρομάχη Γιαννοπούλου, Κατερίνα Κοκκινάκη, Κατερίνα Καλιτσουνάκη, Βάλια Καραπιδάκη, Σοφία Κυριακού, Ευδοκία Κύρκου, Κυριακή Μαυρογεώργη, Λαμπρινή Μποβιάτσου, Ισμήνη Μπονάτσου, Βασιλική Μυλωνά, Δέσποινα Πανταζή, Άρτεμις Ποταμιάνου, Μαργαρίτα Πέτροβα, Ιφιγένεια Σδούκου, Χρύσα Σκορδάκη, Μαρία Σταμάτη, Ελευθερία Στόικου.

Οργάνωση: dreamideamachine ΑΜΚΕ- Χορηγός Επικοινωνίας: Art Views

Info
Λαογραφική Στέγη Σαλαμίνας,
Πολυχρόνη Λεμπέση 32, Σαλαμίνα, 189 00
Διάρκεια Έκθεσης: 4-18/12/22
Ώρες Λειτουργίας: Τρ- Παρ: 19:00-21:00
Σαβ-Κυρ: 11:00-13:00 & 19:00-21:00
Είσοδος Ελεύθερη