Πόπη Πανοπούλου: Πίσω από τις κηλίδες και τα εξάγωνα, η θάλασσα

Συναισθήματα, προσωπικότητα, χαρακτήρας: Όταν είδα τη δουλειά της Πόπης Πανοπούλου, που αυτές τις μέρες εκτίθεται στον Αστρολάβο - Δεξαμενή, το μυαλό μου πήγε κατευθείαν στο ψυχολογικό Rorschach test και όλη τη σπουδή του γιατρού Χέρμαν Ρόρσαχ. Μέσω παρατιθέμενων εικόνων απροσδιόριστων εκ πρώτης σχημάτων, ο Ρόρσαχ, κατάφερνε να εκμαιεύσει πολύτιμες ψυχομετρικές πληροφορίες από το υποκείμενο στο οποίο τις έδειχνε. Ακόμα και ο τίτλος Ενεργειακές Αποτυπώσεις με πηγαίνει εκεί. 

Τα εξάγωνα συμβολίζουν τη λογική, οι κηλίδες μεταφράζονται σαν συναισθήματα και η ίδια μου εξηγεί: «Όταν δημιούργησα τα πρώτα από αυτά τα έργα, δεν είχα απολύτως τίποτα στο μυαλό μου. Απλώς αποτύπωνα όσα υπήρχαν στη δική μου ψυχή χωρίς να το κάνω συνειδητά. Το μελάνι αποτελούσε αγαπημένο μου μέσο και προσπαθούσα να το κάνω να σταθεί σε μια ολοκληρωμένη δουλειά πάνω στα χειροποίητα τελάρα μου. Όταν βρήκα την ισορροπία στη γραφή ανάμεσα στα μελάνια και το σπρέι, όλα βγήκαν απολύτως φυσικά. Ο τίτλος “Ενεργειακές Αποτυπώσεις” γεννήθηκε μετά από πολλή κουβέντα με τον δάσκαλό μου στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Θεσσαλονίκης, τον Γιώργο Γκολφίνο, καθώς ήταν η ακριβής μετάφραση των έργων μου από ένα σημείο και μετά. Μετά το τρίτο έτος της σχολής που ολοκληρώθηκαν οι σπουδές μου στο μοντέλο και με αφορμή ένα κολάζ μου, ξεκίνησαν τα πρώτα από τα αφαιρετικά αυτά έργα στα οποία, απελευθερωμένη από την καθαρή αναπαράσταση, αποτύπωνα κυρίως την αίσθηση που μπορεί να μου προξενούσε κάποιο γεγονός». 

Παρατηρώντας προσεκτικά τη δουλειά της, είτε τεχνικά (ιδιότυπη μίξη από στένσιλ και κινέζικη καλλιγραφία), είτε αφηγηματικά (ιμπρεσιονισμός και εξπρεσιονισμός on the mix), το οπτικό λεξιλόγιο της Πανοπούλου παραπέμπει συνεχώς σε απεικονίσεις συναισθηματικών δίπολων: ταραχή και γαλήνη, έντονη ανησυχία και άμπιεντ κατάσταση. Οι ήρεμες και εσωστρεφείς εικόνες της, αίφνης, σε παραδιπλανά κάδρα μετατρέπονται σε δυναμικές αντιδράσεις. Τη ρωτώ: Αυτό το διφορούμενο και διττό των συναισθηματικών στροβιλισμών και των ισορροπιών στους πίνακες είναι ένα σχόλιο πάνω στη συγκεκριμένη ρευστή εποχή;

«Νομίζω πως μπορεί να έχει και τις δύο αναγνώσεις. Όμως δεν έκανα τις Ενεργειακές Αποτυπώσεις ως σχόλιο πάνω στην εποχή που ζούμε (ή δεν ζούμε, δύο χρόνια καραντίνας). Ήταν ο τρόπος που βρήκα ώστε να εκφράσω πράγματα που δεν μπορούσα να επικοινωνήσω με λέξεις. Τα έργα που βρίσκονται στον Αστρολάβο είναι έργα δύο περιόδων. Τα μεγάλα (150x150cm) είναι έργα που έκανα σε μια περίοδο ξεγνοιασιάς και ανεμελιάς. Ήμουν αρκετά ξεκούραστη ψυχολογικά και τα έργα είναι πολύ παιχνιδιάρικα, έναν χρόνο περίπου μετά την παραμονή μου στη Γαλλία και ύστερα από πολλά ταξίδια και επισκέψεις σε μουσεία. Τα ορθογώνια έργα είναι εκτελεσμένα την περίοδο της πρώτης καραντίνας. Φαινόταν ότι θα μας “έκλειναν” και έτσι είχα προετοιμαστεί για να το απολαύσω και να περάσω όμορφα μέσα στην κλεισούρα μου. Είχα δημιουργήσει μια ρουτίνα με τον περισσότερο χρόνο να είμαι στο εργαστήριο. Τα έργα της καραντίνας ξεχωρίζουν. Είναι πιο αιχμηρά με πολύ σκληρό το μαύρο στα εξάγωνα. Το κοινό στοιχείο και στις δύο αυτές περιόδους είναι η μουσική, είτε από κάποια playlist είτε από το ραδιόφωνο. Η δύναμη της μουσικής πολλές φορές έχει οδηγήσει τη ροή του πινέλου μου. Ακόμη και ο ασυναίσθητος χορός μπορεί να έδινε λύση στην ολοκλήρωση των συνθέσεων που δούλευα εκείνη τη στιγμή». 

Όντως, μια συνεχής αίσθηση μουσικής φτιαγμένης από τον Brian Eno (στα απαλά έργα) και των Nine Inch Nails (στα άγρια) με κατέκλυζε κι εμένα, καθώς έβλεπα τις Ενέργειές της. Τι μουσική, αλήθεια, θα έβαζε, αν μπορούσε, εδώ στον Αστρολάβο, να ντύσει ηχητικά τη δουλειά της; «Δεν είχα σκεφτεί ποτέ με τι μουσική θα έντυνα τις Αποτυπώσεις. Νομίζω πως θα έβαζα λίγη Lola Marsh που έχουν πολυπλοκότητα και ροή στον ήχο τους ή και τις διασκευές της Karen Souza. Όσο για τα περισσότερο “άγρια” θα έβαζα κάτι πιο ηλεκτρονικό, ίσως και Prodigy. Οι Ενεργειακές Αποτυπώσεις είναι οι χαρές, οι στεναχώριες, τα συναισθήματά μου μέσα στα τελάρα. Με έχει εντυπωσιάσει / συγκινήσει τώρα που επικοινωνώ τη δουλειά μου με τον κόσμο μέσω αυτής της έκθεσης πως άνθρωποι που δεν με ξέρουν με διαβάζουν μέσα από τα έργα μου και λατρεύω όταν ανακαλύπτουν κομμάτια του εαυτού τους μέσα σε αυτά». 

Η Πόπη Πανοπούλου ζει στην Αθήνα. Κατά πόσο αυτή η πόλη τη βοηθά να ζει ισορροπημένα και όχι βουτηγμένη σε συναισθήματα και καταστάσεις που αντιφάσκουν διαρκώς και είναι σε μόνιμη αντιδιαστολή το ένα με το άλλο; «Μένω στα Βόρεια Προάστια της Αθήνας μέσα στο πράσινο αν και το εργαστήριό μου είναι ένα σκοτεινό υπόγειο. Μου αρέσει να βγαίνω στο κέντρο της Αθήνας με τις γκρίζες πολυκατοικίες, την πολυπολιτισμικότητα και την αδικαιολόγητη κίνηση. Αυτά τα αντιφατικά στοιχεία από μόνα τους με βοηθούν στο να βρίσκομαι στην πραγματικότητα. Την παλεύω γιατί υπάρχει ποικιλία στην καθημερινότητά μου. Να 'ναι καλά η Αττική οδός (αυτήν δεν την παλεύω). Αν νιώσω ότι δεν είμαι καλά, σίγουρα θα πάω προς τη θάλασσα, την "κολλητούλα" μου. Τον χειμώνα πάντα υπάρχει στο αμάξι μου ένα καρεκλάκι παραλίας και ίσως με πετύχεις σε κάποιο κολπάκι από Γαλάζια Ακτή μέχρι Ανάβυσσο. Τα αγαπημένα μου στέκια, σε συνδυασμό με καλούς φίλους, βοηθούν στη αποφόρτιση του πανικού της πόλης και συνήθως περιλαμβάνουν γευστικό φαγητό στα Τhe Eatalians-Mario & Luigi στην Ηλιούπολη και Food Str στο κέντρο, εξαιρετικά κοκτέιλ στο Bunuel στο Κολωνάκι και στο Μπλε Παπαγάλο στο Μεταξουργείο. Γλυκό στο πιo cozy παγωτατζίδικο στη Δροσιά, το Dew».

Back to school! Τη ρωτώ ποιοι από τους καθηγητές της στην Καλών Τεχνών άσκησαν επιρροή στη ματιά και την τεχνική ως προς την εξωτερίκευση του κόσμου της; Και πώς εξελίσσεται η δουλειά της αλλά και αυτή προσωπικά, από τη στιγμή που βγήκε από το κέλυφος των σπουδών και βρέθηκε εντός της «φαντασμαγορίας» του αληθινού, ολομόναχη πλέον και χωρίς υποστηρικτικά πατήματα. Απαριθμεί: «Ο Κινέζος δάσκαλος που μου έκανε στη Γαλλία το μάθημα της κινεζικής καλλιγραφίας και ξεκάθαρα ο Δάσκαλός μου στη σχολή της Θεσσαλονίκης. Ο Γιώργος Γκολφίνος ήταν υπέροχος καθηγητής. Μας άφηνε να εξελιχθούμε δίνοντάς μας διαφορετικά ερεθίσματα και μέσα ώστε να δοκιμαστούμε και να εκφραστούμε. Ο Δάσκαλός μου είδε την ψυχή μου και με βοήθησε να φτιάξω το παζλ μου. Ήταν περίεργο συναίσθημα όταν δούλεψα το πρώτο μου έργο στο εργαστήριό μου στην Αθήνα μόνη, αλλά το ξεπέρασα γρήγορα. Η δουλειά μου συνεχίζεται πάνω στην ίδια ιδέα με πιο μίνιμαλ και αυστηρές συνθέσεις. Ίσως και με λίγο μαύρο παραπάνω. Προσωπικά, τα πράγματα είναι λίγο πιο χρωματιστά. Τα τελευταία χρόνια ασχολούμαι με την εκπαίδευση, είμαι σε δημοτικά σχολεία και αντλώ ενέργεια και κέφι από τα μικράκια μου».

Info
Πόπη Πανοπούλου, «Ενεργειακές Αποτυπώσεις », έως 10 Δεκεμβρίου στην γκαλερί Αστρολάβος δεξαμενή (Ξανθίππου 11, Κολωνάκι, 210 729 4342, 3)