Υπερρεαλισμός: Το τελευταίο όπλο στα χέρια των γυναικών του Ιράν

Για την Ιρανή καλλιτέχνιδα Αργκαβάν Χροσραβί η απεικόνιση των μαλλιών στους πίνακές της έχει λάβει ιδιαίτερη σημασία μετά την δολοφονία της Μαχσά Αμινί. Στις αρχές Οκτωβρίου, δημοσίευσε ένα βίντεο στο Instagram στο οποίο καθώς κρατούσε το πινέλο της στον καμβά έλεγε «Αυτές τις μέρες, όταν ζωγραφίζω μαλλιά, είμαι γεμάτη θυμό και ελπίδα. Περισσότερο από ποτέ».

Η φρικτή δολοφονία της Μάχσα Αμίνι ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τις γυναίκες του Ιράν που κάθε μέρα από τις 16 Σεπτεμβρίου δείχνουν ότι  δεν μπορούν να μείνουν άλλο σιωπηλές. Παρά την αιματηρή καταστολή και τους δεκάδες διαδηλωτές – πολλοί μιλάνε για εκατοντάδες – που έχουν πέσει νεκροί, οι διαμαρτυρίες συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, εμπνέοντας ολόκληρο τον κόσμο να σταθεί  στο πλευρό των αγωνιζόμενων γυναικών.

«Οι γυναίκες που κόβουν τα μαλλιά τους είναι μια αρχαία περσική παράδοση... όταν η οργή είναι ισχυρότερη από τη δύναμη του καταπιεστή», έγραψε στο Twitter η συγγραφέας και μεταφράστρια Σάρα Ατάσι, με έδρα την Ουαλία, στα τέλη Σεπτεμβρίου. «Η στιγμή που περιμέναμε ήρθε. Η πολιτική τροφοδοτείται από την ποίηση».

Έτσι λοιπόν και η Χοσραβί χρησιμοποιεί τα μακριά, κυματιστά μαλλιά ως σύμβολο στα γεμάτα μεταφορές έργα της. «Σε πολύ νεαρή ηλικία συνειδητοποίησα ότι υπάρχει αυτή η αντίθεση μεταξύ των ιδιωτικών σας χώρων - του σπιτιού σας - και στη συνέχεια των δημόσιων χώρων. Στο σπίτι είσαι ελεύθερος να κάνεις ό,τι θέλεις», δήλωσε σε τηλεφωνική επικοινωνία με το CNN από το Stamford του Κονέκτικατ, όπου ζει πια. 

Πριν ξεκινήσει η εξέγερση των γυναικών, τα πράγματα έδειχναν ότι το σκοτάδι της χώρας θα γινόταν όλο και πιο πυκνό. Την τελευταία τετραετία, η κυβέρνηση αύξησε τα μέλη της Αστυνομίας Ηθών, κατά 7.000 άτομα και τον Αύγουστο του 2022, ο πρόεδρος του Ιράν, Εμπραχίμ Ραϊσί υπέγραψε διάταγμα, με το οποίο αυστηροποιούνταν ακόμα περισσότερο ο νόμος για τη χιτζάμπ και την αγνότητα.

Η Χοσραβί είχε τη δική της συνάντηση με την αστυνομία ηθών το 2011 οπότε και κρατήθηκε προσωρινά. Το 2015 μετακόμισε στις ΗΠΑ για να σπουδάσει ζωγραφική.

Τα σουρεαλιστικά, ονειρικά πορτραίτα γυναικών της, τα οποία εμφανίζονται σε επιφάνειες που μοιάζουν με αρχιτεκτονικές προσόψεις, επηρεάστηκαν από τις πεπλατυσμένες προοπτικές και τις σχολαστικές λεπτομέρειες των περσικών μικρογραφιών. Οι γυναίκες στους πίνακες της απεικονίζονται συχνά δεμένες με σκοινιά ή κρυμμένες πίσω από τοίχους. Ωστόσο, διαθέτουν μια επιβλητική παρουσία. Αντιπαραβάλλει τα σχοινιά και τα δεσμά με εκφράσεις ελευθερίας, όπως τα περιστέρια.