Γιώργος Κουβάκις: Συνέντευξη με τον εικαστικό για την έκθεση Golgen Era, που παρουσιάζεται στην Evripides art gallery.
Επιστρέφει στην περίοδο του Lud. Θυμάμαι πέντε χρόνια πριν όταν είχε παρουσιάσει τα έργα: άναρχα παιχνιδίσματα και πρωτόλειες ιδέες σχημάτων και χρωμάτων, παρορμήσεις του μυαλού και του χεριού, που όμως με απανωτές τροποποιήσεις και μετασχηματισμούς τα σταθεροποίησε σε συγκεκριμένη φόρμα τέχνης. Η νέα του δουλειά του Γιώργου Κουβάκι λέγεται Golden Era και οι πίνακες μοιάζουν με reunion εκείνων των παλίμψηστων εικόνων, όπως γράφει και η Βιβή Βασιλοπούλου στον κατάλογο της έκθεσης. Χρώματα ευγενικά σε αντιστίξεις (σαν να μονομαχούν!), αρμονίες που αλληλοσυμπληρώνονται, σχήματα που καλούν τον θεατή να τα ερμηνεύσει. Όμως αν αφήσεις κατά μέρος τις ερωτήσεις και σταθείς απέναντί τους βουβός, μπορεί και να τα ακούσεις να δίνουν εξηγήσεις το ένα στο άλλο. Αυτό νιώθω με την επιστροφή του Θεσσαλονικιού Γιώργου Κουβάκι στην γκαλερί Ευριπίδης.
Ποια είναι τα κλειδιά ανάγνωσης των πινάκων σας και γιατί Golden Era, ποια μυστικά νοήματα ή παραπομπές κρύβονται μέσα στο χρυσάφι του τίτλου; Τα Lud (από το λατινικό ludus - παιχνίδι) είναι η παρόρμηση που γίνεται έμπνευση. Είναι η φευγαλέα σκέψη, το παιχνίδισμα του μυαλού, που αρχικά μπορεί να γίνει «μουτζούρα» ή ένα άναρχο σχήμα σε ένα χαρτί – όπως πολλές φορές κάνουμε σχήματα σε ένα χαρτί, π.χ. μιλώντας στο τηλέφωνο, που στη συνέχεια θα μετασχηματιστεί σε έργο τέχνης.Στη νέα μου δουλειά τα lud παύουν να είναι αυτόνομα, ομαδοποιούνται με χρωματικές διαφορές μεταξύ τους, ώστε να διατηρούν κάποια από τα χαρακτηριστικά τους. Τα κλειδιά ανάγνωσης είναι διαφορετικά για τον καθένα, ως «παιχνίδι» το lud προκαλεί διαφορετικά ερεθίσματα σε κάθε θεατή. Θα μπορούσα «απλοποιώντας» να το συγκρίνω με τα σφηνοτουβλάκια της Lego, με τα οποία ο καθένας φτιάχνει το δικό του «κάστρο».Αυτό που υπάρχει κοινό πίσω από όλα τα έργα και αφορά εμένα είναι ο ενθουσιασμός του μικρού παιδιού που βρήκε έμπνευση και υλικό για να φτιάξει νέα πράγματα. Αν θέλετε, μπορείτε να το πείτε «παλιμπαιδισμό» ή διάθεση επιστροφής στα χρόνια της αθωότητας.
Στα περισσότερα έργα αυτής της έκθεσης χρησιμοποιώ το χρώμα του χρυσού για να αξιοποιήσω τις αντανακλάσεις του στο φως καθώς και τη διαφοροποίηση των υπολοίπων χρωμάτων του έργου. Ο τίτλος λοιπόν Golden Era της έκθεσης αναφέρεται στο χρώμα των έργων. Αργότερα, μπορεί να υπάρξει Blue Era.
Γιώργος Κουβάκις
Παρατηρώ εντός των πινάκων σας μια συνεχή αναδιάταξη, το επαναλαμβανόμενο μοτίβο της αρχικής ιδέας πολλαπλασιάζεται σε αντίγραφα του εαυτού του. Το σύνολο άλλες φορές μοιάζει σαν αρχιτεκτονική ψυχεδελική μακέτα όγκο άγνωστης ταυτότητας, άλλες πάλι με μια φαντασιακή κατασκευή, που εντός της χορεύουν πλάσματα εξίσου απροσδιόριστης σάγκας. Θα τολμήσω να πω, επίσης, πως αρκετοί πίνακες μου δίνουν την εντύπωση πως σε μια άλλη ζωή, θα μπορούσαν να αναπαραχθούν υπό μορφή χαλιού ή ταπετσαρίας, Ποια είναι η κοσμοθεωρία σας για τη ζωή και την τέχνη; Tα Lud στα έργα αυτά αναδιατάσσονται μεταξύ τους, μικρά και μεγάλα, προσπαθώντας το ένα να αποδομήσει το άλλο και συνήθως να το εγκλωβίσει. Διατηρώντας πάντα έναν ρυθμό κατά την επανάληψη αυτής της διαδικασίας. Όποιος επισκέπτεται την έκθεση, δεν θα δει πουθενά να επαναλαμβάνεται το ίδιο μοτίβο. Δηλαδή αν πάρει ένα τυχαίο κομμάτι από ένα έργο, και ψάξει να το βρει σε ένα άλλο έργο αυτούσιο, δεν θα τα καταφέρει. Οι παρατηρήσεις σας σε σχέση με τα έργα, είναι πολύ εύστοχες. Άλλες φορές λειτουργώ σαν τον συνθέτη που κρατάει την μπαγκέτα έχοντας μπροστά του μια φανταστική ορχήστρα, στην οποία δίνει τον ρυθμό κι άλλες σαν αρχιτέκτονας που δημιουργεί μια φαντασιακή κατασκευή στην οποία ίσως κατοικούν πλάσματα βγαλμένα από τα παιχνίδια του μυαλού. Άλλωστε, όπως ήδη είπαμε, αυτό είναι το lud: μια περιπέτεια του μυαλού. Ένα παιχνίδι της φαντασίας. Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας, για μένα η ζωή και η τέχνη είναι δύο έννοιες αλληλένδετες και δεν μπορεί να υπάρξει η μία χωρίς την άλλη. Στην πραγματικότητα μετουσιώνω σε έργο τέχνης τα βιώματά μου: Ό,τι με φοβίζει, ό,τι με κάνει να χαρώ, ό,τι με συγκινεί, ό,τι ελπίζω.
Είναι όμως και ποπ αρτ αυτή η ευτοπία που διαχέεται σαν συναίσθημα στον θεατή όταν στέκεται μπροστά στους πίνακές σας. Ασπάζεστε τον ισχυρισμό μου ή διαφωνείτε κι αν, ναι, πώς θα ορίζατε την ψυχή της παρούσας ζωγραφικής σας; Ένα από τα χαρακτηριστικά της pop-art είναι η επανάληψη, που υπάρχει και στη δουλειά μου. Η ψυχή του καλλιτέχνη υπάρχει στο έργο μόνο κατά τον χρόνο της δημιουργίας του. Τα έργα μετά, μόνα τους πλέον, προσπαθούν να αγγίξουν την ψυχή του κοινού και θα έλεγα ότι το κάθε έργο ολοκληρώνεται και παίρνει την τελική του μορφή στο μυαλό του θεατή. Και αυτή η μορφή που παίρνει δεν είναι απαραίτητα ίδια για όλους.
Τι είναι αυτό που κυνηγάτε σαράντα χρόνια τώρα να εκφράσετε και να αποτυπώσετε στην τέχνη σας; Υπάρχει μια συνέχεια στη ζωγραφική σας ή αναλόγως της εποχής και της περιπέτειας του εαυτού, όπως εξελίσσεται, αλλάζετε, προσαρμόζεστε ή αδιαφορείτε; Στη ζωγραφική μου πάντα καθρεπτίζονται οι περίοδοι της ζωής μου. Όπως σας είπα και πριν, μετουσιώνω σε έργο τέχνης ό,τι με συγκινεί. Τους φόβους, τις ελπίδες, τη χαρά μου. Κατά μία ένα τα έργα μου είναι αυτοβιογραφικά.Αυτό που «κυνηγάω» σαράντα χρόνια τώρα είναι να δημιουργήσω το δικό μου πολύ προσωπικό αποτύπωμα στην τέχνη, το οποίο ελπίζω ότι θα βρει γόνιμο έδαφος για να δώσει ερεθίσματα για κριτική σκέψη και υπαρξιακές αναζητήσεις στον θεατή των έργων μου. Επίσης αυτό που προσπαθώ καθ' όλη τη διάρκεια της καριέρας μου, είναι να εξελίσσομαι σαν καλλιτέχνης. Να εξελίσσω τις τεχνικές μου και τη θεματολογία μου.Η ζωγραφική μου σαφώς δεν είναι ξεκομμένη από την εποχή της. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: Όταν έφτιαχνα την ενότητα με τους κορμούς, ήθελα να εκφράσω την αγωνία μου για το ζοφερό μέλλον του περιβάλλοντος. Τη θλίψη μου για την καταστροφή των δασών, που έβλεπα ότι μια μέρα θα πάρει τρομακτικές διαστάσεις. Σε αυτά τα έργα υπάρχουν τα νεκρά δέντρα αλλά υπάρχει και ο «θύτης», ο δράστης, του περιβαντολογικού εγκλήματος.
Αν γυρνούσατε στο ξεκίνημά σας, σαράντα χρόνια πριν, τι θα συμβουλεύατε στον νεαρό Γιώργο Κουβάκι; Τι θα κρατούσατε, τι θα πετούσατε και πόσο θα αποκηρύσσατε ή όχι πρότερα πιστεύω και βεβαιότητες; Ίσως σας παραξενέψει η απάντηση αλλά ακόμα και σήμερα λειτουργώ σαν τον «νεαρό Κουβάκι». Σαν ένα ενθουσιώδες και διψασμένο για μάθηση και για δημιουργία παιδί που βλέπει τη ζωή σαν παιχνίδι και ξεκινάει κάθε μέρα με τον ίδιο ενθουσιασμό για μια νέα περιπέτεια.Όπως συμβαίνει σε κάθε «παιχνίδι», δεν μετανιώνεις για τίποτα, δεν αποκηρύσσεις τίποτα. Μπαίνεις στο παιχνίδι ψυχή τε και σώματι και το αφήνεις να σε παρασύρει. Ο στόχος είναι το παιχνίδι αυτό να είναι κάθε μέρα πιο ενδιαφέρον, πιο πολύπλοκο, να σου δώσει περισσότερες συγκινήσεις και περισσότερα ερεθίσματα και γνώσεις.Το μόνο που θα έλεγα λοιπόν στον «Μικρό Κουβάκι» είναι καλή του συνέχεια στις νέες περιπέτειες…
11°
