Εικαστικα

Ο Χάρης Γαβρήλος και η ζωγραφική Αρκαδία του 

In punk romance we trust

Στέφανος Τσιτσόπουλος
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
UPD

Χάρης Γαβρήλος - Arcadia: Παρουσίαση της έκθεσης που πραγματοποιείται στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων (Πλατεία Αυδή), έως 25 Σεπτεμβρίου.

Το 1977 ο Richard Hell (στο εξώφυλλο) και οι Voidoids κυκλοφόρησαν τον εμβληματικό δίσκο Blank Generation: θόρυβος, ατάσθαλες κιθάρες, οργισμένη ποίηση, Νέα Υόρκη, CBGBs, ανατροπή. Ο Χάρης Γαβρήλος θα μπορούσε άνετα να βρίσκεται αυτός στο εξώφυλλο. Όχι μόνο λόγω του φιζίκ και του λουκ του (φτυστός ο Richard Hell) αλλά και λόγω της αισθητικής συμπόρευσης με το κίνημα του No Wave. 

Όπως το πανκ επιτέθηκε στο ροκενρόλ, ανανεώνοντάς το στην ουσία, έτσι και ο Γαβρήλος φρόντισε από πολύ νωρίς να πάρει αποστάσεις από τη ζωγραφική των αγαπημένων του δασκάλων, του Μυταρά και του Κοκκινίδη, που εκείνο τον καιρό δίδασκαν στην Καλών Τεχνών. Ο νεοεξπρεσιονιοσμός του αψήφησε τον χώρο και αποτύπωσε τον χρόνο. Στοχαστικός, με μια ζωγραφική που έκανε το βίωμα πράξη και με ένα ιδίωμα που στην πορεία μετατράπηκε σε αναγνωρίσιμο ιδιόλεκτο, ο Γαβρήλος ξεδιπλώνει τον εαυτό του, εγγράφοντας ψυχικές στιγμές, είτε σβήνοντας είτε προσθέτοντας κενά και φορτία. 

Haris Gavrilos, Untitled, acrylic on canvas, 1988, 190x230cm

Αναγκαίος αυτός ο μουσικός πρόλογος, για έναν καλλιτέχνη που γεννήθηκε στην Τρίπολη Αρκαδίας το 1957 και έφυγε ξαφνικά το 1995 νεότατος, στα 38 του χρόνια. Αρκαδία, επίσης, είναι και το όνομα της έκθεσης που επιμελείται ο Χριστόφορος Μαρίνος στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων. Με λάδια μεγάλων διαστάσεων που δημιούργησε ο Γαβρήλος από το 1985 ως και το 1995, μαζί με μεγάλα σχέδια της περιόδου 1984-1991 και σχέδια-σπουδές του σε προθήκες που φιλοτεχνήθηκαν από το 1978 μέχρι και το 1987, ο Χριστόφορος Μαρίνος μας επανασυστήνει έναν ιδιαίτερο έλληνα ζωγράφο που συνομίλησε με την εποχή του. 

Haris Gavrilos, Untitled, oil on canvas, detail

Με δεδομένο, δε, πως η Αρκαδία στην παγκόσμια τέχνη συμβολίζει έναν ουτοπικό, ποιητικό και ρομαντικό τόπο όπου εντός του κατοικεί το όνειρο και η ευδαιμονία, δεν είναι δύσκολο να κάνεις τις μεταφυσικές συνδέσεις ανάμεσα στον πραγματικό τόπο της καταγωγής του Γαβρήλου και τον πυρήνα του έργου του. Ρευστή, ρομαντική, μελαγχολική και αιθέρια, η ζωγραφική του, χωρίς απαραίτητα να παραπέμπει ευθέως στον τόπο και τον χώρο, (δεν τον ενδιέφερε η αναπαράσταση), συνομιλεί και με το πρωτόλειο πανκ των Voidoids (ή το Ghost Rider των Suicide) αλλά και με τις μετέπειτα post μεταλλάξεις σε πλείστες εκδοχές new wave. 

Haris Gavrilos, Untitled, oil on canvas.jpeg

Κοιτάζοντας το σύνολο των έργων αυτής της έκθεσης η αδιαμφισβήτητη μουσικότητά τους παραπέμπει στο Lorelei των Cocteau Twins ή στο Swimming των Zounds. Οι φιγούρες, τα αντικείμενα και οι ατμόσφαιρες «κολυμπούν» σε απανωτές πτυχώσεις χρόνων που εντός τους συγκεράζονται αρχαιοελληνικές γλυπτικές και αγγειοπλαστικές, Φαγιούμ και Βυζάντιο, Κόντογλου και Θεοτοκόπουλος, Θεόφιλος, Θεοφάνης ο Έλληνας και… Dead Can Dance. Ειδικά οι τελευταίοι συντρόφευαν με τη μουσική τους τις ώρες που περνούσε στο στούντιο. Εκτοπλάσματα, εμβρυακές στάσεις, αιθέριες αιωρήσεις και ένα σύμπαν φτιαγμένο από μυστήριους αστεροειδείς: ο Χάρης Γαβρήλος έφυγε νέος, αλλά, στο λίγο που έζησε, κατάφερε με τoν ποστ- εξπρεσιονισμό του να φτιάξει μια ολότελα δική του οπτική ποίηση, που σπαρταρά σ’ αυτή την έκθεση-φόρο τιμής. 

Arcadia, έκθεση του Χάρη Γαβρήλου, στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων (Πλατεία Αυδή), έως 25 Σεπτεμβρίου 

Ο Χάρης Γαβρήλος

Ο Χάρης Γαβρήλος, κατά τη διάρκεια της ζωής του πραγματοποίησε τρεις ατομικές εκθέσεις: Αίθουσα Τέχνης Ψυχικού (1985), Αίθουσα Τέχνης Μέδουσα (1992) και Gallery Όλγα Γεωργαντέα (1993). Το 2003 η γκαλερί gazonrouge διοργάνωσε ατομική του έκθεση. Συμμετείχε στις εξής ομαδικές εκθέσεις: Νέοι Έλληνες καλλιτέχνες: Μια επιλογή από το Μουσείο Βορρέ, περιοδεύουσα έκθεση στο πλαίσιο του «Αθήνα – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» (1985), Νεότερες αναζητήσεις – Η περιπέτεια της εικόνας και η αναίρεσή της, Πινακοθήκη Πιερίδη(1985), Παράδοση και πρωτοπορία στην ελληνική τέχνη, Πινακοθήκη Πιερίδη, Πάτρα (1986), Πρώτο Ντοκουμέντο, Περιοδικό τέχνης «Διπλή Εικόνα», Αθήνα (1986), Παράδοση και πρωτοπορία στην ελληνική τέχνη, Πινακοθήκη Πιερίδη, Θεσσαλονίκη (1987), Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα, Αθήνα (1989), Σύγχρονη Ελληνική Ζωγραφική: Συλλογή Βλάση Φρυσίρα, Πινακοθήκη Πιερίδη, Γλυφάδα και Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, Αθήνα (1991). Έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές (Ιόλα, Βορρέ, Πιερίδη, Αντωνίου, Φρυσίρα) και στην Πινακοθήκη Ρόδου.