Σταματία Δημητρακοπούλου: «H Art Athina προσφέρει μια ολοκληρωμένη εμπειρία σύγχρονης τέχνης»

Μετά από δύο χρονιές οπότε, λόγω της υγειονομικής συνθήκης, κατέφυγε σε μια ψηφιακή και μια υβριδική έκδοση, η εμπορική έκθεση τέχνης της πρωτεύουσας στήνει ξανά τα περίπτερά της στο Ζάππειο από τις 16 έως τις 19 Σεπτεμβρίου. Με τις γκαλερί που δίνουν το παρών να ανεβαίνουν στις ογδόντα, τους συμμετέχοντες να καταλαμβάνουν για πρώτη φορά ολόκληρο το πέταλο του ιστορικού εκθεσιακού χώρου και τα αφιερώματα της φουάρ να βγαίνουν και εκτός του Μεγάρου, στην 25^η παρουσία της η Art Athina διεκδικεί με επιπλέον καλέσματα τον χρόνο και την προσοχή των φιλότεχνων.

Παρακολουθώντας τις διεθνείς εξελίξεις στον τομέα των εικαστικών, φέτος φιλοξενεί μια έκθεση με έργα NFT τα οποία δεν έχουν παρουσιαστεί σε άλλη διοργάνωση, ενώ η επίσης νεοαφιχθείσα κατηγορία Art Athina Pavilions προτείνει έναν χώρο συνάντησης της σύγχρονης τέχνης με εκείνον της αρχιτεκτονικής, προσβάσιμο σε όλους, καθώς τα σχετικά περίπτερα που σχεδίασαν οι LOT Office for Architecture και Point Supreme αναπτύσσονται μπροστά από την είσοδο του Ζαππείου. Στις καινούργιες πρωτοβουλίες συγκαταλέγεται το βραβείο για νέο καλλιτέχνη, που θεσπίζεται σε συνεργασία με το MOMus –ο νικητής θα ανακοινωθεί την Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου και το έργο του θα παρουσιαστεί στο Μουσείο Άλεξ Μυλωνά στο Θησείο–, ενώ στην κατηγορία Highlights που παρουσιάζει νέες γκαλερί από το εξωτερικό, ύστερα από πρόσκληση της καλλιτεχνικής διευθύντριας Σταματίας Δημητρακοπούλου, έχουν προσκληθεί οι αίθουσες Voloshyn και Ya Gallery από το Κίεβο, με την διοργάνωση να αναλαμβάνει το κόστος συμμετοχής τους. 

«Βασικός μας στόχος για αυτή τη χρονιά είναι να ανταποκριθούμε στις υψηλές απαιτήσεις των εκθετών και του κοινού, να προσφέρουμε μια ευχάριστη εμπειρία και στιγμές ανακάλυψης, καθώς και να “ξεμουδιάσουμε” μετά από την πρώτη Art Athina στη μετά-COVID εποχή θέτοντας τους στόχους για το μέλλον, που ελπίζω να έχουν ως αφετηρία τη δυνατή φετινή επανεκκίνηση» μας αναφέρει η Δημητρακοπούλου.

Τι δηλώνει κατά τη γνώμη σου αυτή η ενισχυμένη συμμετοχή στη φετινή έκθεση; Και ακόμα, τι εικόνα έχεις για την επιστροφή των φουάρ διεθνώς; Με αφορμή την πανδημία είχε ανοίξει μεγάλη κουβέντα για το μέλλον τους.
Θεωρώ πως οφείλεται στον συνδυασμό του μεγάλου ενδιαφέροντος που υπάρχει γύρω από την Αθήνα ως δημοφιλή προορισμού και στην δουλειά που γίνεται εδώ και χρόνια στην Αrt Athina και πλέον με την επιστροφή της στο φυσικό χώρο γίνεται αισθητή και ποσοτικά.
Μετά την πανδημία, οπότε οι φουάρ έχουν πλέον να ανταγωνιστούν και τις online εκδοχές τους, ο επισκέπτης αποζητά κάτι παραπάνω από τις φουάρ διεθνώς, είτε αυτό αφορά στην ποιότητα του προγράμματος των αιθουσών τέχνης που συμμετέχουν είτε στο παράλληλο πρόγραμμα των
διοργανώσεων.
Η Art Athina θεωρώ πως βρίσκεται στους τυχερούς, γιατί παρέχει μια εμπειρία ανθρώπινης κλίμακας και παράλληλα τον χώρο και τον χρόνο ώστε να γίνουν οι απαραίτητες ζυμώσεις ανάμεσα σε εκθέτες και κοινό ενώ μέσα από το πολυσυλλεκτικό παράλληλο πρόγραμμά της, προσφέρει μια ολοκληρωμένη εμπειρία σύγχρονης τέχνης. Το βασικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Αθήνας είναι το ότι, παρά το μικρό μέγεθος της εικαστικής σκηνής, φιλοξενεί κάποια από τα σημαντικότερα ιδιωτικά ιδρύματα και μουσεία διεθνώς, χώρους τέχνης με παγκόσμια εμβέλεια και μια εξαιρετικά σημαντική σκηνή Ελλήνων συλλεκτών.

Τι φουάρ χρειάζεται η πόλη και σε ποια αγορά απευθύνεται η Art Athina;
Μια φουάρ που να συσπειρώνει ολόκληρη την τοπική εικαστική σκηνή ώστε να προβάλλει διεθνώς τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της και ταυτόχρονα να φιλοξενεί συμμετοχές και συνεργασίες από το εξωτερικό, ώστε να παρουσιάζει στους επισκέπτες της μια συνεκτική ματιά σχετικά με το τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή διεθνώς. Η Art Athina απευθύνεται σε ένα ευρύ κοινό που έχει αγκαλιάσει τη σύγχρονη τέχνη και σε μια πολύ ενδιαφέρουσα εικαστική σκηνή διαφορετικών γενεών και ταχυτήτων.

Η αγορά της σύγχρονης τέχνης στα μέρη μας ήταν πάντα ένα δύσκολο κεφάλαιο. Σε τι κατάσταση βρίσκεται σήμερα;
Τα τελευταία χρόνια βιώνει μια μικρή ανάπτυξη και όλο και νεότεροι άνθρωποι μπαίνουν στην διαδικασία να υποστηρίζουν έμπρακτα τη σύγχρονη ελληνική εικαστική παραγωγή. Αυτό νομίζω ότι είναι κάτι πολύ θετικό που προσδίδει μια δυναμική και ενδιαφέρουσα προοπτική για το μέλλον.

Το οικονομικό κλίμα αυτή τη στιγμή διεθνώς σε έχει προβληματίσει και έχει ή θα επηρεάσει με κάποιον τρόπο τον πλάνα σας;
Διανύουμε μια αρκετά δύσκολη και ταραγμένη περίοδο και πιστεύω πως αυτό είναι πάντα κάτι που θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν. Πιστεύω πως ιδιαίτερα τώρα πρέπει να επιμείνουμε και να εντείνουμε τις προσπάθειες μας έτσι ώστε να δημιουργήσουμε μια προοπτική για την ανάπτυξη και τη διαχείριση του πολιτιστικού μας ιδιώματος στο μέλλον. Ειδικά σε δύσκολες συνθήκες έχει ιδιαίτερη σημασία ο σχεδιασμός και η οργάνωση του παρόντος διότι μόνο έτσι θα μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορέσουμε να υπάρχουμε και να λειτουργούμε.

Με ποιο σκεπτικό επίλεξες τις γκαλερί που συμμετέχουν;
Η κατηγορία Highlights είναι η μόνη κατηγορία στην οποία επιλέγω εγώ τις γκαλερί που συμμετέχουν στην Art Athina, καθώς οι γκαλερί στο Main συμμετέχουν ύστερα από έγκριση του Πανελληνίου Συνδέσμου Αιθουσών Τέχνης που διοργανώνει την έκθεση και οι αίθουσες στην κατηγορία Feature προσκαλούνται κάθε χρόνο από έναν διαφορετικό ανεξάρτητο
επιμελητή (σ.σ. φέτος την Kate Caruso από τη Βρετανία, η οποία ζει στο Λος Άντζελες). Οι αίθουσες τέχνης που προσκαλώ, είναι χώροι που γνωρίζω ταξιδεύοντας ή που μας προσεγγίζουν, έχοντας πάντα ξεκάθαρο τον λόγο για τον οποίο θα ήταν σημαντική η παρουσία τους στην έκθεση. Τις περισσότερες φορές πρόκειται για γκαλερί οι οποίες δείχνουν καλλιτέχνες που πιστεύουμε πως θα αγκαλιάσει το κοινό και για εκθέτες που τους ενδιαφέρει πολύ να γνωρίσουν από κοντά την Αθήνα και να παρουσιάσουν το πρόγραμμά τους στη χώρα μας. Σε αυτό το πλαίσιο το πρόγραμμα residency, το οποίο φέτος γίνεται με την υποστήριξη των Brown Hotels, μας έχει βοηθήσει πολύ παρέχοντάς μας τη δυνατότητα να φιλοξενούμε καλλιτέχνες που εκπροσωπούνται από γκαλερί του εξωτερικού. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα καλλιτεχνικής φιλοξενίας μένουν για έναν μήνα στην Αθήνα και παράγουν εδώ τα έργα που αργότερα θα
παρουσιαστούν στη φουάρ.

Τι να μη χάσουμε, λοιπόν, φέτος στο Ζάππειο;
Ο πυρήνας του προγράμματος είναι το βασικό εκθεσιακό πρόγραμμα με τις ελληνικές και τις διεθνείς γκαλερί. Στα υπόλοιπα highlights θα αναφέρω στην κατηγορία Design την παρουσίαση της σειράς «A Unique Collaboration | A Rare Collection» από την γκαλερί Antiqua που εκθέτει για πρώτη φορά αντικείμενα από τη συνεργασία των T.H Robsjohn-Gibbings και Σαρίδη από το 1960· τη συλλογική παρουσίαση Conversations on Domesticity σε επιμέλεια του σχεδιαστικού γραφείου Objects of Common Interest, που εστιάζει σε ορισμένους από τους σημαντικότερους διεθνείς designers σήμερα· το αφιέρωμα στα NFT· φυσικά τη νέα κατηγορία Art Athina Pavilions καθώς και το αφιέρωμα στους Έλληνες πρωτοπόρους της video art των δεκαετιών του 1980 και 1990, που θα προβάλλεται μετά τη δύση του ηλίου  μπροστά από το Ζάππειο με ελεύθερη πρόσβαση στο κοινό (σ.σ. θα παρουσιαστούν έργα των Μιχάλη Αρφαρά, Κατερίνας Θωμαδάκη και Μαρίας Κλωνάρη, Γιώργου Λαζόγκα, Μίλτου Μανέτα, Πανδώρας Μουρίκη, Νίκου Ναυρίδη, Μαργαρίτας Οβαδία, Μαρίας Παπαδημητρίου, Λήδας Παπακωνσταντίνου, Άρη Προδρομίδη, Μάνθου Σαντοριναίου, Μαριάννας Στραπατσάκη, Κώστα Στρατουδάκη, Παναγιώτας Τζαμουράνη, Μάκη Φάρου, Αλεξάνδρας Κατσιάνη και Θανάση Χονδρού, Αλέξανδρου Ψυχούλη).

Αναφέρθηκες στη δημιουργία νέας ενότητας για έργα NFT. Με ποιο σκεπτικό δημιουργήθηκε και τι θα δούμε;
Η ενότητα με έργα NFT είναι μέρος της φετινής συνεργασίας με την βρετανική πλατφόρμα Daata. Θα δείτε τη σειρά Vomitorium του καλλιτεχνικού διδύμου Felix & Gabe (γεννημένοι το 1992) από τη Νέα Υόρκη, των οποίων δουλειά έχει παρουσιαστεί στο MOCA Museum του Λος Άντζελες και στο Μουσείο Whitney στη Νέα Υόρκη. Αποτελείται από τέσσερα ολογράμματα που θυμίζουν κάρτες από επιτραπέζιο παιχνίδι και αναφέρονται στην αρχαία ελληνική μυθολογία. Φέτος ξεκινάμε πιλοτικά την ενσωμάτωση των NFT στην Art Athina και από του χρόνου σχεδιάζουμε να δώσουμε μεγαλύτερο χώρο στη νέα αυτή κατηγορία και φιλοδοξούμε τότε να παρουσιάσουμε και έργα Ελλήνων καλλιτεχνών.

Πώς βλέπεις τον χώρο της τέχνης σήμερα και ποια είναι η τέχνη που σε ενδιαφέρει προσωπικά;
Στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα ο κόσμος, σε πολιτικό, περιβαλλοντολογικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, προσωπικά έχω εναποθέσει τις ελπίδες μου στην τέχνη που ενώνει, που μοιράζεται, που εμπνέει και που ενεργοποιεί το άτομο να γίνει φορέας αλλαγής και αλληλεγγύης. Οι αλλαγές που συμβαίνουν στον κόσμο έχουν φυσικά αντίκρυσμα και στον χώρο της τέχνης όπου είναι εμφανής η αναταραχή. Αυτό που παρατηρώ με ενδιαφέρον είναι μια τάση προς εξυγίανση μέσα από ιστορικές διαρθρωτικές κινήσεις και μια ανάγκη να αποδοθούν, έστω και καθυστερημένα, τα εύσημα στους υποτιμημένους της ιστορίας. Φέτος είναι άλλωστε και η χρονιά που είδαμε πάνω από 90% γυναικείων συμμετοχών στην Μπιενάλε της Βενετίας.

Έξι χρόνια στο τιμόνι της Art Athina. Τι θα διάβαζε κάποιος στον προσωπικό σου απολογισμό και τι ιεραρχείς πλέον στους στόχους σου;
Νομίζω ότι θα διάβαζε ένα συνολικό rebranding μιας τοπικής φουάρ που φιλοδοξεί να αποκτήσει τη θέση της στον διεθνή χάρτη. Μια φουάρ που αφουγκράζεται τα θετικά στοιχεία της Αθήνας και προσπαθεί να τα κάνει μέρος του χαρακτήρα της, που συνασπίζει ολόκληρο το εγχώριο οικοσύστημα της τέχνης για να εργαστεί προς την ίδια κατεύθυνση που αφορά στην προβολή και ανάδειξη της τόσο ενδιαφέρουσας ελληνικής εικαστικής σκηνής και μια φουάρ παράλληλα ενημερωμένη σε σχέση με το τι συμβαίνει διεθνώς. Τέλος, μια διοργάνωση που, όταν κλείνει τις πόρτες της, δεν εξαφανίζεται αλλά παραμένει ένας ενεργός θεσμός με πρωτοβουλίες και δράσεις καθόλη τη διάρκεια του χρόνου που φροντίζουν να συμβάλλουν στην εκπαίδευση και την εμπειρία του κοινού (όπως ήδη συμβαίνει με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το residency, τα open studios και το gallery walk). Στους στόχους για το μέλλον είναι περισσότερη συμπερίληψη, σύναψη νέων συνεργειών, διεθνείς συνεργάτες, ευχαριστημένοι εκθέτες και ικανοποιημένο κοινό.

INFO:
Art Athina 2022
Ζάππειο Μέγαρο
Διάρκεια: 16-19/9
Παρασκευή 16/9, μόνο με προσκλήσεις
Σάββατο 17-Δευτέρα 19/9: 12.00-21.00
Εισιτήριο: 10€, Μειωμένο: 7€ (φοιτητές, κάτοχοι κάρτας ανεργίας και άτομα άνω των 65 ετών) 
Δωρεάν είσοδος σε ΑμεΑ, μέλη του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας με παρουσίαση της αντίστοιχης κάρτας, μέλη της AICA και παιδιά έως 18 ετών 
Για γκρουπ επισκεπτών άνω των 15 ατόμων, 7€ / άτομο.