Εικαστικα

Ο Πάβλος Χαμπίδης εκθέτει στη La Macchina Fissa και μας περιγράφει την εμπειρία

Μια όαση στην οποία μπορεί κανείς να αποσυρθεί για λίγες ή περισσότερες μέρες, στην τέρψη της ανάγνωσης, της συζήτησης, της διανοητικής αποφόρτισης, ενίοτε για κάποια μουσική ή εικαστική εμπειρία.

A.V. Team
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ο Πάβλος Χαμπίδης γράφει για την La Macchina Fissa στο Μπόργκο Βιρτζίλιο, στη Μάντοβα, με αφορμή την έκθεσή του «Dodici Capre».

Το La Macchina Fissa είναι η εξοχική βίλλα-μουσείο και έδρα του πολιτιστικού συλλόγου Reading Retreats in Rural Italy, στην οποία μπορεί κάποιος να μείνει και να γνωρίσει έναν αυθεντικό ιταλικό αγροτικό τρόπο ζωής. Χτίστηκε στα τέλη του 18ου ή στις αρχές του 19ου αιώνα, σαν ένα αντλιοστάσιο για την άντληση νερού από τον ποταμό Mincio για τα κανάλια που πότιζαν τα γύρω χωράφια. Ανακαινίστηκε το 2015 και σήμερα φιλοξενεί μια μόνιμη συλλογή έργων σύγχρονης τέχνης καθώς και περιοδικές εκθέσεις. Κάθε δωμάτιο της βίλλας είναι αφιερωμένο σε ένα διαφορετικό καλλιτέχνη. Η συλλογή τους περιλαμβάνει πάνω από 250 σχέδια, πίνακες ζωγραφικής, φωτογραφίες και εκτυπώσεις καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και ο Πάβλος Χαμπίδης. Με αφορμή την έκθεσή του «Dodici Capre» («Τα δώδεκα τραγιά») που παρουσιάζεται εκεί, του ζητήσαμε να μας περιγράψει το μέρος και την εμπειρία.

Ο Πάβλος Χαμπίδης γράφει για το La Macchina Fissa

Σ’ ένα προάστιο του Παραδείσου, Reading Retreats in Rural Italy
«Dodici Capre» 21 Μαΐου -  19  Νοεμβρίου 2022

Το La Macchina Fissa, ένα παροπλισμένο αντλιοστάσιο στο Borgo Virgilio, στην ύπαιθρο νοτίως της Μάντοβας στη Βόρειο Ιταλία, είναι από το 2015 η έδρα του πολιτιστικού φορέα Reading Retreats in Rural Italy. Βρίσκεται πίσω ακριβώς από το ανάχωμα το οποίο εκτείνεται για αρκετά χιλιόμετρα κατά μήκος του ποταμού Mincio και λειτουργούσε για να αποτρέπει πλημμύρες αλλά και για να αποστραγγίζει ήδη πλημμυρισμένες εκτάσεις. Το όνομά του, «Η στερεά Μηχανή», ηχεί το ίδιο παράξενα και σε έναν γηγενή Ιταλό. Η λειτουργία του ανεστάλη το 1930, με τη δημιουργία ενός νέου πιο σύγχρονου συγκροτήματος.

Ο ποταμός Μincio

Όχι και τόσο μακριά από τη Γαληνοτάτη, ούτε κι από την επικράτεια των Μεδίκων, βρίσκομαι στα μέρη όπου είδε το φως ο ποιητής των «Εκλογών», της βουκολικής ποιήσεως, ο Βιργίλιος.         

Και όντως μια απόχρωση βουκολικότητας διαχέεται πάνω και γύρω από το σκηνικό της περιοχής με τις διάσπαρτες φάρμες. Μια βουλικότητα διαφορετική απ’ αυτή που –εσφαλμένα φυσικά– είχα μέσα μου. Ότι είχε δηλαδή να κάνει με το συνολικό σκηνικό της μεσημβρινής μεσογειακής λεκάνης. Παρ’ όλα αυτά, περπατώντας πάνω στο ανάχωμα, αναρωτιέμαι αν υπάρχει σκανδιναβική βουκολική ποίηση! Γύρω μια βλάστηση βόρεια, πηχτή και υδρόφιλη. Αποχρώσεις κυπαρρισί, χορτί, τριφυλλί, φυστικί, καλαμποκί, εδώ κι εκεί παπαρουνί κηλίδες, κι εγώ να περιφέρομαι με «φιλοδοξί» συλλογισμούς και προσδοκίες. Ένα τοπίο που παραπέμπει στην ιταλική μπαρόκ ζωγραφική. Είχα την εικόνα με τις δεντροστοιχίες νεραντζιών στα φαράγγια της Αθήνας κι αυτές των πλατανιών στην Καρατζόβα. Τώρα έχω κι αυτήν των καρυδιών κατά μήκος του Mincio – αναφέρομαι βέβαια σε αγριοκαρυδιές.

Μια βόλτα με ποδήλατο πάνω στο φράγμα, ακολουθώντας τους μαιάνδρους του Mincio, μπορεί να καταλήξει στην ίδια την πόλη της Μάντοβας, παρέα με λαγούς και μοναχικά ζευγαράκια κύκνων. Η εκ μακρόθεν εικόνα μιας ξεφλουδισμένης επιφάνειας στους κολπίσκους του ποταμού δεν είναι τίποτα άλλο από μια πληθώρα εκτάσεων με νούφαρα.

Έχοντας ήδη εκθέσει τόσο στο Palazzo Montefano, όσο και στο Castello di Galeazza (που μαζί με το Corte Eremo υπήρξαν οι προηγούμενες έδρες του φορέα), ήταν μεγάλη η χαρά μου, αλλά και η περιέργεια, να δω το νέο χώρο ο οποίος θα φιλοξενούσε την έκθεση «Dodici Capre». Μικροί καμβάδες και σχέδια σε χειροποίητα ασιατικά χαρτιά, με θέμα τα τραγιά.

Το αντλιοστάσιο λοιπόν είναι ένα κτίσμα το οποίο αποπνέει αυτή την αναγνωρίσιμη ιταλική πατίνα, αγκαλιασμένο από μεγαλόσωμες, ως επί το πλείστον, λεύκες (Populus nigra). To λευκό χνούδι των δέντρων, μιλάμε για απίστευτες ποσότητες, έχει δημιουργήσει ένα στρώμα «χιονιού» στην αυλή και κατά μήκος της αλέας η οποία οδηγεί στο ανάχωμα, κι από εκεί στους δρόμους που όλοι οδηγούν στη Μάντοβα.

20 δωμάτια φιλοξενίας
7.000 βιβλία
1.000 φυτά
300 πίνακες ζωγραφικής
Τέσσερα κατσίκια
Ένας γάτος
Τρία πιάνα
Και δύο παγώνια… ένα προάστιο του Παραδείσου.

Ο Clark Lawrence

Ο Clark Anthony Lawrence, ιδρυτής πριν από 26 χρόνια του φορέα Reading Retreats in Rural Italy, ανελαστικά προσηλωμένος στη ρότα του, κατορθώνει πάντα να δημιουργεί μια όαση στην ιταλική ύπαιθρο. Μια όαση στην οποία μπορεί κανείς να αποσυρθεί για ένα Σαββατοκύριακο, για λίγες ή περισσότερες μέρες, στην τέρψη της ανάγνωσης, της συζήτησης, της διανοητικής αποφόρτισης, ενίοτε για κάποια εφήμερη μουσική ή εικαστική εμπειρία.

Η αναπόφευκτη σωματική χαλάρωση βρίσκει διέξοδο σε μια παρτίδα κροκέ, καθώς ο Clark (φίλος είναι πλέον) φροντίζει πάντοτε να διαμορφώνει ένα τμήμα των κήπων του για αυτό το παιχνίδι. Για τον ίδιο είναι μια αναφορά στον γενέθλιο τόπο, το Harbor West, στο Maine των Ηνωμένων Πολιτειών. Σ’ εμένα πάλι φέρνει πιο πολύ εικόνες από την Αλίκη στην Χώρα των Θαυμάτων. Μόνο που εδώ χρησιμοποιούμε κανονικές ματσόλες και φυσικά όχι σκαντζόχοιρους.

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και η ποιοτική διαφορά της ησυχίας ανάμεσα στον χώρο του Αντλιοστασίου (La Macchina Fissa) και το Bangnolo San Vito, το χωριό που χουζουρεύει γύρω στα δύο χιλιόμετρα πιο κάτω. Το οποίο όμως Bangnolo San Vito προσφέρει μία ιδιαίτερα ευχάριστη διαδρομή στη σκιά του κεντρικής οδικής αρτηρίας του, μία Unter den Linden όνομα και πράμμα.

Η εκκωφαντική επαρχιακή βουβαμάρα του δεν έχει καμία σχέση με την πληρότητα και την αυτάρκεια που νιώθεις στην εδώ μοναστηριακή ηρεμία. Στο La Macchina Fissa είσαι τόσο μόνος που «πλημμυρίζεις» τα πάντα, γίνεσαι τελικά όλο το σύμπαν. Ξεμοναχιασμένος καβαλάρης μιας Σταυροφορίας.