#unknownwomen: Μια γκαλερί από προσωπογραφίες στο Facebook της Ντανιέλας Σταματιάδη

Τις προάλλες, σκρολάροντας, έπεσα σε μια ανάρτηση στο Facebook που με έκανε να σταματήσω. Ήταν της βραβευμένης εικονογράφου παιδικών βιβλίων και ζωγράφου Ντανιέλας Σταματιάδη. Η προσωπογραφία μιας γυναίκας, Άγνωστη Μαίρη, ένα μικρό ζωγραφικό πορτρέτο. Έμεινα να την κοιτάω, κι ενώ δεν ήταν ρεαλιστική η απεικόνιση το βλέμμα έμοιαζε να μου απευθύνεται. Δεν ήταν μόνο η εικόνα αλλά και το κείμενο που τη συνόδευε:  

Άραγε ποια είναι η ζωή της, πού ζει/έχει ζήσει, έχει αγαπηθεί; Αγαπάει; Δουλεύει; Φροντίζει ένα σπίτι; Είναι μόνη; Τα κάνει όλα και συμφέρει; Δεν κάνει τίποτα; Της φέρονται καλά; Τι βλέπει έξω από το παράθυρό της; Τι κρύβει στα μύχια των συρταριών της; Έχει σπίτι, παράθυρο και συρτάρια;

Τις επόμενες μέρες ήρθαν κι άλλες, και έρχονται ακόμα – μια καθημερινή φευγαλέα συνάντηση με πρόσωπα άγνωστων γυναικών που τις φαντάστηκα, με τις λεζάντες τους, στη σελίδα μιας εφημερίδας πόλης.

Όταν αναζήτησα την Ντανιέλα, μου είπε:

«Όπως αναφέρω και στο πρώτο post, όλο αυτό ξεκίνησε αυθόρμητα. Πριν αρκετό καιρό στους πειραματισμούς μου στο photoshop, έφτιαξα μια γυναικεία προσωπογραφία. Συνήθως αυτά δεν τα κρατώ, αλλά τη συγκεκριμένη για λόγους που δεν μου ήταν σαφείς δεν ήθελα να την πετάξω. Την κοιτούσα κατά καιρούς με ένα ερωτηματικό χωρίς να ξέρω τι ήθελα από αυτήν. Το τελευταίο διάστημα είχα παρατηρήσει ότι ειδικά στο χώρο του παιδικού βιβλίου βγαίνουν πολλά βιβλία για γυναίκες που έχουν γίνει διάσημες λόγω των επιτευγμάτων τους, προωθώντας τη γυναικεία ενδυνάμωση. Μήπως όμως για να είναι σημαντική μια γυναίκα πρέπει να έχει κάνει κάποιο κατόρθωμα; Ή μήπως είναι ιδιαίτερο και μόνο το γεγονός ότι μια γυναίκα έκανε κάτι σημαντικό; Φυσικά κάτι τέτοιο ισχύει σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία, ωστόσο, και πάλι, η γεύση ήταν κάπως περίεργη. Ένα βράδυ ξαναέπεσα στην προσωπογραφία. Κοίταξα με συμπάθεια μια άγνωστη γυναίκα, συνηθισμένη, μια κοινή γυναίκα με τη δική της ιστορία. Σκέφτηκα ότι, όχι, αυτή η γυναίκα δεν άλλαξε τον κόσμο με κάποια τρελή ανακάλυψη, με κάποιο μοναδικό επίτευγμα ή με την ηρωική της ζωή. Απλά κοιτάζει μπροστά σαν να ποζάρει για ταυτότητα, έχοντας στο μυαλό της ποιος ξέρει τι…»

Εκείνο το βράδυ γεννήθηκε το πρότζεκτ και τις επόμενες μέρες οι φεϊσμπουκικοί φίλοι της πέφταμε σε μία άλλη γυναίκα, κάθε μία με το όνομά της, τις ιδιότητές της, την κοινωνική της τάξη, την ευτυχία ή τη δυστυχία της. Ένα μικρό αφιέρωμα σε όλες τις καθημερινές γυναίκες του κόσμου που τραβάει η κάθε μία τον Γολγοθά της, όπως όλοι μας.

Πριν από κάτι μήνες έπαιζα στο photoshop και έφτιαξα αυτή τη γυναίκα.
Δεν ήξερα τι να την κάνω, δεν θεώρησα ότι είναι κάτι ιδιαίτερο, την πέταξα στο desktop, μετά την έβαλα σε ένα φάκελο.
Ωστόσο κάθε φορά που έπεφτα πάνω της, άνοιγα το αρχείο, την κοιτούσα.
Δεν είναι το σχέδιο, δεν είναι οι τεχνικές, οι υφές, η σύνθεση, τίποτα από όλα αυτά που με σκάλωνε.
Νομίζω ότι είναι το βλέμμα της που λίγο σαν να με κοροϊδεύει, ή σαν να με βαριέται, που με κάνει να αναρωτιέμαι ποια θα μπορούσε να είναι, που μου θυμίζει φωτογραφία από ταυτότητα, ή από κάποιο άγνωστο μνημείο άγνωστων ανθρώπων.
Άραγε ποια είναι η ζωή της, πού ζει/έχει ζήσει, έχει αγαπηθεί; Αγαπάει;
Δουλεύει; Φροντίζει ένα σπίτι; Είναι μόνη; Τα κάνει όλα και συμφέρει; Δεν κάνει τίποτα; Της φέρονται καλά; Τι βλέπει έξω απο το παράθυρό της; Τι κρύβει στα μύχια των συρταριών της; Έχει σπίτι, παράθυρο και συρτάρια;
Όλα αυτά, και κάθε φορά + κάτι άλλο αναρωτιέμαι.
Και κάπως έτσι μια μέρα αποφάσισα να φτιάξω κι άλλες τέτοιες γυναίκες άγνωστες, και λέω κάθε μέρα (ή κάθε όποτε) να φτιάχνω μία 
Γυναίκες που δεν άλλαξαν τον κοσμο, και δεν όφειλαν.
Αυτή είναι η άγνωστη Μαίρη. -Unknown Mary

Κι άλλη μια κυρία. Όπως τα λέτε και εσείς, κάθε μια από αυτές μπορεί να έχει κάνει διάφορα στον δικό της μικρόκοσμο, στην δική της μικροκλίματα. Μπορεί να έχει 25 γάτες που φροντίζει κάθε μέρα, μπορεί να έχει αναθρέψει παιδιά, μπορεί να έχει πάρει τα όπλα, μπορεί να έχει μια λαμπρή καριέρα, ή μια απλή δουλεία που την βοηθά να επιβιώσει. Μπορεί να είπε καλημέρα σε ένα κατσούφη περαστικό ή να τον έβρισε. Μπορεί να την νοιάζουν μονό οι celebrities. Ή να πήρε κιλά. Ή το ζάχαρο της, και το κουτάκι με τα χάπια της. Ή το κουτάκι του άντρα της. Μπορεί να την νοιάζει μονό να κρύψει την ηλικία της. Ή τις μελανιές της. Μπορεί οτιδήποτε και τίποτα, και αυτό είναι το ζήτημα. Μπορεί να είναι μια από τις γυναίκες που δεν άλλαξαν τον κόσμο. Και δεν όφειλε. -Unknown Eve

Παράξενη διάθεση σήμερα. Μάλλον θα φταίνε τα χτεσινά κρασιά. -Unknown Talulah

Υπάρχει μια γυναίκα που τη συναντάς παντού. Είναι σε κάθε γειτονιά, θαμμένη κάτω από σωρούς ρούχα για σιδέρωμα, ζυμάρια για πλάσιμο, γλάστρες για πότισμα, πιατικά για πλύσιμο. Θα την πω κυρία Βούλα. Σε κοιτάει κουρασμένη και σου λέει “ναι, παιδάκι μου, καλά, ό,τι πεις”.
Γυναίκες που δεν άλλαξαν τον κόσμο και φυσικά δεν όφειλαν. -Unknown Voula

Μορφωμένη, λιγομίλητη, ευσεβής, εγκρατής, ευπαρουσίαστη, καλοχτενισμένη, καλογυαλισμένη, μετρημένη, με λεπτούς τρόπους, με σωστή στάση σώματος, με υπομονή, με τακτ, με σαβουάρ βιβρ, με πρέπει, με πιάνο, με γαλλικά, ίσως και με μπαλέτο. Γυναίκες που δεν άλλαξαν τον κόσμο, δεν όφειλαν, και ο κόσμος τις κατάπιε.  -Unknown Angela

Άγνωστη Βάσω. Ετσι θέλει να παραμείνει. Άγνωστη.

Άγνωστη Ριτα, τραυματίας ρουτίνας

Kaya. Ούτε αυτή έχει status. Στην ουρά κι αυτή.

Αυτή status εχει, χώρα δεν έχει.  -Unknown Orisya

Παραθέτω την ετυμολογία του ονόματος όπως τη βρήκα σε μια κακομεταφρασμένη σελίδα του Google: “Το μικρό Orisi, όπως και οι άγγελοι - εμπνέουν με ειρηνική διάθεση, ευχαριστούν τους γονείς με ήρεμο χαρακτήρα. Το Orisi δεν του αρέσουν οι συγκρούσεις, συμβιβάζεται πρόθυμα, γι’ αυτό γίνονται υπέροχες γυναίκες”.

Σε twilight zone.  -Άγνωστη Έρση

Άγνωστη/γνωστή Περσεφόνη

Πριν κάμποσα χρόνια είχα περάσει 20 μέρες στο νοσοκομείο Αλεξάνδρα και μοιράστηκα το ίδιο δωμάτιο με πολλές κυρίες αρκετά μεγαλύτερές μου. Αυτές οι γλυκιές κυρίες μπροστά στον γνωστό φόβο είχαν γυμνωθεί από τα ρούχα τους/το ύφος τους/το πρεστίς τους/την κλίκα τους/ τη σιγουριά τους/ την ασφαλειά τους, και είχαν απομείνει με το λουλουδάτο νυχτικό, μαδημένα φρύδια και ανάκατα μαλλιά σαν γερασμένα κοριτσάκια. Νιώθω ακόμα απέραντη τρυφερότητα για αυτές.  -Ασημίνα

Κοίταξε πίσω της κι αναρωτήθηκε τι έγινε. -Μια Ελένη

Θα σκάσει η γυναίκα στο τέλος.  -Άγνωστη Ζωή

Κάνει ό,τι της αρέσει. Το διεκδικεί κάθε μέρα.  -Alex 

Από μια άλλη εποχή. Τότε που οι ρόλοι ήταν σαφείς. Μετρημένα λόγια, καμία αντίρρηση, καλή προίκα, κάπου εκεί πίσω από το παράθυρο ανάμεσα στην κούνια και το εργόχειρο.
Άγνωστη Ασπασία

Κακό το σήμα. Προσπαθεί να συντονιστεί, αλλά δεν της βγαίνει.  -Άγνωστη Χαρά

Μια θολή ανάμνηση του εαυτού της.  -Άγνωστη Ελπίδα

Έτσι όπως πάει, θα το ανοίξει το κουτί της.   -Άγνωστη Πανδώρα

Κάποιες κοιτούν μέσα από κλειδαρότρυπα. Όλα μοιάζουν πιο ασφαλή και ρόδινα.
-Άγνωστη Αδαμαντία

Ψίθυροι και απόηχοι του ενοχικού της απολογισμού την κοίμισαν, μετά ξύπνησε και ξέχασε. 
Και πάλι απ’ την αρχή.  -Άγνωστη Αυγή

Καμιά φορά κοιτάει την αντανάκλασή της και αναρωτιέται: Αυτό είμαι;  -Αγνωστη Χ.Ο.

Αποφάσισαν ότι είναι μάγισσα και την έκαψαν. Ζούσε σε ένα μεσαίωνα σαν τον δικό μας
- Άγνωστη

www.facebook.com/daniela.stamatiadi