Berta Fischer: Η πολύχρωμη, ονειρική, βιομορφική γλυπτική της στην γκαλερί Bernier/Eliades

Ονειρικά, αέρινα και ελικοειδή, τα γλυπτά της Berta Fischer στην γκαλερί Bernier/Eliades είναι κατασκευασμένα από ακρυλικό γυαλί. Τα βιομορφικά, κρυστάλλινα και ρευστά τους σχήματα είναι ανοιχτά σε νοήματα και ερμηνείες· περιπλανιέμαι ανάμεσά τους και είναι αδύνατον να τα ορίσω ως κάτι συγκεκριμένο, μεταμορφώνονται έντεχνα και ζωντανά ενώπιόν μου σε ποικιλία πρακτικών εκδοχών ή αναμνήσεων.

«Κάποια θα μπορούσαν να είναι ως και μακέτες από κτίρια μεταμοντέρνας φουτουριστικής αρχιτεκτονικής. Άνετα θα μπορούσαν να φέρουν την υπογραφή του Φρανκ Γκέρι και να χτιστούν δίπλα στο Sony Building στην Πότσνταμερ Πλατζ», κάνω την παρατήρηση, καθώς παρέα με τη Βερολινέζα καλλιτέχνιδα προσπαθώ να αποκωδικοποιήσω πτυχές του χαρακτήρα τους. Γελάει, «Αυτό δεν το σκέφτηκα, ναι, θα μπορούσαν».

Εξερευνώντας τις δυνατότητες του PVC, η Fischer κατασκευάζει τα έργα της μέσω μιας πολυεπίπεδης διαδικασίας που περιλαμβάνει σχέδια CAD (2D και 3D σχεδιασμένες μορφές στον υπολογιστή), κοπή με λέιζερ και μοντελοποίηση στο χέρι. Οι πλάκες από Perspex, μέσα από μια διαδικασία κάμψης και διπλώματος που προσδίδουν κίνηση στα έργα, ταυτόχρονα είναι σαν να τα προικίζουν και με μια ακινησία, μια παγωμένη ευθραυστότητα, που όμως όσο περισσότερο την παρατηρείς, τόσο εκείνη υποχωρεί, εξαφανίζεται αλλά και επιστρέφει.

Στα άγνωστης ταυτότητας και προέλευσης αντικείμενα(;), η ύλη μοιάζει να κοιμάται αλλά και να στροβιλίζεται συνάμα γύρω από το αόρατο κέντρο που τη συγκροτεί σε σχήμα. Αναρτημένα στους τοίχους, κρεμασμένα από την οροφή ή φαινομενικά αιωρούμενα στον χώρο της γκαλερί, κάποια άλλα έργα της Fischer μοιάζουν να αψηφούν τη βαρύτητα, προσομοιάζοντας με διαστημικά σκουπίδια που ταξιδεύουν αέναα στον γαλαξία. Ή μήπως είναι στολές φουτουριστικών αστροναυτών ή χορευτών, που περιμένουν να φανούν οι κτήτορες και να τις φορέσουν ή να τις τακτοποιήσουν στους φοριαμούς τους; 

Φθορίζοντα γλυπτά που έρχονται από ένα άγνωστο μέλλον (συνεχίζω να προβληματίζομαι), σαπουνόφουσκες που ταξιδεύουν στην ατμόσφαιρα, επιδαπέδιες άψογα σχεδιασμένες λάμπες από νέον, άχρηστα και πεταμένα πλαστικά που αρνούνται να βυθιστούν στο νερό και απλώς ταξιδεύουν μολύνοντας τον αφρό της θάλασσας... «Θα μπορούσα να μάθω τον πυρήνα της καλλιτεχνικής σκέψης σου;» τη ρωτώ. Χαμόγελα παιδιάστικα και με φιλοδωρεί: «Αν μπορούσα να το εκφράσω με λέξεις, για ποιο λόγο να προσπαθώ να το διηγηθώ με έργα;».

Το κοσμικά έντονο Αττικό φως, όπως λούζει τη δουλειά της Berta Fischer, επιτείνει με τις εντός διαθλάσεις και αναπλάσεις τις εντάσεις τους και κορυφώνει το μυστήριο. Τα σχήματα παραμορφώνονται αλλά και στερεοποιούνται, ρευστοποιούνται, επανασταθεροποιούνται και ξαναδιαλύονται. «Αν μπορούσες να την πεις φιλοσοφία μου, ναι, η μεταμόρφωση και η διαρκής περιπλάνηση είναι μια εκδοχή της».

Από το 1920, που ο Naum Gabi ξεκίνησε να μορφοποιεί με παρόμοια υλικά τις ιδέες του, ως και τη ζωγραφική του Moholy-Nagy, που πολλά από τα σχήματα της Fischer θα μπορούσαν να έχουν δραπετεύσει από τους πίνακές του, τα πολυμορφικά γλυπτά της, όπως μου εξομολογείται, «δεν είναι παρά μια συνεχής αποπραγματοποίηση των πραγμάτων, εμπνεύσεις μέσα από μια έμπνευση. Ίσως γι αυτό και τα ονοματίζω μερικές φορές με λέξεις που δεν υπάρχουν και τις επινοώ. Titum, Tahaz, Ziwa, αστείες λέξεις που τις επινοώ και κάνουν το μυστήριό τους να γίνεται ακόμα πιο ανεξήγητο».

Θυμάμαι τη γλώσσα των Βογκόνιανς, μια ποιητική γλώσσα που μιλούσαν κάποιοι από τους ήρωες του Ντάγκλας Άνταμς στο Γυρίστε τον Γαλαξία με Ωτοστόπ. Να ένα κλειδί ερμηνείας, αλλά πιθανόν άλλη μια άκυρη προσπάθεια προσδιορισμού, μην μπαίνετε στο τριπάκι να ορίσετε τα έργα της Berta Fischer στην γκαλερί Bernier Eliades. Σε έναν ολοένα και πιο χαοτικό κόσμο, που η συνεπής τακτοποίηση και ο ορισμός του κάθε τι με ευλαβική ευκρίνεια προσπαθεί να απομαγεύσει τα μυστήριά του, η Βερολινέζα, που μεγάλωσε παίζοντας ως παιδί «μέσα στην γκαλερί που είχαν οι δικοί μου και συνεχίζουν να την έχουν», επιμένει να κινείται πέρα από το ορισμένο και μακριά από κάθε είδους φαντασιακό ή αληθινό προσδιορισμό.

Berta Fischer: Bernier Eliades, Επταχάλκου 11, Θησείο, έως και 15 Ιουλίου

Περισσότερα για την έκθεση στο City Guide της Athens Voice