Καταρίνα Φριτς: Ο Χρυσός Λέων της Μπιενάλε της Βενετίας στη Συλλογή Γ. Οικονόμου

Με τις ιδιαίτερες φόρμες που σφυρηλατεί και βάφει σε έντονα χρώματα, έχει αναπτύξει ένα συγκεκριμένο γλυπτικό λεξιλόγιο που περιλαμβάνει μια τυπολογία καθημερινών αντικειμένων, ζώα και ανθρώπους, αλλά και εγκαταστάσεις βασισμένες στο μυθολογικό και σουρεαλιστικό. Έχοντας διακριτή παρουσία στην εικαστική σκηνή από τις αρχές του 1980, η Καταρίνα Φριτς έλαβε πριν από λίγο καιρό την πλέον διάσημη καλλιτεχνική διάκριση διεθνώς, τον Χρυσό Λέοντα για το σύνολο του έργου της στην 58η Μπιενάλε της Βενετίας (από κοινού με την Σεσίλια Βικούνια). Είναι, λοιπόν, τουλάχιστον ευτυχής συγκυρία που από τις 18 Ιουνίου θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε πρόσφατα αλλά και παλιότερα γλυπτά της καθώς και να την συναντήσουμε στον χώρο της Συλλογής Γιώργου Οικονόμου στο Μαρούσι. Λίγο πριν τα εγκαίνια της έκθεσής της, συγκεκριμένα στις 11:00, η Γερμανίδα καλλιτέχνιδα θα συνομιλήσει με την επιμελήτρια της έκθεσης Τζέσικα Μόργκαν και τη διευθύντρια της συλλογής, Σκάρλετ Σμάτανα (απαραίτητη η κράτηση θέσης στο info@economoucollection.com).

Η Καταρίνα Φριτς και το έργο της

Αυθεντία στην ανάπτυξη κλίμακας, η Φριτς είναι γνωστή για το στήσιμο της δουλειά της με τρόπους που απαιτούν την προσοχή μας, αφήνοντας συνήθως μια αίσθηση εσωτερικής οπτικής αντήχησης ή μιας μυστηριώδους αίσθησης (gestalt) που ο θεατής βρίσκει δύσκολο να απορρίψει ή να ξεχάσει. Για την πρώτη παρουσίαση της δουλειάς της στην Ελλάδα επίλεξε να δείξει πρόσφατα γλυπτά δίπλα σε μερικά από τα πρώτα της έργα που έκανε κατά τη διάρκεια και λίγο μετά το τέλος των σπουδών της στην Ακαδημία Τεχνών του Ντίσελντορφ στις αρχές της δεκαετίας του 1980.

Η ίδια έχει πει «Ποτέ δεν αντιμετωπίζω μια έκθεση απλώς ως μια ακολουθία έργων αλλά πάντα κοιτώ την μεγάλη εικόνα». Κάθε έργο της έκθεσης επιλέχθηκε για αυτό το συνολικό περιβάλλον. Στο ισόγειο βρίσκονται τρία έργα, τα Ei / Egg, Laterne / Lantern και Schädel / Skull, τα οποία έγιναν το 2017 και είναι προορισμένα να εκτίθενται μαζί με τον τρόπο που η καλλιτέχνιδα συνηθίζει να ομαδοποιεί τα έργα της, βάση ιδεών, χρωμάτων και μορφών, δημιουργώντας έτσι στην πράξη τους δικούς τους συσχετισμούς. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, έργα που είναι απατηλά απλά στη σύλληψή τους (μια φυσική μορφή, ένα φωτιστικό που μοιάζει εποχής και ένα οικείο σύμβολο της θνησιμότητας) περιπλέκουν το ένα το άλλο, δημιουργώντας μετατοπίσεις στα πιο οικεία νοήματα τους, ενώ παράλληλα εισάγουν εντελώς καινούριους συνειρμούς.

Στον δεύτερο όροφο, η Φριτς επιδιώκει να προκαλέσει συνειρμούς με αφετηρία την πλούσια ναυτική ιστορία του ελληνικού λαού αλλά και το προσωπικό της ενδιαφέρον για τις ιστορίες, τα όνειρα και τα πλάσματα του βυθού. Το έντονα πορτοκαλί Oktopus / Octopus (2008) στέκεται σαν δείγμα σε ένα τρίποδο λευκό τραπέζι, αλλά παρά το ότι βρίσκεται «έξω από τα νερά του» το μυθικό αλλά υπαρκτό πλάσμα συνεχίζει να συσφίγγει με το υψωμένο πλοκάμι το σώμα ενός μαυροντυμένου δύτη. Η θρυλική ευφυΐα του ζώου και ο χαμαιλεοντισμός του που το κάνει να προσαρμόζεται στο χρώμα του περιβάλλοντός του υποδηλώνουν το χταπόδι, και όχι τον άνθρωπο, ως πραγματικό νικητή στο πεδίο της θάλασσας. Αυτή η εντύπωση επιβεβαιώνεται και από την παρακείμενη μεγέθυνση ενός χαρακτικού του 19ου αιώνα που απεικονίζει έναν δύτη που βρήκε το σώμα μιας επιβάτιδας σε ένα ναυάγιο ατμόπλοιου. Ενώ τα χέρια της γυναίκας είναι διπλωμένα στο πάτωμα, τα χέρια του έκπληκτου δύτη είναι σηκωμένα σε ένδειξη σοκ, δημιουργώντας έτσι ένα κύμα χειρονομιών και δράσης κατά μήκος μιας σεξουαλικά φορτισμένης εικόνας.

Η Φριτς αντιμετώπισε την έκθεση αυτή ως μια ευκαιρία να εξερευνήσει ένα θέμα που την ενδιαφέρει σταθερά, το λυκόφως, τις αμφίβολες, ευμετάβολες και ασταθείς διαθέσεις, τα οράματα και τις ψυχικές καταστάσεις που έρχονται τη στιγμή που η μέρα γίνεται νύχτα. Ανάμεσα στις επιρροές της είναι η δουλειά του Τζόρτζιο ντε Κίρικο (που γεννήθηκε, ίσως όχι τυχαία, στο Βόλο, στην Ελλάδα, το 1888). Ο δραματικός τρόπος με τον οποίο ο Ντε Κίρικο απομονώνει τα τοπία των μορφών ανακαλείται στην έκθεση της διάσημης γλύπτριας στον τρίτο όροφο, όπου κάθε ξεχωριστό αντικείμενο παίρνει τα χαρακτηριστικά ενός συμβόλου. Η ίδια έχει πει: «Σκέφτομαι με εικόνες». Η παρουσίαση της δουλειάς της στη Συλλογή Γιώργου Οικονόμου φέρνει μαζί εικόνες στις οποίες συναισθήματα, αναμνήσεις, ιστορίες και εμπειρίες ξεπερνούν το υποκειμενικό και παράγουν μία αφθονία κοινών συνειρμών και ερμηνειών.

Την έκθεση επιμελείται η Τζέσικα Μόργκαν σε στενή συνεργασία με την καλλιτέχνιδα και τη Σκάρλετ Σμάτανα και θα συνοδεύεται από έκδοση με κείμενα της Μόργκαν και της Ζακλίν Μπέρκχαρντ.

INFO:
Katharina Fritsch
Συλλογή Γιώργου Οικονόμου, λεωφόρος Κηφισίας 80, Μαρούσι
Εγκαίνια Σάββατο 18 Ιουνίου, 12-8μμ
Διάρκεια έκθεσης: μέχρι τον Μάρτιο 2023
Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή 10:00-18:00, Τετάρτη 10:00-20:00, Κυριακή 19 Ιουνίου, 12:00-20:00