Η Φλωρίκα Κυριακοπούλου μεταμορφώνει το Ναύπλιο σε Κόκκινο Πλανήτη

Ladies and gentlemen we are floating in space! Ή και ξέχνα όλα τα χρώματα, παρεκτός από το κόκκινο και το μαύρο. Αυτά τα δύο, ένα βασικό χρώμα και ένα μη χρώμα, είναι που δεσπόζουν, διαχέονται, ρέουν, συνθέτουν και κατευθύνουν τη ροή του μεταισθήματος που σε πλημμυρίζει, καθώς περιπλανιέσαι εντός της εικαστικής εγκατάστασης Reds. Επιμέλεια Φλωρίκα Κυριακόπουλου, αριθμός έργων 16, η γκαλερί του Fougaro Art Center στο Ναύπλιο προσομοιάζει με διαστημικό σταθμό. Κάποιες στιγμές ο επισκέπτης νιώθει πως ο τόπος και ο χώρος δεν υφίστανται, καθώς το σκάφος-κέλυφος κινείται εκτός των συντεταγμένων του πλανήτη Γη.

Βρίσκομαι εδώ, κινούμαι εντός της. Μαύρο σκοτάδι και κόκκινες λάμψεις-έργα, φωτισμένα εντέχνως από αόρατες πηγές, μοιάζουν σαν αυτόνομοι δορυφόροι που περιστρέφονται εντός ενός σκοτεινού γαλαξία. Ή και κόκκινες νησίδες στον αόρατο χάρτη μιας διαστημικής θάλασσας. Το περιβάλλον της εγκατάστασης Reds είναι ανοιχτό σε ερμηνείες και λογής παραδοξότητες. Διάλεξα την εκδοχή του θεατή-αστροναύτη, εντελώς μα εντελώς αυθαίρετα μα και δικαιολογημένα συνάμα, εφόσον αυτό ήταν το μεταίσθημα που με έζωσε με το που διέσχισα την πύλη της γκαλερί. Μια εμπειρία κιουμπρικής Οδύσσειας εντός ενός ιδιότυπα σκηνοθετημένου σύμπαντος.

Αλλαγή μεταφοράς. Θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω και τις αναμνήσεις μου από λογής επισκέψεις σε φωτογραφικά στούντιο, τόπους που στο βάθος τους έκρυβαν έναν θάλαμο εκτύπωσης, με δοχεία, υγρά, σκοινί και μανταλάκια να γεννούν και να συγκρατούν τις εικόνες ώσπου να στεγνώσουν, υπό την ατμόσφαιρα κοκκινόμαυρης φωταψίας, τη μόνη που επιτρέπεται, μέχρι να αποτυπωθούν εντός του χαρτιού, με ασφάλεια, και τα υπόλοιπα χρώματα που η μηχανή φυλάκισε στο κάδρο.

Reds, βλέπω, νιώθω, αφουγράζομαι. Ένα τραπέζι Ico Parisi style (1959-1960), μαζί με τη Lutario Armchair του Carlo Mollino στο κέντρο ακριβώς της εγκατάστασης, με κάνουν να τα προσομοιάζω και με το γραφείο, όπου πάνω του ο William Burroughs κράτησε σημειώσεις για τη νουβέλα του «Οι πόλεις της κόκκινης νύχτας».

Η εγκατάσταση της Φλωρίκας Κυριακοπούλου, που βασίζεται σε επίλεκτα κομμάτια από τη μεγάλη συλλογή της (FKCOLLECTION), προκαλεί συνειρμούς και έντεχνα ωθεί τον επισκέπτη όχι μόνο να βιώσει τα έργα δίνοντας τις ολότελα προσωπικές του ερμηνείες, αλλά και να περιπλανιέται σε ένα περιβάλλον όπου το κόκκινο και το μαύρο καλούν διαρκώς το βλέμμα και τον νου να αναλογιστούν πιθανότητες και συμβάντα. Οι τρεις γυναικείες φιγούρες της Alexandra Warren στο A Little Dance θα μπορούσαν άνετα να καλούν για χορό τους «κόκκινους» άντρες του Γιώργου Λάππα (Man in Aztec Stance, Man Under the Sun και  Suspended Figure) και κατόπιν του γεγονότος της συνεύρεσης να ζητήσουν συγχώρεση για το αμάρτημα της λαγνείας ή του έρωτα στον οποίο «υπέπεσαν», με εξομολόγηση ή τελετή γάμου, εντός του παρεκκλησιού του Stephen Antonakos.

Στο πλάι της κύριας αίθουσας (Room 1), ξεχωριστά αλλά πάντα εντός του σκοταδιού, η Κυριακοπούλου έστησε το εμβληματικό παρεκκλήσι του St John the Baptist (1992). Αν η εισαγωγή της περιδίνησης-οδοιπορικού μου στην έκθεση Reds αντλεί από το Ladies and Gentlemen we’re floating in space των Spiritualized, η μελωδία Hurt του Trend Razor των Nine Inch Nail (διασκευή στο ορίτζιναλ του Τζόνι Κας), ακουγόταν εκκωφαντικά μέσα μου, καθώς στο κέντρο του παρεκκλησιού του Αντωνάκου ένα κόκκινο ξυράφι δεσπόζει.

Πίσω στο Δωμάτιο 1, το κόκκινο λάδι στον καμβά της Ora B. (Untitled, 1997) και το κόκκινο χαλί-κιλίμι από το Αϊδίνι, που πάνω του ξεδιπλώνεται το μοτίβο από το Δένδρο της Ζωής, ρέουν στον τοίχο και το δάπεδο σαν ποτάμια. Το νερό τους ποτίζει τα κόκκινα τριαντάφυλλα στην τσίγκινη γλάστρα του Mehmet Deli, ενώ παραδίπλα το Factory of the Soul at Nea Smyrni, Wednesday, 7 March 2001, του Κυριάκου Μορταράκου σε κάνει να αναρωτιέσαι πόσο μακριά ή πόσο κοντά βρίσκεται αυτή η «τοποθεσία» από το αληθινό Άλσος στην καρδιά της συνοικίας.

Το Reds είναι μια εντυπωσιακή εγκατάσταση. Το εντός του συνομιλεί με το έξω από την επικράτεια του Φουγάρου, που φιλοξενεί δέκα χρόνια τώρα ποικιλίες από δραστηριότητες. Το κόκκινο της εγκατάστασης είναι παρόν σαν μνήμη και διαρκή υπενθύμιση των διεργασιών που γίνονταν εδώ: το κόκκινο ήταν το κύριο χρώμα των μεταλλικών συσκευασιών, που μέσα τους μεταφέρονταν οι τοματοπολτοί Ανθός, με την υπογραφή μιας κάποτε κραταιάς βιομηχανίας που εμπορευόταν προϊόντα της γης της Αργολίδας.

Εγκαταλείποντας την κυρία αίθουσα, το κόκκινο και το μαύρο συνεχίζουν να σε προσκαλούν να παίξεις συνειρμικά και να στοχαστείς για ιστορίες κρυμμένες μέσα σε άλλες ιστορίες. ΣτηνΒιβλιοθήκη του Φουγάρου, τοποθετημένοι ανάμεσα σε τόμους βιβλίων και περιοδικών τέχνης, 24 ακόμα έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών (ενδεικτικά, Άβεντον, Αδαμάκος, Κυριτσόπουλος, Antony Tapies, Ψυχούλης, Τσεκούρα, Παπαχρήστος, κ.α.), συνεχίζουν να ιντριγκάρουν τον επισκέπτη.

Δέκα χρόνια τώρα το Φουγάρο είναι για το Ναύπλιο ό,τι και τα αθηναϊκά τοπόσημα Σταύρος Νιάρχος στο Μοσχάτο και Τεχνόπολη στο Γκάζι: ένα εμβληματικό σημείο που συνδυάζει τον πολιτισμό με την αναψυχή, τη μάθηση και τη γνώση με την ευζωία και την τέχνη, το παιχνίδι και την περιβαλλοντική εκπαίδευση. Η Φλωρίκα Κυριακοπούλου το οραματίστηκε και το έφτιαξε, ανέστησε το βιομηχανικό παρελθόν και προσέδωσε στους κάποτε έρημους χώρους μια μοναδική υπεραξία. Η έκθεση-εγκατάσταση Reds απλώς την επιτείνει και μεγιστοποιεί τις ήδη γνωστές αρετές του χώρου. Ναύπλιο όπως Κοσμόπολη.