MFA Open Studios: Στα εργαστήρια της ΑΣΚΤ

Οι πόρτες των εργαστηρίων είναι ανοιχτές. Μπαίνοντας στον κάθε χώρο, αντικρίζεις και από ένα διαφορετικό πρότζεκτ που βρίσκεται σε εξέλιξη. Μια διαφορετική αύρα, έναν διαφορετικό τρόπο καλλιτεχνικής προσέγγισης και ματιάς. Το απόγευμα της Πέμπτης 31/03 οι φοιτητές του Μεταπτυχιακού Εικαστικών Τεχνών της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών άνοιξαν τις πόρτες των εργαστηρίων τους για το κοινό.

Έφτασα στο κτήριο της Πειραιώς 256 λίγο πριν τις 8 το βράδυ. Στο πρώτο εργαστήριο γνωρίζω την Μαριάννα Αθανασίου, μια πρωτοετή φοιτήτρια του Μεταπτυχιακού τμήματος, που δημιουργεί μάσκες που καλύπτουν ολόκληρο το πρόσωπο, με συνθετική τρίχα και έχει τοποθετήσει αντικείμενα που παραπέμπουν σε γεννητικά όργανα. Δεν είναι δύσκολο να τις φτιάξεις, απαντά, μόνο κάπως χρονοβόρο και χρειάζεται φαντασία και πάθος για να υλοποιηθούν. Τις φορά, φωτογραφίζεται και δημιουργεί γυμνά αυτοπορτραίτα.

«Τις μάσκες τις φτιάχνω με σύμβολα που παραπέμπουν στις έμφυλες ταυτότητες, τις όποιες τις φοράω και φωτογραφίζω τον εαυτό μου. Με τις φωτογραφίες και το γυμνό μου σώμα, θέλω να μιλήσω για τον σεξισμό που υπάρχει  γύρω μας και αναφέρομαι κυρίως στο γυναικείο σώμα. Επιδίωξα να δώσω μια φεμινιστική χροιά. Ουσιαστικά αυτό που με ενέπνευσε είναι το πως παρουσιάζεται το γυναικείο φύλο στην κοινωνία που ζούμε, μέσα από τα ΜΜΕ και τον κινηματογράφο. Η προβολή της γυναίκας δηλαδή ως ένα σεξουαλικό αντικείμενο» εξηγεί η Μαριάννα, αναλύοντας την ιδέα της πίσω από το πρότζεκτ.

Στην άλλη πλευρά του εργαστηρίου της, έχει παρόμοιες μάσκες που έχει ενσωματώσει αυγά. «Ήθελα να κάνω αναφορά στη γονιμότητα και το στερεότυπο της γυναίκας μητέρας. Η γυναίκα συνεχίζει να δέχεται μια πίεση από την κοινωνία για να τεκνοποιήσει. Φορώντας αυτές τις μάσκες, αυτοφωτογραφίζομαι και αυτοσαρκάζομαι με το κοινωνικό αυτό στερεότυπο. Έχω δημιουργήσει ένα photobook με τίτλο ‘The chick and the egg’, όπου βρίσκονται τα ασπρόμαυρα φωτοπορτραίτα».

Ένα από τα επόμενα εργαστήρια έχει στο πόμολο του σφηνωμένα άνθη παπαρούνας.  Ενα συμβολικά φορτισμένο λουλούδι, σχεδόν κάθε μέρος του οποίου είναι δηλητηριώδες. Μέσα στον χώρο, τα άνθη παπαρούνας είναι σφηνωμένα στην επιφάνεια του τοίχου, που όπως αναφέρει η καλλιτέχνης Marina Genadieva στο σημείωμά της «είναι σαν πληγές από σφαίρες. Η διάταξη τους προσομοιάζει στο αποτέλεσμα ριπών από αυτόματο όπλο. Το έργο σχολιάζει τη σημερινή ατμόσφαιρα αυτού του ασύνδετου πια τοπίου με το υπόλοιπο νησί (σ.σ. Κύπρος) και την οδύνη ενός πολέμου».

Το έργο της Marina με τίτλο «Poppies» βασίζεται και μελετά τις έννοιες του ορίου, του συνόρου και της διάστασης του χρόνου, εντός του χώρου και της συνθήκης του περιβάλλοντος της Νεκρής Ζώνης της Κύπρου. Η ίδια ζει στην Αθήνα αλλά και στο Μάμμαρι της Λευκωσίας, ένα από τα λιγοστά κατοικήσιμα χωριά εντός της Νεκρής Ζώνης.

Άνθη από οργάντζα και τούλι, υλικά που προσδίδουν ονειρική διάσταση στο έργο και επιδιώκουν να αποδώσουν με τρυφερότητα το δίπολο ζωής και θανάτου, κατάφυτης γαλήνης και βίας. Όπως αναφέρει η καλλιτέχνης, χρησιμοποιεί τη βελόνα «αρχαίο εργαλείο διάτρησης για εργόχειρα, σαν αυτά που βλέπουμε στις προσθήκες των Κυπριακών μουσείων, αλλά και πολεμικό εξάρτημα στις αιχμές δοράτων και εργαλείο ιατρικό, όπλο και ειρηνική επινόηση μαζί».  

Η Μαρίλια Φωτοπούλου, με σπουδές στη φωτογραφία, τη συντήρηση αρχαιοτήτων, συνέχισε στην ΑΣΚΤ και πλέον είναι στο μεταπτυχιακό του τμήματος, μου εξηγεί πως η ιδέα για το φωτογραφικό πρότζεκτ που εκθέτει στο εργαστήριό της ήρθε μέσα από τη δουλειά της. Η εικαστική της δραστηριότητα επικεντρώνεται γύρω από τη χρήση της φωτογραφίας ως σύγχρονη καλλιτεχνική πρακτική. Το φωτογραφικό της έργο πραγματεύεται το ζήτημα της μνήμης, αλλά και τη συμβίωσή της με τη λήθη, συνδέοντας το σήμερα με το χθες. Με το εν εξελίξει φωτογραφικό της έργο, επιδιώκει να προσεγγίσει μία πρακτική και ένα έθιμο, γύρω από την προσπάθεια του ανθρώπου να χειριστεί το ζήτημα της απώλειας και το μυστήριο του θανάτου. Είναι τα εικονοστάσια που συναντά κανείς διάσπαρτα σε όλη την ελληνική επικράτεια και είναι συνυφασμένα με την πολιτισμική κληρονομιά του τόπου.

«Ο εννοιολογικός άξονας που συνδέει όλες τις δουλειές μου έχει να κάνει με την μνήμη, την ατομική και τη συλλογική ταυτότητα. Συγκεκριμένα, σε αυτή την ενότητα, έχω εστιάσει σε αυτές τις ιδιαίτερες αρχιτεκτονικές κατασκευές, τουλάχιστον εγώ έτσι τις βλέπω, τις συναντάμε σε πολλά σημεία στην Ελλάδα. Κάποιες φορές τα εικονοστάσια εναρμονίζονται τελείως στον περιβάλλοντα χώρο, κάποιες άλλες φορές σημαδεύουν για πάντα το τοπίο που βρίσκονται. Σίγουρα στη θέασή τους καταλαβαίνω στοιχεία για τους ανθρώπους που έφυγαν και για τους ανθρώπους που τα δημιούργησαν προς τιμήν τους, καθώς έχουν βάλει τον δικο τους προσωπικό χαρακτήρα, τα δικά τους τεκμήρια γούστου».

Το συγκεκριμένο πρότζεκτ ξεκίνησε μέσα στην καραντίνα, με όλες τις δυσκολίες και τους περιορισμούς που υπήρχαν. «Με ενδιέφερε το πως το προσωπικό δράμα αντανακλάται στο δημόσιο χώρο και δημιουργεί αυτές τις ιδιαιτερες αρχιτεκτοντικές εγκαταστασεις. Τα εικονοστάσια αντανακλούν σε μικροκλίμακα εκτός των άλλων την ιδιοσυστασία των ανθρώπων και του πολιτισμού που τα δημιούργησε, με τη φυσική διαδικασία της φθοράς του χρόνου άλλοτε να υπονομεύει κι άλλοτε να επιτείνει την αρχική πρόθεση».

INFO
MFA Open Studios
Διάρκεια: 31 Μαρτίου - 3 Απριλίου 2022
Ώρες λειτουργίας:11:00 - 20:00
Συμμετέχοντες:Μαριάννα Αθανασίου, Παναγιώτα Αντωνοπούλου, Φίλιππος Βασιλείου, Γιάννης Βούλγαρης, Βίκη Γεροφωκά, Μαρίνα Γκενάντιεβα, Εριφύλη Δουκέλη, Βάσια Ζορμπαλή, Σταύρος Καπετάνιος, Δανάη Κωτσάκη, Ζήσης Μπλιάτκας, Χάρης Schwάrtz, Μαρίλια Φωτοπούλου, Άρτεμις Χατζηαθανασιάδου
ΑΣΚΤ: Πειραιώς 25, κτήριο ΜΕΤ