H Κατερίνα Ζαχαροπούλου με χαρακτικά στην Crux

«Πώς μπορούν να χαραχθούν τα βιώματα, οι απώλειες, ο πόνος, η ίδια η γλώσσα όταν έχουν απομακρυνθεί από την “μητρική στιγμή” και αφήνουν το χρόνο να κάνει τη δουλειά του;». Αυτή η σκέψη καθοδηγούσε το χέρι της Κατερίνας Ζαχαροπούλου στο ατελιέ της τα τελευταία δύο χρόνια. Επιδιώκοντας να αποτυπώσει το ίχνος του τραύματος, η γνωστή εικαστικός άρχισε να πειραματίζεται με την χαρακτική το 2018 στο Κέντρο Χαρακτικής Αθηνών του Πίνο Παντολφίνι και της Δήμητρας Σιατερλή. Από τις 23 Μαρτίου 2022, η έκθεση με τίτλο «Όταν ο Κόραξ λευκανθεί...” / ”When the Raven turns white...» στην Crux Galerie έρχεται να μας συστήσει τη νέα της ενότητα έργων που έχουν στο επίκεντρό τους την σιωπή και το άφατο.

«Οι άνθρωποι, οι φωνές τους, οι μεταμορφώσεις τους σε πουλιά για την ανάγκη μιας κάποιας λύτρωσης, η αφωνία που μεσολαβεί ανάμεσα, το τραύμα, πολιτισμικό, έμφυλο ή προσωπικό, η αλαλία του ανείπωτου βρίσκονται όλα χαραγμένα σε επιφάνειες, άλλοτε με βαθειά σημάδια άλλοτε δια-τυπωμένα σε λευκά χαρτιά σαν ίχνη που προμηνύουν την ίαση» σημειώνει η ίδια γι’ αυτή τη δουλειά της.
«H θεματολογία πηγάζει από περιστατικά μέσα στα οποία η κραυγή καταστέλλεται ως την ώρα της μεταμόρφωσης, από μορφές που πασχίζουν να μιλήσουν με την ελπίδα ότι θα τους δοθεί ένα πλάγιο βλέμμα».

Στον χώρο της γκαλερί στο Κολωνάκι, λοιπόν, δώδεκα σκαλισμένες μήτρες λινόλεουμ σε διαφορετικά χρώματα, επάνω σε ξύλινα αναλόγια, συνυπάρχουν με μια μεγάλη ενότητα ξηρών εξώγλυφων εκτυπώσεων σε λευκά χαρτιά Fabriano. Έργα που δημιουργήθηκαν με μια μέθοδο της παραδοσιακής τυπογραφίας, όμως εδώ τα γράμματα αντικαθίστανται από γραμμές και μορφές, φράσεις και τραγούδια που μεταμορφώθηκαν σε πουλιά, παιδιά και άνθη. Στίχος από σμυρνέικο τραγούδι και η φράση του τίτλου «όταν ο Κόραξ λευκανθεί…», που συνεχίζει λέγοντας «και η χιών μαυρίσει». Η Ζαχαροπούλου τη δανείζεται για να περιβάλει «το αδιανόητο, το αδιόρατο, τις στοιχειωμένες προσδοκίες που τις περισσότερες φορές έχουν να κάνουν με την αγάπη».

Την ενότητα συμπληρώνουν τρία ζωγραφικά έργα-παιδιά της «Δεκαοχτούρας» που έχει κατά καιρούς δείξει σε διαφορετικές εκδοχές. Η τελευταία παρουσίασή της έγινε το καλοκαίρι του 2017 στην έκθεση «Ο κήπος βλέπει» σε επιμέλεια της Άννας Καφέτση και ήταν προβολές βίντεο πάνω στον κορμό ενός δένδρου με σχέδια από σκηνές παραμυθιών συνοδευόμενα από τη φωνή του πουλιού που ποτέ δεν σταματά να ζητά δικαιοσύνη ενώ θυμάται πως υπήρξε κάποτε άνθρωπος. «Μια φωνή του “Ποτέ” κι’ αυτή», υπογραμμίζει η καλλιτέχνις.

Η Ζυράννα Ζατέλη για την έκθεση της Κατερίνας Ζαχαροπούλου στην Crux Galerie

Η γνωστή συγγραφέας Ζυράννα Ζατέλη είχε την ευκαιρία την τελευταία διετία να δει και να συζητήσει με την Ζαχαροπούλου γι’ αυτές τις δημιουργίες της στο ατελιέ της. Λίγο πριν την αυλαία των εγκαινίων, δίνει τη δική της ματιά πάνω σ’ αυτό το σώμα δουλειάς σημειώνοντας: «Έτυχε κάποτε να δω ένα κομμάτι από κορμό ακακίας σε οριζόντια τομή, όπου πάνω και μέσα του κάποιο προκομμένο σαράκι είχε στήσει ένα απερίγραπτο ταξίδι: μια σειρά από περίτεχνα φαγώματα η εργασία του, δαντελωτά σχέδια και παρασχέδια μιάς μεθόδου που θα την λέγαμε και ζηλευτή. “Σε τρώω, αυτή είναι η φύση μου”, σαν να ψιθύριζε στο ξύλο, “αλλά και σε στολίζω, σε κεντάω- τίποτα δεν γίνεται άγαρμπα σ’ αυτήν την μυστική μοναχική γιορτή μου”. Μια ανάλογη αίσθηση είχα, χρόνια μετά, σκύβοντας να κοιτάξω καλύτερα τις μήτρες των χαρακτικών της Κατερίνας Ζαχαροπούλου “Όταν ο κόραξ λευκανθεί…”. Κάποιο σαράκι, σκέφτηκα, οδηγεί αυτά τα κορίτσια της κάθε ηλικίας να μεταμορφωθούν σε δέντρα, για να μεταμορφωθούν μετά ξανά σε κάτι άλλο, ή να γίνουν μια και καλή πουλιά και να πετάξουν. (Τις δώσει μοι πτέρυγας ωσεί περιστεράς και πετασθήσομαι και καταπαύσω;) Οι αχνές φιγούρες που προέκυψαν από μια τέτοια χειρωνακτική επίπονη περιπέτεια, με το λευκό να αναγράφεται πάνω στο λευκό, δεν φαίνεται να απέχουν ιδιαίτερα από το ίχνος που αφήνει ένα πουλί –το πέταγμά του– πάνω στο σύννεφο».

INFO:
Κατερίνα Ζαχαροπούλου, «Όταν ο Κόραξ λευκανθεί...” / ”When the Raven turns white...»
Crux Galerie, Σέκερη 4, Κολωνάκι, 2139458911
Διάρκεια έκθεσης: 23 Μαρτίου– 14 Μαϊου, 2022
Εγκαίνια: Τετάρτη 23/03, 16:00 – 21:00
Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Πέμπτη 17:00 – 21:00, Παρασκευή 17:00 – 21:00 και Σάββατο 13:00 - 17:00