Weather Engines: Ο καιρός στο προσκήνιο σε Στέγη & Αστεροσκοπείο

Βομβαρδισμοί σπόρων, ένα ζωντανό γλυπτό από μανιτάρια, οι θερμοπολιτικές γύρω από τη θερμοκρασία, ένας άγριος κήπος στον Άρη, ο κύκλος του καιρού μέσα από τον κόσμο των Μαορί, ένας διάσημος αλπικός παγετώνας, κοράλλια λουσμένα στο μπλε φως, κόκκοι γύρης, το νερό των Αζτέκων, τα κολομβιανά εδάφη του Αμαζονίου, οι πολιτικές του κρύου, οι λιβελούλες στα διάφορα οικοσυστήματα, ο ήχος των ωκεανών, είναι μόνο μερικά από τα –όχι απαραίτητα– φυσικά φαινόμενα και συμβάντα, με τα οποία θέλει να μας φέρει αντιμέτωπους το αφιέρωμα Weather Engines στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση από την 1η Απριλίου. Θέμα του ένα από τα πιο κρίσιμα και επείγοντα ζητήματα της εποχής μας, το περιβάλλον και η κλιματική αλλαγή.

Τι τρέχει, λοιπόν, με τον καιρό; Μπορεί να είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα; Σε τι κλίμα θέλουμε, τελικά, να ζήσουμε; Η επιμελήτρια Δάφνη Δραγώνα και ο πανεπιστημιακός και συγγραφέας Jussi Parikka προσκάλεσαν καταξιωμένους και ανερχόμενους, διεθνείς και Έλληνες καλλιτέχνες να θέσουν μέσα από τη δουλειά τους ερωτήματα για τον καιρό, το περιβάλλον και τον τεχνολογικό πολιτισμό. Παράλληλα, στη Στέγη αλλά και στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών επιστήμονες και καλλιτέχνες θα εστιάσουν στην κλιματική κρίση, την εκμετάλλευση αλλά και την αναγκαιότητα αντιμετώπισης των έντονων καιρικών φαινομένων μέσα από ομιλίες, εργαστήρια και περφόρμανς.

«Ο καιρός μπορεί να περιγραφεί ως ένα δυναμικό σύστημα που καθορίζεται από την ταχύτητα του ανέμου, τη θερμοκρασία, την ατμοσφαιρική πίεση και την υγρασία και επηρεάζει ανθρώπινους και μη ανθρώπινους κόσμους» σημειώνουν οι επιμελητές. «Αλλάζει από στιγμή σε στιγμή και διαφέρει από τόπο σε τόπο, ενώ η πρόβλεψή του κρίνεται απαραίτητη για να ελεγχθούν τυχόν συνέπειές του. Η παρατήρηση του καιρού συνδέεται πλέον και με απόπειρες τροποποίησής του. Παραδείγματα αποτελούν σχετικά στρατιωτικά εγχειρήματα του παρελθόντος ή σύγχρονες τεχνολογικές προσεγγίσεις που στόχο έχουν να μετριάσουν την κλιματική αλλαγή. Ο καιρός, ωστόσο, είναι κάτι περισσότερο από δεδομένα μετεωρολογικής γνώσης. Μπορεί να αφορά και διαφορετικές ατμόσφαιρες, μεταφορικές ή πολιτικές, που σχετίζονται με την αναπνοή και την ίδια τη ζωή».

Το Weather Engines διερευνά, όπως αναφέρουν οι ίδιοι «την ποιητική, τις πολιτικές και τις τεχνολογίες του περιβάλλοντος, από το έδαφος ως τον ουρανό και από το χώμα ως την ατμόσφαιρα». Πολλές από τις δημιουργίες που θα μας περιμένουν στη Στέγη –και περιλαμβάνουν εγκαταστάσεις ήχου και βίντεο, γλυπτά, ταινίες και αντικείμενα τρισδιάστατης εκτύπωσης– παρουσιάζονται για πρώτη φορά. Η ζέστη και το κρύο, ο άνεμος και η βροχή γίνονται αντικείμενο συζήτησης σε συνάρτηση με διαφορετικά γεωγραφικά και πολιτικά πλαίσια, από το παρελθόν στο παρόν και στο εικοτολογικό μέλλον. Οι ωκεανοί, τα σύννεφα και τα δάση αναγνωρίζονται ως μηχανές διατήρησης της ζωής, δημιουργούν την ατμόσφαιρα που κατοικούμε αλλά και επηρεάζουμε.

«Τα έργα περιγράφουν μια περιβαλλοντική αισθητική που ταυτόχρονα αφορά την κλιματική δικαιοσύνη» επισημαίνουν οι Δραγώνα και Parikka. «Η έκθεση φέρνει στην επιφάνεια τις αντιπαραθέσεις που εμπλέκονται στην περιγραφή, την εμπειρία και την αντίσταση αποικιακών καιρών και ατμοσφαιρών. Σε μια περίοδο που ο καιρός ορίζεται από τις ανθρώπινες μεταβολές, κάθε καιρός είναι τεχνητός. Αν όμως ο καιρός όντως δημιουργείται, τότε αυτό σημαίνει πως υπάρχει ακόμα η δυνατότητα να αγωνιστούμε για τον καιρό και το κλίμα που θέλουμε να έχουμε στη ζωή μας».

Στο Weather Engines συμμετέχουν με έργα τους οι Kat Austen, Anca Benera & Arnold Estefan, Πάκυ Βλασσοπούλου, Felipe Castelblanco, Kent Chan, CotiK., DESIGNEARTH, Matthias Fritsch, Geocinema (Asia Bazdyrieva &Solveig QuSuess), Abelardo Gil-Fournier &Jussi Parikka, Alexandra Daisy Ginsberg, Hypercomf, Λητώ Κάττου, Ζήσης Κοτιώνης, Manifest Data Lab (Tom Corby, Gavin Baily, Jonathan Mackenzie, Louise Sime, Giles Lane, Erin Dickson, George Roussos), Barbara Marcel, Matterlurgy (Helena Hunter& Mark Peter Wright), Πέτρος Μώρης, Sybille Neumeyer, Αφροδίτη Ψαρρά & Audrey Briot, Susan Schuppli, Rachel Shearer & Cathy Livermore, Denise Ferreirada Silva &Arjuna Neuman, Στεφανία Στρούζα, Superflux, Thomas Wrede.

Η έκθεση πλαισιώνεται από την έκδοση του Ιδρύματος Ωνάση Words of Weather: A glossary / Λέξεις για τον καιρό: Ένα γλωσσάρι, που χαρτογραφεί όρους για μια πολιτική οικολογία της εμπειρίας και θα διατίθεται στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα, σε σχεδιασμό των Typical Organization.

Weather Engines: Το πρόγραμμα των ομιλιών και εργαστηρίων

Παρασκευή 1 Απριλίου (στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση)

• 17:00 Καλωσόρισμα και εισαγωγή από τον Χρήστο Καρρά, Εκτελεστικό Διευθυντή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, και τους επιμελητές της έκθεσης, Δάφνη Δραγώνα και Jussi Parikka
• 17:10 “What’s with the weather?”
• Μια ομιλία για την κλιματική αλλαγή, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και τις συνέπειές τους από τον Χρήστο Γιαννακόπουλο (Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών)
• Συζήτηση με τον James Bridle (Αίγινα)
• 18:00 “Cold Matters”, Susan Schuppli (Goldsmiths, Πανεπιστήμιο του Λονδίνου)
• Μια διάλεξη για τις πολιτικές της θερμοκρασίας και ζητήματα δικαιοσύνης
• Συζήτηση με τον Jussi Parikka.
• 19:00 “The Anthropogenic Weather of Nano-spectacular Space”, Jessika Kharzik (Βηρυτός, Βερολίνο). Μια ηχητική περφόρμανς που εξετάζει τον πρώτο ανθρωπογενή διαστημικό καιρό και τις τεχνητές ζώνες ακτινοβολίας, διερευνώντας τον ρόλο του στρατού
• 19:30 Εγκαίνια έκθεσης

Σάββατο 2 Απριλίου  (στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση)

• 14:30 Εισαγωγή από τους επιμελητές, Δάφνη Δραγώνα και Jussi Parikka
• 14:40 “Casting the Ocean”, Matterlurgy (Λονδίνο). Μια επιτελεστική παρουσίαση πολυμέσων που εξερευνά τον τρόπο με τον οποίο ο ωκεανός αποτυπώνεται, υπολογίζεται και μοντελοποιείται
• 15:00 “Aesthetics of Weather”
  “Sensing, Measuring, Perceiving: On the Aesthetics of Meteorology and Climate”, Birgit Schneider (Πανεπιστήμιο του Πότσνταμ)
  “Political Atmospherics”, Tom Corby (University of Arts, Λονδίνο)
  Συντονισμός: JussiParikka
• 16:15 “Weather Stories”
  “White out”, Rosa Menkman (Άμστερνταμ)
  Μια διάλεξη-περφόρμανς για μια εξαντλητική ορεινή πεζοπορία με χιονοθύελλα και έναν μετεωρολογικό σταθμό
• “Stories on Heat”, Kent Chan (Άμστερνταμ, Σιγκαπούρη)
  Μια αφηγηματική περφόρμανς για τις κοινές ιστορίες και τα κοινά μέλλοντα της τέχνης με τη ζέστη
• 17:00 Διάλειμμα για καφέ
• 17:15 “Anthropogenic Weather”, Yuriko Furuhata (McGill University, Μόντρεαλ) (μαγνητοσκοπημένη ομιλία)
  Μια ομιλία για τις στρατηγικές μηχανικής του καιρού του παρελθόντος και του παρόντος
• 17:30 “Oceans of Eternity: A Contract Unto Extinction”, Ανδρέας Φιλιππόπουλος-Μιχαλόπουλος (The Westminster Law &Theory Lab, Λονδίνο)
  Μια διάλεξη-περφόρμανς για το νερό, τον Τιτσιάνο και τον πλανητικό θάνατο
• 18:00 “Ecological Justice”
  “Severe, widespread, long-term: Defining the crime of ecocide using visual and spatial evidence”, Nabil Ahmed (Ακαδημία Καλών Τεχνών, Τρόντχαϊμ)
  "What Nature in the Rights of Nature?", Xenia Chiaramonte (ICI, Βερολίνο)
  ​Συντονισμός: Ανδρέας Φιλιππόπουλος-Μιχαλόπουλος
• 19.15 Διάλειμμα για καφέ
• 19:30“Weather as Weapon”
  “Border Weathers: The environment as weapon at the edges of Greece”, Στέφανος Λεβίδης (Αθήνα)
  Συζήτηση: Γιάννης Ορέστης Παπαδημητρίου (The Manifold, Αθήνα)
  “Corpus Infinitum”, Denise Ferreira da Silva Μαγνητοσκοπημένη ομιλία για την αναγκαιότητα στροφής προς μια εικόνα της ύπαρξης χωρίς διαχωρισιμότητα
• 20:30 “The Forest Curriculum's Weather Stress Index”, The Forest Curriculum (Μπανγκόκ, Βερολίνο, Βαρκελώνη). Στο επίκεντρο της παρουσίασης οι ευαισθησίες και οι νοημοσύνες κόσμων πέρα από τον άνθρωπο

Κυριακή 3 Απριλίου (στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών)

• 17:00 «Mετεωροσοφιστεία», διάλεξη-περφόρμανς, Φοίβη Γιαννίση
• 17:30 Καλωσόρισμα από τη Φιόρη-Αναστασία Μεταλληνού, Αστροφυσικό, Υπεύθυνη επικοινωνίας στο Κέντρο Επισκεπτών Θησείου, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών
  Εγκαίνια και ξενάγηση στην έκθεση στο Αστεροσκοπείο με τους επιμελητές και καλλιτέχνες
• 18:30 “Listening Space”, ηχητική περφόρμανς, Αφροδίτη Ψαρρά &Audrey Briot

(η ακριβής ώρα θα επιβεβαιωθεί λίγες μέρες πριν)

1–3 Aπριλίου 2022

• «CO(3)5», εγκατάσταση των 3 137, Φουαγιέ 5ου ορόφου, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

Εργαστήρια

1. open-weather, Sophie Dyer και Sasha Engelman. Σάββατο 7 & Κυριακή 8 Μαΐου, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
2. «Ασυνήθιστες μπουκιές: Μαγειρεύοντας ξενικά είδη», Hypercomf, Μάρκος Διγενής., Πέμπτη 12 Μαΐου, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
3. «Μηδενίζοντας τα πλαστικά: Οι νέες γενιές σκέφτονται και σχεδιάζουν μια εναλλακτική καταναλωτική εμπειρία», Hypercomf, Μάρκος Διγενής. Οι ακριβείς ημερομηνίες θα ανακοινωθούν σύντομα

*Οι ομιλίες και οι περφόρμανς θα πραγματοποιηθούν στα αγγλικά, χωρίς διερμηνεία.

INFO:
Weather Engines
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Μικρή Σκηνή & Εκθεσιακός Χώρος -1, Συγγρού 107
& Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Λόφος Νυμφών, Θησείο
Διάρκεια έκθεσης: Παρασκευή 1 Απριλίου έως Κυριακή 15 Μαΐου 2022
Ώρες λειτουργίας:
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση: Τετάρτη – Παρασκευή 16:00-22:00, Σάββατο & Κυριακή 12:00-22:00 (Είσοδος ελεύθερη με προκράτηση θέσης στο onassis.org)
Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών: Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο (και τις Κυριακές 3 Απριλίου και 15 Μαΐου) 17:00-22:00. Είσοδος ελεύθερη
Σε όλες τις εκδηλώσεις θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας, σύμφωνα με τους κανονισμούς Covid και τη χωρητικότητα των εκάστοτε χώρων