Νίκος Κασκούρας: ο αισιόδοξος ζωγράφος της απελπισίας
Ζωγραφική και γλυπτική για την απελπισία και τον θρίαμβο του χρόνου και της ύπαρξης
![4754-202316.jpeg 4754-202316.jpeg](/images/120x120/3/jpeg/sites/default/files/contributor/4754-202316_0.jpeg)
![Ο ζωγράφος και γλύπτης Νίκος Κασκούρας Ο ζωγράφος και γλύπτης Νίκος Κασκούρας](/images/1074x600/3/jpg/sites/default/files/article/2022/03/11/kaskouras3.jpg)
Νίκος Κασκούρας: Η ATHENS VOICE βρεθηκε στο στήσιμο της έκθεσης ζωγραφικής και γλυπτικής «Μια ζωγραφική του χθες για σήμερα» στην γκαλερί ΑΛΜΑ.
Αυτό είναι μια πολύ συγκινητική στιγμή: Η είκοσι και κάτι χρόνων ιστορικός τέχνης και καλλιτέχνις Νιόβη Κρητικού και ο ζωγράφος και γλύπτης Νίκος Κασκούρας παλεύουν να λύσουν το αίνιγμα των άσπρων τοίχων της γκαλερί Άλμα. Ενώπιόν μου· κάθομαι στα σκαλιά που ενώνουν το ισόγειο με τον ημιώροφο παρακολουθώντας τους ευλαβικά. Οι πίνακες και τα γλυπτά της έκθεσης του δεύτερου, με τίτλο «Μια ζωγραφική του χθες για σήμερα» χωροθετούνται ένα προς ένα κατόπιν συζήτησης και διαπραγμάτευσης· οι δυο τους ανταλλάσσουν ιδέες.
Ο Κασκούρας μετράει πόντους και αποστάσεις με τον ίδιο τρόπο που οι μάστορες οικοδόμοι χρησιμοποιούν το αλφάδι, η Νιόβη διαφωνεί ή συμφωνεί, προτείνει και δικαιώνεται. Ο Κασκούρας δείχνει και επιχαίρει με ενθουσιασμό μικρού παιδιού, όταν ένα ένα τα γλυπτά και οι ζωγραφικές του βρίσκουν τη σωστή θέση. Αυτός, ένας έμπειρος χειρώνακτας, ακούει τη Νιόβη με προσοχή, από κοινού δοκιμάζουν, προβληματίζονται και αναθεωρούν, ώσπου να πετύχουν τις κατάλληλες συμμετρίες.
![Η Νιόβη Κρητικού και ο Νίκος Κασκούρας στήνουν την έκθεση Η Νιόβη Κρητικού και ο Νίκος Κασκούρας στήνουν την έκθεση](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/img_1614.jpg)
Αποκαλώ τη στιγμή συγκινητική, γιατί με εντυπωσιάζει ο τρόπος του. Αυτός ο δεινός καλλιτέχνης ακούει το νέο αίμα με προσοχή, πάμπολλες φορές δικαιώνει τις επιλογές της και συγχαίρει την Κρητικού για τους «διαλόγους» που πετυχαίνει προτείνοντας ευθαρσώς τις ιδέες της. Δεν μου έχει ξανατύχει να παραστώ στο στήσιμο μιας έκθεσης, να δω χύμα μπροστά μου να ρέει η αγωνία του καλλιτέχνη ώστε τα έργα να βρουν τον ιδανικό χώρο.
![Ο ζωγράφος και γλύπτης Νίκος Κασκούρας μπροστά σε έργα του Ο ζωγράφος και γλύπτης Νίκος Κασκούρας μπροστά σε έργα του](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/img_1645.jpg)
Παρατηρώ τον Κασκούρα να μετράει και να μαρκάρει τα σωστά σημεία στους τοίχους με μια έξαψη και έναν ενθουσιασμό μικρού παιδιού. Αρκετές φορές με βάζει κι εμένα στο παιχνίδι, κάτι που το θεωρώ καλή ευκαιρία για να του θέσω μερικές ερωτήσεις, που οι απαντήσεις του ίσως σας βοηθήσουν να μπείτε περισσότερο στον ψυχισμό του καλλιτέχνη, τις αγωνίες και τα μυστικά που κρύβουν οι πίνακες και τα γλυπτά του.
![Έργο του Νίκου Κασκούρα Έργο του Νίκου Κασκούρα](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/kaskouras0.jpg)
Ο Μεσογειακός Εξπρεσιονισμός του Κασκούρα ταυτοποιείται στα χρώματά του. Σε αντίθεση με τα έντονα πολύχρωμα των αμερικανών και των ευρωπαίων ομολόγων του, τα δικά του είναι άμεσα συνυφασμένα είτε με το άσπρο του κυκλαδίτικου τοπίου είτε με τα απαλά γαλάζια που έχουν τα νερά είτε με τα ξεθωριασμένα ξανθά σιτηρά της γης το καλοκαίρι. Πού και πού ρίχνει στο φόντο και κάποια πιο έντονα για να εντείνει το θέμα του και να ιλιγγιωθούν οι μονοχρωμίες του, γι’ αυτό και αποκαλώ τις εικόνες του μεσογειακά εξπρεσιονιστικές.
![caryatid: Έργο του Νίκου Κασκούρα caryatid: Έργο του Νίκου Κασκούρα](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/525bc313-5268-02b0-6e7b-3c56f8208a42.jpg)
Η ελληνική εντοπιότητά τους είναι άμεσα συνυφασμένη είτε με τη λαϊκή παράδοση των κυκλαδίτικων ειδωλίων είτε με πολιτισμούς που άκμασαν μαζί ή και πιο πριν από τον ελληνικό, αφού, όπως μου λέει, αρκετές από τις καταγωγές, ειδικά των γλυπτών του, έρχονται από την Κύπρο, που δίπλα της άνθισε η Μεσοποταμία. «Θυμάμαι, πες το και από τις πρώτες αναμνήσεις μου, στα έξι ή τα επτά μου χρόνια, αφού τελείωσε το παζάρι και η οικογένειά μου ξεπούλησε την πραμάτεια της, να με πηγαίνει ο πατέρας μου στο Μουσείο της Ολυμπίας. Να βλέπω τα αγάλματα και να περιπλανιέμαι στους διαδρόμους με τις φιγούρες των κούρων ή των θεών. Ακόμα και τώρα επισκέπτομαι συχνά το Αρχαιολογικό Μουσείο και παρατηρώ, σε φάση διαρκούς έκπληξης, πράγματα και θαύματα που έρχονται από τα βάθη των αιώνων».
![Owl: Έργο του Νίκου Κασκούρα Owl: Έργο του Νίκου Κασκούρα](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/9414ebfe-c4fe-8d32-c607-33bd15853c7a.jpg)
Με σπουδές στην Ιταλία αλλά και με μελέτες, ταξίδια, σταθμούς και περιδινήσεις στην Ευρώπη, ο Κασκούρας πάντα στα έργα του αναζητούσε μια σύνδεση και επιδίωκε να τονίζει ξεκάθαρα το καταγωγικό τους. Ανθρωποκεντρικές απεικονίσεις, σταυροειδείς γραφές σαν πλέγματα φτιαγμένα από απανωτές υφάνσεις, λιτότητα και αφαιρέσεις, συνομιλούν ευθέως με το ελληνικό είναι και ήταν, σε συνδυασμό με το άπειρο του χρόνου και της απελπισίας του.
![Aphrodite: Έργο του Νίκου Κασκούρα Aphrodite: Έργο του Νίκου Κασκούρα](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/e0d220b2-a923-8fbb-8f03-d38503718b09.jpg)
Από τον Καρυωτάκη και τον Γιαννούλη Χαλεπά ως τον Μπασκιά είναι μακρύς ο δρόμος αλλά πολύ ευδιάκριτα κάποια από τα μονοπάτια της παγκόσμιας ταξιαρχίας των μελαγχολικών. Και ίσως για αυτό και ο τίτλος της έκθεσης είναι «Μια ζωγραφική του χθες για σήμερα», αφού, όπως παρατηρεί και ο Μάνος Στεφανίδης, οι νωχελικές μορφές και οι διαβαθμίσεις του άσπρου και του μαύρου του, έρχονται από το τότε εκείνων των ζωγραφικών και τις γλυπτικών χειρονομιών, που δεν επιδίωκαν τη φαντασμαγορία ή τη διακόσμηση, αλλά μόνο στόχο είχαν να εκφράσουν εσωτερικά δράματα ή ακραιφνείς απελπισίες.
![Human: Έργο του Νίκου Κασκούρα Human: Έργο του Νίκου Κασκούρα](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/kaskoyras6.jpg)
Όπως και να τα κοιτάξεις, τα κατακερματισμένα έργα του Κασκούρα ή το σχετικά δυσανάγνωστο κάποιων από αυτά αμέσως αποκτούν ξεκάθαρη μορφή και εύληπτη ανάγνωση, αν έχεις στο μυαλό σου πως αυτός ο καλλιτέχνης είναι ταγμένος στο ελάχιστο και το πρωταρχικό. Το καταγωγικό και το αρχέτυπο, το αληθινό, το απαλλαγμένο από κάθε φιοριτούρα και τέχνασμα: ένας αληθινός ως εκεί που δεν παίρνει, τεκμηριωμένος και αλφαδιασμένος τεχνίτης, σίγουρος και ταγμένος στο έλασσον που μέσα του, συμπυκνωμένες, κρύβονται ιστορίες από όλα τα κατακερματισμένα σύμπαντα του καθενός μας.
![Human: Έργο του Νίκου Κασκούρα Human: Έργο του Νίκου Κασκούρα](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/0f2e70a9-6403-1ee6-437e-326dd798c9bd.jpg)
Εγκαταλείπω την γκαλερί Άλμα και τον αφήνω στην ησυχία του, ευχαριστώντας τον θερμά για τον χρόνο που μου πρόσφερε απλόχερα. Όπως και για το ό,τι δεν αρνήθηκε να ποζάρει σε μια εικόνα που από την αρχή είχα στο μυαλό μου με το που αντίκρισα τα έργα του να κείτονται στο πάτωμα ακόμα, πριν μαζί με τη Νιόβη Κρητικού καταφέρουν να βρουν τις ισορροπίες των τοίχων: «Νίκο, τι λες η εικόνα να παραπέμπει σε μια (δια)δήλωση του ενός»;
![Ο ζωγράφος και γλύπτης Νίκος Κασκούρας Ο ζωγράφος και γλύπτης Νίκος Κασκούρας](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/img_1685_0.jpg)
Nίκος Κασκούρας, «Μια ζωγραφική του χθες για σήμερα» στην γκαλερί ΑΛΜΑ (Υψηλάντου 24, Κολωνάκι), έως 2 Απριλίου. Επιμέλεια: Μάνος Στεφανίδης, Νιόβη Κρητικού
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μπήκαμε για λίγο στον κόσμο του γάλλου σκιτσογράφου
Ένας δημιουργικός κύκλος επτά εκθέσεων ύφανσης ολοκληρώνεται στην Ύδρα
Η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης μας μίλησε για τη νέα περιοδική έκθεση και μοιράστηκε μαζί μας τις σκέψεις της για την τέχνη και τη δημοκρατία
Ένα πραγματικό στολίδι στο κέντρο της Ερμούπολης
Αναδρομική έκθεση του «παγκόσμιου» Ελληνοαμερικανού εικαστικού φιλοξενείται στην γκαλερί Blender στη Γλυφάδα
Τα έργα έφτασαν έγιναν γνωστά σε όλο τον κόσμο
Το τελευταίο κεφάλαιο της ενότητας Mīres της καλλιτέχνιδας παρουσιάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο Μαριάνθη Σίμου στον Αρτεμώνα Σίφνου
Πες μου το καλοκαιρινό σου στέκι, να σου πω έργα ποιων καλλιτεχνών θα δεις. Και φέτος, στα ελληνικά νησιά υπάρχουν εκθεσιακά ραντεβού για κάθε φιλότεχνη διάθεση
O «καταραμένος» ζωγράφος που πέθανε στα 35 του - Μαζί του στον θάνατο και η μούσα της ζωής του
Η ζωγράφος που κατάγεται από τη Ρωσία, μεγάλωσε στον Καναδά και ερωτεύτηκε την Ελλάδα ζωγραφίζει τη Μάνη
140 έργα από 55 δημιουργούς ανιχνεύουν τις καλλιτεχνικές πρακτικές που γεννήθηκαν μέσα από τον αγώνα για ελευθερία σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία τις δεκαετίες 1960-1970
Είδαμε στην Κρήτη τα έργα που διακρίθηκαν φέτος στον εικαστικό θεσμό και σας συστήνουμε τους δημιουργούς τους
Ποια είναι η ιστορικός τέχνης που θα ηγηθεί του μεγαλύτερου πολιτιστικού οργανισμού της Γερμανίας
Μια έκθεση στο Χίμαιρα art & craft για την πρώτη Πανδώρα και για όλες τις Πανδώρες του κόσμου που βιώνουν την αδικία, τον σεξισμό, τις διακρίσεις και τις προκαταλήψεις
Ο Νίκος Καββαδάς κατέγραψε σε μία πλατφόρμα όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για τα μουσεία που βρίσκονται σε κάθε γωνιά της χώρας
Ένα μοναδικό έργο τέχνης που συνοδεύει το νέο μας τεύχος
Η επιμελήτρια Άννα Μυκονιάτη μας συστήνει την Ελληνίδα ζωγράφο του μοντερνισμού πίσω από τα αινιγματικά σχέδια που παρουσιάζει το ΕΜΣΤ
Και ακόμα, «Οικολογίες της φροντίδας» στο State of Concept, Alberto Maggini στο space52
Όσα ετοιμάζουν οι Φίλιππος Τσιτσόπουλος, Μπάμπης Βενετόπουλος, Χριστίνα Μήτρεντσε, Πάνος Χαραλάμπους και Lily Consuelo Saporta Tagiuri στο τριήμερο δράσεων που ενορχηστρώνει ο Νίκος Διαμαντής
Ο Μανώλης Δασκαλάκης-Λεμός στη νέα CAN Gallery, «Τόπος υπερκόσμιων συρράξεων» στον Συνοικισμό Χαλανδρίου, Νίκος Κόνιαρης στην Genesis και άλλες εκθέσεις που ξεκινούν αυτή την εβδομάδα
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.