Μιχάλης Μιχαήλ: Παρουσίαση της αναδρομικής έκθεσης-αφιέρωμα στον εικαστικό (κόμικς, ζωγραφική, διαφήμιση), στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.
Την τελευταία στιγμή, μωρό μου, θα υπάρχει πάντα ένας ήρωας, λέει ο Στηβ Μπρίζας καθώς σώζει την καλή του και πετούν ελεύθεροι πάνω από την ασπρόμαυρη πόλη. Πιο πριν, ο Στηβ έχει συναντήσει τον Spider-man, που του εξομολογείται ένα από τα μυστικά που κυριολεκτικά θα του αλλάξουν τη ζωή. Η ζωή, Στηβ, δεν είναι πάντα χαρούμενη, λέει ο Spider-man, κι αυτό είναι κάτι που επίσης το αποτυπώνει μέσα του καλά ο Μπρίζας, ο κόμικς υπερήρωας του Μιχάλη Μιχαήλ.
Ο Μιχαήλ, ένας δημιουργός που έζησε, έδρασε και δημιούργησε μοναχικά, εκφράζοντας με αφοπλιστική ειλικρίνεια τόσο προσωπικά συναισθήματα, ώστε ο κάθε θεατής ή αναγνώστης να συναντά τον εαυτό του μέσα στα έργα του, όσο και με έναν ανυπέρθετο ρομαντισμό και ασύλληπτη τρυφερότητα, είναι μοναδική περίπτωση για τα ελληνικά δεδομένα.
Σαρκαστικά ηλεκτροφόρος, ο δημιουργός του Στηβ Μπρίζα προικίζει τον ήρωά του με υπερφυσικά χαρίσματα. Ο Μπρίζας πετά πάνω από την Αθήνα χρησιμοποιώντας τα καλώδια της ΔΕΗ. Εκφράζοντας μοναδικά τη σκληρή κοινωνική πραγματικότητα της μεταπολιτευτικής περιόδου κατά τη διάρκεια της άγριας δεκαετίας του 1980, γίνεται ο ευαίσθητος δέκτης αλλά και ο ισχυρός πομπός που το συναπάντημά του με τον αναγνώστη προκαλεί την απόλυτη ένωση.
Εκτός από τον Spider-man που του αλλάζει τη ζωή, είναι άλλος ένας μεγάλος, μελαγχολικός και ρομαντικός ποιητής, ο Ρίλκε, που καθορίζει την αισθηματική αγωγή ήρωα και δημιουργού. Στο αρχείο του Μιχάλη Μιχαήλ υπάρχει ένα χειρόγραφο σημείωμά του: «Κάποιος, μου φαίνεται ο Ρίλκε, είπε πως τέχνη σημαίνει αναζήτηση της αλήθειας. Πώς γίνεται αυτή; Απάντηση: καταναλώνοντας ενέργεια. Ενέργεια=Δράσις=Ζωή. Δράση υπάρχει μόνο στη ζωή. Άρα τέχνη είναι η ζωή, η ζωή μας, ό,τι ζει τριγύρω μας και ό,τι ζει μαζί μας».
Ο Μιχάλης Μιχαήλ κι ο Στηβ Μπρίζας μάς πήγαν βόλτα στην ηλεκτρική πόλη, πέταξαν πάνω από φωτεινές λεωφόρους ή αφώτιστα και επικίνδυνα μονοπάτια, χρησιμοποιώντας ακόμα και το χρώμα για να αναδειχτούν τα σκοτάδια της και οι αντιφάσεις της. Πάντα μέσα από αντιθέσεις και αστικά δίπολα σε εύθραυστη ισορροπία, η φαντασμαγορία και η παρακμή, η εγκατάλειψη και η τρυφερότητα, η βία και το φως, ο θόρυβος και η σιωπή, το πάθος και η έκσταση συνοδοιπορούσαν με τη στέρηση και τον κίνδυνο. Μας σύστησε ήρωες και αντιήρωες των δρόμων, θύτες και θύματα, τους οποίους όλους τους σεβόταν και τους αντιμετώπιζε με το ίδιο ακριβώς αξιακό μέτρο.
Εξ ου και ο «διπολικός» ήρωάς του, ο Στηβ Μπρίζας, κινείται με ψυχισμούς που διαπερνούν και τη φωτεινή και τη μαύρη πλευρά της Σελήνης. Ένας χάρτινος τύπος που χρησιμοποιούσε ως ιστό του την ηλεκτρική καλωδίωση της πόλης, ένα μοναχικό Greek Spider-man αγόρι, που ήθελε να συνδεθεί με όλους και γι' αυτό έμπαινε κυριολεκτικά στην μπρίζα! Στη φαρέτρα του Μιχαήλ, εκτός από το σπάνιο ταλέντο του, συνυπήρχαν η επιστημονική γνώση και η διαφήμιση, η επικοινωνία και η γνώση της ποπ κουλτούρας. Τα εκφραστικά του μέσα, κυρίως τα εικονοφραστικά, μπορούσαν να αποδώσουν αλλά και να αποδομήσουν, να αντιπολιτευθούν την πλαστή, πλαστική, γυαλιστερή αναπαράσταση μιας καταναλωτικής ευφορίας που στοίχειωνε τη γενιά του (και τον ίδιο) ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Ο Μιχάλης Μιχαήλ έδωσε σάρκα και οστά στα φαντάσματα της τεχνοκρατούμενης, της αποστερημένης ιδεολογίας της εποχής του, κατέγραψε τα μυστήριά της επιλέγοντας να αφήσει όλα τα ερωτήματα αναπάντητα. Και κάνοντας το δικό του «υπαρξηκόπημα» (λέξη-δάνειο από τα graffiti που τόσο αγαπούσε) μας άφησε μόνους με το έργο του, αναχωρώντας στα τριάντα του χρόνια. Υπαρξισμός, ηλεκτρισμός, δράση, πτήση, έφοδος στον ουρανό: η έκθεσή του, στον δεύτερο όροφο στο φουαγιέ του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, είναι μια υπέρτατη ευκαιρία για να συνδεθείτε με τον Στηβ Μπρίζα και να πετάξετε άφοβα μαζί του, από καλώδιο σε καλώδιο, παντού πάνω από την πόλη. Από 4 έως 18 Μαρτίου.
Γεννήθηκε το 1957 στο Ζαΐρ. Μεγάλωσε στην Αθήνα, έμενε στην οδό Κλεομένους στο Κολωνάκι. Το διάστημα 1979-1981, σπούδασε γραφικές τέχνες (Institut St. Luc - Ecole Supérieure des Arts Plastiques), οπτική επικοινωνία και διαφήμιση (Academie Royale des Beaux Arts - Βρυξέλλες), φωτογραφία (I.N.R.C.I.), τεχνική προσχεδίων Layout (C.A.D.) και χαρακτική (Atelier Somvile). Υπήρξε μέλος της καλλιτεχνικής ομάδας Moi et les Autres. Eργάσθηκε ως art director στις διαφημιστικές εταιρίες Ikon και First και συνεργάσθηκε με τα περιοδικά Ένα, Ταχυδρόμος και Playboy.
Το 1979, βαθιά επηρεασμένος από το αμερικανικό και, κυρίως, το ευρωπαϊκό κόμικς, δημοσίευσε το πρώτο του έργο στο τελευταίο τεύχος του ελληνικού περιοδικού κόμικς Κολούμπρα. Από το 1985 έως το 1987 δημοσίευσε στο κορυφαίο περιοδικό κόμικς Βαβέλ με τεράστια επιτυχία. Το 1986 συμμετείχε στον τομέα των κόμικς στην Εικαστική δράση ΙΙ Καλλιδρόμιο στο πλαίσιο της Biennale νέων Μεσογείου, Συμμετείχε σε πολλές εκθέσεις σκίτσου και αφίσας και παρουσίασε τα ζωγραφικά του έργα στη γκαλερί «Συν».
Το 1987 (29 Οκτωβρίου – 13 Νοεμβρίου) η Βαβέλ οργάνωσε στον πολυχώρο τέχνης «Εύμαρος» την πρώτη Διεθνή Έκθεση Κόμικς με τίτλο «Ο κόσμος των κόμικς και όχι μόνο». Συμμετείχαν σημαντικοί ξένοι δημιουργοί και οι περισσότεροι Έλληνες. Η έκθεση ήταν αφιερωμένη στον σπουδαίο Μιχάλη Μιχαήλ που λίγο πριν είχε ξεκινήσει το ταξίδι του μακριά μας.
Το 1988 στον Εύμαρο, με την άοκνη φροντίδα της μητέρας του Στέλλας και του στενού φίλου και συνεργάτη του, σεναριογράφου Σταύρου Βιδάλη, πραγματοποιήθηκε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση στην οποία παρουσιάσθηκε όλο το φάσμα της εικαστικής έκφρασης του δημιουργού. Το 1992 κυκλοφόρησε η ολοκληρωμένη μονογραφία με σχεδόν ολόκληρη την καλλιτεχνική παραγωγή του από τη διαφήμιση, την εικονογραφία, τη ζωγραφική και τα κόμικς, και κείμενα των εγκυρότερων Ελλήνων ιστορικών και κριτικών τέχνης: της Αθηνάς Σχινά, της Ντόρας Ηλιοπούλου-Ρογκάν, του Χάρη Καμπουρίδη. Η παρουσίαση του αφιερωματικού τόμου συνοδεία έκθεσης έγινε στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα. Την ίδια χρονιά η ελληνική συμμετοχή στην Biennale νέων καλλιτεχνών στη Μπολόνια ήταν αφιερωμένη σε εκείνον.
13°
