Have A Seat: Η νέα έκθεση στην Ελληνοαμερικανική Ένωση

Όλα ξεκινούν από μια ιδέα, όταν πριν από δύο χρόνια η Μαίρη Χατζάκη, επιμελήτρια της «αντί Gallery», της γκαλερί σημείου αναφοράς της Αντιπάρου, επισκέφτηκε το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή. «Στάθηκα στον δεύτερο όροφο και άρχισα να παρατηρώ διεξοδικά το έργο του Αυστριακού αρχιτέκτονα-εικαστικού Friedensreich Hundertwasser. Ήταν μία καρέκλα ζωγραφισμένη σε κάθε της πλευρά. Αυτόματα ήρθε στο μυαλό μου η ιδέα μιας έκθεσης με θέμα το κάθισμα. Αμέσως μετά ακολούθησε η σκέψη αν άραγε η ιδέα αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει έμπνευση για τους αγαπημένους μου καλλιτέχνες και συνεργάτες της "αντί Gallery"», θυμάται η ίδια.

Έτσι στις 23 Φεβρουαρίου και σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Λουίζας Καραπιδάκη ξεκινά στην Ελληνοαμερικανική Ένωση η έκθεση «Have A Seat». «Ένα κάθισμα έχει λειτουργικότητα, αλλά και διακοσμητικό ρόλο» θα πει η Λουΐζα Καραπιδάκη. «Σε όλη την ιστορία της τέχνης αποτέλεσε αντικείμενο έμπνευσης για τους καλλιτέχνες». Από τις αρχαίες τέχνες της Αιγύπτου, της Μεσοποταμίας και της Ελλάδας ως σημείο αναφοράς σε ανθρωπόμορφες συνθέσεις μέχρι την καρέκλα ως αντικείμενο design, το κάθισμα πρωταγωνιστεί στην τέχνη. «Ο Van Gogh, ο Duchamp, ο Beuys και ο Rammette ασχολήθηκαν με το κάθισμα: ως αυτοτελές αντικείμενο για τη μορφολογία του, αλλά και για τους πολλαπλούς συμβολισμούς του - από παραπομπή για τη γραφειοκρατία μέχρι υπαινιγμός για την ανθρώπινη απουσία. Στην ελληνική τέχνη καλλιτέχνες, όπως ο Φασιανός και ο Γαΐτης, φιλοτέχνησαν καθίσματα-έργα τέχνης».

Το κάθισμα μας συντροφεύει σε κάθε μικρή και μεγάλη στιγμή της ζωής μας: δουλεύουμε, συζητάμε, τρώμε, ζούμε, παρακολουθούμε τέχνη, τηλεόραση, περιμένουμε σε αίθουσες αναμονής γιατρών, σταθμών και αεροδρομίων. Στα έργα των 46 καλλιτεχνών στρογγυλοκάθονται η θρησκεία, η λαογραφία, οι αναμνήσεις. «Asseyez vous» ήταν η επωδός για να σπάσει η αμηχανία στις επισκέψεις των συγγενών, το οποίο ακολουθείτο από ένα αμήχανο χαχάνισμα. Καρέκλες που έσπασαν από πολλά γέλια ή πετάχτηκαν όταν ένα σπιτικό έκλεισε. Το συλλογικό μας ασυνείδητο θρονιάζει πάνω σε πολύτιμα ή ευτελή υφάσματα και μαλακά μαξιλάρια: ευχάριστες και δυσάρεστες συζητήσεις με αρχή μια καρέκλα. Πάνω σε άβολες καρέκλες ξεκινούν αναλύσεις, εκτιμήσεις και διαπληκτισμοί. Καθένας έχει την καρέκλα του, την αφετηρία του, το λιμάνι του, την ασφάλειά του. 

Η έκθεση περιλαμβάνει 46 έργα εξαιρετικών καλλιτεχνών. Ξεχωρίζω το κεντημένο κάθισμα της Βιργινίας Φιλιπούσση, το στασίδι του Γεώργιου Γιώτσα, την αχυρένια δέστρα της Μάρθας Δημητροπούλου, την αποδομημένη τρίλιζα στα χρώματα της γαλανόλευκης από τη Μάριον Ιγγλέση, τα τάματα του Κώστα Λάκη. Συμμετέχουν46 σύγχρονοι εικαστικοί και σχεδιαστές, οι οποίοι παρουσιάζουν τις δικές τους πρωτότυπες δημιουργίες, γλυπτά, εγκαταστάσεις και έργα εφαρμοσμένης τέχνης. Καθίσματα που μετατρέπονται σε αφήγημα που προσκαλεί τον θεατή σε ένα πρωτόγνωρο οδοιπορικό.

Ο πρόεδρος της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης, Λεωνίδας-Φοίβος Κόσκος, προσθέτει τη δική του οπτική: «Το κάθισμα, είτε ως θρόνος που προορίζεται αποκλειστικά για χρήση από τους βασιλιάδες, είτε ως απλό χρηστικό αντικείμενο, μπήκε σε κάθε σπίτι και μας συντροφεύει καθημερινά. To κάθισμα αποτέλεσε αντικείμενο design και κατόπιν αυθύπαρκτο έργο τέχνης. Άλλοτε ως μέρος του σκηνικού, άλλοτε ως κεντρικό αντικείμενο, καρέκλες έχουν απεικονιστεί σε ζωγραφικούς πίνακες, έχουν χρησιμοποιηθεί στην γλυπτική ή σε εγκαταστάσεις τέχνης. Με την εμφάνιση της εννοιολογικής τέχνης και την αποθέωση του readymade, η καρέκλα αναδείχθηκε ακόμη περισσότερο ως έργο τέχνης. Πολύς λόγος έγινε για το έργο του πρωτοπόρου της εννοιολογικής τέχνης, Joseph Kosuth, το 1965, Μία και τρεις καρέκλες. Ακόμη περισσότερα ειπώθηκαν το 2020, για την σπασμένη καρέκλα του Rasid Johnson στο ΕΜΣΤ», θυμάται για το έργο που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της έκθεσης UBUNTU.

«Τον περασμένο φθινόπωρο δημιουργήσαμε μαζί με τον creative director Ιωάννη Μαρκάκη, την εθνολόγο Δάφνη Καλαφάτη και τον αρχιτέκτονα Τάσο Μπαμπάση μια δεμένη ομάδα», θα μου πει η Μαίρη Χατζάκη. Για να φτάσουν στο σήμερα, στη νέα έκθεση αλλά και στα νέα σχέδια της ακάματης δημιουργού. «Η Γκαλερί "αντί", η οποία αποτελεί έδρα και εκθεσιακό χώρο του μη κερδοσκοπικού Διεθνούς Σωματείου Φωτογραφίας & Τέχνης Αντιπάρου, πέραν των πολιτιστικών δράσεων που εδώ και μια δεκαετία κάθε καλοκαίρι πραγματοποιεί στο Κάστρο της Αντιπάρου, έχει ως στόχο την ετήσια διοργάνωση ενός εικαστικού γεγονότος στην Αθήνα, μέσα στην καρδιά του χειμώνα. Αφετηρία αυτού του χειμωνιάτικου ταξιδιού για το 2022, η έκθεση «Ηave A Seat» στην Ελληνοαμερικανική Ένωση, η οποία ευελπιστούμε με τη συνεργασία του Δήμου Αντιπάρου, να μεταφερθεί το Φθινόπωρο στο Κάστρο της Αντιπάρου».

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση στο City Guide της ATHENS VOICE