Θετικό το ΚΑΣ για τα έργα σε Νεώρια Χανίων και φρούριο Κέρκυρας

Δύο σημαντικά τοπόσημα στην ιστορία των Χανίων και της Κέρκυρας, χνάρια της παρουσίας των Ενετών στα δύο νησιά, πρόκειται να αποκατασταθούν καθώς το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε ομόφωνα θετικά ως προς τις σχετικές μελέτες. Ο λόγος για το μνημειακό σύνολο των νεωρίων που δεσπόζει στο παλιό λιμάνι στα Χανιά καθώς και για τον προμαχώνα των «Επτά ανέμων» στο νέο φρούριο της Κέρκυρας.

Χανιά-Κέρκυρα: για ποια έργα γνωμοδότησε θετικά το ΚΑΣ

Η ανάδειξη των Ενετικών Νεωρίων στο παλιό λιμάνι στα Χανιά

Οι προτάσεις των μελετητών για την αποκατάσταση, ανάδειξη και επανάχρηση των ενετικών νεωρίων ακολουθούν τρεις βασικούς άξονες: τη διατήρηση του ενιαίου χαρακτήρα του συγκροτήματος και του ενιαίου χώρου σε καθένα από τα επτά σωζόμενα νεώρια, τη διατήρηση του αποτυπώματος του χρόνου –ιδιαίτερης σημασίας για την αυθεντικότητα του μνημείου αλλά και της ίδιας της ιστορικής φυσιογνωμίας της πόλης– και τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης του συγκροτήματος με το αστικό περιβάλλον, τόσο εκείνο της ιστορικής μνήμης όσο της σύγχρονης ζωής. Διατυπώθηκαν στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος για την ιστορική και τεχνολογική τεκμηρίωση της μελέτης ωρίμανσης των έργων, αντικείμενο της Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτιστικής Ανάπτυξης που έχει υπογράψει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού με την Περιφέρεια Κρήτης, τον Δήμο Χανίων και το Πολυτεχνείο Κρήτης.

«Κατ’ αυτόν τον τρόπο πετυχαίνουμε να διατηρήσουμε τη φυσιογνωμία και την αυθεντικότητα του συγκροτήματος, αλλά και να αξιοποιήσουμε αναπτυξιακά έναν δυναμικό πολιτιστικό πόρο που δύναται, σε συνδυασμό με τα άλλα μνημεία της λιμενικής ζώνης, να λειτουργήσει ως ανοικτού τύπου πολιτιστικός χώρος αποτελούμενος από επιμέρους θύλακες», δήλωσε μετά την γνωμοδότηση του ΚΑΣ η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη.

Η χρήση των επτά Νεωρίων θα εξεταστεί σε συνάρτηση με τα άλλα κτήρια πολιτισμού στο άμεσο περιβάλλον και συγκεκριμένα με το θέατρο Μίκης Θεοδωράκης (παλιό Τελωνείο), το Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (Μεγάλο Αρσενάλι), το θέατρο Δημήτρη Βλησίδη (ανατολικά της παλιάς πόλης στο Κούμ Καπί). Ειδικά για το πέμπτο και έκτο νεώριο εξετάζεται η δημιουργία μόνιμης έκθεσης με θέμα τη ναυπηγική, με τη χρήση εποπτικών και ψηφιακών μέσων, άμεσα συνυφασμένη με την ιστορία του συγκροτήματος των Επτά Νεωρίων. Ενδιάμεσα, υπάρχει σημαντικό απόθεμα χώρων: η πύλη της Άμμου, οι ελεύθεροι χώροι έως τα νεώρια Μόρο, ο ναός Αγίου Φραγκίσκου (παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο), η Δημοτική Πινακοθήκη, το Ναυτικό Μουσείο, το Γυαλί τζαμί, οι οποίοι σε συνδυασμό μεταξύ τους αποτελούν κόμβους τεχνών, χώρους συνάθροισης και φιλοξενίας εκδηλώσεων.

Ο Προμαχώνας των «Επτά Ανέμων» στο Νέο Φρούριο Κέρκυρας

Ομόφωνα γνωμοδότησε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και στην περίπτωση των μελετών –αρχιτεκτονικής, στατικής και γεωτεχνικής– για την αποκατάσταση του Προμαχώνα των «Επτά Ανέμων» στο Νέο Φρούριο, το οποίο εντάσσεται στο ευρύτερο έργο της αποκατάστασης και ανάδειξης των μνημείων της παλαιάς πόλης της Κέρκυρας.

Σε σχετική ανακοίνωσή της, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού επισημαίνει ότι «Η Πόλη της Κέρκυρας αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές οχυρωμένες πόλεις της Μεσογείου και ένας από τους πλέον προβεβλημένους τουριστικούς προορισμούς της χώρας μας. Τα Φρούρια περιλαμβάνονται στη μνημειακή ολότητα της Παλαιάς Πόλης της και η συνολική ανάδειξη και αξιοποίησή τους αποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Στρατηγική μας επιλογή είναι τα δύο Φρούρια να αντιμετωπιστούν ως ολότητα με συντεταγμένο και ολοκληρωμένο τρόπο μέσα από το Σχέδιο Διαχείρισης που εκπονούν οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ με τη συνεργασία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, αξιοποιώντας τα χρηματοδοτικά εργαλεία του νέου ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης».

Το έργο της αποκατάστασης του νότιου τείχους του Προμαχώνα των «Επτά Ανέμων» στο Νέο φρούριο αφορά στην τεκμηρίωση της υφιστάμενης κατάστασης, στην καταγραφή της παθολογίας των φθορών και βλαβών του, στη διατύπωση των προτεινόμενων εργασιών. Λαμβάνοντας υπόψη την παθολογία του μνημείου, λόγω φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων που έχουν επιδράσει αρνητικά με την πάροδο του χρόνου, κρίθηκε ως επιτακτική ανάγκη η αποκατάσταση του τείχους στο τμήμα που έχει καταρρεύσει, προκειμένου το μνημείο, ένα από τα πιο σημαντικά τοπόσημα της Παλαιάς Πόλης της Κέρκυρας, να αποδοθεί στην τοπική κοινωνία και στους επισκέπτες του νησιού.

Με την ανέγερση του Νέου Φρουρίου στα τέλη του 16ου αιώνα, οι Ενετοί ολοκλήρωσαν το τεράστιο έργο της περιτείχισης της πόλης και μέχρι το α΄ μισό του 18ου αιώνα είχε δημιουργηθεί νέα γραμμή άμυνας, απομονώνοντας την πόλη από την ύπαιθρο και τη θάλασσα. Το Νέο Φρούριο βρίσκεται κοντά στο εμπορικό λιμάνι και αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά και καλά διατηρημένα μνημεία της οχυρωματικής αρχιτεκτονικής του 16^ου – 19^ου αι. στην Ελλάδα. Δυτικά κατασκευάστηκαν οι δύο προμαχώνες των «Έξι και Επτά Ανέμων», οι οποίοι συνδέονται με μεταπύργιο – συνδετήριο τείχος (cortina). Στο ανώτερο επίπεδο του φρουρίου κατασκευάστηκε το 1845 ο στρατώνας.