Γιώργο Χαδούλη, πώς ζωγραφίζει κανείς την Ακρόπολη;

Όταν ένας ζωγράφος πρόκειται κάνει μία έκθεση συνηθίζεται να του παίρνεις συνέντευξη λίγο πριν ή αμέσως μετά τα εγκαίνια. Στον Γιώργο Χαδούλη αποφάσισα να πάρω συνέντευξη λίγες μέρες πριν τη λήξη της έκθεσής του, «Acropolis Now» στην γκαλερί Σκουφά (ως τις 16 Οκτωβρίου). Πίνακες με μοναδικό θέμα την Ακρόπολη και κεραμικά. Με ενδιέφερε η συζήτηση με τον καλλιτέχνη του οποίου τα έργα που είδα εκεί μου άρεσαν πολύ, τρεις συγκεκριμένοι πίνακες δε, μου φάνηκαν σημαντικοί.

Μου κάνει εντύπωση ότι οι τίτλοι σε μερικά κεραμικά σας είναι «Αλεξανδρινοί Βασιλείς», «Νέσιμ», «Κάιρο».
Τα περισσότερα από αυτά τα κεραμικά όταν τα έφτιαχνα, για κάποιο λόγο, είχα στο μυαλό μου το βιβλίο «Αλεξανδρινό Κουαρτέτο» του Ντάρελ, και τον Καβάφη».

Όταν κάποιος φτιάχνει ένα κεραμικό, τι σημαίνει «έχω στο μυαλό μου το συγκεκριμένο βιβλίο και τον Καβάφη»;
Η μάνα μου είναι Γαλλίδα, έχει ρίζες από το Μαρόκο, ο πατέρας μου είναι γεννημένος στην Αγγλία, και όλο αυτό έχει κάνει για εμένα το ζήτημα της ταυτότητας να μην είναι συγκεκριμένο, παρόλο που έχω μεγαλώσει στην Ελλάδα. Οπότε, ως μπάσταρδο παιδί, αισθάνομαι πολύ οικεία με την «Αλεξάνδρεια» του Ντάρελ και του Καβάφη. 

Το concept με την Ακρόπολη το είχατε από την αρχή στο μυαλό σας και ξεκινήσατε να δημιουργείτε πίνακες, ή ζωγραφίζοντας έναν πίνακα προέκυψε η ιδέα;
Η αφορμή ήταν ότι ένας φίλος, μου ζήτησε να του ζωγραφίσω μία Ακρόπολη, κάτι που δεν το είχα ξανακάνει μέχρι τότε. Είναι μία εικόνα τόσο έντονη, που, τι παρέμβαση να κάνεις; Όμως, όταν μου το πρότεινε, από το «δεν γίνεται», πέρασα στο «κάτσε να δοκιμάσω να δω αν μπορώ να το κάνω». Αυτό συνέβη μετά το καλοκαίρι του ’15, που ήταν πολύ έντονο πολιτικά, με το δημοψήφισμα και όλα αυτά.

Επομένως, κάποια στιγμή έπρεπε να ξεπεράσετε την αυτολογοκρισία σας;
Όταν προσπαθείς να κάνεις ένα θέμα τόσο φορτισμένο όσο η Ακρόπολη, αν δεν μπορείς να το κάνεις δικό σου δεν έχει κανένα νόημα. Απλώς αρχίζεις και παύεις να σκέφτεσαι. Προσπαθείς να κάνεις μία ενδιαφέρουσα εικόνα η οποία πλαστικά να έχει ένα ενδιαφέρον. Ο τρόπος που το κατάφερα ήταν ξεχνώντας τι κάνω.

Το πρώτο αποτέλεσμα σας έδωσε ένα σημάδι για το μετά; Και γενικά παίζει ρόλο;
Από την αρχή έβγαινε κάτι ενδιαφέρον, προφανώς είχα βρει έναν δρόμο που μου έδινε δυνατότητες. Σε οποιοδήποτε θέμα, κάτι βλέπεις, κάτι σου έρχεται, όταν αρχίσεις να το επεξεργάζεσαι, είναι να σου δίνει δυνατότητες να πολλαπλασιάζεται. Αλλιώς το αφήνεις.

Υπήρξε ένας τρόπος που ζωγραφίσατε την Ακρόπολη αλλά τον απορρίψατε;
Ναι, χρωματιστά. Κάπως γινόταν κάτι άλλο, που δεν ήταν ο δικός μου τρόπος. Ίσως γιατί είναι τόσο έντονο σύμβολο, που έτσι γίνεται κάπως αδιάφορο.

Ο κάθε πίνακας είναι ένα πλάνο, το οποίο όμως μας λέει όλη την ιστορία.
Γιατί είναι πολλά πλάνα μαζί. Την ωραιότερη φωτογραφία να τραβήξω, Βαν Γκογκ δεν γίνεται. Η ζωγραφική έχει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον, και μάλλον αυτό έχει να κάνει με το χρόνο που παίρνει να γίνει, και ότι στο τέλος γίνεται ύλη. Η φωτογραφία δεν έχει ύλη, σώμα. Γι’ αυτό δεν είμαι φωτογράφος. Ο τρόπος που ζωγραφίζω δεν είναι φωτογραφικός, είναι γραφισμοί. Είναι σχήματα, κηλίδες και γραμμές που στο τέλος δημιουργούν μια εικόνα. Η ζωγραφική είναι τελείως αφηρημένο πράγμα, είναι γραμμές και χρώματα το ένα δίπλα στο άλλο τα οποία στο τέλος πρέπει να δημιουργούν μια αίσθηση ενός κόσμου. Αυτό είναι το σημαντικό.

Το να είναι μονοθεματικοί όλοι οι πίνακες μιας έκθεσης, το κάνει πιο δύσκολο για έναν καλλιτέχνη;
Όταν το θέμα σού δίνει ζωγραφικές δυνατότητες, απλώνεται. Αυτά τα έργα δεν ξεκίνησαν για να γίνουν έκθεση. Στο τέλος είναι μία σοβαρή απόφαση το τι εκθέτει ένας ζωγράφος, και επομένως τι είναι αυτό που ταυτόχρονα θα τον εκθέσει. Πόσο θα δείξεις από το έργο σου είναι καθαρά δική σου απόφαση. Αλλά επειδή αυτό με την Ακρόπολη με ενδιέφερε, και πραγματικά πιστεύω ότι έχει να κάνει με την εποχή που ζούμε, ήθελα να το δείξω ολόκληρο. Είναι κάτι σημαντικό για μένα.

Για έναν ζωγράφο τι συμβαίνει συνήθως όταν τελειώνει το στήσιμο μιας έκθεσης; Την παρατηρεί και λέει: «θα μπορούσα να είχα κάνει κάτι ακόμα»;
Στη ζωγραφική δεν πάει έτσι, μπορείς να συνεχίσεις να κάνεις παρόμοια πράγματα, έχει πολλά πισωγυρίσματα. Ο Πικάσο ζωγραφίζει μια γυναίκα με ρεαλιστικό τρόπο, με νεοκλασικό, με κλασικό, και αυτά μπορεί να τα κάνει την ίδια περίοδο, να έχεις διαφορετικούς τρόπους να πεις πράγματα. Για τους υπόλοιπους ανθρώπους, αυτό το οποίο μετράει είναι αυτά που έχεις κάνει ως εκθέσεις, δεν ξέρουν τι άλλο κάνεις.

Θα ήταν πιο σωστό ή και πιο ενδιαφέρον ένας ζωγράφος να εκθέτει στο ατελιέ του για να βλέπουν οι επισκέπτες πάνω σε τι δουλεύει ταυτόχρονα;
Δεν μπορείς να βγάλεις άκρη εκεί. Οι περισσότεροι άνθρωποι θα μπερδεύονταν, είναι ένα χάος. Οι συλλέκτες έχουν μανία να έρχονται στο ατελιέ, θέλουν να είναι κομμάτι της ιστορίας του καλλιτέχνη. Εγώ δεν θέλω να μένουν πράγματα που δεν τα βλέπει ο άλλος, γι’ αυτό κάνω εκθέσεις συχνά.

Αναρωτιέμαι αν υπάρχουν περίοδοι στις οποίες δεν έχετε ζωγραφίσει;
Όχι, και δεν θέλω. Γι’ αυτό δεν πάω και ταξίδια. Δεν πηγαίνω διακοπές. Χάνω το ρυθμό. Κι επειδή υπάρχουν διαρκώς πράγματα που κάνω πάνω στην ζωγραφική, δεν μπορώ να φύγω.

Αν έρχονταν τώρα εδώ μικρά παιδιά, πως θα τους εξηγούσατε αυτή σας την έκθεση;
Δεν θέλω να δίνω κλειδιά. Τα παιδιά δεν χρειάζονται κλειδιά, κανένας δεν χρειάζεται. Το κοιτάς, ακόμα και αν σου φαίνεται περίεργο κάτι. Παρατηρώ τους μεγάλους τι λένε. Οι μεγάλοι θέλουν κάπως να τους εξηγείς. Τα παιδιά άμα τους αρέσει κάτι, τους αρέσει.

Για την δημιουργία των κεραμικών τι ισχύει;
Τα κεραμικά ως επιφάνεια θέλουν μεγάλη αποφασιστικότητα. Με τα σχέδια, με τη ζωγραφική, μπορείς να βάζεις στρώσεις, να διορθώνεις, να αναμιγνύεις. Στο κεραμικό ισχύει ότι στην καλλιγραφία ή μια ακουαρέλα που όλα τα σημάδια φαίνονται, και πρέπει να είναι καθαρά. Θέλει συγκέντρωση, είναι χειρουργείο. Γίνεται γρήγορα, αλλά δεν μπορείς να επέμβεις μετά. Για να είναι λαμπερά, έτσι όπως τα θέλω εγώ τουλάχιστον. δεν πάω στην πορεία να τα διορθώσω.

Επομένως, το να δημιουργεί κεραμικό είναι η κούραση ή η ξεκούραση του «πολεμιστή»;
Ξεκούραση. Είναι, γιατί δεν έχει και τη βαρύτητα. Κατά μία έννοια, είναι όπως είναι και το σχέδιο, δεν έχει το βάρος που έχει η ζωγραφική. Έχει μια ελευθερία, γιατί δεν το πολυσκέφτεσαι.

Σκέφτομαι ότι για κάποιο λόγο, ακόμα και οι πιο μεγάλες καταστροφές και οι δυστυχίες, όταν αποδοθούν με τη ζωγραφική, γίνονται πολύ πιο ευκολοχώνευτες.
Η ζωγραφική, όσο κι αν αναπαριστά κάτι βίαιο ή ωμό, είναι ωραία, είναι ανθρώπινη, και συνδέεσαι με έναν τρόπο που δεν είναι βίαιος, γιατί σε κάνει και σκέφτεσαι. Η «Καταστροφή της Χίου», η «Σχεδία της Μέδουσας», όσο κι αν είναι τρομακτικά, στην πραγματικότητα όταν το βλέπεις, συγκινείσαι και σκέφτεσαι. Οπότε δεν το βιώνεις ως κάτι αποτρόπαιο. Και κάθε φορά που το κοιτάς, βλέπεις διαφορετικά πράγματα. Η ζωγραφική δεν είναι απλώς μία απεικόνιση, επειδή περιέχει και τη δική μου ματιά, το πώς το βλέπω εγώ. Ο λόγος που η ζωγραφική για εμένα είναι σημαντική, είναι γιατί μόνο έτσι βγάζω νόημα τι συμβαίνει και γιατί υπάρχω.

Φωτογραφίες: Νάσος Καραμολέγκος