Aνασκαφές 2021: τα ευρήματα από το ιερό της Αμαρυσίας Αρτέμιδος

Με την φετινή ανασκαφική περίοδο να έχει σε κάποιες περιπτώσεις ολοκληρωθεί, αρχίζουν να καταφθάνουν τα πρώτα νέα από τα αρχαιολογικά σκάμματα ανά την Ελλάδα. Στην Αμάρυνθο της Εύβοιας, στην περιοχή που το 2017 ταυτίστηκε με το ιερό της Αμαρυσίας Αρτέμιδος και το 2020 ανακαλύφθηκε υστεροαρχαϊκός ναός με πλούσιο αποθέτη, συνεχίζονται οι ελληνο-ελβετικές ανασκαφές.

Το ερευνητικό πρόγραμμα, το οποίο στοχεύει φέτος στην περαιτέρω αποκάλυψη του ναού, είναι μία συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ευβοίας, υπό την διεύθυνση της δρος Αγγελικής Σίμωσι, με την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή στην Ελλάδα, υπό την διεύθυνση του καθηγητή Sylvian Fachard.

Ήδη από τις πρώτες μέρες της νέας ανασκαφικής περιόδου ήρθαν στο φως σημαντικά ευρήματα από το εσωτερικό του ναού, τα οποία συμπληρώνουν τα αναθήματα του β'  μισού του 6ου αι. π. Χ. τα οποία βρέθηκαν το 2020.

Πρόκειται για μελανόμορφα αγγεία εισηγμένα από την Αττική, αγγεία τοπικών εργαστηρίων, πήλινα και χάλκινα ειδώλια, κοσμήματα, σφραγιδόλιθοι, μία χάλκινη ασπίδα και ένα σιδερένιο κράνος. Κάτω από τον υστεροαρχαϊκό ναό, από το οποίο μόνο τα θεμέλια σώζονται (10 × 30 μ.), εντοπίζονται κατάλοιπα τουλάχιστον δύο παλαιότερων αρχιτεκτονικών φάσεων, ανάμεσα σε αυτά και μία ημικυκλική εστία ή εσχάρα.

Συμπληρωματικές τομές ανασκάφηκαν και σε άλλα σημεία του ιερού. Σε μία από αυτές, στην βόρεια άκρη του τεμένους, βρέθηκε μαζί με άλλες κεραμίδες ενός κτιρίου μια πήλινη υδρορροή με λεοντοκεφαλή σε άριστη κατάσταση. Στην ίδια περιοχή αποκαλύφθηκε, επίσης, αρχαϊκός ή κλασικός τοίχος ο οποίος εκείνη την περίοδο περιόρισε το τέμενος προς βορρά.

Ταυτόχρονα, κατά την φετινή ανασκαφική περίοδο, ξεκίνησε και η έρευνα στις παρυφές του διπλανού λόφου Παλαιοεκκλησιές, με στόχο την κατανόηση του λόγου της μετατόπισης των ανθρώπινων δραστηριοτήτων από το λόφο στην πεδιάδα και της μετατροπής του προϊστορικού οικισμού σε ιερό. Ο προϊστορικός οικισμός στην κορυφή του λόφου ήταν ήδη γνωστός από παλαιότερες ανασκαφές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ευβοίας και αναφέρεται σε πινακίδα Γραμμικής Β γραφής από το ανάκτορο της Θήβας. Αμέσως κάτω από την επιφάνεια του εδάφους εντοπίστηκε ένα μεσαιωνικό κτίριο, ενώ βαθύτερα, το τμήμα ενός κτιρίου της Εποχής του Χαλκού με άφθονη μυκηναϊκή κεραμική.

Ένας τρίτος ερευνητικός άξονας είναι η επιφανειακή έρευνα ανάμεσα στην Ερέτρια και την Αμάρυνθο, η οποία αποσκοπεί στην ιχνηλάτηση της ιεράς οδού που αναφέρεται στις αρχαίες πηγές και η οποία συνέδεε την μητρόπολη με το σημαντικότερο ιερό της. Στο πλαίσιο της έρευνας αυτής δεν θα πραγματοποιηθούν μόνο αυτοψίες στο πεδίο αλλά θα γίνει χρήση και σύγχρονων τεχνολογικών μεθόδων, όπως αεροπορικές εικόνες LiDAR.