Η ελληνική κεραμική στα καλύτερά της στο Mon Coin Studio

Όλο και περισσότερο ακούω γνωστούς να συζητούν την αγορά ενός «εξαιρετικού χειροποίητου κεραμικού», όλο και πιο συχνά παρατηρώ στα σπίτια φίλων μου διακοσμημένα χειροποίητες δημιουργίες ελλήνων κεραμιστών. Η ελληνική κεραμική είναι μια τέχνη που γνώρισε τεράστια άνθιση στην αρχαιότητα και τώρα δείχνει να επανέρχεται δυναμικά. Πώς δεν θα μπορούσε άλλωστε όταν πρόκειται για ένα αντικείμενο που περικλείει την ενέργεια του ανθρώπου που το έπλασε με τα χέρια του, την έμπνευση, το μεράκι, την αγάπη της δημιουργίας; Με αφορμή την μεγάλη έκθεση AIGAIO, με έργα ελλήνων κεραμιστών, που πραγματοποιείται στο Mon Coin Studio αυτή την περίοδο, μιλήσαμε με την ιδιοκτήτρια Eleonore Trenado Finetis για να μάθουμε περισσότερα για την ίδια αλλά και την ελληνική κεραμική.

Η Eleonore γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Παρίσι, σπούδασε Νομική και κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών σπουδών της γνώρισε τον Έλληνα που έμελλε να γίνει συζυγός της και να αλλάξει την επαγγελματική της πορεία. Η αγάπη της για την Ελλάδα, τον ελληνικό πολιτισμό, τον τρόπο ζωής, την εξωστρέφεια και την φιλοξενία των ανθρώπων ήταν εκείνα που ενθάρρυναν την απόφασή της να ζήσει εδώ. Αποφασισμένη να μάθει σωστά την ελληνική γλώσσα, σε λιγότερο από ένα χρόνο είχε φτάσει σε ικανοποιητικό επίπεδο τις γνώσεις της. Πώς έφτασε όμως μια Παριζιάνα να έχει studio κεραμικής στο Μοναστηράκι και να «στεγάζει» τα έργα σύγχρονων ελλήνων κεραμιστών;

Πώς ξεκίνησε η σχέση σας με την κεραμική και τι σας οδήγησε στη δημιουργία του Mon Coin Studio;
Γνώρισα τον πηλό σε μικρή ηλικία και μετά έγινα θαυμάστρια της κεραμικής. Κάποια στιγμή αντιλήφθηκα ότι σε κάθε ταξίδι στην Ελλάδα όπως κάποιοι αγοράζουν σουβενίρ, κοσμήματα, τοπικά προϊόντα, εγώ αγόραζα κεραμικά. Με την κεραμική έχω μια πολυεπίπεδη σχέση: την θαυμάζω, την αγοράζω, την παρουσιάζω, την πουλάω και τη φτιάχνω. Η κεραμική μας βοηθάει πρακτικά σε καθημερινή βάση, προσφέρει αισθητική, πνευματικότητα, προσφέρεται για καλλιτεχνική δημιουργία αλλά μπορεί επίσης να λειτουργήσει και σαν θεραπεία. Κρατάει μέσα της την ενέργεια του δημιουργού της και βοηθάει τους ανθρώπους να επικοινωνούν και να εκφράζουν τα συναισθήματα τους.

Όσον αφορά το Mon Coin Studio, πρόκειται για έναν χώρο που πάντα ονειρευόμουνα. Βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, δίπλα στην Αρχαία Αγορά και βλέπει από την ταράτσα την Ακρόπολη. Σαν χώρος αλλά και σαν ιδέα, φιλοξενεί τρία πράγματα: το εργαστήριο για τις δικές μου δημιουργίες, ένα μέρος που λειτουργεί καθημερινά σαν πωλητήριο και γκαλερί και ένα μέρος στην ταράτσα για χαλάρωση και εργαστήρια όπου θα μπορεί ο κόσμος να πειραματιστεί με τον πηλό.

Σκοπός μου είναι να ενισχύσουμε τους επαγγελματίες κεραμίστες προωθώντας και πουλώντας τα έργα τους, αλλά και προβάλλοντάς τους στο εξωτερικό. Εγώ η ίδια βοηθήθηκα από διάφορους ανθρώπους (κεραμίστες ή όχι) και ιδιαίτερα από τον Ανδρέα Κατσιλιέρη και τον Γιώργο Φινέτη, για να μπορέσω να κάνω αυτό που κάνω σήμερα, οπότε θεωρώ ότι πρέπει με τη σειρά μου να βοηθήσω άλλους ανθρώπους. Αρκετοί άνθρωποι με ταλέντο δεν έχουν πρόσβαση σε σωστή προβολή των έργων τους και ο ρόλος του Mon Coin Studio είναι να λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα σε εκείνους και το κοινό. Κάπως έτσι θέλω να επαναπροσδιορίζεται η φωνή της έκφρασης και της τέχνης και να συμβάλλω στην ανάπτυξη ενός χώρου που θα λειτουργεί ως εκλεκτική "street gallery".

Από πού αντλείτε έμπνευση για τις δημιουργίες σας;
Είναι ίσως λίγο κλισέ αλλά τα πάντα είναι πηγή έμπνευσης για μένα: η φύση, η αρχιτεκτονική, τα κοινωνικά θέματα, η βιομηχανία, τα καλλιτεχνικά κινήματα, μια φόρμα, ένα χρώμα που έχω παρατηρήσει, ένα ταξίδι στην Ισπανία, στην Γαλλία, η αισθητική και η φιλοσοφία των Γιαπωνέζων, μια φωτογραφία σε ένα περιοδικό, η παραδοσιακή ένδυση στην Ινδία, η ελληνική αρχαιότητα, ένα πρωτόγονο κεραμικό, ένα δακτυλίδι από την Αίγυπτο, μια έννοια... Δεν υπάρχει περιορισμός.

Ποια ήταν τα στοιχεία που σας «τράβηξαν» στην ελληνική κεραμική;
Η ελληνική κεραμική τέχνη επηρεάζεται βαθιά από τρία πράγματα: τη φύση, τις λαϊκές παραδόσεις και την καλλιτεχνική κληρονομιά. Μου αρέσει η ποικιλία της και η πολύπλευρη όψη της: είναι ταυτόχρονα ποιητική, ευαίσθητη, κοντά στη γη, στη φύση και στον άνθρωπο (οργανική), αλλά έχει επίσης κάτι πνευματικό και αιθέριο. Είναι μια συναισθηματική κεραμική, από τη μια ταπεινή που εξυπηρετεί την καθημερινότητα ενώ παράλληλα, από την αρχαιότητα μέχρι τώρα έχει αποκτήσει μια τεράστια καλλιτεχνική κληρονομιά. Έιτε μιλάμε για γλυπτική, για διακόσμηση ή για χρήση, ο θαυμαστής της κεραμικής πάντα βρίσκει καινούργια σχέδια και λεπτομέρειες να ανακαλύψει. Κάθε δημιουργός σήμερα μπορεί ακόμα να αντλεί από την πηγή της κεραμικής τέχνης και να την εξελίσσει. Ενώ η Ελλάδα δεν είναι βιομηχανική χώρα, ο κεραμίστας που ασχολείται με το design έχει πρόσβαση και δύναμη να δουλεύει τη φόρμα όπως κανείς άλλος και να συνδυάζει φόρμα, παραγωγή και οικολογία.

Κατά τη γνώμη σας η κεραμική είναι τέχνη ή επάγγελμα;
Η κεραμική είναι εύπλαστη, όχι μόνο κυριολεκτικά, αλλά και μεταφορικά: αυτό σημαίνει ότι ο καθένας μπορεί να την αξιοποιήσει με όποιον τρόπο θέλει, ερασιτεχνικά ή επαγγελματικά. Μπορεί κάποιος να κάνει χρηστικά ή γλυπτά σαν ερασιτέχνης και να χαίρεται την διαδικασία της δημιουργίας, μπορεί όμως να αποφασίσει να γίνει επαγγελματίας αγγειοπλάστης ή γλύπτης κι αυτό θέλει δουλειά, επιμονή και απασχόληση σε καθημερινό επίπεδο για να βγει μια παραγωγή.

Πώς διαμορφώνεται το τοπίο στη σύγχρονη ελληνική κεραμική; 
Όταν το 2015 οργάνωσα με τον δάσκαλο μου την πρώτη μικρή έκθεση με 15 καλλιτέχνες, δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου εκδηλώσεις για κεραμικά, γιατί είχαν ελάχιστη απήχηση στο μεγάλο κοινό. Τώρα όμως η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική. Έχουν ανοίξει αρκετά εργαστήρια και καταστήματα κεραμικών. Σαν Mon Coin Studio έχουμε στη διάθεση των επισκεπτών μας πληροφορίες που αφορούν τα εργαστήρια που προτείνουν μαθήματα, τους καλλιτέχνες που παρουσιάζουμε και τα καταστήματα που πουλάνε τις παραγωγές των καλλιτεχνών. Αυτή η αλλαγή του τοπίου ξεκινάει από τον ίδιο τον κόσμο ο οποίος έχει ανακαλύψει την ποιότητα της κεραμικής δημιουργίας και το όφελος της. Τα κεραμικά επιστρέφουν στο προσκήνιο.

Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτή η άνθιση;
Κατά την γνώμη μου, η άνοδος της δημοτικότητας των κεραμικών στην Ελλάδα συνδέεται με δύο γεγονότα. Αρχικά υπάρχει μια επιστροφή στις χειροτεχνίες και στην κεραμική -το παρατηρούμε επίσης στην Ισπανία και τη Γαλλία-, όπου οι άνθρωποι πηγαίνουν μετά τη δουλειά σε μαθήματα κεραμικής. Από την άλλη, οι άνθρωποι ενδιαφέρονται περισσότερο για την ελληνική τέχνη. Λόγω της κρίσης, που ξεκίνησε το 2011, πολλοί αρχιτέκτονες, γραφίστες, εικαστικοί και άλλοι βρέθηκαν χωρίς δουλειά και άρχισαν να αναζητούν μία εναλλακτική επαγγελματική δραστηριότητα. Μία από τις λύσεις ήταν ο σχεδιασμός και η κατασκευή κεραμικών. Αυτοί οι καλλιτέχνες άλλης πειθαρχίας κάνουν πολύ καλή δουλειά και οι αγγειοπλάστες που τους έχουν συνήθως εκπαιδεύσει έχουν διπλό όφελος: διδάσκουν και έχουν κάποια συντροφιά στη δημιουργικότητα. Ακόμα, υπάρχει μια ανάγκη από τον κόσμο να προμηθευτεί αντικείμενα χειροποίητα, αυθεντικά, με αισθητικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά, κοντά στη γη, οικολογικά. Ίσως επειδή κινούμαστε όλο και περισσότερο στον ψηφιακό κόσμο, ο άνθρωπος χρειάζεται μια σύνδεση με την πηγή της ζωής, με άλλους ανθρώπους, με την Τέχνη.

Πολλοί κεραμίστες δηλώνουν ότι η κεραμική δεν έχει την εκτίμηση που της αξίζει στην Ελλάδα. Ποια είναι η γνώμη σας σε αυτό;
Οι κεραμίστες όπως και οι άλλοι δημιουργοί δίνουν πολύ χρόνο και κόπο για να φτιάξουν ποιοτικά και όμορφα αντικείμενα, ο καθένας με την αισθητική του. Η αλήθεια είναι ότι με την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων κεραμικών προϊόντων στην Κίνα έπεσαν οι τιμές και ο κόσμος δεν έδινε μεγάλη σημασία στο χειροποίητο. Ειδικά στην Ελλαδα, που η κεραμική αφορούσε παραδοσιακά χρηστικά ή γλυπτά, ο κόσμος προτιμούσε design ή φτηνά αντικείμενα. Πολλοί παραπονιόντουσαν για τις τιμές γιατί σύγκριναν επιφανειακά το χειροποίητο με το βιομηχανικό. Τώρα όμως έρχονται μαζί με το sustainability, οι αξίες που κινούν το χειροποίητο αντικείμενο. Ο θεατής θέλει να μαθαίνει πληροφορίες, γι’αυτό είναι χρήσιμες οι εκθέσεις -γιατί όταν καταλαβαίνει την διαδικασία εκτιμάει περισσότερο το αποτέλεσμα και τη σχετική τιμή. Η ελληνική κεραμική χρειάζεται μία δυνατή, ποιοτική και αυθεντική προβολή, τότε μόνο θα αναγνωρίζεται με τον τρόπο που της αξίζει.

Τι θα δούμε στην ομαδική έκθεση κεραμικής AIGAIO που θα πραγματοποιηθεί στο Mon Coin Studio;
Η έκθεση AIGAIO θα διαρκέσει από τις 19 Μαΐου έως τις 21 Ιουλίου 2021 και θα προβάλλεται, σε δύο περιόδους, ένα ευρύ φάσμα έργων που διερευνούν πώς η επίδραση του κόσμου του Αιγαίου αντηχεί στις σύγχρονες δημιουργίες.

Η πρώτη περίοδος της έκθεσης (έως τις 19 Ιουνίου) παρουσιάζει τις δημιουργίες εργαστηρίων από τα νησιά του Αιγαίου. Έργα από επαγγελματίες: παλιά εργαστήρια με παραδοσιακή κεραμική, τα οποία έφτιαχναν κυρίως αγγεία οικιακής χρήσης και συνεχίζουν την παράδοση, πιο σύγχρονα εργαστήρια, καλλιτέχνες Έλληνες ή ξένους που έχουν εγκατασταθεί στην Ελλάδα. Μερικές φορές το ίδιο εργαστήριο παρουσιάζει το έργο της παλιάς και της νέας γενιάς. Έμφαση δίνουμε επίσης στα εργαστήρια που ο άντρας φτιάχνει τις φόρμες και η γυναίκα της διακοσμεί -είναι πολύ σημαντικές και οι δύο δραστηριότητες. Επίσης δίπλα στους επαγγελματίες, παρουσιάζονται και έργα από ερασιτέχνες.

Έχουμε παραδοσιακά χρηστικά σε τερακότα, παραδοσιακά κεραμικά με διακόσμηση παραδοσιακή ή σύγχρονη, έργα με πολυχρωμία, διακοσμητικά αντικείμενα σε πηλό υψηλής θερμοκρασίας με μονόχρωμα γυαλιά, πορσελάνες, διακοσμητικά και γλυπτά. Μαζί με τα κεραμικά λαμβάνουν μέρος και αντικείμενα design, εικαστικά έργα χαρακτικής, φωτογραφία, εικαστικό κόσμημα. Στην δεύτερη περίοδο που θα ξεκινήσει στις 21 Ιουνίου η έκθεση θα παρουσιάσει το έργο καλλιτεχνών από την Ηπειρωτική Ελλάδα για την κατανόηση του κόσμου του Αιγαίου.

Ποια ήταν η έμπνευση πίσω από την επιλογή του θέματος της έκθεσης;
Τα έργα αντανακλούν τη φύση του Αιγαίου, τη θάλασσα και τους θησαυρούς της, τα νησιά και τις παραδόσεις τους, την αρχιτεκτονική και την τέχνη τους, τους Μινωικούς ή τους Κυκλαδικούς πολιτισμούς, ελπίζοντας να πυροδοτήσουν έναν δημιουργικό διάλογο μεταξύ του παρελθόντος και του σήμερα. Η έκθεση φιλοδοξεί επίσης να αποδώσει φόρο τιμής στην κληρονομιά σχετικά με την κεραμική χειροτεχνία. Μαζί με τα κεραμικά, η έκθεση θα περιλαμβάνει μια μικρή συλλογή έργων από σχεδιαστές, φωτογράφους και εικαστικούς καλλιτέχνες, εμπλουτίζοντας έτσι τον καλλιτεχνικό διάλογο. Η έκθεση AIGAIO εγκαινιάζει μια σειρά εκδηλώσεων, παραστάσεων και εργαστήρια κεραμικών με στόχο την εισαγωγή ελληνικής κεραμικής τέχνης και πρακτικής σε ένα ευρύτερο κοινό.

Οι καλλιτέχνες που θα συμμετάσχουν στην έκθεση είναι οι:

Καλλιτέχνες του ΑΙΓΑΙΟΥ

Κεραμίστες

Αποστολίδης Γιάννης, Peristeriona, Βογιατζή Μίκα, Γαμπιεράκης Γιώργος, Γεωργούλης Γιώργος, Γιάννακα Κατερίνα, Δαλαμβέλας Γιώργος,  Δεσύπρη Μάρα, Ιωσηφέλλη Δέσποινα, Ταμπουλχανα Μαρίσσα, Φτούλης Γιάννης + Σταμάτης, Κοκτσίδου Σοφία, Ροδίου Μάγδα, Ρόδιος Νίκος, Λιμπερίδης Δημήτρης, Παπατζανάκης Νούφρης, Ντερρ Κορίνα, Καρνάκης Σταυρός, De Paoli Nicola, Ea Ceramics, Λιμπερτάς Μανώλης, Κοκτσίδου Σοφία, Κουβδής Δημήτρης, Λάμπρου Έλενα, Λεμονής Αλέξανδρος, Λεμονής Φρατζέσκος, Μάμιδας Κωνσταντίνος, Μανουσάκη Αλεξάνδρα, Μάρκου Δήμητρα, Μιχαηλίδου Άρτεμις, Μπίντα Σαμπρίνα, Νεοφύτου Κώστας, Ατσόνιος Αντώνης, Κεραμικά Μπαϊράμης, Kymbe Ceramica, Marshard Todd, Nassos Keramik, Κεραμικά Κοντορούδας, Γιαννέτα Ασπασία, Καλογήρου Αντώνης, Κάπος Δημήτρης, Λεμπέσης Γιάννης, Ποδότας Γιάννης, Ροκανάς Σπύρος, Σταμάτης Δημήτρης, Σταμάτης Στέλιος, Χατζηνικόλακη Μαρία, Χρυσόγελος Κωστής, Ελπίδα Κουρτζή, Γιώργος Σφηκάκης.

Εικαστικοί

Βενιός Γιώργος, Βεργαδής Νίκος, Ζαλώνη Στέλλα, Ιωαννίδη Ελένη, Παναγάκη Ντένια, Έλενα Βότση.

Καλλιτέχνες από Ηπειρωτική Ελλάδα και Κέρκυρα

Κεραμίστες

3some Ceramics, Evigeo, Kyko, Willis Christine, Akron Aoton, Ανετόπουλος Βαγγελης, Βαβάτσης Γιώργος, Βήχου Αννα, Βογιατζής Γιάννης, Δραπανιώτου Μίρκα, Ζιρήνη Μυρτώ, Ζώης Γιάννης, Καλογιαννίδης Diane, Κατσιλιέρης Ανδρέας, Κοροπούλη Χαρούλα, Κούτρου Βούλα, Κυριακίδη Λώρα, Λατούφη Κατερίνα, Λιαρμακοπούλου Χρύσα, Λυκοπούλου Μυρτώ, Μάκαρη Ρένα, Μαρινόγλου Μαρία, Μαρνιέρου Έλενα / Lespagney Eric, Meleniou Maru, Μενεγής Ελευθέριος, Μεταξά Ρένα, Μοσχοπούλου Πορφυρία, Μπούμη Νίκη, Ξενάκη Μελίνα, Παλλές Αντώνης, Πάλτογλου Εύχαρις, Πανοπούλου Κάλλια, Πανουσόπουλος Χάρης, Πανταζέλου Τίνα, Παπαδοπούλου Αγγελική, Πρωτόπαπα Νίκη, Σκλαβενίτης Νίκος, Τότσικα Ράνια, Τρίχας Γιώργος, Τσεχελίδης Γιώργος, ΥΦΗ Ceramics, Χανιώτη Αθηνά, Χήναρη Κίκα, Χριστόπουλος Ηλίας, Μαρία Λιναρδάκη.

Εικαστικοί

A Totem Fur Elita, Amalthea Athens, Delta Kappa Design, Gracious Greece, Lanamouss, Raymond Marc, Αναστασοπούλου Αλεξάνδρα, Βερούκη Παυλίνα, Εγγλέζου Λένα / Art Lab, Ζαν-Στεφαν Design, Κορδέλλα Μαρια, Μαγκανιώτης Αλέξανδρος, Μυρογιάννη Μαργαρίτα, Ξύδας Βάνιας, Παυλάκη Γιώτα, Ρίζου Μαριέλλα, Σταμάτη Ελευθερία, Στρουμπούλη Αλίκη, Τιλελής Γιώργος.

Info: 19 Μαΐου – 21 Ιουλίου, Mon Coin Studio, Θησείου 7, Μοναστηράκι, 2103217806