Joseph Beuys: 100 βελανιδιές για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του

Το καλλιτεχνικό δίδυμο Ackroyd και Harvey φύτεψε 100 βελανιδιές έξω από την πινακοθήκη Tate Modern του Λονδίνου. Η παρέμβαση με τον τίτλο «Beuys’ Acorns 2021», είναι ένα δάσος που θα παραμείνει στον υπαίθριο χώρο έξω από το Tate Modern μέχρι τις 14 Νοεμβρίου. Δεν πρόκειται για συνηθισμένα δέντρα: είναι οι άμεσοι απόγονοι των 7.000 βελανιδιών που φύτεψε ο καλλιτέχνης και ακτιβιστής του περιβάλλοντος, συνιδρυτής του γερμανικού κόμματος των Πράσινων, Joseph Beuys μέσα και γύρω από την πόλη Κάσελ της Γερμανίας από το 1982 μέχρι το 2007.

Αυτό το έργο του Beuys άλλαξε το αστικό τοπίο του Κάσελ και συνέδεσε την τέχνη με το αναδυόμενο περιβαλλοντικό κίνημα. Το 2007 οι Ackroyd και Harvey ταξίδεψαν στο Kάσελ και μάζεψαν βελανίδια από τις αυθεντικές βελανιδιές του Beuys με σκοπό την καλλιέργεια νέων δέντρων. Τώρα, για τα 100 χρόνια του Beuys, αυτά τα ανθεκτικά δενδρύλλια έγιναν ζωντανά γλυπτά έξω από την Tate Modern υπογραμμίζοντας την ανάγκη για προστασία του περιβάλλοντος. Οι Ackroyd και Harvey επισημαίνουν ότι, παρά τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα λόγω της μειωμένης ανθρώπινης δραστηριότητας στη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, οι τελευταίοι 12 μήνες ήταν το τρίτο χειρότερο έτος σε απώλεια δέντρων παγκοσμίως από το 2002. «Ο Beuys ζητούσε από τον κόσμο να γίνει ένα μεγάλο δάσος», λένε οι δυο καλλιτέχνες. «Νιώθουμε στοργή γι’ αυτά τα νεαρά δέντρα σε μια εποχή τόσο μεγάλης πλανητικής αστάθειας και κατστροφής των δασών. Οι βελανιδιές γίνονται ακόμα πιο ποιητικές από το ότι, ακριβώς κάτω από τον υπαίθριο χώρο της Tate Modern, στο Tanks Space, υπάρχει ένα μεγάλο έργο Beuys με τίτλο ’’Το Τέλος του 20ού αιώνα’’ που έφτιαξε το 1983-5.»

«Το Τέλος του 20ού αιώνα» αποτελείται από 31 μεγάλους τραχείς λαξευτούς βράχους βασάλτη που προέρχονται από τις πέτρες γύρω από τα δέντρα του Κάσελ και θα μπορεί να τους δει κανείς όταν η Tate ξανανοίξει στις 17 Μαΐου. Όπως και οι 100 νεαρές βελανιδιές, το έργο θα παραμείνει εκεί μέχρι τις 14 Νοεμβρίου, ημερομηνία λήξης της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή που λαμβάνει χώρα στη Γλασκόβη.

Η Tate συμμετέχει στον ακτιβισμό για το κλίμα και μόλις τελειώσει αυτή η δράση τα δενδρύλλια βελανιδιάς θα μεταφυτευτούν μόνιμα στη γύρω περιοχή σε συνεργασία με την τοπική κοινότητα. Στο μέλλον οι δυο καλλιτέχνες θα φυτέψουν τους υπόλοιπους απογόνους των δέντρων του Beuys σε ολόκληρη τη Βρετανία: «Είναι ένας στόχος που ο Joseph Beuys θα χειροκροτούσε εγκάρδια», λέει το δίδυμο των καλλιτεχνών.

Ο Joseph Heinrich Beuys, γεννήθηκε στις 12 Μαΐου 1921 στο Κλέφελντ και πέθανε στις 23 Ιανουαρίου 1986 στο Ντύσελντορφ. Όπου δίδασκε γλυπτική. Ήταν ένας από τους πρωτοπόρους της ευρωπαϊκής τέχνης που ανέπτυξε την ιδέα της κοινωνικής γλυπτικής και αναδείχτηκε σε σαμάνο της τέχνης με παγκόσμια αναγνώριση. Μια καλή γνωριμία με τον καλλιτέχνη είναι το βιβλίο «Η επανάσταση είμαστε εμείς» της Ρέα ThÖnges-Στριγγάρη (εκδόσεις Πατάκη) όπου συζητούν για τον Beuys ο Χρήστος Ιωακειμίδης, ο Ζάφος Ξαγοράρης και Πάνος Χαραλάμπους. Στο βιβλίο, η ιστορικός τέχνης Ρέα ThÖnges-Στριγγάρη προσεγγίζει το έργο του σε όλες του τις πτυχές, όχι μόνο με στενά καλλιτεχνικούς όρους, αλλά επιχειρώντας να συμπεριλάβει στοιχεία από την πολιτική και φιλοσοφική πλευρά της δράσης του. Από τη βασική αρχή του «δεν εκθέτω, αποθέτω», μέχρι την προσέγγισή του στο ζήτημα «Οικολογία και σοσιαλισμός» και την (άγνωστη ως τώρα) συνάντησή του με τον Μίκη Θεοδωράκη.