Σοφία - Rose Κοσμίδου: Η γοητεία του «τυχαίου» στην τέχνη

Μισή Ελληνίδα, μισή Ιρλανδέζα, η Σοφία Rose Κοσμίδου γεννήθηκε το καλοκαίρι του 1983 στην Αθήνα. Σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και θα ήταν ήδη διδάκτορας της Κλασικής και Βυζαντινής Φιλολογίας, αν δεν σιγόβραζε μέσα της επίμονα και πιεστικά η επιθυμία να ασχοληθεί με την τέχνη. Έτσι, εγκατέλειψε το διδακτορικό της για να περάσει την πόρτα της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών ξεκινώντας το δικό της ταξίδι στο χώρο που αγαπά.

«Το 2013, που πέτυχα στις εισαγωγικές εξετάσεις της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, αποτέλεσε έτος σταθμό και σηματοδότησε τη στροφή μου προς ένα νέο κόσμο αλλά κι έναν καινούριο τρόπο ζωής. Ιδιαίτερα καταλυτική ως προς τη διαμόρφωση της προσωπικής εικαστικής μου ταυτότητας υπήρξε η μαθητεία μου δίπλα στον δάσκαλο μου, Γιώργο Καζάζη».

Με ποιο τρόπο λειτούργησε αυτή η μαθητεία;
Ο δάσκαλός μου είχε μεγάλες απαιτήσεις και διαρκώς μου τόνιζε την αναγκαιότητα όχι της τελειοποίησης της τεχνικής μόνο αλλά και της έκφρασης του προσωπικού βιώματος. Έτσι κατανόησα εξαρχής ότι ένα έργο για να έχει «ψυχή» πρέπει να εκφράζει μια προσωπική ιστορία, ένα προσωπικό συναίσθημα ή βίωμα. Με γνώμονα αυτό, παρήγαγα έναν όγκο έργων τόσο για ομαδικές εικαστικές εκθέσεις, που συμμετείχα ήδη από το τρίτο έτος των σπουδών μου, όσο και για την πτυχιακή μου εργασία.

Μεταξύ αυτού του «όγκου» υπήρξαν δύο έργα ιδιαίτερα σημαντικά για τη μετέπειτα πορεία σου.
Ναι! Το πρώτο με τίτλο «Ο Κόσμος μου» παρουσιάστηκε το 2017 στην 8η Μπιενάλε Φοιτητών των Σχολών Καλών Τεχνών Ελλάδος που έλαβε χώρα στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη.  Τον επόμενο χρόνο η Εθνική Ασφαλιστική μου απένειμε το Α’ Βραβείο για το έργο μου με τίτλο «Η Ζωή μου», το οποίο παρουσιάστηκε στην ομαδική εικαστική έκθεση στον χώρο τέχνης ΣΤΟartKοραή και έχει περιέλθει στη μόνιμη συλλογή της Εθνικής Ασφαλιστικής.

Ακολούθησαν κι άλλες εκθέσεις;
Ακολούθησαν πολυάριθμες συμμετοχές σε ομαδικές εκθέσεις (αρχής γενομένης με τη συνεργασία μου με την επιμελήτρια Νικολένα Καλαϊτζάκη) σε μουσεία, χώρους τέχνης και γκαλερί της Ελλάδας, αλλά και συνεργασίες με σημαντικούς καλλιτέχνες, επιμελητές και θεωρητικούς της τέχνης.

Από αυτές τις συμμετοχές, υπήρξαν κάποιες που θεωρείς ξεχωριστές;
Μία από τις τελευταίες εκθέσεις που συμμετείχα το 2020 και ξεχωρίζω είναι η έκθεση που έγινε στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών με θέμα «Εύζωνες» σε συνεργασία Ίριδας Κρητικού και Νίκου Βατόπουλου. Η συνεργασία μου με την Ίριδα Κρητικού, η οποία πίστεψε πολύ στη δουλειά μου και με στήριξε αφάνταστα, ξεκίνησε ήδη ένα χρόνο νωρίτερα και συνεχίζεται.

Το πραγματικό κέρδος από τη ζωγραφική ποιο πιστεύεις ότι είναι;
Αυτό που θεωρώ ουσιαστικό κέρδος από τη συστηματική ενασχόληση με αυτή είναι η αποδοχή και το καλωσόρισμα του «τυχαίου». Τυχαίο ονομάζω το γεγονός αυτό που έρχεται απρόσκλητο στον καμβά ή στο χαρτί μου παρεμβαίνοντας στην αρχική καλλιτεχνική μου πρόθεση και στο τελικό αποτέλεσμα. Αφήνοντάς το, λοιπόν, να εισβάλει «απρόσκλητο» στο έργο αλλά και στην ζωή, ακολουθώντας το και επιτρέποντας του να χαράξει τις δικές του προθέσεις, ανακάλυψα ότι δημιουργεί ένα νέο κόσμο ανοιχτό σε πολλά ενδεχόμενα. Η ελευθερία αυτή και η απεμπόληση του εγωισμού στην εικαστική δημιουργία είναι το Α και το Ω. Θέλει κότσια εκ μέρους του δημιουργού, όμως το αποτέλεσμα τον ανταμείβει.

Η αποδοχή και το καλωσόρισμα του «τυχαίου» σε έχει ανταμείψει;
Με αυτή την πεποίθηση, που έγινε και φιλοσοφία ζωής, κατόρθωσα να αντιπαλέψω σθεναρά τις αντιξοότητες και τις ψυχολογικές πιέσεις των δύο lockdown, σχεδόν αγόγγυστα. Αφέθηκα στην τυχαία αυτή νέα συνθήκη, χωρίς εγωισμό, με εμπιστοσύνη στο τυχαίο, ακολουθώντας τυφλά και ανενόχλητα τη ροπή μου προς την ζωγραφική. Μέσα σε εκείνες τις ώρες παρήγαγα και ολοκλήρωσα τα έργα της επικείμενης πρώτης ατομικής μου έκθεσης για την γκαλερί Genesis.

Με την οποία είχες και έχεις μια εξαιρετική συνεργασία.Εδώ έρχεται ένα ακόμα σημαντικό γεγονός της καλλιτεχνικής μου πορείας, αυτό της ευτυχούς συνεργασίας μου με έναν υπέροχο άνθρωπο, σχεδόν πατρική φιγούρα για εμένα, τον γκαλερίστα Γιώργο Τζάνερη. Η συνεργασία μου μαζί του και την Genesis gallery στο Κολωνάκι είχε ξεκινήσει ένα χρόνο πριν ακόμη την παρουσίαση της πτυχιακής μου στην ΑΣΚΤ.

Ποιες δουλειές σου έχεις παρουσιάσει στον συγκεκριμένο χώρο;
Έχω ήδη συμμετάσχει σε δύο πολύ σημαντικές εκθέσεις της Genesis gallery, στην επετειακή έκθεση με τίτλο «10 YEARS 12 MONTHS & 7 DAYS… 2010-2020» και στην πρώτη, λόγω πανδημίας, ψηφιακή έκθεση για τα 11 έτη της Genesis με θέμα «Ο μυστικός μας κήπος», αμφότερες σε επιμέλεια Ίριδας Κρητικού. Tον Ιανουάριο που μας πέρασε ήταν προγραμματισμένη και η πρώτη μου ατομική έκθεση στον ίδιο χώρο, όμως δυστυχώς λόγω της πανδημίας μετατέθηκε. Το πότε ακριβώς θα γίνει η έκθεση δεν γνωρίζω μιας και η εποχή που ζούμε δεν μας επιτρέπει αυτή τη στιγμή να μιλάμε με σιγουριά για τίποτα!

Η ατομική έκθεση που θα δούμε, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες, τι αφορά;
Η δουλειά που θα παρουσιαζόταν/παρουσιαστεί στην πρώτη μου ατομική έκθεση έχει δημιουργηθεί από τη στιγμή που αποφοίτησα από την ΑΣΚΤ και μετά. Είναι ένας νέος κύκλος έργων με θέματα που με απασχολούν προσωπικά και ζωγραφικά σε όλη μου την πορεία μέχρι τώρα και βασίζονται κυρίως στις αναμνήσεις μου από την παιδική μου ηλικία, όπου πρωταγωνιστές ήμασταν εγώ, η αδερφή μου και η μητέρα μου.

Μικρά ταξίδια μνήμης στα παιδικά χρόνια ή κάτι άλλο;
Πρόκειται για μνήμες από παιδικές προσευχές που έρχονταν σε σύγκρουση με έναν κόσμο βαμμένο στα χρώματα του φόβου και του ψυχαναγκασμού, με βασικό χαρακτηριστικό το ονειρικό στιγμιότυπο. Στο σύνολό τους φιλοτεχνήθηκαν σε μια περίοδο της ζωής μου όπου είχα κληθεί να αντιμετωπίσω το πρόβλημα υγείας της μητέρας μου η οποία έπασχε από καρκίνο και απεβίωσε πρόσφατα. Όμως, φύσει αισιόδοξος άνθρωπος, προσπαθούσα (και προσπαθώ) να εξωραΐζω και να εξιλεώνω το κακό με την παιδικότητα και τη χρωματική παλέτα μου.

Ο τελευταίος χρόνος έφερε βαρύ πλήγμα στις τέχνες δημιουργώντας μια νέα πραγματικότητα. Πώς την προσεγγίζεις;
Στη χώρα μας, η τέχνη και ο πολιτισμός επλήγησαν ανεπανόρθωτα. Ωστόσο το ενδιαφέρον είναι ότι η τέχνη δεν ενέδωσε, μέχρι τώρα ψάχνει τρόπους να συνεχίσει να υπάρχει με κάθε μέσον, με κάθε κόστος. Προσπαθήσαμε όλοι να αντιπαλέψουμε το κακό με νέα μέσα και νέους τρόπους προβολής της δουλειάς μας, κυρίως διαδικτυακούς. Όσο και αν η σημερινή εποχή φαντάζει ως μια μαύρη σελίδα για τις τέχνες, παίρνοντας απόσταση από τα γεγονότα και βλέποντάς τα υπό το πρίσμα του μέλλοντος, έχω την πεποίθηση ότι όλοι οι καλλιτέχνες που εξακολουθούμε να δραστηριοποιούμαστε ενεργά με νύχια και με δόντια για να επιβιώσουμε, «γράφουμε ιστορία».

Δείτε τα έργα της Σοφίας - Rose Κοσμίδου, εδώ
sofiarosekosmidou.webnode.gr, instagram, facebook