Ρώμη: Έκθεση και ρετροσπεκτίβα του Aldo Rossi

To ΜΑΧΧΙ, το Εθνικό Μουσείο των Τεχνών για τον 21ο αιώνα που βρίσκεται στη Ρώμη, διοργανώνει αφιέρωμα στον αρχιτέκτονα Aldo Rossi και ρετροσπεκτίβα του πολύπλευρου έργου του. Η έκθεση του ΜΑΧΧΙ εγκαινιάστηκε στις 10 Μαρτίου και θα συνεχιστεί μέχρι τις 17 Οκτωβρίου 2021 παρουσιάζοντας υλικό και αρχεία από όλον τον κόσμο: σχέδια, σκίτσα, σημειώσεις, επιστολές, φωτογραφίες, μακέτες και άλλα ντοκουμέντα, ανάμεσα στα οποία το πολεοδομικό σχέδιο της περιοχής Gallaratese του Μιλάνου, το σχέδιο του νεκροταφείου της Μόντενα και της συνοικίας Schützenstrasse του Βερολίνου.

O Aldo Rossi (1931-1997) γεννήθηκε στο Μιλάνο, όπου σπούδασε Αρχιτεκτονική. Ήδη από το 1959, έγραφε στο περιοδικό Casabella-Continuità του οποίου έγινε αρχισυντάκτης το 1961-1964, ενώ αργότερα έγραψε δύο πολύ σημαντικά βιβλία, Η Αρχιτεκτονική της Πόλης και Επιστημονική Αυτοβιογραφία (κυκλοφορούν και τα δύο στα ελληνικά). Ο Rossi δίδαξε στην Αρχιτεκτονική του Μιλάνου, στο πανεπιστήμιο της Βενετίας, στη Ζυρίχη, στην Ισπανία και σε διάφορα πανεπιστήμια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1990 ήταν ο πρώτος ιταλός αρχιτέκτονας που βραβεύτηκε με το Pritzker και το 1992 με το μετάλλιο Thomas Jefferson. Ο Rossi σκοτώθηκε σε αυτοκινητικό δυστύχημα ενώ πήγαινε στο εξοχικό του στη λίμνη Ματζόρε. Ήταν 66 ετών.

Το έργο του συνδυάζει μεγαλοπρεπείς φόρμες με τα πιο αυστηρά γεωμετρικά σχήματα που θυμίζουν τη ζωγραφική του Ντε Κίρικο: απέριττη σουρεαλιστική γεωμετρία που αποπνέει ένταση συνδυάζοντας φαινομενικά διάσπαρτα στοιχεία – «δομές φτιαγμένες από μια σειρά θραυσμάτων που πρέπει να συναρμολογηθούν», όπως έγραφε. Ο Aldo Rossi υπήρξε αντικείμενο λατρείας των φοιτητών και, αντίθετα από το στερεότυπο που υπάρχει για τους Ιταλούς, μιλούσε θαυμάσια αγγλικά χωρίς έντονη προφορά, καθώς και γαλλικά και γερμανικά. Διατηρούσε αρχιτεκτονικά γραφεία στο Μανχάταν, στη Χάγη, στο Τόκιο και στο Μιλάνο.

Η έκθεση του ΜΑΧΧΙ διατρέχει τη διαδρομή του στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, τη συμβολή του σ’ αυτό που ονομάζεται «designboom» και τους οραματισμούς του για τη μελλοντική πόλη, τη λεγόμενη «αναλογική πόλη» (città analoga), που εντάσσεται στις μεγάλες πολεοδομικές ουτοπίες του 20ού αιώνα. Ο Rossi είχε παρουσιάσει τη città analoga στην Μπιενάλε της Βενετίας το 1976.

Ο επιμελητής της έκθεσης του MAXXΙ, Alberto Ferlega, λέει ότι οι εργασίες του Rossi, εκτός από την προφανή ιστορική σπουδαιότητά τους, αποκτούν νέα επικαιρότητα στο περιβάλλον της παγκοσμιοποίησης: οι μεγαλουπόλεις μας έχουν ανάγκη από ανανέωση και προσαρμογές. Η έκθεση που έχει τίτλο «Aldo Rossi: o αρχιτέκτονας και οι πόλεις» καθοδηγεί τον επισκέπτη από το Μιλάνο της δεκαετίας του 1950 στην Τζένοβα όπου ο Rossi έχτισε το θέατρο Carlo Felice, στο Βερολίνο, στη Βενετία, στο Τορίνο, στο Μάαστριχτ και στο Κιτακγιούσου της Ιαπωνίας, ενώ αναδεικνύει, εκτός από κτίρια και ανάπλαση συνοικιών, αντικείμενα που έγιναν σύμβολα των δεκαετιών 1970 και 1980. Μεταξύ αυτών την πολυθρόνα «Παρίσι», διάφορα έπιπλα γραφείου (σεκρετέρ, βιβλιοθήκες) και τις χαρακτηριστικές καφετιέρες που υλοποίησε η Alessi.

Στην οργάνωση της έκθεσης συνεργάστηκε η Σοφία Λέκκα-Αγγελοπούλου.