Eικαστική Bougada στα μπαλκόνια της Αθήνας

Το νέο πρότζεκτ της Θεοδώρας Μαλάμου με τίτλο «Bougada» είναι ένα εικαστικό αριστούργημα. Ακούγεται σαν παλιό πλυντήριο που κάνει χαλασμό στο στύψιμο, παρόλα αυτά ωστόσο, καταφέρνει να σε συγκινήσει για τα καλά. Εύθυμο, άγριο, πολύχρωμο, πολυπολιτισμικό, απροσδόκητο, αισθητικά αναρχικό, μα ποτέ μονότονο, σαν το ίδιο το αστικό τοπίο της πρωτεύουσας, το καλλιτεχνικό δρώμενο που εγκαινιάζεται στις 29 Οκτωβρίου ζουμάρει επιδέξια στις γειτονιές τις οποίες παραμέλησε το ανθρώπινο βλέμμα, προσφέροντας χορταστικό οπτικό heavy – tripping στο μωσαϊκό των αθηναϊκών μπαλκονιών. Να κοιτάς πάντα ψηλά.

Ίχνη απορρυπαντικού στο υφάδι της μουντής, άχαρης πραγματικότητας που χτυπάει κατακέφαλα τον διαβάτη των λιγότερο φωτογενών περιοχών του κέντρου. Τι είναι το «Bougada»; Ερευνητική καταγραφή; Εφήμερη εγκατάσταση; Άτυπη open air έκθεση; Θέσαμε το ερώτημα στην επιμελήτρια της δράσης, προκειμένου να εξιχνιαστούν οι προθέσεις της. «Το αγαπώ πολύ αυτό το πρότζεκτ γιατί είναι -ίσως- ευκαιρία να δει ο κόσμος τη γειτονιά μου με άλλα μάτια», σημειώνει η Θεοδώρα Μαλάμου, γύρω από την ιδέα της οποίας συσπειρώθηκαν σημαντικοί σύγχρονοι καλλιτέχνες: Οι Μαρία Βαρελά, Μαρίνα Βελησιώτη, The Callas, Μαριλία Κολυμπίρη, Σοφία Κουλουκούρη, Eleanor Lines, Ειρήνη Μπαχλιτζανάκη, Ίρις Πλαϊτάκη, άπαντες δημιουργοί που σκίζουν από έμπνευση και ταλέντο συνεισφέρουν στο εγχείρημα που πλέον περνά στη δεύτερη φάση του.

Σαν όλες τις καλές ιδέες, το «Bougada» δανείζεται από τα περιθώρια της ειδησεογραφίας: Το 2005 σε μια φτωχή περιοχή του ανατολικού Λονδίνου δύο τουρίστριες φωτογραφίζουν τα απλωμένα ρούχα αναφωνώντας με ενθουσιασμό ότι τους θυμίζουν την Νάπολη. Λίγα χρόνια αργότερα, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος μιας πόλης του γαλλικού νότου απαγορεύει το άπλωμα ρούχων κατά τη διάρκεια της ημέρας, για λόγους αισθητικής. Ενώ στην ίδια την Αθήνα, το άπλωμα στα εξωτερικά μέρη των μπαλκονιών υποκύπτει σε αστυνομική διάταξη: «Απαγορεύεται το άπλωμα ειδών ιματισμού, κλινοσκεπασμάτων και συναφών ειδών σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, εκτός από τους εσωτερικούς χώρους των εξωστών και τις ταράτσες των οικοδομών» - ΑΠΟΦΑΣΗ 1023/2/37-κε/1996.

Οι εικαστικές ιστορίες του «Bougada» μιλούν για αυτή ακριβώς την απαγορευμένη και απροσχεδίαστη αισθητική, όπου παρά το γράμμα του νόμου, τα απλωμένα ρούχα καλύπτουν τις προσόψεις των κτιρίων βγάζοντας απροκάλυπτα τη γλώσσα σε κάθε κανονισμό. Με επίκεντρο τις γειτονιές γύρω από την πλατεία Βικτωρίας, από τον Σταθμό Λαρίσης και τον Άγιο Παύλο, την πλατεία Αττικής, τον Άγιο Παντελεήμονα έως τις αρχές της Κυψέλης, το «Athens Laundry – Bougada» ξεκίνησε ήδη από τον Ιούνιο του 2020 να καταγράφει αυτές τις εικόνες, οι οποίες διατυπώνουν τη δική τους κοινωνική διάλεκτο, αναδεικνύοντας μια ιδιότυπη σημειολογία του περιβάλλοντος: «Απέχοντας από τη γραφική ομορφιά μιας τουριστικής μπουγάδας, γεμίζουν μπαλκόνια και παράθυρα με κάθε πιθανό τρόπο, προδίδοντας σιωπηλά πληροφορίες για τους ιδιοκτήτες τους, αποτελώντας συχνά πεδίο αντιπαράθεσης».

Στην πεμπτουσία της δράσης του, το «Bougada» μετεξελίσσεται σε εικαστικό πρότζεκτ, στο πλαίσιο του οποίου εννέα καλλιτέχνες αφήνουν τα έργα τους να φωτογραφηθούν σαν άλλες μπουγάδες σε μπαλκόνια της περιοχής, δημιουργώντας, όπως δηλώνει η επιμελήτρια, «μια σειρά εφήμερων εγκαταστάσεων που – άλλοτε έντονα, άλλοτε χιουμοριστικά και άλλοτε διακριτικά, σχεδόν ανεπαίσθητα – έρχονται σε απρόσμενο διάλογο με τον περιβάλλοντα χώρο».

Το σύνολο των φωτογραφιών απαρτίζει το ντοκουμέντο μίας άτυπης open air έκθεσης που παρουσιάζεται online, όπως ταιριάζει στους πανδημιακούς καιρούς μας, και της οποίας τα έργα το κοινό μπορεί να παρακολουθεί στις σελίδες του πρότζεκτ: οι φωτογραφίες θα αναρτώνται κάθε Πέμπτη σε εβδομαδιαία βάση στα social media με ημερομηνία έναρξης την Πέμπτη 29 Οκτωβρίου. Παρακολούθησε το «Bougada» στο Facebook και στο Instagram και θα αγαπήσεις κι εσύ αυτό το τόσο ιδιαίτερο δρώμενο. Αν μη τι άλλο, γιατί διακατέχεται από μια πλεονάζουσα τρυφερότητα για την ποίηση των μικρών πραγμάτων.

Συμμετέχουν: Μαρία Βαρελά, Μαρίνα Βελησιώτη, The Callas, Μαριλία Κολυμπίρη, Σοφία Κουλουκούρη, Eleanor Lines, Θεοδώρα Μαλάμου, Ειρήνη Μπαχλιτζανάκη, Ίρις Πλαϊτάκη

Επιμέλεια: Θεοδώρα Μαλάμου