6 καλλιτέχνες αποτυπώνουν την «απώλεια» στη Γκαλερί Ζουμπουλάκη

H γκαλερί Ζουμπουλάκη εγκαινιάζει τη νέα σεζόν με την ομαδική έκθεση έξι εικαστικών που ζουν και εργάζονται στην Αθήνα. Η έκθεση «Η Απώλεια και Το Υπόλοιπο» προσκαλεί τους θεατές να επανεξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε, σε βάθος, έννοιες όπως το τραύμα και η επούλωσή του. Ποικίλες καλλιτεχνικές πρακτικές υπενθυμίζουν την πιθανή αδυναμία αντίληψής για την σύνδεσή μας με ό,τι μας περικλείει. Οι καλλιτέχνες αναδεικνύουν έναν κόσμο δίχως χρονικούς και γεωγραφικούς περιορισμούς, αναζητώντας την επούλωση μέσα από τα περιπλεκόμενα ίχνη διαφορετικών εποχών. 

Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Romain Cadilhon, Bryony Dunne, Δημήτρης Εφέογλου, Charlotte Nieuwenhuys, Θεόδουλος Πολυβίου, Eric Stephany.
Επιμέλεια: Γεωργία Λιάπη

H έννοια του τραύματος και της απώλειας προσεγγίζεται στην έκθεση ανταποκρινόμενη στην συγκεκριμένη περίοδο που διανύουμε κατά την διάρκεια της έκθεσης. Μέσα από ένα ευρύ εννοιολογικό φάσμα: ξεκινώντας από το σύνολο 'απώλειων' στον τρόπο που έχουμε συνηθίσει να ζούμε και να διασκεδάζουμε, τις 'απώλειες' όλων αυτών των χαμογέλων που δεν βλέπουμε πλέον λόγω της χρήσης μάσκας στις κοινωνικές συναθροίσεις, έως της απώλειας της ίδιας της ανθρώπινης ζωής που παρουσιάζεται καθημερινά με νούμερα σε παγκόσμιο επίπεδο, τόσο λόγω της πανδημίας αλλά και των λοιπών τραγικών νέων που λαμβάνουμε. Οι καλλιτέχνες μίλησαν στην Athens Voice για ό,τι ενέπνευσε το έργο τους σε αυτή την έκθεση.

Romain Cadilhon: Τον περασμένο Μάρτιο, πέρασα την καραντίνα στην Αθήνα. Σε αυτό το πλαίσιο της αυτο-απομόνωσης και της αβεβαιότητας γεννήθηκε η ανάγκη δημιουργίας ενός οικείου τοπίου, κάτι που μπορεί να προσφέρει ένα ήρεμο έδαφος, ένα σιωπηλό καταφύγιο πολύ-πολύ γλυκό. Η απαγόρευση της κυκλοφορίας μετέτρεψε το στούντιο μου στη μόνη απόδραση: μέσα από τα μεγάλα παράθυρα, μπορούσα να παρατηρώ καθημερινά τα αθηναϊκά ηλιοβασιλέματα. Αυτό, αποτέλεσε τον μοναδικό τρόπο να ‘ταξιδέψω’ σε μία στιγμή όπου όλα γύρω φαινόταν σκοτεινά. Η δημιουργία της σειράς σχεδίων «Cielo», ήταν μια διαλογιστική διαδικασία σαν μία θεραπεία που χρειαζόμουν εκείνη την περίοδο. Αποτελούν μια μετάφραση ενός συναισθήματος που γεννήθηκε από στοχασμό και όχι μια καθαρή αναπαράσταση του ουρανού.

Bryony Dunnes: Στο βιβλίο της ‘Frames of War: When Is Life Grievable?’ (Πλαίσια Πολέμου: Πότε Η Ζωή Είναι Θλιβερή;) Η Judith Butler ρωτά: «Ποια είναι η ευθύνη μας απέναντι σε εκείνους που δεν γνωρίζουμε, απέναντι σε αυτούς που φαίνεται να επανεξετάζουν την αίσθηση του ανήκειν ή που αψηφούν τους διαθέσιμους κανόνες ομοιότητας; Η συναισθηματική και ηθική μας σχέση με τη ζωή εκείνων που διαφεύγουν από τον πόλεμο, τις συγκρούσεις και τη φτώχεια αμφισβητήθηκε από τα βασικότερα μέσα ενημέρωσης της Δύσης. Και αναρωτιέμαι, εμείς ως καλλιτέχνες και δημιουργοί ντοκιμαντέρ, πώς απεικονίζουμε αυτούς που δεν γνωρίζουμε; Η προσωπική μου εμπειρία βρίσκεται στο ακριβώς αντίθετο άκρο του φάσματος, (από αυτούς που μετακινούνται για να προστατευτούν από τον πόλεμο) δηλαδή, για μένα η μετακίνηση αποτελεί προνόμιο λόγω της ιθαγένειας μου (λευκή και Ευρωπαία). Έχοντας ζήσει, εργαστεί και ταξιδέψει στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής και στη Μεσόγειο για πάνω από έξι χρόνια, αντιμετωπίζω πλέον με αμφισβήτηση τις ιεραρχίες που ορίζουν οι ιθαγένειες των λαών, και πώς αυτές σχετίζονται τόσο με την παγκόσμια μεταναστευτική κρίση που βιώνουμε όσο και με το θέμα για τη θλίψη στην Ζωή όπως αυτό αναφέρεται στο βιβλίο της Judith Butler.

Δημήτρης Εφέογλου: Τα δύο έργα που παρουσιάζονται στην έκθεση, αποτελούν μέρος μιας εργασίας που συνιστά μια εκφορά σε ένα πεδίο που οπτικά αναγνωρίζονται ως αλλοιωμένα νοητά περιβάλλοντα. Η έννοια της απώλειας στην πρακτική μου ερμηνεύεται και ως μέθοδος εσκεμμένης απουσίας, καθώς οι πυκνές χρωματικές περιοχές διαγράφουν κάθε προσπάθεια μιας αναπαραστατικής εικόνας που λειτουργεί αφηγηματικά. Το βλέμμα μετατοπίζεται σε ένα περιβάλλον άγνωστο, ανεξερεύνητο ακόμη, ενσωματώνοντας στο πεδίο του, τα στάδια διαδικασίας παραγωγής. Ένας τόπος που αφηγείται την ιστορία της κατασκευής του. Αναπτύσσεται από την ρυθμικη και επαναλαμβανομένη κίνηση του χεριού, που συντελεί στην επίτευξη μιας αίσθησης φθοράς, ενός παλινδρομικού αισθήματος ανάμεσα στο τραύμα και την απώλεια.

Charlotte Nieuwenhuys: Η σειρά των έργων μου που παρουσιάζεται στην έκθεση ήταν πρώτα απ 'όλα αναμνήσεις της εκπαίδευσης, των θεμελίων που προέρχονται από την οικογενειακή δομή, με τα καλά και τα κακά τους: αυτό που κρατάμε από αυτά και πώς τα αναπτύσσουμε μέσα από στις προσωπικότητές μας μεγαλώνοντας, καθώς και αυτά που απορρίπτουμε, ή που απλά αρνούμαστε να κρατήσουμε. Η εκπαίδευση επίσης σε ευρύτερο επίπεδο, όπως η κουλτούρα της χώρας από την οποία προερχόμαστε. Μιλώντας για την οικογενειακή δομή επανεξετάζω επίσης την έλλειψη αυτής, ή πιο συγκεκριμένα τη φυσική απόσταση από το σπίτι, όπου αναφέρομαι στο σπίτι με την κυριολεκτική σημασία της οικοδομής (του κτιρίου). (εφόσον και οι πίνακές μου προέρχονται από αναπαραστάσεις από αρχιτεκτονικές κατόψεις ναών). Ζώντας μακριά από το σπίτι των γονιών μου από την ηλικία των 12 ετών, διερωτώμαι τον αντίκτυπο που θα μπορούσε να είχε στην ανάπτυξη της πνευματικής μου ζωής και στην αναζήτηση ταυτότητας μέσω αυτής. Η πνευματικότητα αναφέρεται στα έργα μου, ως ο τρόπος με τον οποίο τείνουμε να σχετιζόμαστε με τη ζωή, τον θάνατο και τον εαυτό μας. Ομοίως, παρατήρησα την ψηφιοποιημένη εποχή στην οποία μεγάλωσα και τις διάφορες επιπτώσεις που είχε αυτό πάνω μου: από την έλλειψη συγκέντρωσης έως την έλλειψη αναζήτησης βαθύτερων νοημάτων, το φάσμα είναι τόσο ευρύ όσο οι δυνατότητες που φαίνεται να προσφέρουν τα ψηφιακά μέσα της εποχής μας. Μιλώντας λοιπόν για τραύμα, ίσως απλώς να αναφέρομαι στα υπαρξιακά ερωτήματα που φαίνεται να αντιμετωπίζω καθώς αισθάνομαι απομονωμένη σε αυτή την νεαρή ηλικία, και στο χάος που δημιούργησε η ψηφιακή αυτή εποχή που ζούμε σε σχέση με αυτά τα ερωτήματα.

Θεόδουλος Πολυβίου: Δημιούργησα την σειρά τρισδιάστατων εκτυπώσεων, ‘Ζάππειο’ κατά τη διάρκεια των επτά εβδομάδων του lockdown στην Ελλάδα. Σε μια εποχή φυσικής απουσίας και ψηφιακής παρουσίας, ξεκίνησα διαισθητικά να χρησιμοποιώ τα στοιχεία που είχα στο άμεσο περιβάλλον μου σαν μια υποσυνείδητη προσπάθεια να επαναπροσανατολιστώ στην “νέα πραγματικότητα”. Και οι δύο τρισδιάστατες εκτυπώσεις είναι φωτογραφίες που τράβηξα στον κήπου του Ζαππείου Μεγάρου, και απεικονίζονται τα περιπατητικά ίχνη των ανθρώπων που είχαν επισκεφτεί τον κήπο όταν ακόμα τα πάρκα ήταν ανοιχτά και όλοι μπορούσαν να κυκλοφορήσουν.

Eric Stephany: Ο τίτλος της έκθεσης «Η Απώλεια και Το υπόλοιπο» είναι απόσπασμα από ένα από υπό εξέλιξη έργα μου, με τίτλο “The suspended Neon Love Poem”,(το οποίο και παρουσιάζεται στην έκθεση) ένα έργο που προσεγγίζει την γλώσσα ως υλικό γλυπτικής, και το οποίο δοκιμάζει να συγκεντρώσει μια σειρά από παράδοξους ορισμούς για την αγάπη. Η Apwleia kai to ipolipo. Στην αγάπη, πάντα χάνεις κάτι και ταυτόχρονα πάντα υπάρχει κάτι που απομένει από αυτήν την απώλεια. Αυτό που με ενδιαφέρει εδώ δεν είναι η έννοια του τραύματος αλλά η απώλεια με την έννοια της εγκατάλειψης(letting go), της λησμονιά όσον αφορά το τι μένει. Δουλεύω εδώ και χρόνια με υπολείμματα. Το υλικό που χρησιμοποιώ για τα γλυπτά μου δεν είναι ποτέ πρώτη ύλη. Δουλεύω από συμβολικά, αισθητικά, οικονομικά υπολείμματα. Το τελευταίο μου έργο για τους νεροχύτες που παρουσιάζεται στη έκθεση, είναι σημαντικό από αυτή την άποψη. Είναι τόσο το συμβολικό φορτίο που μεταφέρουν όσο και οι βιομηχανικές γραμμές κοπής, και τα φυσικά σχήματα του υλικού που μου επιτρέπουν να βρω αυτήν την ισορροπία μεταξύ της απώλειας και των υπόλοιπων. Η γλώσσα είναι επίσης αυτό που απομένει στην ιστορία μας. Θα ολοκληρώσω με ένα απόσπασμα του Γάλλου συγγραφέα Mathieu Lindon, αναφερόμενος σε μια πρόταση που άφησε πίσω ο πατέρας του μετά το θάνατό του: ‘Ελπίζω μόνο να αισθάνομαι, όταν έρθει εκείνη η ώρα, ότι δεν θα σου είχα προκαλέσει κάποια βαθιά πληγή, για την οποία θα έπρεπε να πάρω το δικαίωμα να σου ζητήσω, ενώ σε φιλάω, να με ξεχάσεις.’

Η επιμελήτρια της έκθεσης Γεωργία Λιάπη ανέφερε σχετικά: «Η ιδιαιτερότητα των πρώτων υλών των έργων αποτελεί κεντρικό θέμα στην έκθεση. Vintage ταξιδιωτικοί οδηγοί, οικιακοί εξοπλισμοί, συσκευές εντοπισμού άγριας ζωής και περιπατητικά ίχνη ζωής στην πόλη, είναι μερικά από τα εργαλεία μέσα από τα οποία γεννιούνται έργα ποι-κίλων μέσων και μορφών. Οι καλλιτέχνες προσκαλούν τους θεατές να επανεξετάσουν το τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε σε βάθος έννοιες όπως το τραύμα και η επούλωσή του, μέσω της στοχαστικής καλλιτεχνικής τους πρακτικής τονίζοντας την επαναληψιμότητα στην δημιουργικής τους διαδικασία. Όλα τα έργα συνδέονται στενά με τις έννοιες της μνήμης, της επιθυμίας και την αίσθηση του τόπου, επαναφέροντας την θύμηση μιας απώλειας, και την ελπίδα για ανακούφιση».

Η Athens Voice είναι χορηγός επικοινωνίας.

Info: Έως 31 Οκτωβρίου 2020. Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Πλ. Κολωνακίου 20,