Θεόφιλος Χατζημιχαήλ: Η ζωή και το έργο του ζωντανεύουν στον Βόλο

Στο πλαίσιο εορτασμού των 100 χρόνων από την ίδρυσή του (1920-2020), το Λύκειο Ελληνίδων Βόλου εγκαινιάζει την έκθεση «Απ'τη μεριά των σοφών και των τρελών: ένα αφιέρωμα στον Θεόφιλο Χατζημιχαήλ», την Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου 2020 στις 19:00, στο Μουσείο της Πόλης του Βόλου. Εβδομήντα διακεκριμένοι έλληνες εικαστικοί σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Αρχείων, Μουσείων και Βιβλιοθηκών του ΔΟΕΠΑΠ-ΔΗΠΕΘΕ, θα εκθέσουν νέα αλλά και παλαιότερα έργα τους στην έκθεση, της οποίας την επιμέλεια έχει αναλάβει η ιστορικός τέχνης Ίρις Κρητικού.

Το αφιέρωμα συγκεντρώνει πολύτιμες συμμετοχές και συνέργειες, σημαντικά νέα έργα αλλά και σπουδαία παλαιότερα με την ευγενική χορηγία των συλλεκτών τους, που αφορούν το έργο αλλά και τον ζωγράφο ως φυσικό πρόσωπο. Ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ ή Κεφάλας, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, καταλαμβάνει ένα ξεχωριστό χώρο στην ιστορία της νεώτερης ελληνικής τέχνης και αποτελεί εμπνευστή και κορυφαίων εικαστικών και πνευματικών δημιουργών της χώρας.

Ποιος ήταν ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ

Γεννημένος στη Μυτιλήνη το 1870, ήταν παθιασμένος με τη ζωγραφική από μικρή ηλικία, και καθώς μεγάλωσε με παππού αγιογράφο, γνώρισε από νωρίς την όψη αλλά και την ουσία των λαογραφικών φιγούρων. Πλέον καθίσταται μείζων λαϊκός ζωγράφος της νεοελληνικής τέχνης, καθώς έχει μια μοναδική ικανότητα να μεταμορφώνει, με χρώματα δικής του κατασκευής, τις πιο ιδιαίτερες επιφάνειες, όπως πανιά, ακατέργαστα ξύλα, ντενεκέδες και τοίχους, σε έργα τέχνης. Μετά από πολλά χρόνια περιπλανήσεων,φτάνει από τη Σμύρνη στη Μαγνησία, όπου και εγκαθίσταται για τα επόμενα 30 χρόνια, ως περιπλανώμενος φουστανελάς (από πίστη και λατρεία στο έθνος και όχι από καλλιτεχνική παραξενιά), ζωγραφίζοντας εξαντλητικά σε καφενεία, φούρνους, εκκλησίες, τους επαναστατικούς ήρωες και τα ονειροπόλα ζευγάρια του. Όμως κουρασμένος από την σκληρότητα των ανθρώπων και τις κακουχίες, επιστρέφει στην Μυτιλήνη, όπου συνεχίζει να ζωγραφίζει με αντάλλαγμα άθλια επιβίωση μέχρι τον τραγικό θάνατό του το 1934.

Μέσω των αυθύπαρκτων ιδεών και επινοήσεων, των χρωμάτων, της αυτοδίδακτης πλαστικότητας, των καθημερινών εικόνων και των κλασσικών μύθων, ο ίδιος ο Θεόφιλος καθιστά τον εαυτό του μοναδικά ελληνικό, γι'αυτό και η έκθεση επιχειρεί να τον προσεγγίσει με τον τρόπο μιας σύγχρονης εικαστικής συνομιλίας. Η αφετηρία της συνομιλίας αυτής είναι η κατανόηση του προσωπικού αλφαβητάριου και εικονοποιητικής ενδελέχειάς του, που προέρχονται από καταγεγραμμένα περιστατικά του δύσβατου βίου του, ηρωικές φιγούρες και άυλα εκκλησάκια, τα οποία αποτελούν συμβολικές αλλά και μεταφορικές αναφορές του. Η τοπιογραφία, η εθνογραφία, η λατρεία και ανιοδιοτελής αγάπη για οτιδήποτε ελληνικό είναι βασικά χαρακτηριστικά του μεγάλου αυτού λαϊκού ζωγράφου.

Η επιμελήτρια Ίρις Κρητικού αναφέρει για την έκθεση «Απ'τη μεριά των σοφών και των τρελών: ένα αφιέρωμα στον Θεόφιλο Χατζημιχαήλ»

«Τον αναβλύζοντα κόσμο του της ελληνικής πρωτογένειας που ο ίδιος μεταφέρει μέσω αυθύπαρκτων ιδεών και ιδίων επινοήσεων, μέσω αυτής της εμμονικής εντοπιότητας που πηγάζει από την ψυχή και τα σπλάχνα της ιστορίας, μέσω του αλάνθαστου φωτεινού χρώματος και της κλασικής αυτοδίδακτης πλαστικής οντότητας, μέσω των τρυφερών καθομιλούμενων ευρημάτων και των διαχρονικών ελληνικών μύθων, οι παρόντες εικαστικοί επιχειρούν να τον προσεγγίσουν και να τον μεταλάβουν με προσήλωση και μελέτη, με απέραντη αγάπη και σεβασμό».

Στην έκθεση συμμετέχουν οι εικαστικοί: Ηώ Αγγελή, Γιάννης Αδαμάκης, Στέλιος Αλεξάκης, Νεκτάριος Αποσπόρης, Κάτια Βαρβάκη, Νίκος Βατόπουλος, Αλέξης Βερούκας, Ειρήνη Βογιατζή, Κική Βουλγαρέλη, Μάριος Βουτσινάς, Μαίρη Γαλάνη Κρητικού, Μαρία Γέρουλα, Νεκταρία Γιακμογλίδου, Κατερίνα Γιάννακα, Στρατηγούλα Γιαννικοπούλου, Ειρήνη Γκόνου, Δικαία Δεσποτάκη, Μαρία Διακοδημητρίου, Νίκη Ελευθεριάδη, Γιάννης Ευθυμίου, Πέτρος Θέμελης, Αποστόλης Ιτσκούδης, Σταυρούλα Καζιάλε, Θρασύβουλος Καλαϊτζίδης, Σοφία Καλογεροπούλου, Ελπινίκη Καμόσου, Μηνάς Καμπιτάκης, ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΥΓΑC, Βούλα Καραμπατζάκη, Πάνος Καρδάσης, Νικόλας Κληρονόμος, Νίκος Κόνιαρης, Ευτυχία Λάβδα, Βασίλης Λιαούρης, Νεκτάριος Μαμάης, Τάσος Μαντζαβίνος, Παναγιώτης Μαρίνης, Μηνάς Μαυρικάκης, Στέλλα Μελετοπούλου, Γιάννης Μετζικώφ, Γεωργία Μπλιάτσου, Δημήτρης Μοράρος, Ρούλη Μπούα, Γεύσω Παπαδάκη, Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος, Κώστας Παπατριανταφυλλόπουλος, Χριστίνα Παρασκευοπούλου, Λίζα Πενθερουδάκη, Βασίλης Πέρρος, Γιώργος Πετσικόπουλος, Νίκος Ποδιάς, Μαρία Πωπ, Κατερίνα Σαμαρά, Ιφιγένεια Σδούκου, Γιώργος Σκλάβαινας, Ευγένιος Σπαθάρης, Χρήστος Στανίσης, Μαρίνα Στελλάτου, Ιωάννα Τερλίδου, Βάσω Τρίγκα, Κλεοπάτρα Τσαλή, Κλαίρη Τσαλουχίδου, Θεοδώρα Τσιάτσιου, Βιργινία Φιλιππούση, Απόστολος Χαντζαράς, Αθηνά Χατζή, Νικόλαος Χριστόπουλος, Νικόλας Χριστοφοράκης και από την προσωπική συλλογή του Λάκη Παπαστάθη: Λήδα Κοντογιαννοπούλου, Μίλτος Παντελιάς, Βασίλης Σπεράντζας, Γιώργος Σταθόπουλος, Αλέκος Φασιανός, Πάνος Φειδάκης. Το σύνολο της έκθεσης ολοκληρώνεται με έργα παραχωρημένα από άλλες ιδιωτικές συλλογές.

Info

Το Μουσείο της Πόλης του Βόλου (Φερών 17) λειτουργεί για το κοινό από Τρίτη έως και Κυριακή 10.30 – 13.30 και τα απογεύματα Τετάρτης και Παρασκευής από τις 18.00 – 21.00. Τη Δευτέρα είναι κλειστό. Η είσοδος επιτρέπεται ΜΟΝΟ με τη χρήση μάσκας και έως 5 άτομα σε κάθε όροφο, ενώ απαγορεύεται το άγγιγμα αντικειμένων και εκθετικών επιφανειών. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκέπτονται και το site του μουσείου εδώ.

Στο διάστημα λειτουργίας της έκθεσης, η οποία θα διαρκέσει έως τις 18 Οκτωβρίου, προγραμματίζονται και άλλες παράλληλες δράσεις, όπως:

• παράσταση «Καραγκιόζης και Θεόφιλος, Ο Μεγαλέξανδρος» για παιδιά από το θέατρο σκιών του Χρήστου Στανίδη στην αυλήτου Μουσείου. Για την δωρεάν παράσταση Καραγκιόζη, στις 7.30 μ.μ. η πρώτη και στις 8.30 η δεύτερη, στην αυλή του Μουσείου (Φερών 17, Παλιά), λόγω του περιορισμού των θέσεων, η είσοδος θα γίνει αυστηρά με σειρά προτεραιότητας. Δηλώσεις για συμμετοχή στα τηλέφωνα: Λύκειον Ελληνίδων Βόλου-2421033938 στις ώρες: 10.30-13.30. Χρήση μάσκας υποχρεωτική.
• προβολή της βραβευμένης ταινίας «Θεόφιλος» του Λάκη Παπαστάθη στο θερινό σινεμά της Εξωραϊστικής, την Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου και ώρα 19.15. Συμβολική τιμή εισόδου 3 €.