Hack Athens 2020 στην Στέγη: Sci-fi έργα, χιούμορ κι η Αθήνα μετά

Σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Σκέψεις καθημερινής τρέλας. Η πραγματικότητα που ζήσαμε σαν ήρωες κάποιας φανταστικής δυστοπίας. Η πρώτη φάση του «Hack Athens 2020:H Αθήνα μετά» της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση ολοκληρώθηκε.

Πέντε νέα ψηφιακά έργα από πέντε καλλιτεχνικές ομάδες που εξετάζουν, από διαφορετικές σκοπιές, το ερώτημα του συλλογικού μας φαντασιακού για ένα αύριο που έχει ανεξίτηλα σημαδευτεί από μια πανδημία που δεν λέει να τελειώσει, ξεκινούν το ταξίδι τους μέσα από το κανάλι της Στέγης στις 9 Σεπτεμβρίου. Ενώ παρουσιάζονται στο πιο σημαντικό φεστιβάλ ψηφιακών μέσων διεθνώς, το Ars Electronica 2020 «In Kepler’s Garden» στο οποίο η Στέγη συμμετέχει με τον δικό της διαδικτυακό «κήπο», με τον γενικό τίτλο «Ιστορίες της Αθήνας». 

Γενική απομόνωση, άδειοι δρόμοι, γεμάτα σπίτια, μεγάλα έργα αστικής ανάπλασης,μάσκες και πλαστικά γάντια, απουσία αγγίγματος και το «σέξι 6», τηλεργασία και νέες μορφές συμβίωσης, ενάμισι μέτρο απόσταση και προσμονή για ένα μέλλον που διαρκεί πολύ. Τι έμεινε από όλα αυτά και πόσα ακόμα μας επιφυλάσσει η νέα χρονιά;Πώς είναι η Αθήνα μετά; 

Τα έργα επιλέχθηκαν μέσα από ανοιχτή πρόσκληση της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση και αναπτύχθηκαν συλλογικά μέσα από τη στενή συνεργασία των επιλεγμένων ομάδων τόσο με τους επιμελητές του πρότζεκτ όσο και μεταξύ τους. Τα έργα θα είναι διαθέσιμα από τις 9 Σεπτεμβρίου 2020, χωρίς αντίτιμο και χρονικό περιορισμό στο εξής σύνδεσμο.

Την Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου,στις 18:00,οι καλλιτέχνες θα συμμετάσχουν σε μια ανοιχτή διαδικτυακή συζήτηση στο Ψηφιακό Κανάλι του Ιδρύματος Ωνάση.

Βίντεο, ψηφιακές εφαρμογές, αμφιωτικές τεχνικές ηχογράφησης, 3D stereo sound,παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας και ποίηση ξυπνούν τη φαντασία, διεγείρουν τις αισθήσεις και μας προσκαλούν να στοχαστούμε ξανά τη ζωή μας σε μια Αθήνα που αλλάζει ίσως γρηγορότερα και πιο αναπάντεχα από ποτέ.

Οι επιμελητές του Hack Athens, Άγγελος Βαρβαρούσης (πολεοδόμος που διδάσκει στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης) και Πρόδρομος Τσιαβός (διευθυντής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας στο Ίδρυμα Ωνάση) σημειώνουν: «Δεν είναι πάρτι. Είναι γιορτή. Ή, τουλάχιστον, έτσι θα θέλαμε να είναι το μετά. Εάν με το Hack Athens 2019 αναρωτηθήκαμε σε ποιον ανήκει η Αθήνα,το 2020 αναζητούμε τη συλλογική της ουτοπία»

«Το Hack Athens 2020 δεν αποτελεί μόνο ακόμα έναν ψηφιακό χώρο έκφρασης των δημιουργών σε καιρούς φυσικής απομάκρυνσης, αλλά και ένα ενεργό εργαστήριο πειραματισμού με νέες μορφές συνεργασίας, δημιουργίας κοινοτήτων και συλλογικής δράσης. Τα έργα που παρουσιάζονται στο Hack Athens 2020 αντιμετωπίζουν την ψηφιακότητα ως μια πραγματικότητα που επικάθεται στα σώματα των Αθηναίων και μεταβάλλει, στην ουσία, τον τρόπο που υπάρχουμε ως ατομικές και συλλογικές υποκειμενικότητες. Δεν είναι η φόρμα, αλλά το περιεχόμενό τους που τα καθιστά έργα αντιπροσωπευτικά της υβριδικής, ψηφιακής και υλικής, πραγματικότητας της Αθήνας σήμερα. Το αποτέλεσμα της συλλογικής αυτής προσπάθειας ξεπερνά τη γραμμική παράθεση ανεξάρτητων έργων που δημιουργούνται σε συνθήκες καραντίνας και, στην πραγματικότητα, συνθέτει μια πολυεδρική, αλλά ενιαία περιήγηση στην Αθήνα του μέλλοντος. Τα μέσα που χρησιμοποίησαν οι δημιουργοί του Hack Athens είναι πολλαπλά καιστοχεύουν σε μια πολυαισθητηριακή εμπειρία της μελλοντικής πόλης. Παρόλο που η πανδημία αποτελεί σημείο σύγκλισης των έργων που συνθέτουν το αποτέλεσμα της πρώτης φάσης του Hack Athens 2020, οι θεματικές και η έρευνα των ομάδων του πρότζεκτ εγγράφονται σε έναν συνολικότερο προβληματισμό για το κοινωνικό μας μέλλον. Η κλιματική κρίση, η τεχνητή νοημοσύνη, η ψηφιοποίηση και, τελικά, η αποσωματοποίηση της ανθρώπινης ύπαρξης, ο αστικός απομονωτισμός και η εξατομίκευση, η οικονομία του διαμοιρασμού, οι διαμάχες για τον δημόσιο χώρο της πόλης και τα κοινά και, τέλος, η επαυξημένη κοινωνική επιτήρηση είναι διαδικασίες που εντάθηκαν αλλά προϋπήρχαν της πανδημίας. Τα έργα του Hack Athens 2020 επιχειρούν να φωτίσουν αυτά τα φαινόμενα, πότε με ρεαλισμό και επιστημονική ακρίβεια και πότε με sci-fi σενάρια, σαρκασμό και προκλητικό χιούμορ.»

Συντελεστές - Επιμελητές Hack Athens 2020:
Άγγελος Βαρβαρούσης, Πρόδρομος Τσιαβός
Συντονισμός Παραγωγής Ars Electronica Garden Athens: Ηρακλής Παπαθεοδώρου Οργάνωση Παραγωγής HackAthens 2020: Κατερίνα Βάρδα
Ανάθεση–Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

Αναλυτικά τα 5 έργα του «Hack Athens 2020» της Στέγης

The Great Bar in the Sky

Χριστίνα Χρυσανθοπούλου και Όλγα Χατζηφώτη
Διαδραστική Αφήγηση - Διάρκεια: 15'–60"

Σημείωμα των δημιουργών:
Το The Great Bar in the Sky είναι μια μυθοπλαστική, διαδραστική αφήγηση σε ψηφιακή μορφή, η οποία εκτυλίσσεται σε μια εναλλακτική εκδοχή της Αθήνας, όπου η ιστορία πήρε διαφορετική τροπή μετά την πανδημία του Covid το 2020. Εμπνευσμένο από πραγματικά γεγονότα, κυβερνητικές αποφάσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας και μετά από αυτήν, καθώς και από τη ρευστότητα τηςκαθημερινής ζωής μας, και προεκτείνοντάς τα όλα αυτά σε όχι και τόσο μακρινά άκρα, το The Great Bar in the Sky αποσκοπεί να προσφέρει στους χρήστες μια άγνωστη εικόνα της Αθήνας, προκειμένου να προκαλέσει τοναναστοχασμό αναφορικά με την απτή πραγματικότητά μας. Εισερχόμενος στον ψηφιακό κόσμο, ο παίκτης/χρήστης–ένας πραγματικός Αθηναίος–γίνεται επισκέπτης/τουρίστας σε μια άλλη Αθήνα και ενθαρρύνεται να ανασυνθέσει την ιστορία και τη λειτουργία αυτού του μέρους από τις ποιότητες του δημόσιου αστικού χώρου και των προφορικών ιστοριών των κατοίκων του.

Σημείωμα των επιμελητών: 
Ποια θα είναι η νέα πολεοδομία της πανδημίας; Αρκεί να φοράμε μάσκες και πλαστικάγάντια ή μήπως θα χρειαστούμε «εξωσκαλωσιές» και «αποστασιοποιητές» στο όχι καιτόσο μακρινό μέλλον; Η Χριστίνα Χρυσανθοπούλου και η Όλγα Χατζηφώτη, διαμέσου του διαδραστικού βιντεοπαιχνιδιού που σχεδίασαν ειδικά για το Hack Athens 2020, επιχειρούν να μας δώσουν την εικόνα μιας άλλης Αθήνας, η οποία κινείται μεταξύ δυστοπίας και ουτοπίας, υποταγής και επανάστασης, με στόχο να προκαλέσουν τον αναστοχασμό μας σε σημαντικά ζητήματα που αφορούν το κοινό μας μέλλον.

Συντελεστές:
Σχεδιασμός & Γραφικά: Χριστίνα Χρυσανθοπούλου
Σχεδιασμός & Προγραμματισμός: Όλγα Χατζηφώτη
Ανάθεση–Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

Home/Work

Πάρης Σέληνας
Βίντεο Διάρκεια: 14'20" 

Σημείωμα του δημιουργού:
Η πανδημία του Covid-19 επιτάχυνε τις επισφαλείς και εξατομικευμένες μορφές εργασίας, όπως το mcrotasking και την τηλεργασία. Ταυτόχρονα, η κατοικία στην Αθήνα, στην εμβληματική μορφή της αποκαλούμενης πολυκατοικίας, θα μπορούσε να εκθρέψει πιθανές απαντήσεις πίσω από τους τσιμεντένιους τοίχους της. Το Home/Work είναι ένα μικρού μήκους μυθοπλαστικό ντοκιμαντέρ και ένα έργο μυθοπλασίας design. Το σενάριο εστιάζει σε δύο φίλες που ασκούν τηλεργασία, μια τηλεφωνήτρια και μια καθηγήτρια αγγλικών, που η καθεμία νοικιάζει ένα διαμέρισμα στην Αθήνα. Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν την απομονωτική φύση της τηλεργασίας, αποφασίζουν να ζήσουν μαζί σε ένα από τα δύο διαμερίσματα και να εργάζονται από το άλλο. Με την πάροδο τουχρόνου, ο χώρος εργασίας έχει μεταμορφωθεί σταδιακά σε κολεκτίβα κοινωνικής εργασίας. Μέσα από τις τυπικές καθημερινές αλληλεπιδράσεις, εκτίθενται και συνεισφέρουν η μία στη δουλειά της άλλης, κάνουν σωματικές δουλειές, πειραματίζονται με χωρικές παρεμβάσεις και στέκονται αλληλέγγυες σε δύσκολους καιρούς. Ισορροπώντας μεταξύ της πρότασης και της πρόκλησης, το Home/Work αποσκοπεί να ενεργοποιήσει τα αντανακλαστικά της λανθάνουσας δυναμικής της πόλης και των ανθρώπων της.

Σημείωμα των επιμελητών:
Μπορεί το σπίτι να αντικαταστήσει το γραφείο, τη βιοτεχνία, το σχολείο; Είναι η τηλεργασία το μέλλον μας; Με τι κόστος; Πώς φανταζόμαστε αυτές τις αλλαγές στο πλαίσιο της αθηναϊκής πολυκατοικίας; Η φαινομενική επιβράδυνση της περιόδου της καραντίνας συνοδεύτηκε από μια εκρηκτική μεταβολή στον τρόπο που ζούμε και εργαζόμαστε. Σε αυτό το mockumentary, ο Πάρης Σέληνας ακολουθεί τις ζωές δύο γυναικών που, υπό το βάρος του lockdown, αποφασίζουν να μετατρέψουν τα διαμερίσματά τους σε κοινούς χώρους κατοικίας και εργασίας. Το έργο στέκεται κριτικά απέναντι σε αυτές τις μεταβολές και εξετάζει εύστοχα τις δυνατότητες και τις αδυναμίες της «νέας κανονικότητας».

Συντελεστές:
Σενάριο: Πάρης Σέληνας
Σκηνοθεσία: Παύλος ΣταμάτηςΕμφανίζονται οι: Θεώνη Δουρίδα, ΔιώνηΒουγιούκλη, Άννα Γιαρμενίτη
Δημιουργική ομάδα: Θεώνη Δουρίδα, Διώνη Βουγιούκλη, Λουίζα Καραγεωργίου, Πάρης Σέληνας, Παύλος Σταμάτης
Ηχογράφηση: Σωτήρης Λάσκαρης
Βοηθός παραγωγής: Ειρήνη Σταμάτη
Μοντάζ: Παύλος Σταμάτης
Μουσική: Μιχάλης Δεσποτόπουλος
Ανάθεση–Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

Αν είναι ωραία η ντελιβερού, ξύπνα με

Lotus Eaters
Βίντεο Διάρκεια: 25'10''

Σημείωμα των δημιουργών:
Συχνά,σε περιόδους φόβου, καταφεύγουμε στον πόθο. Πρόκειται για μια ενστικτώδη αντίδραση που εγγράφεται στις αισθήσεις μας: στο ανατρίχιασμα του δέρματος, στους παλμούς που αυξάνονται, στην άγρια επιθυμία να κολλήσουμε ο ένας πάνω στον άλλον,να επιβεβαιώσουμε πως είμαστε ζωντανοί. Η ιδιαιτερότητα της σημερινής κρίσης είναιπως απαγορεύει ακριβώς αυτή την οργιαστική εγγύτητα. Μπορεί όμως να αστυνομεύσει και την επιθυμία;

Με άξονα τα παραπάνω, το έργο «Αν είναι ωραία η ντελιβερού, ξύπνα με» αποτελείται από μικρές ιστορίες μιας κοπέλας, η οποία εν μέσω πανδημίας περπατάει στις γειτονιές της Αθήνας και φαντασιώνεται ερωτικές ιστορίες με γοητευτικές άγνωστες, αντιπαλεύοντας όλο το άγχος και την απομόνωση που αισθάνεται, με χιούμορ και ερωτισμό. Χρησιμοποιώντας αμφιωτική (binaural) τεχνική ηχογράφησης, δημιουργεί μια ASMR (Autonomous Sensory Meridian Response) εμπειρία. Η συγκεκριμένη τεχνική επιτρέπει την καταγραφή και την αναπαραγωγή ήχου σε μορφή 3D stereo, όπως τον αντιλαμβάνεται ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Μέσα από τα ακουστικά τους, οι ακροατές ακούνε κάθε ενέργεια σαν να συμβαίνει τριγύρω τους: ψίθυροι, ήχοι αντικειμένων, ομιλίες, ηχοτοπία, μελωδίες. Έτσι, η φωνή των ηθοποιών εκλαμβάνεται από τον ακροατή ως προσωπική απεύθυνση, μεταφέροντάς τονσε εκείνον τον ενδιάμεσο τόπο μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, στον χώρο όπου γεννιέται η φαντασίωση.

Σημείωμα των επιμελητών:
Ο λόγος περί υγείας κυριάρχησε κατά την περίοδο της καραντίνας, σπάνια διακοπτόμενος από τις συζητήσεις περί οικονομίας. Πώς βίωσαν όμως οι νέοι άνθρωποι αυτή την περίοδο; Πώς την βίωσαν τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας; Ο φόβος και ο εγκλεισμός αδρανοποιούν ή εντείνουν τον πόθο και τη σαρκική επιθυμία; Με ένα πρωτότυπο radio drama με πολλά στοιχεία ASMR, οι Lotus Eaters επιδιώκουν να μαςμεταφέρουν στον ονειρικό κόσμο μιας νεαρής ομοφυλόφιλης γυναίκας και στις ενδόμυχες σκέψεις της για την περίοδο του lockdown στην Αθήνα, καθώς και για την επόμενη μέραπου επιτέλους «ανοίγουν τα μπαρ».

Συντελεστές
Κείμενο: Μαριλού Βόμβολου
Φωνές: Μαριλού Βόμβολου, Πέννυ Ελευθεριάδου, Κατερίνα Σισίννι
Σχεδιασμός ήχου και Αμφιωτική ηχογράφηση: Μανόλης Σταματιάδης
Οργάνωση Παραγωγής: Κατερίνα Λιάτσου
Ανάθεση–Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

REALITÄT

Εβίτα Σκουρλέτη
Βίντεο Διάρκεια: 5'

Σημείωμα της δημιουργού:
Μην ανησυχείς» του είπε. «Αυτήν την ώρα, μην ανησυχείς. Όλα γίνονται σωστά κι ας μη γίνονται από χέρι κανενός. Και τα χρώματα που σμίγουν στην κορφή του ουρανού κι αυτά θα γίνουν ένα. Γι’ αυτό σου λέω, αυτήν την ώρανα μην ανησυχείς. Ζήσαμε πολλές τέτοιες ώρες μαζί. Σαν φίλοι, σαν σύζυγοι. Εραστές, σαν ξένοι. Και γίνανε όλα ένα. Τα σπαράγγια με την κρέμα, το αλάτι στο νερό. Και κρασί κόκκινο, ζεστό. Κι εμείς, ζεστοί ακόμα. Ακόμα όμορφοι και νέοι. Αφού θέλει θάρρος η ζωή, ας την γιορτάσουμε. Και φόβο λίγο θέλει, να την πάρουμε στα σοβαρά. Τα μικρά της, τα κομμάτια, κομματάκια της. Κι αυτά στα σοβαρά να τα γιορτάσουμε. Μην ανησυχείς. Έχεις εμένα κι εγώ εσένα, αυτήν την ώρα και για πάντα.»

Σημείωμα των επιμελητών:
Η καραντίνα υπήρξε περίοδος τριβών για πολλά ζευγάρια που βίωσαν την «τυραννία» της αδιάλειπτης εγγύτητας. Ωστόσο, για άλλους, η καραντίνα έγινε περίοδος επαναπροσέγγισης και συναισθηματικής αφύπνισης. Η Εβίτα Σκουρλέτη αποδίδει μοναδικά τη διαδικασία επανοικειοποίησης του συντρόφου χρησιμοποιώντας συμβολικά τις φιγούρες του κυρίου και της κυρίας Freud (Νίκος Κουρής και Έλενα Τοπαλίδου) στο φόντο μιας αθηναϊκής αυλής.

Συντελεστές
Σενάριο & Σκηνοθεσία: Εβίτα Σκουρλέτη
Εμφανίζονται οι: Νίκος Κουρής, Έλενα Τοπαλίδου
Πρωτότυπη μουσική: Μιχάλης Καλκάνης
Βοηθός παραγωγής: Νικόλας Μπορόβας
Ηχοληψία: Παναγιώτης Ριζόπουλος
Κουστούμια: Lascaris
Ενδυματολόγοι: Αντώνης Νιφλής, Χρήστος Νιφλής
Κομμώτρια & Μακιγιέζ: Ρούλα Λιανού
Ανάθεση–Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση Solo (2020)

Solo

Μαριαλένα Βυζάκη, Βασιλεία Δερελή
Βίντεο- Διάρκεια: 10'43''

Σημείωμα των δημιουργών:
To έργο Solo είναι η παρουσίαση της ομώνυμης ψηφιακής εφαρμογής, που απευθύνεται σε όσους/όσες βίωσαν και πρόκειται να βιώσουν τη συνθήκη της γενικής αστικής απομόνωσης. Η διαδικασία ανάπτυξης και σχεδιασμού της εφαρμογής βασίζεται στην έρευνα και τον αναστοχασμό γύρω από τη σχετικότητα του χρόνου, τη θεμελιώδη σημασία των αισθήσεων της αφής και της όσφρησης, τη διαπραγμάτευση των ορίων του πραγματικού σε σχέση με το μεταφυσικό και, κατ’ επέκταση, το δίλημμα παραμονής στην παρούσασυνθήκη ή μετάβασης σε άλλη. Έχει η μοναξιά χρόνο, άρωμα και υφή; Ή χαρακτηρίζεται από την παντελή απουσία τους; Μπορούμε να ψηφιοποιήσουμε το συναίσθημα; Μπορούμε να βιώσουμε τον χρόνο μέσα από τον χρόνο διαφόρων λογοτεχνικών έργων; Χακάρεται το ρολόι; Είναι το δέρμα μια αυτόνομη επιθυμητική μηχανή με τη δική της νοημοσύνη; Έχει το δέρμα agenda; Και αν ναι, μπορούμε να τη χακάρουμε; Η μοναξιά είναι μόνο οι περιορισμοί της σάρκας μας ή και κάτι άλλο; Πώς μπορούμε να αναπαραγάγουμε μυρωδιές ψηφιακά; Πώς οδηγούμαστε σόλο προς την αυτογνωσία; Αν γίνουμε φως, αν αποσωματοποιηθούμε, αν περάσουμε σε μια άλλη διάσταση, θα είμαστε σόλο; Σημείωμα των επιμελητών.

Άνθρωποι-ψηφία ή άνθρωποι-επιθυμητικές μηχανές; Έχει χρόνο η μοναξιά; Έχει άρωμα και υφή; Το Solo είναι ένα έργο video art που βασίζεται στη σύλληψη της Βασιλείας Δερελή και της Μαριαλένας Βυζάκη για μια εφαρμογή που θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση της γενικής αστικής απομόνωσης. Η εφαρμογή μάς καλεί να βιώσουμε τη σχετικότητα της εμπειρίας του χρόνου και τη σημασία της όσφρησης και της αφής, πουμας γίνεται φανερή διαμέσου της απουσίας τους. Μας καλεί να αναρωτηθούμε αν ο νέοςαλγοριθμικός τρόπος ύπαρξης μας οδηγεί τελικά σε σταδιακή απώλεια της σωματικότητάς μας και τολμά να θέσει το μεταφυσικό ερώτημα του «εδώ» και του «επέκεινα» στο επίκεντρο των επιλογών μας.

Συντελεστές
Σύλληψη & Ανάπτυξη: Βασιλεία Δερελή και Μαριαλένα Βυζάκη
Σκηνοθεσία & Μοντάζ: Βασιλεία Δερελή
Σενάριο: Βασιλεία Δερελή και Μαριαλένα Βυζάκη
Γραφικά: Πέτρος Μάιπας
Εμφανίζονται οι: Μαριαλένα Βυζάκη, Σταμάτης Κωτούζας, Μυρτώ Χρήστου
Φωνή: Ξένια Βήτου
Στούντιο ηχογράφησης: “The Cave” by Ekelon
Σχεδιασμός Ήχου & Μουσική: Lip Forensics
Κινούμενα Γραφικά: Εκάτη Σαγιά
Υπότιτλοι: Μαριαλένα Βυζάκη
Ανάθεση–Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

Τα έργα αυτά δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια ενός μήνα, στο πλαίσιο της δράσης «Hack Athens 2020: Η Αθήνα μετά». 

Hack Athens 2020: H Αθήναμετά |Διαδικτυακή παρουσίασηΑπό τις 9 Σεπτεμβρίου2020
Hack Athens 2020 | Συζήτηση με τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες στο πλαίσιο της έκθεσης «Arts Electronica Garden Athens: Stories of Athens» Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2020 | 18:00 (EEST)

Δείτε τη συζήτηση στο κανάλι του Ιδρύματος Ωνάση στο YouTube.