HackAthens: Ποια θα είναι η επόμενη μέρα για την Αθήνα;

Με τον κορωνοϊό ολόκληρος ο κόσμος μοιάζει να στέκεται σε μία ενδιάμεση κατάσταση. Η Αθήνα δεν αποτελεί εξαίρεση. Από την αρχή της πανδημίας, μέχρι σήμερα που η απαγόρευση κυκλοφορίας δεν υφίσταται πλέον, η πόλη μοιάζει μετέωρη ανάμεσα σε μία μόνιμη κρίση και μία επιθυμία για κανονικότητα.  

Όλο αυτό το διάστημα είχαμε την ευκαιρία να δούμε την επίδραση του κορωνοϊού σε εμάς ως κοινωνία, αλλά και στο περιβάλλον μας. Η φυσική μας απομόνωση φαίνεται να μάς έφερε πιο κοντά και να αύξησε το έμπρακτο ενδιαφέρον μας για τους άλλους ανθρώπους και ειδικά για όσους βρίσκονται σε χειρότερη θέση από εμάς, ενώ ο εγκλεισμός στο σπίτι ελάφρυνε κατά πολύ τη φύση, με τη ρύπανση κάθε είδους να έχει αισθητά μειωθεί. Παράλληλα, η όλη κατάσταση αποτέλεσε ένα είδος τεστ για τις δυνατότητες και τα ελαττώματα της κοινωνίας και των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων.    

Γνωρίζουμε, λοιπόν, τι γινόταν πριν τον κορωνοϊό και γνωρίζουμε τη γίνεται στη διάρκεια του ξεσπάσματός του. Αυτό που μένει να απαντηθεί είναι το τι ακολουθεί, πώς θα είναι η επόμενη μέρα. Την απάντηση αναζητά η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση με το «HackAthens 2020: Η Αθήνα Μετά».  

Τι είναι το «HackAthens»; Πρόκειται για μία ψηφιακή ερευνητική αναζήτηση, που θα διαρκέσει τέσσερις συνολικά εβδομάδες. Μέχρι τις 20 Μαΐου, καλλιτέχνες, δημιουργοί, προγραμματιστές, μουσικοί, designers και όποιος άλλος θέλει μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή με ψηφιακά έργα τους, με τα οποία θα «ζωντανέψουν» όλα όσα αυτοί φαντάζονται ότι περιμένουν την Αθήνα μετά τον κορωνοϊό. Τα έργα αυτά μπορούν να υπάγονται στην όποια μορφή ψηφιακής καλλιτεχνικής πρακτικής από δοκίμια, φωτογραφικές αφηγήσεις και βίντεο, μέχρι αναπαραστάσεις 3D, net art και διαδικτυακές εγκαταστάσεις.  

Τι αναφέρουν οι επιμελητές του «HackAthens», Άγγελος Βαρβαρούσης και Πρόδρομος Τσιαβός 

«Τι έρχεται μετά; Το ξαφνικό ξέσπασμα της πανδημίας του Covid-19 καταδεικνύει με τον πλέον εμφατικό τρόπο ότι το μέλλον είναι εγγενώς απρόβλεπτο και ταυτόχρονα μας καλεί, ίσως όσο ποτέ άλλοτε, να το σχεδιάσουμε ξανά από κοινού. Αντιφατικό; Σίγουρα. Καλωσορίσατε στην εποχή των γενικευμένων αντιφάσεων. 

Η κρίση υποτίθεται ότι πέρασε και όμως είναι πάντα εδώ. Η πανδημία έρχεται να προστεθεί και να μεταλλάξει ό,τι ήταν ήδη ασταθές και αβέβαιο: την κλιματική αλλαγή, την προσφυγική κρίση, τις ατελείωτες διαμάχες στη Μέση Ανατολή και, φυσικά, τον αέναο κύκλο της κατάρρευσης και παλινόρθωσης των παγκόσμιων αγορών. Η υπόσχεση μιας κανονικότητας εξοστρακίζεται σε απροσδιόριστο χώρο και χρόνο. 

Τι έρχεται μετά; Σε μια κοινωνία συνηθισμένη στον περισπασμό, η ησυχία και η ακινησία μπορούν να προκαλέσουν φόβο. Τα σώματά μας, από πεδία συναντήσεων και διεκδικήσεων μετατρέπονται σε άοσμα ολογράμματα στις οθόνες των υπολογιστών. Μπορούν τα παλλόμενα emojis να αντικαταστήσουν τους χτύπους της καρδιάς μας; Μπορούμε να αντέξουμε την πρόσκαιρη απουσία αγγίγματος; Με τι κόστος; 

Τι έρχεται μετά; Η φαινομενική ακινησία της πόλης ακολουθείται από μια εκρηκτική επιτάχυνση στο κοινωνικό της υπέδαφος. Πίσω από τις κλειδαριές των αστικών μας πάρκων, οι παπαγάλοι μάχονται με τα περιστέρια για το ποιος θα κυριαρχήσει στον δημόσιο χώρο. Η επικείμενη υποχώρηση του τουρισμού παραδίδει τα ανακαινισμένα διαμερίσματα του Airbnb, εκ νέου, σε αυτούς που έως τώρα στερήθηκαν το δικαίωμα σε αξιοπρεπή στέγαση. Μέσα στις ατελείωτες τηλεδιασκέψεις, οι σύγχρονοι «εργάτες της γνώσης» δουλεύουν ασταμάτητα για να ξορκίσουν το φάντασμα μιας νέας οικονομικής κρίσης. Έξω, στους άδειους δρόμους, οι εργαζόμενοι του «άτυπου τομέα» προσπαθούν με τα μηχανάκια τους να προσφέρουν τα απαραίτητα σε όσους πραγματικά χρειάζεται να μένουν διαρκώς στο σπίτι. 

Τι έρχεται μετά; Κλιματική δικαιοσύνη και αποανάπτυξη; Χρειάζονται όρια οι άνθρωποι και οι κοινωνίες; Αν ναι, τι είδους; Υφίσταται η έννοια του «αρκετού»; Αν ναι, πόσο είναι; Οι πόλεις μας είναι μηχανές περιβαλλοντικής υποβάθμισης: είναι υπεύθυνες για το 70% της παραγωγής των αερίων του θερμοκηπίου, ενώ πριν από την πανδημία του Covid-19 οι προβλέψεις έδειχναν ότι σύντομα θα φιλοξενούσαν το 68% των ανθρώπων του πλανήτη. Η γενικευμένη παγκόσμια επιβράδυνση, παρόλες τις δυσμενείς συνέπειες για τον άνθρωπο, αποδεικνύεται ευεργετική για το υπόλοιπο οικοσύστημα. Η ατμοσφαιρική ρύπανση πάνω από την Κίνα και την Ευρώπη έχει ήδη μειωθεί μέχρι και 30%, τα νερά των παράκτιων πόλεων καθάρισαν μετά από δεκαετίες και ο ουρανός της Αθήνας μας είναι πιο γαλανός από ποτέ. Μιλάμε για έξυπνες πόλεις, αλλά μας λείπει η σοφία για το πώς να τις κάνουμε βιώσιμες. Μιλάμε για κυκλικές οικονομίες, αλλά αποτυγχάνουμε να αλλάξουμε τις καθημερινές μας πρακτικές. Μπορεί το σημερινό εξαναγκασμένο κοινωνικό πείραμα να μας μάθει κάτι για τις πόλεις του αύριο; Μπορούμε να φανταστούμε τις πόλεις μια νέας απέριττης αφθονίας; 

Τι έρχεται μετά; Δεν είμαστε μόνοι πάνω στη Γη. Δεν είναι μόνο η υπόλοιπη πανίδα και χλωρίδα, αλλά και οι αλγόριθμοι, τα δεδομένα και οι μηχανές, ο μεγάλος «άλλος» που μας καθορίζει και μας προκαλεί. Είναι η ώρα που πρέπει να σκεφτούμε, όχι μόνο πέρα από την εποχή μας, αλλά και πέρα από το ίδιο μας το είδος. Μπορούμε να σκεφτούμε έναν καλύτερο κόσμο σε 100 χρόνια από τώρα; Μπορούμε να βρούμε τρόπους ώστε τα δεδομένα και οι νέες τεχνολογίες να μην μετατραπούν σε νέμεση της αμετροέπειάς μας; 

Τι έρχεται μετά; 

Σκέψου, Αναστοχάσου, Δράσε, Hack!»

Περισσότερες Πληροφορίες  

Προθεσμία υποβολής αιτήσεων: 20 Μαΐου 2020 
Ανακοίνωση επιλογής: 27 Μαΐου 2020 
Προθεσμία για την ολοκλήρωση των έργων: 24 Ιουνίου 2020 

Onassis.org 
digital@onassis.org 

* Οι δημιουργοί θα έχουν τέσσερις εβδομάδες για να αναπτύξουν το έργο τους, σε συνεργασία με τους επιμελητές, ενώ τα τελικά έργα θα δημοσιευθούν στον ιστότοπο του Ιδρύματος Ωνάση, καθώς και στα social media του. Επίσης, κατόπιν επιλογής, τα έργα θα συμπεριληφθούν σε μια ψηφιακή συλλογική έκδοση που θα προκύψει από το πρόγραμμα.