Ο Χρήστος Παπούλιας στην έκθεση 1966, A Child’s Attic and other Antics μας εισάγει σε ένα στοιχείο κεντρικό στο αρχιτεκτονικό του σύμπαν, την επιστροφή στον τόπο (του εγκλήματος) σκαλίζοντας άφοβα σκιές του παρελθόντος, από τις οποίες παίρνει ευχαρίστηση.
Στη συγκεκριμένη δουλειά ο τόπος είναι η συνοικία του Μεταξουργείου, η γειτονιά των παιδικών χρόνων του Παπούλια. Οι σκιές είναι οι παιδικές του αναμνήσεις από την περιοχή. Σχέδια, μακέτες και μια φανταστική χαρτογράφηση του Μεταξουργείου επιδιώκουν να ζωντανέψουν ζωτικές παιδικές εμπειρίες του καλλιτέχνη, αποκαλύπτοντας τον αμφιλεγόμενο κόσμο μεταξύ φωτός και σκοταδιού, ρομαντισμού και παρακμής.
Το Μεταξουργείο τη δεκαετία του 1950 και 1960 ήταν το ζωντανό σταυροδρόμι της αθηναϊκής αστικής κοινωνίας. Η μεσοαστική τάξη συνυπήρχε με τα πορνεία, τις τραβεστί, το έγκλημα, τη μαφία, το νέο και τον εκσυγχρονισμό. Στοιχεία αρκετά για να στοιχειώσουν τη φαντασία ενός φιλοπερίεργου παιδιού σε ένα σπίτι όπου τα παντζούρια τις νύχτες ήταν πάντα σφραγισμένα. Ποιος ωστόσο μπορεί πραγματικά να προφυλαχθεί από τις ίδιες τις σκοτεινές του σκέψεις;
Ο Χρήστος Παπούλιας επιστρέφει κυριολεκτικά στον «τόπο του εγκλήματος», επιδιώκοντας την ανάκληση των παιδικών του αναμνήσεων. Μετεγγράφοντας αναδρομικά τις εμπειρίες του από αναμνήσεις σε αντικείμενα διερωτάται για το ζήτημα της ταυτότητας και την εμπειρία μας με τον τόπο, τους χαρακτήρες, το φως, το σκοτάδι ενώ μελετά τη σχέση μας με τον πρωταρχικό χώρο των εμπειριών, την οικογενειακή στέγη. Η έκθεση αυτή παρατηρεί την κατασκευή των αστικών αφηγήσεων και τη διαπλοκή που μοιραία προκύπτει ανάμεσα στην προσωπική και τη δημόσια εγγραφή των ιστοριών. Μας υπενθυμίζει τη σημασία της ολοένα πιο βαθειάς αναζήτησης στην ιστορία μιας πόλης, η όποια φαντάζει πάντα πρόθυμη να σκεπάζει τις σκιές του παρελθόντος.
Η διαδικασία ανάκτησης των αναμνήσεων είναι γεμάτη παγίδες. Ακούγωντας τον Παπούλια να μιλάει για το Μεταξουργείο ανέκδοτες ιστορίες ηχούν ζωηρά με μπόλικες δόσεις χιούμορ. Το Μεταξουργείο των αφήγησεών του δεν είναι ούτε ακριβώς εδώ αλλά ούτε έχει τελείως εξαφανιστεί, κάτι που συμβαίνει όταν οι αναμνήσεις μετεγγράφονται στο αστικό τοπίο. Αλλάζουν σταδιακά, σχεδόν ύπουλα, τη στιγμή που το βλέμμα μας πέφτει αλλού. Το κτίριο, το θέατρο Περοκέ, στο οποίο έπαιζες σαν παιδί δεν υπάρχει αλλά εκεί που ο πατέρας γλυκοφιλούσε την ερωμένη του ακόμα στέκεται εδώ.
Το ερώτημα παραμένει - είναι εφικτός ο εντοπισμός των διαδικασιών κατασκευής του πρωταρχικού τόπου της αντίληψής μας, του πατρογονικού σπιτιού και των αντιφάσεων που εγγενώς κουβαλάει; Τι επίδραση άραγε έχουν οι παιδικές φαντασιώσεις στον τρόπο με τον οποίο φανταζόμαστε και δομούμε τον κόσμο μας; Είναι εφικτό να διαχωρίσουμε ισχυρά συναισθήματα και να τα μεταφράσουμε σε κάτι νέο; Ή μήπως αυτή η προσπάθεια είναι πάντα μάταιη και αποτυχημένη; Ποιος γνωρίζει με βεβαιότητα; Ίσως μόνο η σοφίτα ενός παιδιού και η αναδρομικά παιγνιώδης διάθεση για ζαβολιές.
Ο Χρήστος Παπούλιας (1953) γεννήθηκε στο Μεταξουργείο. Ως αρχιτέκτονας είναι ευρέως αναγνωρισμένος και η πρόταση του για το νέο Μουσείο της Ακρόπολης έλαβε μεγάλη δημοσιότητα, ενώ έχει παρουσιάσει τη δουλειά του σε πολλές διεθνείς εκθέσεις όπως τη documenta και τη Μπιενάλε της Βενετίας - στην κεντρική έκθεση του ιταλικού περιπτέρου υπό την επιμέλεια του Harald Szeeman.
Επιμέλεια: Όλγα Χατζηδάκη & Μαρία-Θάλεια Καρρά
Ως 26/3, Γκαλερί Ρεβέκκα Καμχή, Λεωνίδου 9, Μεταξουργείο, 210 5233049
12°
