Η Ευρώπη στη νέα εποχή: Ένα έργο σε εξέλιξη

Θα μπορούσε να είναι και ο τίτλος του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Η Ευρώπη που αναζητά τον εαυτό της, που αναζητά τη θέση της στη νέα εποχή. Ωστόσο δεν είναι τίτλος μιας πολιτικής ανάλυσης για την Ευρώπη, αλλά του καλλιτεχνικού έργου της  Έλλης Χρυσίδου “Post Europe, a work in progress” που έχει ακριβώς αυτό το σκοπό. Να δημιουργήσει «το όραμα μιας Ευρώπης πολλά υποσχόμενης αλλά με αβέβαιο μέλλον» εξηγεί στην ATHENS VOICE η καλλιτέχνιδα. Η Έλλη Χρυσίδου συμμετέχει με αυτό το έργο στη δεύτερη φάση του προγράμματος FREIRAUM του Goethe –Institute, που ξεκίνησε πριν λίγο καιρό από τη Θεσσαλονίκη σε συνεργασία με το project LABattoir. «Το έργο Post Europe, a work in progress είναι αποτέλεσμα της πρόσκλησης του Χρήστου Σαββίδη και της Λυδίας Χατζηακώβου της ArtBOX που είναι και οι επιμελητές του προγράμματος FREIRAUM» θα μου πει η μειλίχια καλλιτέχνιδα.

Το FREIRAUM (ελεύθερος χώρος) είναι ένα καλλιτεχνικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Γκαίτε που επιχειρεί να ζωντανέψει την Ευρώπη ανοίγοντας το διάλογο από κάτω. Σε αυτό το πλαίσιο σε 40 ευρωπαϊκές πόλεις, τα Ινστιτούτα Goethe συνεργάστηκαν με φορείς από το χώρο του πολιτισμού, την επιστημονική κοινότητα και την κοινωνία των πολιτών και σχημάτισαν δίκτυα, ώστε πάνω στην ανάλυση της έννοιας της ελευθερίας να δοκιμάσουν την αλλαγή της ευρωπαϊκής προοπτικής.  

Η Έλλη Χρυσίδου αντιλαμβανόμενη τη σημασία της ευρωπαϊκής μνήμης για το μέλλον της Ευρώπης σχεδίασε μια σειρά από εργαστήρια για την Ευρώπη των χωρών, και τη σημασία της πολιτιστικής τους κληρονομιάς «ως ύπαρξη και ως κοινότητα και ελεύθερος χώρος, ως προσωπικός αλλά και συλλογικός, ως χώρος που καθορίζει και καθορίζεται από την ελευθερία της έκφρασης και της αλληλεπίδρασης» εξηγεί η Έλλη ενώ η Maud Qamar, η υπεύθυνη του Προγράμματος Freiraum από το Ινστιτούτο Γκαίτε των Βρυξελλών αναφέρει την έκφραση του πατέρα της Ευρώπης του Jean Monnet που περικλείει και την φιλοσοφία του FREIRAUM: «Αν έπρεπε να χτίσω την Ευρώπη απ’ την αρχή θα ξεκινούσα από τον πολιτισμό».

Σημείο αναφοράς του έργου της Έλλης Χρυσίδου υπήρξε το Τείχος του Βερολίνου με όλη τη σημειολογία του πριν και μετά την πτώση. Έτσι το έργο συγκροτείται σε δυο επίπεδα. Το πρώτο επίπεδο αφορά μια εικαστική εγκατάσταση που είναι αποτέλεσμα εργαστηρίων «μέσα από τα οποία δημιουργήθηκε ένας χώρος χωρίς όρια, νοητά μοιρασμένος, στο Πριν, την Ευρώπη που ζούμε, που γνωρίζουμε, ακούμε, από προσωπικές ή άλλων αφηγήσεις σαν το  ‘μουσείο της Ευρώπης που ξέρω’ και στο Μετά, με την δημιουργία ενός καινούργιου λεξιλογίου, σαν ‘η Ευρώπη  του δικού μου λόγου’» θα πει για το έργο η κ. Χρυσίδου.

Η εγκατάσταση αυτή του Πριν και του Μετά, των συλλογικών αφηγήσεων,επιθυμιών, και προτάσεων καταλήγει στο δεύτερο επίπεδο που είναι μια video-ηχητική performance όπου στο video που δημιούργησε η κυρία Χρυσίδου, παρεμβαίνει ηχητικά ο μουσικός Γιώργος Κλουντζός-Χρυσίδης, μέσω των ντραμς. «Αυτή η σύμπραξη ήταν μια παλαιότερη σκέψη μας με τον Γιώργο που βρήκε την ευκαιρία να πραγματοποιηθεί. Δημιουργήθηκε έτσι ένα παλίμψηστο, ανατροπής και μιας νέας ανάγνωσης, εμπειρίας τόπων, γεγονότων πράξεων, ήχων υπαρκτών και γνώριμων» θα μου πει η κ. Χρυσίδου.

Τα εργαστήρια ήταν ανοιχτά προς όλους ώστε να υπάρχουν ταυτόχρονα πολλές προσεγγίσεις από διαφορετικές οπτικές, εμπειρίες αλλά και γνωστικό αντικείμενο. Άλλωστε αυτό ήταν και το ζητούμενο του προγράμματος LABattoir.

«Η ηχητική/μουσική παρέμβαση του Γιώργου, με μια σημαντική προσωπική εμπειρία της Ευρώπης  λόγω των μουσικών διαδρομών του σε διάφορα μέρη, δεν λειτούργησε συνοδευτικά αλλά ήταν ουσιαστική παρέμβαση στη δημιουργία μιας νέας εμπειρίας των πραγματικών στιγμών της Ευρώπης» εξηγεί η Έλλη Χρυσίδου. Οι πραγματικοί ήχοι του video, οι διαδηλώσεις, οι εκρήξεις και οι πυροβολισμοί βρισκόταν πραγματικά σ’ ένα διάλογο με τον μουσικό καθηλώνοντας το κοινό ενώ παράλληλα προκαλούσε νέες προσδοκίες σ’ αυτό που ήδη έχει συντελεστεί.