Εικαστικα

Η πορνογραφία γεννήθηκε στην Αναγέννηση

Βασική πρώτη πηγή έμπνευσης: τοιχογραφίες του Βατικανού

62222-137653.jpg
A.V. Team
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
18570711.20_raimondi_bis_-_copy.jpg

Η γέννηση της πορνογραφίας συναντάται στις περιόδους της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού, ενώ τον 19ο αιώνα άρχισε να παίρνει τη σύγχρονη μορφή της.

Στην εποχή μας η πρόσβαση σε πορνογραφικό υλικό - είτε μιλάμε για βίντεο, είτε για φωτογραφίες, είτε για ερωτική λογοτεχνία – είναι πιο εύκολη και ελεύθερη από ποτέ. Χάρη στο διαδίκτυο, και μόνο γκουγκλάροντας μερικές λέξεις μπορείς εύκολα να βρεις το είδος πορνογραφίας που επιθυμείς, συχνά και χωρίς καμία χρέωση, ενώ με μία πλοήγηση σε πλατφόρμες, όπως το Tumblr, μπορείς να πέσεις πάνω σε πορνό ακόμα και κατά λάθος και ακόμα κι αν δεν ακολουθείς κανέναν σχετικό λογαριασμό.

Η κατάσταση, βέβαια, δεν ήταν πάντα έτσι, ενώ υπήρχαν εποχές κατά τις οποίες οι εικόνες γυμνού είτε ήταν απαγορευμένες και ανύπαρκτες, είτε είχαν αποκλειστικά καλλιτεχνικό περιεχόμενο. Το τελευταίο άρχισε να ακουμπά για μέρος του κόσμου την πορνογραφία, με την Γουτεμβέργια Επανάσταση, με την έναρξη δηλαδή της τυπογραφίας. Την περίοδο που η τυπογραφία άρχισε να επεκτείνεται από τα κείμενα και στην εικονογράφηση, οι αναγεννησιακοί καλλιτέχνες ξεκίνησαν να επαναφέρουν το γυμνό στα έργα τους, κατά τον ίδιο τρόπο που έκαναν παλαιότερα οι αρχαίοι έλληνες και οι ρωμαίοι, έτσι ώστε να αποδώσουν τους θεούς και τους αγίους σε μία πιο ανθρώπινη διάστασή τους.

Οι καλλιτέχνες αυτοί δεν επιδίωκαν την αφύπνιση σεξουαλικών ενστίκτων με αυτά τα έργα τους, ενώ τα δημιουργούσαν μόνο για τις μυημένες στην τέχνη ελίτ της εποχής. Ωστόσο, η διάδοση της τυπογραφίας είχε ως αποτέλεσμα κάποια από αυτά να πέσουν στα «λάθος μάτια», όχι βέβαια ακόμα σε μαζικό βαθμό, και να εκληφθούν ως φορείς σεξουαλικού περιεχομένου. Στο βιβλίο «The Renaissance Nude», ο Jill Burke αναφέρει για αυτό: «Η ικανότητα να θαυμάζεις την τεχνική πίσω από την τέχνη, αντί να παραδίδεσαι στις σωματικές απολαύσεις ήταν η απόδειξη της υπεροχής του θεατή».

marcodenteaftergiulioromanojupiterandsemele1498-1532.courtesyoftherijksmuseum.jpg
Marco Dente, after Giulio Romano, Jupiter and Semele, 1498–1532 © Rijksmuseum


Κατά της κυκλοφορίας της γυμνής τέχνης υπήρξε η Καθολική Εκκλησία. Φυσικά, οι ίδιοι οι ιερείς της συχνά έκαναν παραγγελίες τέτοιων έργων τέχνης, με αποτέλεσμα τοιχογραφίες του Βατικανού να καταλήξουν να αποτελούν την πηγή έμπνευσης για τις πρώτες πορνογραφικές εικόνες, που διανεμήθηκαν μαζικά στον λαό.

Συγκεκριμένα, ο Τζούλιο Ρομάνο δημιούργησε σεξουαλικές τοιχογραφίες μεταξύ άλλων και στις παπικές κατοικίες του Βατικανού. Το 1524, ο Μαρκαντόνιο Ραϊμόντι, που είχε υπάρξει και δάσκαλος του Ραφαήλ, αντέγραψε από τις τοιχογραφίες του Ρομάνο, 16 που αποθανάτιζαν ζευγάρια σε διάφορες στάσεις του σεξ και τις εξέδωσε με τον τίτλο «I Modi».

Απόρροια αυτού ήταν ο Ραϊμόντι να φυλακιστεί για ένα χρονικό διάστημα και ο Πάπας Κλήμης Ζ΄ να διατάξει την καταστροφή όλων των αντιτύπων. Ωστόσο, το αποτέλεσμα δεν ήταν αυτό που ο Πάπας ήλπιζε, αφού η φράση «η δυσφήμιση είναι η καλύτερη διαφήμιση» αποδείχτηκε περίτρανα αληθινή. Η απαγόρευση του «I Modi» από την Καθολική Εκκλησία δημιούργησε τέτοιο ντόρο για την εποχή, ώστε όχι μόνο να συνεχίσει να κυκλοφορεί, αλλά και να αποκτήσει, τρία χρόνια μετά, νέα έκδοση στην οποία συμπεριλήφθηκαν σεξουαλικά σονέτα του ποιητή Πιέτρο Αρετίνο, ο οποίος εμπνεύστηκε από τις εικόνες και προλόγισε την νέα έκδοση με την επιγραφή «Ελάτε να το δείτε εσείς που σας αρέσει να κάνετε σεξ».

marcantioraimondiaftergiulioromanoengravingfromimodi16thcentury.cthetrusteesofthebritishmuseum.courtesyofthebritishmuseum.jpg
Marcantio Raimondi after Giulio Romano, engraving from “I modi,” 16th century © British Museum


Η εισχώρηση της πορνογραφίας πλήρως στην λογοτεχνία χρειάστηκε περισσότερο χρόνο για να πραγματοποιηθεί. Στην πραγματικότητα, έγινε στις αρχές του Διαφωτισμού, το 1680, στην Γαλλία με «Το Σχολείο της Αφροδίτης» του Μισέλ Μιγιό. Στην ουσία θα μπορούσαμε να το θεωρήσουμε ως το πρώτο Κάμα Σούτρα της Δύσης, αφού το βιβλίο που έγινε ανάρπαστο εκείνη την εποχή και εκτός Γαλλίας, περιλάμβανε εικονογραφημένες οδηγίες σεξ. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι τον 17ο αιώνα το βιβλίο αυτό έγινε αποδεκτό, κατά έναν παράξενο τρόπο τον 19ο αιώνα το μηνιαίο πορνογραφικό περιοδικό The Pearl χαρακτηρίστηκε αισχρό και διαλύθηκε μέσα στον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας του.

anonymouseroticserieswithcouplesinbedca.1750-1800.courtesyoftherijksmuseum.jpg
Anonymous, Erotic Series with Couples in Bed, ca. 1750–1800 © Rijksmuseum


Το 1839, ο ζωγράφος Λουί Νταγκέρ γίνεται στην ουσία ένας από τους Πατέρες της φωτογραφίας, χάρη στην εφεύρεση της νταγκεροτυπίας. Επρόκειτο για μία προδρομική της φωτογραφίας τεχνική, η οποία δημιουργούσε πάνω σε χάλκινες πλάκες ακριβώς την εικόνα που υπήρχε μπροστά από την κάμερα. Το αποτέλεσμα ήταν ανεστραμμένο και δεν ήταν δυνατόν να δημιουργηθούν αντίγραφά του. Δύο χρόνια αργότερα, ο Χένρυ Φοξ Τάλμποτ συστήνει την ταμπλοτυπία, μία τεχνική που απαιτούσε λιγότερο χρόνο στην κάμερα και έδινε περισσότερα αντίγραφα από την νταγκεροτυπία, αλλά δεν είχε την καθαρότητα της τελευταίας.

ntagkerotypiajohannwilhembergstromhand-coloreddaguerreotypeca.1844-54.imageviawikimediacommons.jpg
Johann Wilhem Bergstrom, hand-colored daguerreotype, ca. 1844–54 © Wikimedia Commons


Οι δύο αυτές εφευρέσεις, μεταξύ άλλων, είχαν ως επακόλουθο και την αρχή για την διάπλαση της σύγχρονης πορνογραφίας. Από 1845 και μετά, γυναίκες στη Γαλλία άρχισαν να φωτογραφίζονται γυμνές μπροστά στις κάμερες, με τις εικόνες τους να κυκλοφορούν λαθραία μέσω της μαύρης αγοράς τέχνης, έτσι ώστε να μην καταγράφονται ή κατάσχονται από την κυβέρνηση. 

anonymoussoldaatvrijendmeteenkeukenmeidsoldiermakinglovewithakitchenmaidca.1800-1900.courtesyoftherijksmuseum.jpg
Anonymous, Soldaat vrijend met een keukenmeid (“Soldier making love with a kitchen maid”) ca. 1800–1900 © Rijksmuseum

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.